Boeddhisme in Azië
streeft naar expansie
i
BONZEN
KLOOSTERLIJKE IDEALEN GERUILD VOOR MACHT
Amerika doktert aan superraket
DB LEIDSE COURANT
ZATERDAG 30 JU
TEVOORSCHIJN
UIT PAGODES
(Van een medewerker)
PARIJS De journalist
Pierre Darcourt kan beschouwd
worden als een van de belang
rijkste kenners van Vietnam.
Negenendertig jaar geleden
werd hij daar geboren en ge
heel zijn jeugd was hij in dit
land betrokken bij de oorlogen,
conflicten en verwikkelingen
die Azië beroerden. Hij streed
tegen de Japanners, was agent
van de Franse contra-spionage
en heeft een tijd lang door
gebracht in Vietnamese ge
vangenkampen, waaruit hij ech
ter steeds weer wist te ont
komen. Dezer dagen verscheen
van zijn hand in het Franse blad
„Sud-Ouest" een artikel over
het boeddhisme en de bonzen,
dat tot de beste behoort die
over deze materie zijn ver
schenen.
Darcourt beschrijft Rangoon,
17 mei 1954. De hoofdstad van
Birma is dan feestelijk versierd.
De straten zijn bedekt met tapijten
van lotusbloemen. Voor elke
woning staat een boeket rokende
offerstokjes, waarvan de reuk van
wierook en benzoë de toch al
drukkende atmosfeer nog ver
zwaart. Voor in de avonduren
staat een groot vuurwerk op het
programma. Het gaat allemaal om
de opening van het zesde boeddhis
tische concilie, dat twee jaar duren
zou.
Europa zwijgt bijna geheel over dit
concilie, dat nochtans een gebeurtenis
van wereldbelang was. Officieel had de
boeddhistische hiërarchie laten weten
dat de buitengewone vergaderingen al
leen een religieus doel hadden: er zou
een samenvatting gemaakt worden in
vier delen van elk 500 pagina's van de
20 jaar vóór Christus op 40.000 palm
bladen opgetekende leer van Boeddha,
en de „wetspreuken" die In 1871 op 729
marmeren platen waren gegraveerd,
zouden op papier worden gezet. Boven
dien werd de gedelegeerden gevraagd
om een kalender vast te stellen van de
festiviteiten, die in heel Zuidoost-Azië
zouden plaatshebben tijdens het 2500ste
sterfjaar van Boeddha, tevens het slui
tingsjaar van het concilie.
In werkelijkheid stelde dit concilie, 't
voornaamste in de geschiedenis van het
boeddhisme, zich een veel ambitieuzer
doel. Aangemoedigd door verschillende
regeringen probeerden de boeddhisten
van Birma de boeddhistische naties te
hergroeperen om te komen tot een ster
kere strijd tegen het materialistische
marxisme en tegen het kapitalisme, om
sterker te staan tegen het winstbejag
en om de met het kolonialisme in Azië
ingevoerde godsdiensten te verdrijven.
Kosten noch moeiten
Om dit doel te bereiken werden kosten
noch moeiten gespaard. Bij de ope
ningsplechtigheid van het concilie waren
3500 buitenlandse en 100.000 Birmaanse
bonzen aanwezig. Voor de gedelegeer
den, komend uit geheel Azië, beschikte
het ontvangstcomité over een 40 hectare
groot terrein, waarop 16 hotels met 2000
Boeddhistische boetelingen reinigen zich i
i klooster onder een stroom ijskoud water.
kamers waren gebouwd, voorts een the- werd met het verleden. Vóór die tijd
ater, een stadion, een radiozender,
kliniek, een bibliotheek en een drukkerij.
Een grote vergaderzaal bood plaats aan
4000 personen. Hij was uitgerust met
fluweel beklede fauteuils, neonverlich
ting, airconditioning, bandrecorders en
allerlei moderne uitvindingen. Bouwkos
ten: 14.600.000 gulden. Dertigduizenden
Birmanen hadden er zonder vergoeding
ongeveer een miljoen uren aan gewerkt.
Op 12 mei 1955 nam het concilie drie
voorname beslissingen: „De bouw te
Rangoon van een Internationale boed
dhistische universiteit, de opleiding van
missionarissen voor de landen die het
geloof nog niet kennen, en het stichten
van beurzen voor bonzennovicen die
wensen ingeschreven te worden aan de
medische en wis- en natuurkundige facul
teiten van Tokio en Djakarta."
Breuk met verleden
Diezelfde dag werd een door tweehon
derd Jonge bonzen geredigeerd manifest
voor een „hernieuwd boeddhisme" aan
genomen, waardoor totaal gebroken
bonze vooral een celibatair die zich
uit het leven had teruggetrokken om zich
uitsluitend te bekommeren om zijn eigen
geestelijke staat. Daartoe sloot hij zich
op in een klooster, ver van al het rumoer
van de wereld. De statuten van het
kloosterlijke leven moesten de bonzen
tegen alle menselijke verleiding be
schermen.
Daarom mocht een bonze zich slechts
kleden met op kerkhoven of op stort
plaatsen bijeengeraapte lappen stof.
Hij mocht nooit meer dan drie kleden
bezitten, die hijzelf moest naaien en
geel verven (geel was de kleur van de
vroegere paria's).
Hij moest steeds het hoofd en de
wenkbrauwen geschoren hebben en op
geen enkele plaats op zijn lichaam be
haard zijn.
De bonze moest altijd een palmbladen
waaier in de hand dragen om er zijn
gezicht achter te verbergen wanneer hij
een vrouw ontmoette.
Hij mocht slechts leven van de aal
moezen die hij stilzwijgend en van huis
tot huis bij elkaar had gebedeld.
Hij mocht niets vragen, hij mocht nie
mand bedanken: de aalmoezen waren
een offer aan Boeddha.
De bonze moest zijn verzamelde gif
ten deponeren in een houten vaas. „pat-
ta" genaamd.
Hij mocht maar een maaltijd per dag
nuttigen, in de voormiddag.
Als hij op reis was, mocht hij nooit de
woning van een leek binnengaan.
Om te rusten, moest hij gaan zitten
met de rug tegen een boom, die hij
moest kiezen voor het invallen van de
nacht. Hij mocht niet van plaats veran
deren voor het invallen van de dageraad.
De bonze moest tenminste eenmaal
per maand de nacht op een kerkhof
doorbrengen om er te mediteren over de
ijdelheld van alle menselijke dingen.
Dit door het concilie aangenomen ma
nifest voor een hernieuwd boeddhisme
leidde de grote religieuze actie in, die in1
minder dan tien jaar tijd de politieke
kaart van Azië flink in beroering zou
brengen. De successen volgden elkaar
steeds sneller op.
Op 15 mei 1956 hief Nehroe het inter
dict op, dat op de boeddhisten in India
rustte. Hij nodigde zijn volk uit om
plechtig de terugkeer in India te vieren
van de godsdienst van Boeddha na
2000 jaar ballingschap. Honderdduizen
den paria's gingen over van het brah
manisme naar het boeddhisme. Talrijke
grote processies trokken door de stra
ten. Er verschenen films en boeken
over het .leven van Boeddha. De Indiase
regering bood een krediet aan van
7.300.000 gulden voor de restauratie van
die plaatsen, die aan Boeddha her
innerden... In de vergaderzaal van de
Indiase regering staat nu een groot
beeld van Boeddha, om aan te duiden,
dat de regering zich bij haar arbeid
laat leiden door de geest van Boeddha.
In 1957 vonden in Siam grote plech
tigheden plaats. De regering spendeer
de bijna 58 miljoen gulden aan de bouw
van een boeddhistisch dorp, vlak bij het
religieuze centrum van Nakhom Pal-
tium. Men bouwde een museum, uit
sluitend bestemd voor boeddhistische
kunstwerken. Door het hele land wer
den grote feesten gevierd. Pers, televi
sie, radio en theaters pasten hun pro
gramma's aan bij deze feesten. In één
dag werden 2500 aspiranten tot bonze
gewijd. In veertien dagen werden 1 mil
joen platen verkocht met de „eerste
preek" van Boeddha. Een nieuw conci
lie werd geopend. Het jaar 1957 werd
uitgeroepen tot „heilig jaar" van het
boeddhisme, dat nu zelfs zijn eigen vlag
kreeg.
Politiek
Achter de schennen van de grote reli
gieuze feesten en optochten stonden de
leken- en religieuze boeddhistische kaders,
die het volk verzamelden, vormden
en disciplineerden. De ambities traden
steeds meer openlijk naar buiten.
Op de processie volgden openbare mee
tings. In de straten van Colombo hits
ten de bonzen het volk op met de
d^hisme"
r ge
worpen. De opvolger van Kotewala, Sa
lomon Bandaraneike, verdacht van re
ligieuze lauwheid, werd door een bonze,
vermoord. Zijn vrouw, die hem als eerste
minister opvolgde, erkende het boeddhis
me als staatsgodsdienst.
De koningen van Cambodja, Laos
en Siam werden door de religieuze
hiërarchie van hun respectieve landen
aangewezen tot „beschermers van de
boeddhistische godsdienst en tot tempo
rele oversten van de boeddhistische ge
meenschap".
In Japan groepeerden zich na tien ja
ren apostolaat, in een nieuwe politiek-
religieuze sekte van het „hernieuwde
boeddhisme" lè miljoen actieve leden,
van wie de leiders beweren, dat zij in
1970 aan de macht zullen zijn.
Maar het was in het, sinds 20 Jaar
Een boeddhistische monnik ia zijn karakteristieke rusthouding: de benen
kruiselings onder zich en nooit rustend in een bed. Naast de Boeddha op de
schoorsteen de verzamelbak voor giften.
door burgeroorlog geteisterde Vietnam
dat het in verval geraakte boeddhisme
de meest spectaculaire opgang maak
te en dat het zijn meest effectieve pu
bliciteitsstunt vindt. In 1956 verklaar
den zich hier slechts iets meer dan
300.000 van de 14 min. inwoners „aan
hangers van Boeddha". Onder de stuw
kracht van de jonge bonzen van Rangoon
breidde dit aantal zich in drie jaar uit
dan 3 miljoen. De boeddhisti-
Kuisheid, armoe
Al deze regels werden scrupuleus on
derhouden door de bonze die geen risico
wilde lopen om de kuisheid te verliezen.
Hij mocht daarom ook niets ontvangen
uit de hand van een vrouw. Reisde hij
te paard, dan mocht hij geen gebruik
maken van een merrie. Moest hij een
water oversteken, dan mocht hij dat niet
doen in een boot waarin zich
bevond.
De gelofte van armoe wa
stringent. De bonze mocht niets persoon
lijk bezitten, buiten de negen rituele
voorwerpen: de drie kleden, een scheer
mes, een naald, een houten
„patta", een theefilter, een ceintuur
Roeping
De ondertekenaars van liet u
voor een hernieuwd boeddhisme
absoluut tegen wat zij noemden
ouderde negatieve kloosterstatut<
geus hen moest het vijf
christendom en 1200 jaar voor de Islam
gestichte boeddhisme „zijn universele
roeping hernieuwen en een actieve ex-
pansiemaelit worden". Zij eisten daarom
„de reïntegratie van de bonzen in het
leven van de mensen" Zjj wilden deel-
WASHINGTON (U.P.I.) j volgens sommige aanwijzln-
De Amerikaanse geleerden gen zal de raket over één of
flinke vooruitgang in I meer van de volgende eigen-
Boeddhisten ft» Saigon bidden op straat i
or een slachtoffer ran een aanslag. Zij staan In Vietnam voortdurend i* het
middelpunt van de belangstelling.
de ontwikkeling
uiterst moderne aanvalsraket,
die in staat moet worden ge
acht om door elke anti-raket-
verdediging heen te dringen
die Rusland in de komende
tien jaar zou kunnen opwer
pen. aldus gewoonlijk zeer be
trouwbare zegslieden in Wash
ington. De raket staat geboekt
ils „LC.M ofwel ..Improved
Capability Missile" (raket met
verhoogde capaciteit
Aangezien het project uiterst
geheim is. zijn de gegevens
over de raket summier, maar
schappen beschikken
een draagvermogen dat
enige malen groter is dan liet
gewicht van de huidige Pola-
tuur zal de raket waarschijn
lijk worden uitgerust met een.
aantal apparaten ter mis
leiding van de vijandelijke
anti-raketverdediging
- de kernkop zelf zal moge
lijk op weg naar het doel van
minutemanraketten, I route kunnen veranderen, ter
•aardoor zwaardere kern-
ladingen kunnen worden ver
voerd;
een ontplofbare lading die
zich in verschillende delen
splitst en zo het doel van ver
schillende richtingen kan be
naderen, daarmee de pene
tratiekans vergrotend;
buiten de kernkop en de
gewone voortstuwlngsappara-
ontwijking van de verdedi
gingswapens.
Er is weinig reden om aan
te nemen dat Rusland over
een werkelijk effectief anti-
raketwapen beschikt. Zeker
is dat er hard aan wordt ge
werkt, en Russische leiders
hebben herhaaldelijk beweerd
over een wapen te beschikken
kan vernietigen. Ook de Ver
enigde Staten hebben anti-
raketwapens, maar deskun
digen geloven niet dat één van
beide landen over een zo ver
volmaakt anti-raketsysteem
beschikt dat het zich veilig
kan voelen tegen een gecon
centreerde raketaanval van de
tegenstander.
Met het oog op de mogelijke
perfectionering van een der
gelijk systeem, werken Ame
rikaanse geleerden aan de
I.C.M., zodat de Verenigde
Staten effectief terug kunnen
slaan als zij bij verrassing
door een aanval van kern
dat elke raket in de vlucht 1 raketten worden getroffen.
sche opleving markeerde zich voon
in de oprichting van sociale ondernemi: j
gen en jongerenbewegingen, de vormit j
van een „predikantenkorps". Het getJa
der bonzenseminaries steeg van vis
tot tien. Weeshuizen en kinderbewaaj
huizen werden overal geopend. De ba#
zen zamelden geld in, openden lagerj i
scholen en stichtten technische schole: 1
Steeds meer druk werd op boeddhis-.
sche ouders uitgeoefend om hun kinc-
ren naar die scholen te zenden, was
de boeddhistische godsdienst als ve
plicht leervak op de lesrooster stond.
Levende toortsen
In Saigon is een boeddhistisch ins
tuut opgericht, dat belast is met
contact met de afgescheiden sekten.
propaganda door het boek wordt op g
te schaal aangepakt. Kranten
schriften brengen het leven van Boeddh
ln beeldverhaal. Gemotoriseerde
zen doorkruisen het land voor het hovl
den van conferenties.
Promotor van de boeddhistische so cl»
le politiek is een, uit het noorden gek:
bonze, Tri Quang genaamd. I.'
Rangoon was hij een van de samen
stellers van het „manifest voor een her
nieuwd boeddhisme". Zijn tegenstanden
beweren, dat hij met de communisten
samenwerkt. Een feit is, dat de wee-
president van het Nationale Bevrijding»
front van de Vietkong een bonze is, Som
Vong genaamd, dat twee boeddhistisch!
verenigingen met 't front samen werker j
en dat Tri Quang en Song Vong goede j
zijn.
Tri Quang streeft ernaar om Viet-
confessionele structuur
geven, waarin het boeddhisme erken;
wordt als staatsgodsdienst en als enig'
regeringspartij. Drie miljoen namen
staan nu opgetekend in de boeddhisti
sche registers. In het grootste gehein
heeft Tri Quang een sectie, „de vrijwil
ligers van de dood" opgericht: 40 boD-
zen staan steeds klaar om op het eerst»
teken van hem hun leven te offeren.
In juni 1963 plaatsten de „levend»
toortsen" opeens het boeddhisme en zijn
actie midden in de wereldopinie. Ze»
bonzen pleegde de een na de ander»
zelfmoord door 't vuur. Na de zevende
vreselijke zelfmoord werd de katholiek»
president Ngo.Dinh Diem door de gene
raals afgezet. In vier jaar heeft Tri
Quang zeven regeringen omver gewor
pen. Tegen de achtste regering heeft hi;
minder succes geboekt. Keurtroepen
van generaal Ky hebben de tegenstand
van de pagoden gebroken. Nu schijnt er
verdeeldheid te heersen in de boeddhis
tische hiërarchie.
Parachutisten hebben het boeddhisti
sche instituut te Saigon met prikkel
draad geïsoleerd. De afgevaardigde van
Tri Quang te Saigon werd uitgescha
keld toen hij een granaat in zijn auto
kreeg. Maar niets is tot nu toe opgelost
Vietnam is het draaipunt van het nieu
we boeddhistische front. De politieke in
vloed van de bonzen breidt zich voortdu
rend uit, vanaf de oevers van de Gan
ges tot de grenzen van Mongolië on tol
op het Japanse eiland Hokkaido-
Driehonderd miljoen Aziaten gehoor
zamen aan de wet van Boeddha.
