tfj
Wip
Neem óók
TWIN
prettig rollen,
lekker roken!
j^^usnSfi
zon
of geen
zón"
ASTEROÏDE NADERT
AARDE HEEL DICHT
IJzeren Hermann" hoort helemaal
niet in Teutoburgerwoud thuis
Waar streden
Varus' legioenen?
MAANDAG 25 JULI 1966
DE LEIDSE COURANT
ZOLANG
DE
VREES
REGEERT
33
„Laten we maar Iets bij mij gaan eten," stelde Julia
Ze voelde voor de grote, rossige vrouw een gevoel
van sympathie en tegelijk van medelijden, dat geheel
nieuw voor haar was. Ethyl volgde haar zonder iets
te zeggen.
Terwijl de Fran^aise broodjes klaarmaakte en koffie
zette, zei Ethyl:
„Ik schaam me zo, Julia."
Het meisje draaide zich om naar de vrouw, die
ineengezakt zat op een stoei en er nog ouder uitzag
dan anders.
„Waarom?" vroeg ze vriendelijk.
Ethyl Mayer sprong overeind en zei met van woede
trillende stem:
„Waarom? Omdat al die mensen Amerikanen zijn
en omdat ik, begrijp me goed, ook Amerikaanse ben."
Ze sloeg zich met haar lange, magere handen op de
borst.
„Er zijn fantastische Amerikanen, Ethyl, dat weet
jij net zo goed als ik."
„Dat is waar," zei Ethyl en werd plotseling weer
kalm. „MaarZe keek Julia opnieuw strak aan.
In haar ogen lag een uitdrukking van oneindige
droefheid, „maar er woont dus niet één fantastische
Amerikaan in al die tientallen hulaen, die wg bezocht
hebben, nietwaar?" Ze lachte sarcastisch. „Niet één,
Julia, niet één!"
„Ze zijn bang," zei Julia.
„Geloof je, dat deze mensen hun gedrag vergeven
moet worden, alleen omdat ze bang zijn?"
„Ja, misschien wel," zei Julia, na enkele ogenblikken
te hebben nagedacht. „Weet je, de angst heeft een
verlammende invloed, die ontneemt je het normale
gebruik van je ledematen, van je lichaam, van je
geest. En ik geloof, dat je niet meer geheel
verantwoordelijk bent voor wat je doet onder die
omstandigheden. Dan ls de piena als een dwaas of
een verlamde, die nog geen soep kan eten zonder
te morsen. Dat mag Je dergelijke mensen ook niet
kwalijk nemen."
„Triest." zei Ethyl.
„Heel triest", mompelde Julia.
Ze at zwijgend.
„Er blijft nu maar één ding over," zei Ethyl, nadat
ze haar maal beëindigd had. „Ik zal Miriam by me
in huis nemen."
„Is dat een grapje?"
„Nee, ik meen het. Ik heb Miriam beloofd haar een
kamer te bezorgen."
„Daar rekent ze heus niet op," zei Julia.
„Hoezo?"
„Nee," vervolgde het Franse meisje, „ze is veel
intelligenter dan jy en ik samen. Zy weet veel meer
over haar probleem dan wy."
„Nee," zei Ethyl, „het is niet héér probleem, het is
óns probleem, het probleem van ons. Amerikanen."
„In dat geval is het ook mijn probleem. Ethyl. Het
zijn tenslotte de Inwoners van het oude Europa, die
met de slavenhandel en de export van slaven naar
Amerika zyn begonnen en die aan die afschuweiyke
handel ryk zyn geworden. En als Jouw land daar nu
de wrange vruchten van plukt, dan heeft het dat
ten dele aan ons te danken."
De vrouw keek het Franse meisje verwonderd aan.
„Ja. daar heb je nooit aan gedacht, hè. Ethyl? Maar
jij bent niet méér verantwoordeiyk voor deze toestand
dan ik. Wij zyn allemaal schuldig."
Julia wond zich op.
„By ons, in Europa, zoals overal elders, zeuren ze
ons als kind al aan het hoofd over wat ze ons
„heldhaftig verleden" noemen. Maar ze noemen nooit
de dingen uit dat verleden, die allesbehalve heldhaftig
waren, want dan zouden ze daarmee wel eens een
al te zware schuld op onze schouders kunnen leggen."
Zo glimlachte verbitterd. „Ik zal je iets vertellen
waar ik niet trots op ben. maar dat ik je nu toch
moet zeggen. Een tak van myn familie heeft een
stad gesticht in Louisiana. Hoe en met wiens hulp
dacht je, dat ze dat hadden klaargespeeld? Denk
eens aan al het zweet, de ellende, het lyden dat
daarvoor nodig is geweest
Zacht en vriendelijk vervolgde ze:
„Begrijp je nu, Ethyl, wat ik bedoelde toen ik zei,
dat de verantwoordeiykheid zich tot meer mensen
uitstrekt dan jy denkt? De zaak lr\jeresseert me,
niet in de laatste plaats omdat ik me evenzeer
verantwoordelijk voei als jij, als de mensen, die ik
op straat tegenkom, als de lieden, die vanmorgen hun
deuren voor ons hebben gesloten
„Ik ben big, dat je me dit gezegd hebt." zei Ethyl.
Ze legde haar hand op die van Julia en bewoog haar
lippen alsof ze er nog iets aan had willen toevoegen.
Maar er kwam niets meer.
Julia trok zachtjes haar hand terug.
(Wordt vervolgd
C Galenas/ IWsteenweefa/s'
Heb Je ajyeel fa- Pee. ik schil al L
vochten rmoomaalf maanden
\oteebrand?J, aardappelen!
1/rberrDulleCriettjIlrdie met aan politiek
SmMvan de j maat etsje iets mt
t oor-t^ to!1 de verhodat ran mm
üi
vldikiml
ABOE'MAEKOEB de schoenbek vogel
DE BILT. Na een weekeinde
met zonnige perioden en tempera
turen, die ongeveer normaal zijn
voor de tijd van het jaar, is in de
afgelopen nacht een koufront ge
passeerd. Achter 't front stroomde
met matige tot krachtige winden
aanzienlijk koelere polaire lucht
ons land binnen. Bij de front-
passage viel in het gehele land
ongeveer 10 mm regen. Het vlieg-
Nieuive
depressie
veld Ypenburg meldde 18 mm.
Ten noordwesten van Ierland is
een nieuwe depressie in de circu
latie opgenomen. Deze wordt
voorafgegaan door een rug van
hoge luchtdruk, waarvan ver
wacht wordt, dat deze de komende
nacht voorbijtrekt. Morgen zal de
nieuwe depressie, die in de richting
van Zuid-Engeland koerst, zijn
invloed op het weer in ons land
gaan uitbreiden. Op de nadering
van de depressie krimpt dc wind
naar richtingen tussen zuidwest
en zuid. Verwacht wordt, dat daar
na in de loop van de dag een
nieuwe regenzone ons land bereikt.
Na een koude nacht zullen de
temperaturen morgen iets hogere
waarden bereiken dan vandapg.
Weer in Nederland
Scheepvaartberichten
Marseille, AMSTELHOF fl
Dutch Harbour v Dalren 9
ALCHABI 24 ie Karachi. ARES 2-1
Curaqao^. ATTIS_23 v_Santo Domin)
AJ2RASTUS 23 v Dajlcarti
Be la won. ALCHIBA 24 rede Karachi
AEGIS 23 v Hamb n Antw, ALU DRA
i £rlnc«
,v, ALU DRA pass
25 Kp Finisterre n Rdam, AMSTELKROON
25 v Singapore n Suez, ANNENKERK pass
25 Kp FmTsterre n Duinkerken, ACMAEA
25 te Kopenhagen. ACT LA 24 v Cristobal
n Curacao. ALKMAAR 24 v Wilmington
n Bal boa, ALMKERK 23 te Rangoor,
ARTEMIS 25 v Willemstad n Oranjestad.
ATYS 24 v Curacao n Kingston ABBE-
KERK 25 te Colombo, AMKRSKERK 21
te Duinkerken
BALI pass 23 Oporto n Bilho, BATJAN
23 v Madras n Penang, BOVENKERK 24
te Mtwara. BEN1NKUST 23 v Takoradi
n Freetown. BOISSEVAIN 24 te Eaatlondon
CINULLA 23 v Houston n Pta Cardon.
CARABEKA 23 v Swansea n Horsens
OH A-RIS 24 te Georgetown, CALTEX
GORINCHEM pass 23 Kielerkan...-» 1 naar
CALTEX ROTTERDAM pass
m mMADRID
Kopenhagt...
23 Pt Sudan n Khafjl. CALTEX
25 v Bahrein n Rdam
I".KI-RECHT ::-«•» mijl
Antw n Norfolk, DORESTAD 24 v Bullen-
baai n Rdam. DIOGENES pass 23 Ou.
n Delfzijl. DOELWIJK 23 -
Land send 1
Pt Said r
ECHO 23 v Limasol
DEN HAAG 24
ï-:Kinisterr-
DAM 23 v Bombay n Bnndormashur
GANYMBDBS 23 te Rdam, GOEREE 24
te Baltimore GULF HANS A 23 te Pt Said.
GULF SWEDE 23 v Mie na al Ahmad 1 ar
Suez
HERCULES 24 v Paramaribo n George
town. HANGNO 24 te Rdam. HOOGKERK
23 v' Rdam n Basrah
JAMES BENEDICT 24 op de Miseta-
slppiriver, JACOB VEROLME pnas 24 Belle
Isle n Engeland
KEMPHAAN 23 00 mijl o Bornhead van
Luebeok n Gdynia. KA'
Hamburg, KERKEDIJK
KOREN LA 24 te
te Dar es Salaam
pass 25 Kp iFnlati
KERK 26 te Frem
LBLYKBRK 24 ie «.u««*.-. uw**»**
KUST 21 te Monrovia. LEKHAVEN pat
^MISSISSIPFILLOYD 25 v Mena al Ah-
madi n Kuwait, MERWELLOYD 22 80 mijl
zo Acapulco v Balboa naar Los Angeles.
MAASSLLOYD 23 v Port Said n Algeclras.
MARIAN-MARIA 23 v Marseille-n Beirut
NAESS TIGER 21 te Seattle. NTJKERK
22 v Rdam n Bremen. NEDER ELBE 22
v Turicorin n Bombay.
OSIRIS 23 100 miil o Norfolk v New-
York n Kingston. ORANJE NASSAU 22 v
P PRO VENIDRSS INSEL 24
PHILINE 23 v Bon-" rn"
PHILIP WILLEM
EÏJIJK 24 te Antwerpen
Rdam. KARAKORUM 26
verw KENNEMERLAND
ADVERTENTIE
alt. LTBERIA-
Hamlburs
Montreal
PRINS WILLEM G FRBDERIK
24 v Montreal n Llverp, PRES WILLIAM
VICTOR S TUBMAN 24 Je Rlo, de_Ji
ROOHAB 23 25 r
laoghai
yUIool:
Ki w Lowestoft v Zee-
[JNPAM 23 te Quebec
jthampton. ROT
,arie. ROTTI 23
Geraldton
SUMATRA 22
PEDON
New-York1 n Rdam* SEINELLOYD 24 te
Dteddah. SEROOSKERK 25 «e GenuA
SCHIELLOY D 24 te Rd am SA ES TDIJK
24 te Boston. SER VAAS KERK 21 te Aden.
SKADI 25 te Reghazi verwacht. STAD
UTRECHT 23 870 mijl nw Kaapstad van
^T^JlêoDAS 23 "v Mombasa naar Belra.
h^NTOWA 8 r.wX&b^'Sis™»
te Cristobal. THEANO 23 v Rdam n Bel-
''VTRF-CHT 23 100 mijl w Gibraltar van
M VASUM*125 VJAntw n Curacao. VLIE-
Durban, VASUM
WONOGTRT 26
WONOSOBO 23 v
SARI 23 v Genu
scheep vaartrcdactle
opgeven welk Nederlands schip r
aan bovenstaand© lijst wil zien
gevoegd. Ook als dez
belangstelling
Lang gesneden - goed gemengd - 50 gram f 1,25
Liturgische kalender
DINSDAG 26 Juli: H. Anna. Mis
Gaudeamus. Wit.
Kans te raken
zeer klein
(kleine planeet) van ruim anderhalve
'kilometer doorsnede en met de explosieve
kracht van duizend waterstofbommen zal
tn Juni 1968 de aarde gevaarUjk dicht
naderen. De kans dat zy de aarde treft
b heel klein maar kan niet genegeerd wor
den. so verklaarde professor Butler van
de universiteit van Sydney.
De asteroïde, die de naam Icarus heeft
kregen, zal op 6.8 miljoen kilometer
ngs vliegen, maar er is volgens de ge
erden slechts „een kleine wijziging" van
baan nodig om haar recht op de
i af te doen komen. Zou ze door de
mde lagen van de dampkring
dan zou ze een stad van de
i Sydney .dat een inwonertal
i 2,3 miljoen heeft, kunnen vernietigen.
De aantrekkingskracht van de aarde zou
*e baan van de Icarus al voldoende kun-
en wijzigen om een ramp te veroorza-
en, aldus professor Butler. Deskundigen
ver de gehele wereld houden de voor het
erst in juni 1949 gesignaleerde asteroïde
3 het oog. Er wordt al gespeculeerd over
e vraagd. wat er gedaan kan worden om
en botsing te vermijden ingeval de lea
ns op de aarde afvliegt. Sommigen den-
:en aan het gebruik van een atoomwapen,
«deren menen dat een „duwtje" van een
ware raket al voldoende zou zij om het
hemellichaam een andere richting te
geven.
Volgens Sir Bernhard Lovell, directeur
van het station voor radio-astronomie van
Jodrellbank. is de kans dat de asteroïde
Icarus met de aarde in botsing komt zeer
klein. In elk geval zou het hemellichaam
dan „in geweldige mate" ln de damp
kring van de aarde verbranden. En de
kans dat de Icarus in een bevolkt gebied
terecht komt is „ondenkbaar' klein, aldus
Sir Bernhard, die eraan herinnerde dat
zich eerder botsingen van asteroïden met
de aarde hebben voorgedaan. In 1908
kwam in Siberië een asteroïde terecht die
ongeveer 150 vierkante km bos verwoestte.
EDE VELUWSE KIERVKII
Aanvoer 340.200 stuks, handel
zen por 10<> stuks: eieren van i:
6.458.29: eieren van 51/58 gram
Horen v:.i, g, im v,
63/70 gram 11.98—13.49.
819 stuks, handel redelijk. Pry
3.30—3.50 2e kwhl 3.10—3.2
ROTTERDAM VEEMARKT
a\ 1517: slachtrundei
Prijzen: slt
•xtra kwal. 435.
wal. 350—375 3e kwal
extra kwai.) 310, 330; slochtzeugen (et per
kg) extra kwal. 175, 185; zware varkens
(ct. per kg) 175 185. Morktoverzicht:
slachtrunderen aanvoer, als vorige week:
handel lui: prijzen stabiel. behalve 2e en
3e kwal. afbrokkelend) varkens als vorige
week, handel zeer vlot. prfjaen hoger
Amateurhistoricus beweert
HANNOVER De amateur-historicus Kurt Linde-
mann Mlnlsterialdirlgent In het ministerie van
Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen van Neder-
Saksen (hij houdt zich daar voornamelijk bezig met
budget-kwestiesi is van mening dat de IJzeren
Hermann in het Teutoburgerwoud het gedenkteken
dat herinnert aan de slag. die wij de „Slag in het
Teutoburgerwoud", maar de Duitsers de „Varusslag"
noemen - op de verkeerde plaats staat. Lindemann
is, na een particuliere studie die drie jaren heeft
geduurd, van mening dat de „Slag in het Teutoburger
woud" helemaal niet in het Teutoburgerwoud bij
Detmold. maar 100 kilometer oostelijker bU Derneburg.
In de buurt van Hildesheiin, heeft plaatsgehad.
Arminius de naam „Hermann" zou daarvan zijn
afgeleid vocht als Koning der Cherusken tegen de
Romeinse veldheer en stadhouder Quinctllius Varus en
versloeg hem. Arminius geldt daardoor als bevrijder
van het Germaanse land op de rechteroever van de
Rijn van de Romeinse onderdrukking. Dat was in
het jaar 9 na Christus.
Arminius was goed op de hoogte van de Romeinse
manier van oorlogvoeren, want hij kreeg ln Rome zijn
militaire opleiding en werd commandant van een
„cohors", ongeveer een regiment. Arminius was ook
Romeins staatsburger. HIJ stelde zich evenwel, na zijn
terugkeer in het door d« Romeinen bezette German la
aan het hoofd van de Germanen, die verbitterd waren
over het hardvochtige bewind van de stadhouder
Publius Quinctllius Varus. De beslissende slag hacV
volgens de geschiedenisboeken, in het Teutoburger
woud plaats. Varus werd daarbij gedood. De nederlaag
van Varus sloeg in als een atoombom in Rome. Zij
dwong de Romeinen zich terug te trekken op de
linkeroever van de Rijn. Helaas vlogen de Germanen
elkaar kort daarop ook weer ln de haren en vijf
jaar later moest zijnerzyds Arminius een nederlaag
slikken door de Romein Germanlcus. Na een korte
come-back als leider van de Germanen werd hy in
het jaar 21 het slachtoffer van een samenzwering.
Bij Hildesheim?
Voor Arminius ls het ..Hermannsdenkmal'' bij Detmold
opgericht, maai er is volgens de historicus Linde
mann 'gerede twijfel aan. ot het wel op de juiste
plaats staat. Lindemanns opzienbarende these Ls de
volgende: de Romeinse legioenen ongeveer 30.0(10
man sterk waren in Hameln gelegerd, aan de
Wezer (zoals de Romeinen altijd hun vestingen aan
grote rivieren bouwden). Van Hameln uit gingen deze
legioenen op mars voor een strafexpeditie tegen de
opstandige Cherusken. Het centrum der opstand was
Hildesheim. Varus stiet bij Derneburg op een gewel
dige ovennacht. Hij besloot daarop de strijd af te
breken en naar Hameln terug te keren om later met
nog meer manschappen een tweede strafexpeditie te
ondernemen. Op de terugweg werd hij door de Che
rusken onder Arminius overvallen. De vernietigende
slag had plaats aan de voet van de Galgenberg bij
Hildesheim.
Aan de voet van deze Galgenberg hadden op 17 ok
tober 1868 Pruisische soldaten bU de aanleg van een
schietbaan zestig goed verpakte delen van een pronk-
servies gevonden. Archeologen zagen het aan voor
het eigendom van Varus en geloofden dat het een
deel was van de bult die de Cherusken op de Romeinen
hadden veroverd. Lindemann daarentegen zag de
„Hildesheimse zilverschat" zoals hij bekend werd
aan voor een Indicatie voor de plaats waar de
Varus-slag inderdaad was gestrden. Volgens hem
heeft Varus, een nederlaag vrezend, zijn pronkservles
door zijn eigen legionairs laten begraven om te ver-
lünderen dat het ln handen van de Cherusken zou
vallen. Ter ondersteuning van zijn these citeert
Lindemann de Griekse collega van Tacitus. Casslus
Dio. die schreef dat Varus' legioenen destijds „uit hun
zomerkamp aan de Wezer" waren vertrokken „om
ver weg wonende opstandige Cherusken" een lesje te
leren. Volgens Lindemann moet Varus met zyn legi
oenen dus naar het oo6ten zyn getrokken, want het
Cheruskengebied reikte van de Wezer in het westen
tot aan de Harts in het oosten.
Verdere steun vond Lindemann In het lelt. dat by
Derneburg een tot dusverre onontdekte burcht werd
gevonden. Dit ls, volgens hem. de „Teutnnenburcht",
waarvan ook Tacitus heeft geschreven. Op enkele
kilometers van Derneburg Ugt het dorp Degeste. Deze
naam is Identiek met de naam van Arminius' schoon
vader Segestes, die Varus heeft gewaarschuwd voor
de plannen die de Cherusken Jegens de Romeinen
hadden. Zelfs de naam Hildesheim kan nog lets met
de Varusslag te maken hebben. „Hild" ls namelijk de
oud-Duitse benaming voor „gevecht".
Lindemanns theorie Interesseert nu de archeologen,
zy willen in de omgeving van Derneburg en Hildes
heim gaan zoeken naar verdere aanwijzingen voor
de aanwezigheid van Varus en zyn Romeinse legi
oenen. Mochten zy succes hebben, dan zal het
„Hermannsdenkmal" van Detmold moeten worden
overgebracht naar de Galgenberg bij Hildesheim
Detmold zou er een belangrijke toeristenattractie mee
Voorbeurs Amsterdam
1105 12.00
Kon. Olie 035.— 135 30
Unilever 84.80 84 80
Philips 09 80
AKU
Hoogoven*
FAILLISSEMENTEN
Geëindigd: J van Tooren. winkelier In
«uéde-kUMjlng. Columbu.istraat l.>. 's-Gra-
venhage. door het verbindend worden der
enige ultdellngaiyet.
In een handomdraai
1 2 3 5 6 7 8 9
Horizontaal:
1. stad ln Limburg: 2. Tecl.-.lsche
Hogeschool - strafwerktuig - spil; 3.
duivel; 4. jongensnaam - groet; 5.
heldendicht - rivier in Brabant; 6.
onderricht - tijdperk; 7. Ingespannen
ki'ken; 8. de onbekende - ontkenning
- ten bedrage van; 9. plaats ln Llm-
Vertlcaal:
1. pla. s in Limburg; 2. Hare Hoog
heid plaats in Gelderland naam
loze vennootschap; 3. gerechtsamb
tenaar; 4. lof - Verenigde Naties; 5.
Ujf Z' ider hoofd cn le-' maten - pas;
6. Jongensnaam - roem; 7. stad ln
België; 8. achter - verwijderd - wa
terstand; 9. Iets waarmee men zich
siert.
Oploatlng van vrijdag:
Horizontaal: 1. noe - prent 2. reëel
3. eed. 4. laag - elan 5. abn - edo. 0.
mast - oker 7. oer. 8. bliek. 9. reeks-
mos.
Verticaal! 1. nt - lam - ar. 2. la ban
- 1 li
3. er - ana - be. 4. eeg - tolk. 6. pee
eis. 0. rede - ore. 7. el lek tan,
8. vader 9. to - nor - as.
