Vliegen steeds goedkoper
Mihajlov voorlopig
3 dagen gevangen
JUMBO-JETS VOOR MASSAVERVOER
Tarieven
komende
jaren 5 procent
lager
Op zoek
naar reus
in Malakka
Werken Mao
in miljoenen
verspreid
VS-PILOOT OPGEPIKT
160 KM VAN HANOI
Amerikanen in
hinderlaag
1
4
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1966
Dit i.s hi t interieur dat de Boeing Jumbo" 11,1 zal krijgen. Rijen van zes stoelen in de eer
Economy klasse. In beide gevallen met twee gangpaden. Ook de 11,1 heeft twee dekken.
zullen op het benedendek zitten. Het toestel kan bijna 900 passagiers v
de meeste passagiers
(Van onze luchtvaartredacteur
)p elk moment van de dag of de nacht, bevinden
ieh duizenden mensen op of boven de Atlantische
3ceaan. Op weg naar de Nieuwe of de Oude Wereld.
Dp de hele wereld is geen dichtere verkeersader
e vinden dan die tussen Amerika en Europa. Een
Iritse krant peilde vorig jaar deze verkeersstroom
n kwam tot de bevinding dat op woensdag 21 juli
965 om 16.00 uur Greenwichtijd 56 intercontinen-
ale vliegtuigen onderweg waren (op dat spitsuur
an de dag meest in westelijke richting) en voorts
3 schepen, waaronder de Queen Mary, de Queen
Elisabeth, de United States, de Nieuw-Amsterdam,
de Rotterdam, de France en de Michelangelo. Geen
kleintjes dus. De internationale organisatie van de
burgerluchtvaart (I.C.A.O.) maakte dezer dagen
enkele cijfers van 1965 bekend. De I.C.A.O. turfde
vorig jaar meer dan vier miljoen passagiers op de
transatlantische vliegroutes, chartervluchten in
begrepen. Dat is gemiddeld bijna 12.000 per dag!
Over tien jaar, zo voegde de I.C.A.O. hieraan toe,
zal het aantal transatlantische vliegtuigpassagiers
minstenst verdrievoudigd zijn. Volgens reeds ver
ouderde schattingen zullen de Amerikaanse maat
schappijen alléén al in 1975 300 miljoen passagiers
vervoeren
It costs very little WlM}!* f|«*
to fly to deze zomer per IIF J
another WOrlC'Hic Douglas Royal Family of Jets
HumilAimiiS AUTAUA
All airünes h?,vë%
Qli^pdjhg pilots
OAHW INTERNATIONAL flying KLM
AIRLINES lhe not Boeing 737 Tfliojct
Oprichting van
nieuwe partij
gaat toch door
BELGRADO (Reuter) De Joegosla
vische schrijver Mlhailo Mihajlov Is' van
daag in Zadar geassorteerd .twee dagen
voor de door hem aangekondigde verga
dering in die stad tot oprlcnting van een
onafhankelijk ttjdstrlft. Dit Is door een
van itjn vrienden telefonisch aan Reuter
meegedeeld. De oprichtingsvergadering
gaat niettemin door. Mihajlov heeft voor
lopig drie dagen hechtenis gekregen.
In een interview met het maandblad
„Word In ous time", heeft Mihajlov gezegd
dat Mllovan DJllas, de Joegoslavische
KOKALA LOEMPOER (UPI) -
Het .Maleisisch® territoriale leger
Is gealarmeerd om uit t« kijken
naar een „reus" die de Inwoners
van SegamaL ongeveer 160 kilo
meter zuidwest van Koeala Loem-
|K»er. aan het schrikken heeft ge
maakt. zo meldt het dagblad Oe-
toesan Melajoe.
Volgens het blad heeft de „reus"
twee dagen geleden soldaten een
hevige eohrik bezorgd toen hfl in
hun kamp verscheen. Een man
deelde mee dat h(j voetstappen
hoorde toen hij 's nachts op wacht
stond en dat hij bij het licht van
een fakkel een man had gezien
van ongeveer zes meter lang. Vol
gens de wacht verdween de reus
Inwoners van een rubberplantage
bij Kampong Bangls, 12 kilometer
van Segamat. hebben vorige week
verteld voetstappen te hebben ge
vonden van 45 centimeter lengte,
15 centimeter breedte en 12,5 cen
timeter diepte. Een jachtopziener
die verklaarde de voetstappen te
hebben gezien voegde hieraan toe
dat de reus geen van de inwoner»
letsel heeft toegebracht, aldus het
dagblad.
politicus die in gevangenschap is, Tito als
partijleider zal opvolgen.
Het onderhoud heeft onlangs plaats ge
had en zou worden gepubliceerd in de
aditie van 20 augustus van het blad. In
verhand met Mihaljovs arrestatie is de
inhoud echter vrijgegeven.
Mihaljov zei dat er strijd om de maoht
zal zijn, maar dat DJllas Tito zal opvol
gen.
De schrijevr zei voorts dat de Joegosla
vische grondwet „een stelsel van meer dan
één politieke partij absoluut toelaat." Dit
staat evenwel slechts op papier maai
staat niet in de praktijk.
Dieren aan boord
„Maaslloyd'
in quarantaine
WASHINGTON (Reuter). Het
Amerikaanse ministerie van Landbouw
heeft er gisteren mee ingestemd, dat de
dieren aan boord van het Nederlandse
schip ..Maaslloyd" In Fort Slocum op
Long Island in quarantaine gaan. De
dieren mochten niet gelost worden
wegens vrees voor mond- en klauwzeer.
De importeurs van de uit Kenia
afkomstige dieren zullen de kosten van
vervoer vanaf de Maaslloyd naar het
fort en de verzorgingskosten gedurende
de zestig dagen, dat de quarantaine zal
duren, voor hun rekening nemen.
Na verstrijking van de zestig dagen
worden de dieren overgebracht naar het
quarantainestation van het ministerie in
Clifton, New Jersey, waar ze nog dertig
dagen moeten blijven alvorens naar hun
eindbestemming, de dierentuinen, ver
voerd te worden.
de revolutionaire ontwikkelingen die
zich aandienen, van geweldige invloed
zullen zijjn op 's werelds drukst bereis
de luchtroutes. Want binnen nu en tien
jaar zullen ook de nieuwste wapens in
de „Slag om de Atlantische Oceaan"
geworpen zijn: de luchtbussen en de su
personische vliegtuigen.
Vooral van de luchtbussen of Jum
bo-jets verwacht men dat ze de
stoot zullen geven tot een ongekende
ontwikkeling van het luchtvervoer. De
ze mamnioetvllegtulgen immers zul
len de tarieven, altijd nog de belang
rijkste handicap voor een ongebreidel
de ontwikkeling, drastisch doen dalen.
Skymasters
Overigens moet men niet gering den
ken over de ontwikkeling van het lucht
verkeer in de afgelopen twintig Jaar.
Laten we weer de transatlantische rou
te als voorbeeld nemen en wel aan de
hand van de ervaringen die de KLM er
opdeed. Op 21 mei was het 20 jaar ge
leden dat onze nationale maatschappij
met door de energieke Plesman bijeen
geschraapte Douglassen DC-4 (Skymas
ters) als eerste Europese maatschappij
een lijn op New-York opende. Men be
gon met twee diensten per week. Een
Skymaster kon 44 passagiers vervoeren
tatarn
Exterieur van de Boeing „Jumbo" 11,1.
tvorden gebruikt, 's Werelds grootste
maar liefst tS van desa vliegtuigen v
Dit nieuwe vliegtuig is tien procent sneller dan de toestellendie op het ogenblik
luchtvaartmaatschappij Panam heeft onlangs de run op Jumbojets geopend door
oor een totaal van 1810 miljoen gulden recht van de tekentafel te bestellen.
Oeneraal Mosje Dayan, de eenogige
vroegere stafchef van 't Israëlische
leger en architect van de actie op
liet schiereiland Sinni tn ÉOO6, Hy
bevindt etch momenteel die oorlogs
correspondent M >**eFnam,
TOKIO (UPI) Communistisch Chi
na heeft laten weten dat 85 min. exem
plaren van de geselecteerde werken van
Mao-Tse-Toeng zullen worden uitgege
ven, om de boodschap van het Chinese
communisme uit te dragen.
In de in Tokio opgevangen radio-uit
zending, waarin dit artikel werd aan
gehaald, werd verder de beschuldiging
geuit, dat ln het recente verleden door
een aantal leiders pogingen in het werk
zijn gesteld om te verhinderen, dat de
doctrines van Mao-Tse-Toeng onder het
gewone volk ingang zouden vinden.
Vissterfte door
zware regenval
AMSTERDAM (ANP) In de laatste
week van juli zijn In de Amstel ter hoog
te van Ouderkerk en Abcoude enige dui
zenden vissen gestorven. In die week
verschenen talloze naar zuurstof hap
pende vissen aan de wateroppervlakte,
waar zij tenslotte dood hieven drijven.
staat gebleken, dat de vissterfte geen
gevolg is van verontreiniging door afval
stoffen, maar wel van de bijzonder over
vloedige regenval ln deze periode. Daar
door la de waterstand in het rioleringssy
steem ongewoon hoog opgestuwd, zijn de
nooduitlatingen in werking gekomen,.,
en ls het rioolwater, dat regenwater en
huishoudelijk zowel als Industrieel afval
bevat, ln de Amstel terechtgekomen. Bo
vendien had het water, dat uit de polders
ln de Amstel werd gemalen zich even
eens met rioolwater uit de noodultlaten
vermengd.
De directeur van de dienst, Ir K. C.
Zijlstra, vertelde dat het technisch prak
tisch onmogelijk is een rioleringssy
steem te maken met eo'n lage water
stand, dat es ook bfl seer anare stortbui
en voldoende afvoer I»
SAIGON, (A.F.P., U.P.I.). De piloot
van een Amerikaans verkenningsvliegtuig
van het type RF-10I Voodoo, dat zondag
boven Noord-Vietnam werd neergescho
ten, is gistermiddag op 160 km ten noord
westen van Hanoi door een hef schroef-
vliegtuig opgepikt. Hij werd toevallig ge
vonden, doordat signalen van ztyn draag
bare zender werden gehoord door een
piloot dlc op zoek was naar een andere
vermiste Amerikaan.
In twee sectoren van Zuld-Vietnam zijn
maandag twee Amerikaanse compagnieën
ln hinderlagen gelokt. Bij het hevige tref
fen zouden de Amerikanen aanvankelijk
„matige" verliezen hebben geleden. Dat Ls
nu veranderd in „zware". De Amerikaanse
compagnie was ingesloten door een vijan
delijke overmacht die driemaal zo groot
was. Het gevecht duurde twee uur en werd
in het voordeel der Amerikanen beslist
door versterkingen van artillerie en vlieg
tuigen. Dit treffen had plaats op 378 km
ten noorden van Saigon.
De tweede hinderlaag had de Vietkong
gelegd op 64 km ten noorden van Saigon.
De Amerikanen leden hier „lichte" ver
liezen; de vijand liet vijf doden op het
slagveld achter.
Maandag ls nog een tweede Amerikaanse
piloot gered. Het was de piloot van
Thunderchief die boven Noord-Vietnam,
op 88 km ten noordwesten van de haven
van Dong Hol, was neergeschoten.
en kostte, ruwweg, 1.2 miljoen gulden.
Thans onderhoudt de KLM 31 retour
vluchten per week op New-York, met
aan 135 passagiers plaatsbiedende DC-
8-en die per stuk 30 miljoen hebben ge-
Het opmerkelijke hierbij is dat de
vliegprijzen in die twintig jaar vrij re
gelmatig daalden, terwijl lonen en prij
zen overal in de westerse wereld voort
durend stegen. In 1946 kostte een re
tour AmsterdamNew-York ruim 2500
gulden. De reis werd gemaakt in een
trillende en stampende machine en
duurde 25 uur.
Nu vliegt de passagier binnen 8 uur
naar New-York „over het weer heen",
dus rustig en comfortabel, voor duizend
gulden minder! (retour). De zoge
naamde 21-daagse retourtjes (1209 gld.)
zijn zelfs 15 procent goedkoper dan een
enkele reis van 1946, waarvoor men 1400
gulden moest neertellen!
Constellation
De aanvankelijke exclusiviteit van
het vliegen werd voor het eerst door
broken toen ln 1952 de Touristklasse
werd Ingevoerd. Een nog „normaler"
middel van vervoer werd het vliegtuig
in 1958, toen de Economyklasse haar in
trede deed. In 1958 was ook het jaar
waarin de transatlantische luchtvaart
maatschappijen gezamenlijk voor het
eerst meer dan 1 min. passagiers over
ceaan brachten. Sindsdien groeit
de Atlantische route in steeds snel
ler tempo. De Super-Constellations
de fraaiste vliegtuigen die ooit tussen
de continenten hebben gevlogen en
de DC-7c's hadden de vervoerscapaci
teit al aanzienlijk opgevoerd maar de
komst van de straalvliegtuigen, de
Boeing 707 en de Douglas DC-8, maak
ten het vliegen pas echt snel, comforta
bel, efficiënt en betrekkelijk goed-
't Straaltijdperk, 'pas acht jaar gele
den begonnen, eiste van de luchtvaart
maatschappijen het uiterste aan finan
ciële krachtsinspanning. Sommige
maatschappijen werden door de intre
de van de Jets zelfs bijna tot de bedel
staf gebracht. Maar de Jets bleken de
neergetelde miljoenen en de andere of
fers waard. In het algemeen genomen
vertonen de resultaten van de grote
maatschappijen weer een opgaande lijn.
Concorde
Maar de techniek is niet te stuiten.
Nauwelijks was het straaltijdperk be
gonnen of de luchtvaartmaatschappijen
moesten zich het hoofd gaan breken
de vraag: grotere vliegtuigen? Nóg
snellere? Of beide? De militaire lucht
vaart had de geluidsbarrière al door
broken en de vliegtuigindustrie begon
de ontwikkeling van het supersoni
sche verkeersvliegtuig (SST). Europa
voorop zelfs. In Frankrijk ontstond op
de tekentafels de Concorde. In Amerika
wilde men een ontwikkelingstrap over
slaan en tevens de Concorde schaakmat
zetten door grotere en nóg snellere
SST's te ontwerpen. De luchtvaartmaat
schappijen sloeg de schrik om het hart.
Niettemin begon de race op de Con
corde en de SST's al vroeg.
In de discussie over de keuze mam
moetvliegtuigen of SST's heeft de SST
geruime tijd de meeste kansen gekregen,
vrij plotseling heeft zich een heel
andere ontwikkeling geopenbaard. Een
paar weken geleden opende 's werelds
grootste luchtvaartmaatschappij Pan
American Airways de run op Jumbo
jets door maar liefst 25 Boeings 747,
recht van de tekentafel, te bestellen. In
enkele maanden tijd werd het ene ont-
na het andere wereldkundig ge
maakt. Douglas ontwierp zijn DC-10,
Lockheed verkondigde dat van het mili
taire reuzenvliegtuig C-5A, waarvoor
de Amerikaanse luchtmacht ln septem
ber vorig jaar orders plaatste, een ci
viele versie kan worden gebouwd die de
prozaïsche aanduiding L-500 heeft ge
kregen.
Gal ion
Ook de Europese constructeurs zijn
aan de slag gegaan. Hun ontwerpen zijn
van iets bescheidener omvang en be
doeld voor korte routes met groot ver
voersaanbod. Hoezeer de internationale
Europese samenwerking op dit terrein
gegroeid is, wordt behalve met het
Frans-Britse Concordeavontuur ook ge
ïllustreerd met deze luchtbusprojecten.
De Franse combinatie Breguet/Nord
werkt samen met de Britse Hawker-
Siddeley-groep en de Duitse Arbeitsge-
meinschaft Airbus aan de Breguet-124.
Nieuwer is een ontwerp van een andere
Franse groep, de Sud/Dassault,
voorziet in een tweemotorige laagdek-
ker voor minstens 250 passagiers, zit
tend in twee rijen van drie. Deze „Ga-
lion" zal 900 km/u vliegen en omstreeks
1970 beschikbaar zijn.
De opkomst van de Jumbojets mag
voor de buitenwacht wat plotseling lij
ken, de voortekenen waren er al gerui
me tijd. Bovendien ls de gedachte van '1
zo groot mogelijke vliegtuig al zo ouc
als de burgerluchtvaart. Dat deze ge
dachte nu ruim baan breekt is vooral te
danken aan de straalmotoren die de
vliegtuigen 'n zodanige snelheid geven
dat het voor steeds méér mensen min
der belangrijk wordt of het nóg sneller
kan. Met andere woorden, de tarieven
zullen ten opzichte van de begeerde tijd
winst een steeds belangrijkere rol gaan
De Douglas DC-10 (in ontwerp
voor 550 passagiers, verdeeld over
twee dekken.
spelen. De meeste reizigers zullen een
8-uren durende reis naar New-York ver
kiezen boven een drie uren durende,
wanneer de eerste mogelijkheid bijna
de helft goedkoper is dan de tweede.
De vraag, die twee jaar geleden nog
werd gesteld, of er naast de SST's plaats
zou zijn voor luchtbussen, kan men, zo-B
als de zaken nu staan, wel omdraaien. a
Douglas DC-8-63
De voordelen van de Jumbojets, wal;
capaciteit betreft variërend van
tot 900 passagiers, zijn veelbelovend
V.V. concertgebouw ln Utrecht B en
W. van Utrecht hebben de gemeenteraad
voorgesteld een nieuwe concertgebouw in
Utrecht te bouwen aan het Vredenbiu-g.
waar thans nog de oude jaarbeursgebou
wen zijn gevestigd. Naar verwachting zul
len deze gebouwen omstreeks 1970 worden
gesloopt. Het huidige Tivoll is reeds Jaren
in een noodgebouw gehuisvest. In 1974 zal
dene behuizing wegens de bouwkundige
(neer mor grote evtnetnen-
door de gTotere capaciteit lage
vllegtarieven;
I minder drukte in de hier en daar t
al overbelaste luchtwegen;
0 meer armslag voor de luchthaven
die de snelle groei nauwelijks of ui'
kunnen bijbenen en die flessehalz*
zullen worden als de enorme aanwas vi
passagiers opgevangen moet word
met vliegtuigen van de huidige groott-
Zou dat namelijk het geval zijn dan zo
de wereldluchtvloot moeten verdubbel?
als gevolg waarvan de startbanen ove»
verzadigd zullen worden;
't bedrijfseconomische voordeel va
één groot vliegtuig boven meerde
kleine. Eén Jumbo-jet neemt het w«i
over van drie „conventionele" stras
vliegtuigen;
Jumbojets hebben geen special
landingsbanen nodig en kunnen op c-
zelfde luchthavens komen als de huidii
intercontinentale straalvliegtuigen.
Het staat vast dat de Jumbojets
binnen enkele jaren zullen zijn. H
voorlopers, verlengde versies
staande straalvliegtuigen zijn
al. Boeing rekt zijn 707 uit tot vliegt-
gen die 225 tot 275 passagiers kunr-
vervoeren. Douglas heeft de met tk
meter verlengde DC-8-61 ook al ln pr
duktie. De DC-8-63, waarvan de KL
als eerste maatschappij er twee hei
besteld, zal 250 passagiers kunnen
voeren over nog langere afstanden. In A
gunstigste geval kan de DC-8-63 bijt
dubbel zo economisch zijn als de hui:
ge „conventionele" DC-8.
De KLM, zo zei me een woordvoerd-
„houdt de ontwikkeling nauwkeurig b
De researchafdeling cijfert voortdiirei
met de door de vliegtuigfabriek' zj
binnengebrachte gegevens van nieo» I
ontwerpen. De sprong naar het mass
vervoer heeft de KLM al gemaakt rr
de bestelling van de 63-versie* van
DC-8. Op het moment dat de KLM 1
hoefte heeft aan de economische mof
lijkheden van de Jumbojet zal
maal schappij dit- zeker bestellen", N*
zal dan mogelijk de Douglas DC-10 zi
want ook de standaardisatie van
luchtvloot leidt mede tot betere bed rij:
resultaten.
In 1975 zullen naar schatting
ICAO achteneen kwart miljoen p;
giers de Atlantische Oceaan per vil
tuig oversteken. Dat kunnen
goed aanzienlijk méér zijn als de Ji
bojets op tijd arriveren en de bek
die zij inhouden ook waar maken.
De I.C.A.O. verwacht hun -,
trede al in de komende vijf ja
De organisatie verwacht dat I
vliegtarieven met drie proccB
gedurende de eerste vier
zullen dalen en na 1970 met tqB
procent per jaar.
Scheepsramp eistl
200 doden
DJAKARTA (A.N.P.). Naai i
nu vernomen wordt zijn op 20 juli
het vergaan van een schip in de Tin
zee bijna tweehonderd Indonesiërs
dronken. Slechts zes opvarenden
leefden de ramp, die vermoedelijk
oorzaakt is door overbelasting i
IT
uüH
°m
