Het is oorlog geblazen in het goedkope ITE-vervoer IK ZAL VOOR MAC ALS EEN LEEUW VECHTEN BOZE REACTIES OP VRIJSPRAAK NOVAK John - Transavia - Block: Ik wacht Martin op de mat op VRIJDAG 7 OKTOBER 1966 DE LEIDSE COURANT PAGINA 9 «w.iRi B) Meer zielen onder zuidelijke zonOok meer vreugde? Martin - MAC - Schrödr: (Van onze Amsterdamse redacteur) SCHIPHOL Het verschijnen van de nieuwe luchtvaartmaatschappij Transavia op de Nederlandse chartermarkt heeft diepe fronzen gekerfd in het voorhoofd Schroder, met een priemende wijsvin ger in de richting van Den Haag: ,,AIle- machtig, daar heb je dat dwaze mis verstand weer. Zelfs Kamerleden denken er zo over. Maar er is geen sprake van, dat een prijzenoorlog op de ITE-markt voor het publiek ook maar enig financi eel voordeel oplevert. Kijk: de charte raarhet reisbureau, dat bij ons zijn vliegtuigen huurt, is bij ministeriële be schikking verplicht, geen vakantietrips aan te bieden, waarvan de prijs min der bedraagt dan 85 procent van het ta rief, dat op de geregelde lijndiensten van de grote luchtvaartmaatschappijen geldt. Met andere woorden: als een re tourtje Barcelona normaal 400 gulden kost, dan mag niemand met een vlieg vakantie op de markt komen, die goed koper is dan 85 procent van dat bedrag. Voel je, waar ik heen wil? Als wij een prijzenoorlog beginnen, betekent dit, dat de reisbureau's hun vliegtuigen goedko per kunnen huren dan tot dusver. Maar het publiek blijft precies hetzelfde beta len. Conclusie: alleen de reisbureaus's worden er vetter van..." ,,Het is een levensgevaarlijke ontwik keling en ik zal precies uitleggen, waar om. Momenteel hebben we een aantal stabiele, solvabele reisbureaus met een gedegen organisatie in de landen, die ze verkopert. Wat krijg je nu, als de char- terprijs van vliegtuigen drastisch naar beneden gaat? Dan krijgen ook de beun- I hazen een kans en iedereen weet, dat die er zijn, in Nederland! Kleine onder- I nemlnkjes zonder kapitaal, weet je wel? Op het ogenblik leven ze van de 7,5 pro eent commissie, die ze krijgen voor iede- re vakantieganger, die ze de grote reis- j bureaus aanbrengen, maar straks kun- nen ze zelf gaan charteren. En nou wil ik wel eens weten: beschikken die jon- gens over een organisatie in het bui- tenland? Kunnen ze waar maken, wat ze I j in hun folders beloven? Welnee, man. Kijk, en daar verzet ik me geweldig te gen. Door jullie liberale politiek, me neer de regering, door het feit. dat alle 3 miljoen volwassen mannen in Neder land een luchtvaartmaatschappijtje mo gen oprichten, als ze maar voldoen aan de technische en operationele eisen van de Rijksluchtvaartdienst, kan het hele reiswezen hier verziekt worden. Voor bakkers en friteskramen voorschriften genoeg. Ze mogen niet binnen een Btraal van zoveel meter bij elkaar zit ten, omdat dat on-economisch is, weet je wel? Maar in de luchtvaart mag al les. Wat krijgen we, als er een prijzen oorlog uitbreekt? De beunhazen begin nen voor zichzelf en de inkomsten van de solvabele bureaus dalen. Die moeten dan zuinig worden. Kwaliteitsverminde ring, daar draait het op uit". van de grote drie, die tot nu toe het goed kope vakantievervoer naar azuren verten (officiële naam: ITE-reizen) onder elkar verdeelden. Het zijn MAC, die 40 percent van de koek heeft, de KLM met een aan- ,,Dat klinkt allemaal erg nobel en on zelfzuchtig. Protesteert hij nu werkelijk ook niet uit eigenbelang?" „Luister. Ik beheers 40 procent van de Nederlandse ITE-markt, maar het ITE-vervoer maakt maar 30 procent van mijn omzet uit. De rest komt er gens anders vandaan, en wel voor vijf tig procent uit het zogenaamde derde- landenvervoer, van Duitsland recht- Gezichtsverlies voor Oostenrijk WENEN (D.P.A.). Slechts enkele uren nadat eën rechtbank in Wenen de voormalige SS'er Novak had vrijgespro ken hebben gisteren verscheidene organ i. naties van oud-verzetsstrijders en slacht, offers van het nazibewind tegen het vonnis geprotesteerd. Zij kondigden aan zich tot de internationale juristen commissie van de V.N. in Genève te zullen wenden met een verzoek de „zorg wekkende ontwikkeling in Oostenrijk" te onderzoeken. „Als men van de nauwste medfcwerkeis van massamoordenaars en oorlogsmis dadigers het ,,bevel-is-bevel" accepteert, bestaat het gevaar dat opnieuw elk recht en 'menselijkheid uit de betrekkingen tussen meneen, landen en volkeren ver. dwijnen", aldus het Oostenrijkse verbond van oud-verzetsstrijders. Het drong er op aan een internationaal gerechtshof voor nazimisdaden in het leven te roepen. Volgens de organisatie betekent de vrij spraak van Novak, de helper van Adolf Eidhmann, voor Oostenrijk een nieuw gezichtsverlies in de wereld. De leider van het documentatiecentrum van de organisatie van joodse nazi slachtoffers, Simon Wiesenthal, noemde Juryrechtbanken voor dergelijke proces een ongeschikt. Afgezien van „toevallige gezindheid" kan een jurylid niet binnen acht tot tien dagen een materie omvat ten, waarvoor de openbare aanklager minstens twee jaar nodig had. Naar het oordeel van Wiesenthal heeft Oostenrijk, ln tegenstelling tot de Bonds republiek, onvoldoende middelen en per. «oneel voor de voorbereiding van nazi- prooeseen beschikbaar gesteld. Het land laadt volgens hem een ondelgbare schuld op zich wanneer het op zijn gebied ver blijvende nazimisdadigers hun gerechte straf laat ontgaan. Zaak Gibraltar voor Haags Hof van Justitie? LONDEN (ÜPI) Engeland zal maandag aan Spanje bij de hervatting van het gesprek over Gibraltar voorstel len om de juridische kwesties verbon den aan de twist over Gibraltar te ver wijzen naar het Internationale Hof van Justitie in Den Haag. Spanje heeft twee Britse protesten te gen het blokkeren van auto- en goederen verkeer dat Gibraltar in en uit gaat bij de Spaanse douanepost La Linea, naast zich neergelegd. Uit gezaghebbende bron is vernomen dat het ministerie van Buitenlandse Zaken het niet als officieel beschouwt. Inmiddels valt uit een verklaring die is uitgegeven door het Spaanse ministe rie van Buitenlandse Zaken af te leiden dat Spanje voornemens is zich niet te rug te trekken uit de besprekingen over Gibraltar die maandag in Londen zou den beginnen. Deze besprekingen wor den de vierde ronde sinds mei. De heer A. W. Ligt voet, conservator van de muziekafdeling van het Haagse Gemeentemuseum, zal op 13 oktober de eerste lezing geven in de serie „Het orkest in de loop der tijden". Onderwerp zal zijn „Middeleeuwen en renaissance". Grammofoonopnamen en dia's zullen het gesprokene illustre- streeks naar Engeland, van Scandinavië naar België, weet je wel? Daar heb ik jarenlang voor gevochten en het is me gelukt. Ik heb voor de Nederlandse charterluchtvaart in het buitenland een naam op weten te bouwen, zonder dat er ooit noemenswaardige luchtvaart- politieke moeilijkheden zijn gerezen en een kind weet, hoe teer dat derde- landenvervoer ligt. Goed, nou hebben we er Transavia bij en ook Interocean, die uit Luxemburg is geschopt. Het zijn grotendeels Ameri kaanse ondernemingen. Nu zal Block van Transavia wel zeggen, dat dit laat ste helemaal niet waar is. maar ik meen te kunnen bewijzen, dat zijn kapitaal voor 80 procent van een Amerikaanse handelaar in tweedehands vliegtuigen komt, die in Venetië drie oude DC-6- toestellen had staan, die hij aan de straatstenen niet kwijt kon en die toen heeft gedacht weet je wat? ik begin er in Nederland, waar alles mag, een luchtvaartbedrijf mee... dan verdienen de .krengen tenminste hun eigen par- keergeld en onderhoud en pik ik mis schien nog een grijpstuiver mee ook. Als zo'n maatschappij nou mee gaat doen aan het derde-landenvervoer, wat krijg je dan? Ze zijn in het buiten land ook niet op hun achterhoofd geval len. Ze zullen zeggen: ho even, een so lide Nederlandse chartermaatschappij, dat ging nog, maar waarom zouden we zulke Amerikaanse eendagsvliegen in on ze suikerpot halen? Dan krijg je onver mijdelijk luchtvaart-politieke consequen ties, ook voor mij. De hele naam van Nederland wordt aangetast" deel van 37 percent en tenslotte Schrei- ner, die met 20 percent de derde plaats bezet. ,,Dat loopt uit op 'n prijzenoorlog", liet MAC naar aanleiding van de jongste ontwikkeling weten. ,,Er is al een grote overcapaciteit op de ITE-markt; een nieu we concurrent kunnen we er niet bij heb ben". ,,Nou, en?" vragen wij MAC's mili tante oprichter en directeur Martin Schro der. „Als de vakantieganger ten gevolge van uw prijzenoorlog volgend jaar een stuk goedkoper kan vliegen, dan is dat toch alleen maar verrukkelijk? Hoe meer zie len onder de Spaanse, Italiaanse of Griek se zon, hoe meer vreugd daar gaat het bij het sociale toerisme toch om? ,,Eén van de argumenten, waarmee hij zijn protest omkleedt, is de overca paciteit, die reeds nu op de ITE-markt bestaat. Is hij bereid, zijn bewering met cijfers uit zijn eigen bedrijf te sta- „Hoe meer hoe liever" (Inderdaad komt hij met iedere gewenste statistiek, met ieder rapport of overzicht, dat licht kan verschaffen royaal op tafel). „In de afgelopen zomer is de werkelijke vraag naar ITE-stoelen 125.000 geweest. Ik neem nu even de weekends, omdat daar het zwaartepunt ligt. Ik had gedurende de betrokken periode in totaal 82.704 stoelen aan te bieden. Ik heb er slechts 36.433 verkocht. Dit betekent, dat slechts 44 procent van mijn capaciteit in de weekends nodig was voor ITE-vervoer en dat mijn vliegtuigen meer dan de helft van de tijd aan de grond zouden heb ben gestaan, als ik er niks bij deed. Nietwaar? Goed, nemen we de zomer van het volgende jaar, gerekend van april tot oktober. We verwachten, dat de totale vraag naar stoelen in Nederland met maximaal 35.000 zal stijgen, maar het wordt waarschijnlijk minder, na al die nadere voorlopige aanslagen, die de mensen van de belasting hebben gekre gen. Mij capaciteit wordt zodanig uitge breid. dat ik 102.978 stoelen heb aan te bieden gedurende de week ends (we rekenen erbij van vrijdagmor gen tot maandagnacht met uitzondering van de zondagnacht). Laat ik nu eens stellen, dat de hele groei* uitsluitend bij mijn weekendvluchten terecht komt. Dat is natuurlijk waanzin, want ook de KLM en Schreiner pikken een deel mee ën we hebben ook doordeweekse vluch ten, maar goed: op zijn gunstigst gerede neerd komen al die 35.000 nieuwe va kantiegangers bij de 36.433, die ik vorig jaar heb vervoerd. Dan komt ik op 71.400. Maar mijn capaciteit is 102.978! Conclusie: ik op mijn eentje kan de he le te verwachten groei opvangen en blijf dan nog zitten met een overcapaci teit van 30 procent. Laat nou niemand meer beweren, dat er ruimte genoeg is voor een concurrent ..Wat gaat hij doen?" „Transavia werkt met toestellen van het type DC-6, ik met DC-7's. Een DC- 6 is op een retourvlucht naar Palma 1000 gulden goedkoper dan een DC-7. Nu kan ik met mijn prijs natuurlijk zakken tot het niveau van een DC-6, maar dan verlies ik komend seizoen even rekenen bijna anderhalf miljoen. Dat doe ik natuurlijk niet. Mijn prijzenoorlog zal zich heel er gens anders afspelen. Je weet, dat ik nog een sluimerend luchtvaartbedrijfje heb, namelijk de dochteronderneming Fairwys. Ik overweeg dat zaakie weer leven in te blazen en een DC-6 te laten kopen, zodat ik Transavia met zijn eigen materieel beconcurreer. Tran savia kan dan met zijn prijs niet lekker effe onder mijn DC-7-tarief gaan zitten, vat je? Hij zal zich moeten richten naar de DC-6 van Fairways". ,,De man achter Transavia is John Block ééns samen met Schroder di recteur van MAC. De twee andere Transaviakopstukken komen eveneens uit het nest van MAC. Speelt dat 'n rol bij zijn wraakzucht?" „Niet in het minst (hand gaat plech tig op het hart). Als ik in zijn schoe nen had gestaan, had ik precies hetzelf de gedaan. Het is logisch, dat iemand, die voor zijn boterham op de luchtvaart aangewezen is, profiteert van de liberale opvattingen van de regeringen. Als hij mijn zaken niet doorkruist, wens ik hem alle geluk, maar ik zal voor de continuï teit van MAC vechten als een leeuw en daarbij zal ik rücksichtloss zijn. Wie de basis van mijn bedrijf aanvreet, krijgt een kwaaie aan me ook John Block Maar als we elkaar op het platform tegenkomen, gaan we echt niet op de vuist. Het heeft niets persoonlijks". SCHIPHOL. In een geïm proviseerd kantoor in hangar 7 op Schiphol het meubi lair is duideljjk met grote haast bijeen gegaard zit de aanstichter van de on rust, die in het Nederlandse charterwezen is gevaren John Block Tot voor kort was hij mede-directeur bij Martins Air Charter, daarna volgde een korte escapade naar de reisbureau-kant en nu is hij weer terug, baas over zichzelf en drie vliegtui gen. Wat ontbreekt, is de vergunning van de Rijks luchtvaartdienst. die hij no dig heeft om zijn nieuwbak ken maatschappij van de grond te krijgen, maar nie mand twijfelt eraan, of het document ligt binnenkort in zijn brandkast. Hij weet, hoe zijn voor malige collega Martin Schroder over de nieuwe situatie denkt. Het is oorlog geblazen. Wat vindt hij van de aanval, die MAC heeft gelanceerdT ..Als het straks allemaal ach ter de rug is. ben ik ervan overtuigd, dat we weer lek ker samen een borrel drin ken Op dit moment wil ik er niet al te veel van zeg gen. Dc manier, waarop ze neel L'histoire se repéte da's alles. Wanneer is Schreiner begonnen? In 1962. meen ik- Wij als MAC hadden toen Fairways al ge pakt. weet je nog? TJit neringziekte. We wilden het monopolie. Versta me goed: daar stond ik indertijd als mede-directeur helemaal achter. Maar een vloot, die varieert van een Dove tot een DC-8. zoals Martin straks heeft. man. da's in West-Europa nog nooit ver toond. MAC wil alle groepen kunnen bedienen om iedere eventuele concurrent bij voorbaat de wind uit de zei len te nemen. Goed: toen kwam Schreiner- En wij maar kakelen over het te veel aan capaciteit, dat zou zijn ontstaan. Dat is twee jaar geleden en zou je nü Schreiner nog weg kunnen denken uit de Nederlandse luchtvaart? Welnee, man. Er zou een hiaat vallen, dat niet te stoppen is. Dat heb ik trouwens ook aan de minister geschreven. Zo zit dat allemaal, maar Martin heeft één ding over het hoofd Dat reisbureaus zoeken naar een tussengroep. Je hebt tweemotorige vliegtui gen met een capaciteit van maximaal 56 ik denk nu aan de Con vair en de Friend ship en je hebt viermoto rige knapen met een maxi male capaciteit van 99. Maar daartussen zit niks en daar heb ik geprikt. Ik weet don ders goed. wat zich afspeelt op de markt. Veel reisbu reaus zitten tegen dat getal van 99 aan te hikken, maar 56 vinden ze wat aan de krappe kant. Ze willen een verantwoorde exploitatie van pakweg 80 man per vlucht. En dat ls nou precies de maximale capaciteit van mijn DC-6" tuigen met een tussencapa- citeit. De DC-6 is op de Ne derlandse markt broodno dig. Dat is bewezen. van MAC is, dat met de komst van Transavia een reeds bestaande overcapa citeit op de Nederlandse Ik ben niet geïmponeerd door de cijfers van Martin. Nooit geweest. Allereerst ben ik helemaal niet van plan. dc Nederlandse markt te grij pen. Ik heb al 25 percent van mijn program voor vol gend jaar in het buitenland ondergebracht en ik ver wacht. dat dat nog wel meer zal worden. Overcapaciteit? Nonsens, en ik zal het je be wijzen. Ik gebruik nu cijfers, die ik ken uit mijn tijd bij MAC. maar wat moet Ik. als hij me op die manier aan valt. Alleen in juni 1965 al kreeg MAC vijftien aan vragen voor charters uit het buitenland. We hebben er toen bij gebrek aan mate rieel maai- drie kunnen uit voeren. Is dat overcapaciteit? Tussen 1 mei en 31 augustus kwamen er op Schiphol 421 chartervliegtuigen van bui tenlandse maatschappijen binnen. De eerlijkheid ge biedt, me te zeggen, dat daar ook technische landingen (zonder in- of uitstappende passagiers) bij zaten, maar ik zou wel eens willen weten, hoeveel van die charters werden uitgevoerd in op dracht van Martin en Schreiner. omdat ze zelf vliegtuigen te kort hadden. Is dat overcapaciteit? En In terocean dat uit Luxemburg is getrapt daar heeft Mar tin gelijk in zit nu in Zuid-Limburg onder de naam Netherland Airways. Hoe het daarmee loopt, weet ik niet. maar het is best mogelijk, dat wij in Zuid-Limburg bij zullen moeten springen, om dat Netherland Airways de vraag niet aan kan. Tk schep geen overcapaciteit. Ik ga louter voorzien in een be staande behoefte aan vlieg- ..Hier (hij komt met fotoko pieën van brieven, die hij gekregen heeft naar aanlei ding van zijn initiatief) lees dit. Van Centouri uit Haar lem. Da's toch geen kleintje! „Naar wij vernemen, bent u voornemens in eerste instan tie te starten met vliegtui gen van het type DC-6 en DC-6B Dit besluit wordt door ons ten zeerste toege juicht, aangezien het nu reeds jaren als een gemis wordt gevoeld door ons en door vele van onze collega's, dat vliegtuigen van een der gelijke capaciteit op de Ne derlandse markt niet ter be schikking staan!"... nou? En deze hier. van Amsterdam Air, een van de grootste luchtvaartmakelaars in Ne derland: „De keuze van DC-6 en DC-6B-vliegtuigen als basis voor Transavia achten wij zeer juist, aangezien er voornamelijk in deze.bij de overige Nederlands? lucht vaartondememingen „verge ten" capaciteit een grote be hoefte bestaat bij onze cliën teneen en ander noopte tot dusver in dergelijke ge vallen ons heil te zoeken bij buitenlandse ondernemingen' niet eens aan kunnen begin nen. Laat ik je iets voorre kenen. Martin vraagt voor een vlucht naar Palma met zijn DC-7 f. 15.000. dat is f. 150 per stoel. Ik vraag voor de DC-6B f. 14.000. maar mijn capaciteit is hooguit 93. zodat ik op f. 155 per stoel kom. Hier. kijk maai', het staat er zwart op wit. Ik ben nota bene duurder dan hij" AI AC suggereert, dat het verschijnen onder Neder landse vlag van alsmaar chartermaatschappijtjes, die op poten zijn gezet met Amerikaans kapitaal, in 't buitenland zal leiden tot luchtvaart politieke moeilijk heden. Wat denkt hij daar- „In de eerste plaats ken ik een Nederlandse maatschap pij. die zijn kapitaal voor een groot deel uit Amerika heeft gehaald en helemaal niet met de nek wordt aangeke ken. n.l de K.L-M. In de tweede plaats daag ik Mar tin uit. te bewijzen, dat er ook maar een cent Ameri kaans kapitaal achter Tran savia zit. En in de derde plaats: als Martin zegt. dat hij nooit luchtvaartpolitieke moeilijkheden heeft gehad. DAN IS DAT AAN MIJ TE DANKEN.' Ja. zet dat er maar keihard bij. Mijn naam is in het buitenland even goed als de zijne". Het plan van MAC, om de sluimerende dochtermaat schappij Fairways weer wakker te maken en uit te einde Transavia aldus t> dwingen' zijn prijs laag te houden schrikt hij daar- „Ik. begrijp niet. waarom hij het doet. Hij zegt. dat hij b ij na anderhalf miljoen per ïaar zou verliezen, als hij zijn DC-7 tarief terugbracht 'ot dat van een DC-6 Even rekenen volgt gegoochel mrt cijfers) dan zou dat betekenen, dat hij met een DC-7 per maand 1600 uren draait. Da's kwatsch. Hij draait in zijn drukste maand hooguit 350. Ut kan het we ten; ik maakte nota bene zelf altijd de programma's. Ik wist altijd precies, waar de machines zaten. Er klopt geen donder van die bereke ning. Hij hoeft trouwens niet met zijn prijs naar beneden, want zoals ik heb aange toond. ben ik per stoel zelfs duurder dan hij". Dat is geen antwoord op de vraag. Is hij geschrokken Alles goed en wel, maar als er daardoor een prijzen oorlog ontstaat, die kwali teitsvermindering tot gevolg heeft, zoals MAC vreest ..Martin is bij deze uitgeno digd. Ik wacht hem op de mat op. Gaan we lekker knokken. Maar ik vraag me dat nou? Hij is toch binnen? Weet je. wat ik bewijzen kan? Dat zijn aandelenkapi taal grotendeels bij de KLM zit Hij is. waar ie wezen wil. Laat hij dan een ander ook een boterham gunnen En wat doet, hij? Hij stuurt detectives achter me aan om te kijken, met wie ik praat. Hij laat hier in hangar 7 spionneren. Ach. ,wat ik je allemaal vertellen kan OK. niet persoonlijk worden. Maar hij moet proberen, zijn spelletje op niveau te spelen". Strijd tussen Hindoes-Moslims in India BOMBAY (UPI) Naar Jalna ten oosten van Bombay in India zijn giste ren politieversterkingen gestuurd naar aanleiding van gevechten tussen hin does en moslims. Nadat 25 woningen en winkels waren geplunderd en in brand gestoken, werd door de overheid van Jalna een avond klok van zeven uur 's avonds tot zeven uur 's morgens ingesteld. Tot dusver zijn 125 arrestaties ver richt. Persoonlijke ongelukken zijn nog niet voorgekomen. De toestand in Jalna is al een week gespannen, na godsdiensttwisten in Wasjim en in ander plaatsen die aan zestig mensen het leven kostten. Orbiter 2 op 6 nov. naar maan HAMPTON (UPI) Het Amerikaan se bureau voor de ruimtevaart heeft bekendgemaakt dat op 6 november op Cape Kennedy de Orbiter-2 satelliet voor maanfotografie zal worden gelan ceerd. Er 'al een Atlas-Agena raket worden geb' likt. De satelliet krijgt twee cameralenzen de ene voor dichtbij en de andere voor het middenbereik. Met het dichtbij- werk van de Orbiter-1 is er iets mis ge gaan en alleen de foto's op de midden afstand zijn nuttig gebleken. De Orbiter-2 moet eventuele landings plaatsten voor astronauten aan beide kanten van de maan fotograferen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 9