LUCKY
MOORD
TOONT
OP PREMIER VERWOERD
ZIEKTE IN ZUID-AFRIKA"
Kerk in Columbia verziekt:
ontslag tientallen priesters
KLM met Jumbo-jets
voor 400 passagiers
nauw
BOVAG in
het
gedreven
Geluk tins met
de dommen...
Reacties van
afschuw in
hele wereld
yyt
sr/T,*/ y C' r cSc Cr y,
c/,rrt.Ji. «r \n hooft TcrkiftArd <M
y/cY'/r yy/// -
Cf/ f /c
S,y<
ycrfrr/- c'srr ccyr/c
f -. - ouil /it* rsr, .ff, f ~s
steunt volledig
bezittende klasse
Give a man a Lucky
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1966
DE t.ETDRF. COURANT
PAGINA 5
KAAPSTAD (UPI) De wereld die iu grote
meerderheid de Zuidafrikaanse apartheids
politiek van premier Hendrik Verwoerd heeft
verworpen, heeft in gelijke male zijn afschuw
te kennen gegeven over zijn dood door moor
denaarshand. Leiders van de Gemenebest-
landen bijeen in Londen, Amerikaanse rege
ringsleiders en Europese staatslieden, van
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De KLM is zeker in
staat om na 1970 Jumbo-jets
500 passagiers of supersone vliegtuigen
aan te srbaffen. Volgens de minister
Suurhoff van Verkeer en Waterstaat er
Vondeling van Financiën is de KLM te
gen die tyd groot genoeg om de dan rao
derne vliegtuigen 5-lfstandig aan te schaf
fen en te exploiteren. Voor de kleinen
maatschappijen wordt de situatie na 1970
ln dit opzicht veel moeilijker.
Voorlopig gaat de KLM nog door met
het aanpassen
vliegend materiaal, zv is de DC-9-30. Na
1968 bestaat de Europavloot dan uit 16
DC-9-toestellen, naar de inzichten
thans zeker voldoende om de vraag op de
Europese lijnen te kunnen beantwoorden.
Eventueel worden enkele DC-8-toestellen
op Europa ingezet. In 1968 komen boven
dien enige vergrote DC-8-typen bij de
lange-afstaiidsvloot van de KLM.
De maatschappij heeft de toekomst reeds
in studie, te beginnen met de grote versie
van de DC 8. Komen echter de zogenaam
de Jumbo-jets en de supersonetoestellen,
dan zal de KLM er gereed voor zijn, al
dus veronderstellen beide ministers in hun
wetsontwerp aan de Tweede Kamer over
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De in de RAI ver
enigde Nederlandse auto-industrie heeft
in het reeds enige tijd durende geschil
met de in de BOVAG verenigde garage
houders het dreigement gehanteerd, dat
per 1 december a.s. de RAI de algemene
overeenkomst met de BOVAG zal op
zeggen. De overeenkomst houdt de weder
zijdse verplichting in, dat RAI-leden uit
sluitend aan BOVAG-Ieden leveren, en
dat BOVAG-leden uitsluitend btf RAI-
leden kopen.
mogelijke garantieverlening aan de KLM.
Men moet zich niet direct alles
stellen van het supersone vliegtuig,
nr de ministers. In 1972 komt de be
faamde Concorde misschien in de lucht
en in 1974 volgen pas de Amerikanen. Het
schokeffect op het luchtvervoer zal in
ieder geval kleiner zijn dan dat
vliegtuigen die onder de geluidssnelheid
blijven en die in I960 op de markt kwa-
De luchtvaartproblemen worden na 1970
echter wel groter wanneer naast de super
sone vliegtuigen ook de Jumbo-jets voor
zon 500 passagiers in de lucht zijn. Vee!
zal afhangen van tariefsdifferentiatie
dergelijke.
De Gaulle zal
geen proef met
H-bom zien
PARIJS (Reuter) Slechte weersom
standigheden in het zuiden van de Stil
le Oceaan zijn er de schuld van dat
president De Gaulle geen getuige zal.
zijn bij het tot ontploffing brengen van
de eerste Franse kernbom, die themio-
nucleair materiaal (H-bom) bevat.
De deskundigen op het Moeroroa-atol
jn nu van plan. de president een zeer
krachtige conventionele atoomontploffing
voor te schotelen. Mocht het weer ech
ter niet verbeteren dan is de kans groot
dat het Franse staatshoofd het proefter-
rein verlaat zonder een ontploffing ge
zien te hebben.
PAPEETE President De Gaulle is
gisteravond uit Nieuw-Caledonie op Ta
hiti aangekomen.
HEILBRONN Een aantal bouw
vakarbeiders in de Westduitse plaats
Heilbronn heeft niet over gebrek aan
geluk te klagen gehad. Maandag bracht
graafmachine op de bouwplaats een
r dan twee meter lange luehtniijn uit
de tweede wereldoorlog te voorschijn.
Gifgas in plaats
van lachgas
LONDEN (Reuter) Ziekenhuizen,
en tandartsen in het zuiden van Enge
land hebben via de radio en televisie de
waarschuwing gekregen dat. bepaalde ci
linders, die lachgas zouden moeten be
vatten, in plaats daarvan gevuld kun
nen zijn met gifgas.
wie de meesten scherp gekant waren tegen
de apartheidspolitiek, gaven uiting aan hun
afschuw van de moord en van hun medeleven
inet de familie van het slachtoffer.
Secretaris-generaal Thant van de Ver
enigde Naties die de politiek van de Zuid
afrikaanse regering bij voortduring heeft
gehekeld, zei diep geschokt te zijn door
de moordaanslag en voegde eraan toe dat
..aile geweld behoort te worden betreurd"-
Leiders van Gemenebestlanden zeiden
in Londen dat de moordaanslag een daad
van krankzinnigheid scheen te zijn en
geen weloverdachte of politieke daad.
Amerikaanse functionarissen in Wasliing-
ton beschreven de gebeurtenis als „een
tragedie", precies zoals men in Zuid-
Afrika reageerde op het nieuws van de
dood van president Kennedy.
Officieel werd in Londen geen onmid
dellijk commentaar gegeven, doch in offi
ciële kringen werd bezorgdheid tot uiting
gebracht met betrekking tot de afspra
ken die met premier Verwoerd waren be
reikt inzake de Zuidafrikaanse benadering
van het probleem Rhodesië Goud- en dia
mantaandelen op de Londense effecten
beurs kelderden onmiddellijk en ook op
de beurs in Parijs deed zich een scherpe
daling voor bij alle Zuidafrikaanse fond-
Premier Keith Holyoake van Nieuw-
Zeeland zei in Londen: „Het is bijna te
schokkend om te kunnen worden geloofd"
Premier Lee Kuan Yew van Singapore
verklaarde: „Dit is erg droevig. Maar als
je zulk een regiem voeit, Is een dergelijke
gebeurtenis natuurlijk een deel van het
John Hartley, vertegenwoordiger van
Ghana, zei: „Dr. Verwoerd is een mens
Ik betreur het dat hij dood is". Premier
Lester Pearson van Canada zei eveneens
„zeer geschokt" te zijn.
200
Hierboven moet een legesstempcl van f SIMI».
BURGERLIJKE STAND
Gemeente
AMSTERDAM
noccnlionbnntlonl non,
gomconto Tcmchonrn i
t/ f.- t"*y r>' r.r.'C.'c,, jut-en, wonrmlo
AróUtvViryr van (Jen burgerlIjVcu stamt -der goi
iu hol huis
kind >nn hcV
/7 c f' f*
knul van
geul nel tl, uit -?,/ /r r
rf r t (i C? /r>
til ?//- ,ni,l,Itm/G -l
in ilc/.o gomconto goboi
l
u,ui wolk kiiul gegovon dn
AVciko veikkring irgr-j-oWtl in-lttgfihuooi'tlighoid v«ivvy r rc /f V .-<
van heroojv
jnrrn, wnnondfi
/c /f /r r,,n .f"C' (f V.ron beroep
rr 00(1 /*C-Cr f jnrrn, wonrniln SC-S*'* 1-
lil, ia l.H-rvftii Oiiprnmalil d0«0 «kir, (tic- ilimr on., rr - r-?C ff r- 'f ilo getuigen,
Uit voorlezing in o»uhvi(rckc:iul.
2 -//%'&<,■
Anjs Strik. Hij werd
kan uitlokken. Het was een daad van ge
weld die de grootste afkeer verdient". Een
woordvoerder van het regime in Salisbury.
Rhodesië. zei: „Zijn dood heelt een bril
jante carrière tot een abrupt eind gebracht
en het verlies van deze grote man zul
worden gevoeld ver buiten de grenzen van
zijn land".
Ziekte Onveiligheid
G- Mennen Williams, de vroegere Ame-
A 1x1 oei Minty, secretaris van de anti- rikaanse onderminister van Buitenlandse
partheidsbeweging in Londen zei dat de Zaken voor Afrikaanse aangelegenheden
:iektc van de Zuidafrikaanse en een van de meest uitgesproken critici
Een woordvoerder van een maatschap- I gemeenschap aantoont" „Geen leider in van de Zuidafrikaanse politiek, zei dat de
pij, die cilinders met" lachgas uitzendt. Zuid-Afrika kan zich veilig voelen voor moordaanslag „de onveiligheid en onze-
verklaarde dat twee cilinders een gifgas Zl'lk soort aanval omdat de toestand die j kerheid" van de Zuidafrikaanse regering
bleken te bevatten. In een ziekenhuis. 1 ZÜ hebben geschapen dit veroorzaakt",
in Bristol was een 39-jarige
vermeldde niets ervan in de buitenlandse
dienst.
De Nederlandse regering heeft ver
klaard diep geschokt te zijn over de
moord. Premier Wilson van Groot-Brit-
tannië zond een rouwtelegram naar
mevrouw Verwoerd. President Johnson
noemde de moord „een betreurenswaar
dige daad". Senator Robert Kennedy, die
ln juni een reis maakte door Zuid-Afrika,
zei: „Geweld kan geen antwoord zijn op
vraagstukken die tussen volken moeten
worden behandeld". Premier Ian Smith
werd bleek toen hij het bericht van de
moord vernam, maai' in de straten van
Lagos, de hoofdstad van Nigeria, maak
ten sommigen sprongen van vreugde en
/en. Elders was een patiënt ziek ge
worden. „Wij weten niet om hoeveel ci
linders het gaat in totaal", aldus de
woordvoerder.
Het dagblad ..Nation" in Nairobi. Kenia,
schreef in een hoofdartikel: „Hij regeerde
bij de code van het geweld en stierf een
gewelddadige dood"
In Lissabon zei de Portugese regering,
krachtig bondgenoot van Zuid-Afrika. in
een verklaring: \,Dit is een misdaad die
slechts verontwaardiging en veroordeling
Het dreigement, waarover het dagelijks
bestuur van de RAI inmiddels ook
schriftelijk voorstellen bij het hoofdbe
stuur heeft ingediend, heeft de nog voort
durende onderhandelingen naar een
climax gevoerd. Ingewijden achten het
niet uitgesloten, dat uitvoering van het
dreigement het einde van de BOVAG zou
betekenen.
Het RAI-BOVAG-geseliil gai
Belangengemeenschap, die de BOVAG
enige tijd geleden als dochteronderneming
heeft gesticht, om het inkopen van auto
materiaal voor de leden in eigen hand
te kunnen nemen. Naar het oordeel van
de RAI beweegt de BOVAG zich daarmee
op het terrein, dat de RAI als het hare
beschouwd.
De belangrijkste reden, waarom een
garage lid van de BOVAG is. ligt ln het
feit, dat bet lidmaatschap de mogelijk
heid opent op grond van de algenunene
RAl-BOVAG-overeenkomst met aanzien
lijke kortingen materiaal van RAI-leden
te betrekken. Hoewel de BOVAG de laat
ste tijd gptracht heeft het lidmaatschap
van de organisatie ook om andere redenen
aantrekkelijk te maken, menen ingewij
den dat de BOVAG-organisatie op loss<
schroeven kan komen te staan, als de RAI
de overeenkomst opzegt.
De arbeiders, die meenden met een
„filterapparaat" te doen te hebben be
sloten het voorwerp uit elkaar te halen,
om het als oud metaal te kunnen ver
kopen. Zij openden de mijn om de in
houd. zestig kilo tnt, die op „oude sui
ker" leek. eruit te kloppen. Omdat cie
substantie niet losliet, werd de luchtmijn
door een graafmachine enkele malen op-
j getild waarna men haar telkens met
een smak op de grond liet vallen. Ook
toen men ertoe overging een „overdruk-
ventiel" in feite een ontsteking eruit
te schroeven gebeurde er niets. Pas toen
de luchtmijn bij de handelaar in oud
metaal werd bewerkt met een snijbran
der en een van de ontstekingen ontplof
te. begreep men de gevaarlijke aard
van het gevonden voorwerp. Tot geluk
van de omstanders explodeerde het
nog in de mijn aanwezige tnt niet.
aantoont zolang als deze apartheid zal hoorde men „Halleluja" roepen,
uitoefenen Dc wereldpers heeft eveneens gerea-
j geerd op de moord. Hier volgt een bloem-
„Dc hoop dat de regering verstandig j lezing van meningen,
genoeg zal zijn te reageren niet i jj
dere onderdrukking die het probleem
slechts zou doen verergeren doch door tot
een vergelijk te komen waardoor Zuid
Afrika een prachtige toekomst tegemoet
Een vertegenwoordiger van het verbn
den Zuidafrikaanse nationale congres zei
in een verklaring: „De dood van Verwoerd
is het gerommel die de eruptie aankon
digt van de vulkaan van de gewapendi
strijd van het Zuidafrikaanse volk om he
fascistische nazi-regime ln Zuid-Afrika
omver te werpen".
In de Sovjet-Unie werd geen haast ge
maakt, het nieuws van de dood van pre
mier Verwoerd bekend te maken. Alles wat
aan het begin van de avond was meege
deeld betrof een bericht van 36 woorden
uit Londen waarin gezegd werd dat een
moordaanslag was gepleegd. De dagbladen
kwamen met een koit bericht doch Tass
Waarschuwing
aan Rode Garde
HONGKONG, (D.P.L). Het centrale
comité van de Chinese communistische
partij heeft de militante leden van de
„Rode Garde" laten weten dat zij zich van
iedere inmenging en de produktie op boer
derijen en ln fabrieken moeten onthou-
Volgens liet otficiele communistische
partijorgaan „Het Volksdagblad" dringt
het centrale comité erop aan bij het bin
nenhalen van de oogst te helpen. In een
eerdere radlouttzending waren de leden
van de „Rode Garde" reeds gewaarschuwd
dat bij ongeregeldheden zij eenheden van
het Chinese volksleger tegenover zich zou
den kunnen vinden.
Volgens de in 't communistische partij-
orgaan afgedrukte richtlijnen van het
centrale comité moet de produktie op een
lijn worden gesteld met de ..culturele revo
lutie". de campagne waarbij ernaar wordt
gestreefd alle Westerse invloed uit te
Benoeming
bisdom Roterdam
ROTTERDAM (KNP) De bisschop
van Rotterdam, mgr. M A. Jansen, heeft
N T. J. van Schalk (66) pastoor te De
Lier, eervol ontslag verleend. Hij gaat
met emeritaa.t Tot pastoor te De Llpr
benoemde hij G. H. Lagerberg, kapelaan
te Wassenaar, H. Willibrordus.
New York Times: „Moord is een mis
daad tegen een mens die alle mensen
verwondt. Het tast de banden van ver
trouwen aan die de mensen samen
binden". Het blad verwacht een „verder
aandraaien van de schroeven van onder
drukking door Verwoerds verschrikte op-1
volgers tegen zowel Afrikanen als libe
rale blanken". Overigens is het mogelijk
dat deze politiek haar „profeet Verwoerd"
niet lang zal overleven.
Times (Londen): Zuid-Afrika zul „ver
moedelijk nog meer een politiestaat wor
den dan al het geval was". Zuid-Afrika
was onder Verwoerd een rustig en voor
spoedig land. maar één verkeerde stap,
bijvoorbeeld bij de Rhodesisohe kwestie,
kan niet te voorziene gevolgen hebben.
Guardian: „Verwoerds opvolger zal mo
gelijk moeten beslissen Rhodesië aan zijn
lot over te laten of de toekomst van Zuid-
Afrika te riskeren".
Borba (Zuld-Slavlë)„Hendrik Ver
woerd was de meest gehate man. niet
alleen in de republiek Zuid-Afrika, maar
ln het hele werelddeel. Zijn naam is ver
bonden aun het monsterachtige systeem
van apartheid, een soort rassendiscrimi
natie die nu 15 miljoen Afrikanen ln de
Zuidafrikaanse republiek ln boeien ge
slagen houdt".
Preise (Wenen): „Verwoerd was geen
dictator, maar zfjn bewind was een
schoolvoorbeeld van de manier waarop
een meerderheid in de democratie niet
moet worden gebruikt. Zijn bewind had
een bijsmaak van geweld in de toegepaste
methoden, al waren deze ook legaul".
Oe Thant bereid
aan te blijven?
NEW-YORK Reuter) Oe Thant, de
secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, zou bereid zijn deze functie nog
hoogatend twee jaar te blijven vervul
de Veiligheidsraad hem.
bij gebrek aan een opvolger, een ver
zoek in deze geest zou doen. Dit is van
gewoonlijk betrouwbare zijde verklaard.
Oe Thant zelf wilde geen commentaar
leveren, toen hij dinsdag in New-York 1
van vakantie terugkeerde.
POLITIEKE
MOORDEN
IN LAATSTE
JAREN
I-ON DEN (Reuter). Premier
Verweerd van Zuid-Afrika In ten
minste de dertiende politieke
figuur en de derde regeringsleider
die dit Jaar Is vermoord.
Bij de opstand ln Nigeria van
januari werd eerste minister Sir
Aboebakar Tafawa Balewa om het
leven gebracht. Op 13 april vond
de moord plaats op de Jemeni-
tlsche eerste minister Kwadhi Ab-
doellah Irijani. Tot de dit Jaar
vermoorden behoren ook de Nlge-
riaanse mlniktcr van Financiën
Festus Okotie-Eboh, Alhadji Sir
Ahmadoe Bello en ohlef Samuel
Aklntola, allen vermoord bij do
revolutie die op 15 Januari begin.
De meest wereldschokkende
moorden uit onze tijd waren die
op president John F. Kennedy, op
22 november 1963 en op de Indiase
leider Mahatma Gandhl, op 30 Ja
nuari 1948.
Sinds het einde van de tweede
wereldoorlog zijn op zijn minst
vijfentwintig koningen, presiden
ten en eerste ministers vermoord,
meestal met behulp van vuur-
Nog 'n aantal geruchtmakende
moorden van de afgelopen Jaren:
1965: de Amerikaanse negerleider
Malcolm X, de Iraanse eerste mi
nister Hassan All Mansoer en de
premier van Boeroendl, Pierre
Ngendandoemwe
1964: eerste minister Jlgmo Dorjl
van de staat Bhoetan in de Hl ma.
la ja.
1963: president Sylvonus Olymplo
van do republiek Togo, premier
Abdoel Kruim Knaseni van Irak
en premier Ngo Dlnh Dlem van
Zuld-Vletnum,
1961: dictator Rafael Trujillo van
de Dominicaanse republiek on do
vroegere eerste minister van Kon.
go, Patrice Loomoemba.
i960: eerste minister Hazza Ma-
jali van Jordanië.
1959: eerste minister Solomon
B.indaranalke van Ceylon.
19.58: koning Fclsal, kroonprins
Abdoel Illali on eerste minister
Noeri es Said von Irak.
(ADVERTENTIE)
Familiedrama Oud-episcopaat
in België
GENT (UPI) Een 32-jarige Gentse
mevrouw heeft zich gisteren, na een he
vige ruzie met haar man, in de keuken
van haar woning door gasverstikking
van het leven beroofd. Met haar stier
ven haar vijf kinderen, in de leeftijd van
9 tot 14 maanden.
Buren die het gas waren gaan ruiken,
vonden de vrouw en haar vijf kinde
ren stervend aan. Medische hulp mocht
niet meer baten, en allen stierven in 'n
ziekenhuis.
Mevrouw Roels had een briefje ach
tergelaten, waarin ze schreef, dat het
loven met haar man, een fabrieksarbei-
6e», ondraaglijk was geworden.
BOGOTA (KNP) De kerkelijke si
tuatie in Columbia is verziekt. Pries
ters vragen met tientallen tegelijk om
laiclsering. De kloof tussen bisschoppen
en priesters wordt met de dag groter.
Het afgelopen jaar hebben ,250 semina
risten hun theologische studies opgege
ven, niet omdat ze geen priester willen
worden, maar omdat ze het niet kunnen
in do bestaande „middeleeuwse situa
tie" van Columbia. Aldus meldt het
Amerikaanse katholieke weekblad The
National Catholio Rqporte* ln een spe-
i ciale bijdrage over de Kerk in Colum-1 klasse. Een duidelijke uitzondering
bia. vormt mgr. Isaza. coadjutor van Bogo-
j ta, maar deze heeft geen invloed op de
Als voornaamste oorzaak voor de cri- oudere en leidende geestelijkheid,
sis in de Kerk van Columbia noemt de I
schrijver de blindheid van praktisch het j Prostitutie
gehele episcopaat en van de leidende!
stand voor de nood van het tfolk. De ont-De invloed van de Kerk op het more-
wikkeling, die het concilie gebracht ie leven is nihil. Meer dan de elft der
heeft, wordt bovendien doodgezwegen.
Jonge priesters, die de conciliaire ver
nieuwingen ln predikaties behandelen,
worden overgeplaatst naar scholen of
naar een veraf gelegen parochie.
Veel jonge priesters zijn van mening,
dat het de eerste taak van de Kerk ln
Columbia is de sociale wantoestanden
te bestrijden en het misbruik van be
voorrechte posities tegen te gaan.
Maar de bisschoppen, van wie de mees
ten voor 1900 geboren zijn, steunen de
conservatieve partij van de bezittende
volwassenen leeft samen zonder gehuwd
te zijn. In Bogota leven 30.000 vrouwen
van prostitutie. De Columblase wetge
ving kent geen echtscheiding, maar vol
gens een socioloog van de universiteit
der jezuïeten is 75 tot 80 procent van
de gehuwde mannen uit de betere stan
den zijn vrouw ontrouw. De vrouw uit de
betere stand accepteert als normale
zaak, dat haar man een liefje heeft. De
vrouw heeft geen reoht op bezit. Een
wetsontwerp, dat hierin verandering
»ou brengen kreeg kortgelden de steun
van de meerderheid ln het parlement,
maar kardinaal Concha van Bogota
verklaarde zich tegen, omdat een der
gelijke wet het gezinsleven zou ver
zwakken, en het g< ag en de waardig
heid van de vader als gezinshoofd zou
verminderen.
De wet kwam er niet door. Deze kar
dinaal-aartsbisschop (75), die zelf in Pa
rijs studeerde, maar geen graad haalde,
geeft aan talentvolle priesters geen toe
stemming om In Europa of Noord-Ame-
rika te studeren „omdat zij daar be
smet worden door neurotische... theolo-
gen".
De Nederlandse pater J. Nlessen1
lijke brief weigerde voor te lezen in zijn j
parochiekerk, daar de Inhoud van de j
brief strijdig was met het concilie. Op I
het ogenblik zit pater Niessen, een spe-1
clallst voor Zuld-Amerlka, in Cuernava-
ca ln Mexico.
The National Catholic Reporter be
sluit zijn opmerkingen met de constate
ring. dat het probleem van de Kerk In
Columbia, behalve een institutioneel
vooral ook een menselijk vraagstuk is.
Wanneer zij niet erin zou slagen een
oplossing te vinden, kunnen de gevol
gen zeer ernstig zijn.
f?
