Binnenscheepvaart
Samen verkennen
rond één kampvuur
DREIGT AAN DE GROND TE LOPE1N
SCHIPPERSBEURZEN
IN ERE HERSTELLEN
Slopershamer bedreigt ..kathedraal van Amsterdam'
PAGINA 12
DE LEIDSE COURANT
ZATERDAG 2 JUU 1961
«.uci»*asT;. i, 'itf-*-
W?\-"w"
De schipper* willen alle- vervoersaanbod weer via de schippersbeur
lonende, billijke verdeling. Dan wordt ook voorkomendat in de
ophopen, terwijl in de andere de verladers geen raad loeten mei hu
en laten lopen. Dan komt er weer een
ie haven de lege binnenschepen zich
goederen bij gebrek aan scheeparuimte.
NIEUWE TOEKOMST OP HET SPOOR
Katholieken
protestants
uit eigen
clubhuis
(Van een onzer verslaggevers)
In ons vrijgevochten landje,
waar de vrijheidskreten van de
jeugd al vaak de dienst uitmaken
en waar alle knellende conventie-
riemen worden losgegespt, snak
ken meer dan honderdduizend na
komelingen van Baden Powell als
in te krappe uniformpakjes naar
adem. Al zestig jaar lang branden
's avonds in honderden kampen
op grazige weitjes, tussen spook
achtig geboomte en op glooiende
stukken hei protestantse en katho
lieke vuren, driftig opgerakeld
door dito kleine en grote jongens
en begeleid door zo mogelijk
nog protestantser en katholieker
gezang.
Gezang
Het vrouwelijk deel van de geünifor-
meerd-avontuur-zoekende jeugd laat
weer eldera de kampvuurvlammetjes
lekken, om zich daarna in de zedige be
schutting van een boerenschuur terug te
trekken. Overal springen jongens en
meisjes samen door hun tienertijd, naar
welke kerk pa en ma hen zondags ook
al of niet sturen. Maar zelden daar waar
de organisatie de vormende hand op het
jonge leven legt. En nog minder daar
waar het uniform de jeugdige rijen doet
sluiten.
Maar het eind van veel tradities is In
zicht. Men is diep gaan nadenken. Er ls
bezorgheld gekomen, de laatste jaren,
binnen de gelederen. In Dux schreef
priester-psycholoog drs. H. J. H. Brent-
jes nog wanhopig: ..Moet er nou voor 't
verkennen een katholieke versie be
staan naast die der padvinders'!' Eerlijk,
lk zie het niet meer".
Jawoord
I velen toch nog te zoet om het zonder
hartzeer af te gooien.
Een sprekend voorbeeld: al meer dan
50 jaar bezit de NPV een doorwrocht en
zeer aantrekkelijk jongensblad „De
Verkenner". De KV heeft het echter de
i laatste 10 jaar zo moeilijk gehad, dat
hun blad „Kim" in 1964 uit geldgebrek
moest worden opgeheven. Maar geen
samengaan.
Een andere grote rem, overigens niet
alleen op het georganiseerde jeugdle
ven, ls het tekort aan leiders en leid
sters. En waar men ook steeds meer be
hoefte aan krijgt, dat is de mogelijkheid
tot beroepsleiding, niet alleen in de ho
ge top. maar midden in het ruige veld en
rond het simpele kampvuurtje. Een
groot strijder hiervoor is drs. Fenders,
adviseur van de KV, en ontwerper van
dc Scoutcentra, die hij overal in 't huid.
Juist ook voor de andere Jeugd, wil laten
verrijzen.
De „schets van een methodiek" van
Jong Nederland 10.000 jongens, vooral
In het zuiden) doet te sterk denken aan
de idee. dat Baden Powell in 1907 zelf
lanceerde: Scouting for boys. Veel op
bouwende elementen in de vernieuwing;
EShbhs
(Van een onzer verslaggevers)
De binnenscheepvaart spreekt op het ogenblik
van een noodtoestand. Het Onderling Verband
van Binnenschippers heeft aan de staats
secretaris voor Verkeer, Posthumus, een rap
port over die misère gestuurd. Daarin wordt
gevraagd zo snel mogelijk en op doeltreffende
wijze een eind te maken aan die noodtoestand.
De schippers dringen erop aan om al het
vervoersaanbod weer over de schippersbeurzen
te laten lopen. Daarbij komt dan nog een aan
passing van de vervoertarieven. Steeds meer
schippers gaan de laatste jaren namelijk op een
jaarcontract tegen een vaste vergoeding per
jaar varen. Daarvan is in vele gevallen het
gevolg, dat deze schepen dag en nacht in
bedrijf zijn. De schippers, die zich niet willen
binden aan een lage jaarvergoeding moeten
daar zwaar voor boeten. Dikwijls liggen ze een
week tot veertien dagen voor de wal. Ze lopen
die tijd tevergeefs naar de beurs om lading. En
niet varen is niet verdienen.
betekent niet verdienen.
Winstgevend varen
thans een hachelijke
onderneming
Hoe ernstig de toestand inmiddels al
is geworden blijkt wel uit het feit dat
momenteel al zeventig proeent van het
totale vervoer niet meer over de beurs
I soorten vergunningen resp. voor:
Beurtvaartdienst, dat is een gere-
I gelde dienst tussen vastgestelde plaat-
Afhaal- en besteldienst;
Ongeregeld vervoer, de „wilde vaart"
van de binnenwateren
Eigen vervoer, dat met eigen of ge
huurde schepen kan gebeuren.
Toekomstmuziek,
Maar de wanhoop onder veel bezorg
de verkenners en padvindershoeden is
reeds aan het wijken voor grootse ver
wachtingen. Op de vraag: heeft het al
lemaal nog wel zin komen weer meer
ja's. zij het nu minder emotioneel en
met meer overleg.
Wat het optimisme rechtvaardigt. toekomst op het spoor,
zijn, na de stemmen van de vluggeri-
ken. de progresaieven. drie publikatles,
die uit de georganiseerde jeugdbeweging
zelf voortkomen. Het zijn de jaarver
slagen van de Katholieke Verkenners en
de Nederlandse Padvinders en een nieu
we „schets van een methodiek" van de
katholieke beweging „Jong Nederland".
Iedereen blijkt zich te hebben bezon
nen, en het ene jawoord na het andere
klinkt op. „Ja's" op de ontwikkeling die
de maatschappij buiten het clubhuis en
buiten het kamp doormaakt. De kamp
vuren zullen straks één groot vuur moe
ten worden, daartoe ls men, zoals dat
heet, ln principe bereid. De handen wor
den nu meestal alleen nog maar op
hoog bestuurlijk niveau ineen geslagen.
Muren
Toch is er vorig Jaar al veel ln die
richting gebeurd. Dingen, die samen zijn
uitgebroed. Het meest spectaculair zijn
wel de nog lang niet overal aange
trokken nieuwe uniformen.
Het boeiendst ls de ontwikkeling voor
lopig ln het Voortrekken. de groep
voor boven de 18. Deze jongelui maken
zich samen met de meisjestakken
steeds meer los van de al te benauwde
tradities. Ze doorbreken alle organisa
tie- en „moraal"-muren en zoeken elkaar
op.
In studentenkringen is men voor de
dag gekomen met de idee van een „vijf
de organisatie". De godsdienst moet
meer losgemaakt worden van de bewe
ging en de vier bestaande grote organi
saties moeten „zo snel mogelijk één
worden".
Zuilen juk
De wil is er. en waar een wil ls. ls een
I pad te vinden. De allereerste vruchten
zijn immers aan het vallen. Maar het
gaat langzaam. De vier organisaties
behalve de drie bovengenoemde ook
j nog het Nederlands Padvindstersgilde)
I steken met handen en voeten in de bo-
j dein van het verleden. Het ln ons land
nog steeds zwaar wegende zuilenjuk Is
ter inschrijven. Hij krijgt dan een volg
nummer en moet maar-geduldig op zijn
vrachtje wachten. Die regeling ls tot
stand gekomen om iedereen, die een
vergunning tot vervoer heeft gekregen
op billijke wijze aan zijn brood te laten
komen.
Degene, die een vracht te vervoeren
heeft, doet op de beurs een verzoek om
scheepsrulmte. Dat wordt op de beurs
i afgeroepen met vermelding van de
wind. die moment. door onze "clubhui- '°°P' •Ondrrllnr Verband" .lell I erdeling grootte
zen waai!, zullen van dit geschrift niet ''uidelyk. dat er spoedig een nieuwe re- Een te grote groei van het laatste j stemniiiig enz
te verwachten zijn. I K^ing zal moeten komen voor de bin- type binnenvaart moet noodzakelijker- Van de schippers. die op de aanble-
Ondanks alle tegenwind zal de tijd nenvaart. wil deze niet ten gronde gaan. wijs ten koste gaan van de beurtvaart dlng jngaan Urijgt de schipper met het
niet ver meer zijn, dat de 120.000 jon- en vooral van de wilde vaart. De wil-
gens en meisjes, die BP's spoor zoeken Het vervoer van goederen met bin- i devaartschlppers zjjn gebonden aan 'n
in deze warrige tijd. ver weg van het ei- nenschepen binnen de Nederlandse stelsel van vrachtverdeling, dat op de
gen „houtje", samen één nieuw liedje grenzen is geregeld in de Wet Goede- j schippersbeurzen (overheid) gebeurt,
zullen zingen rond één fel flakkerend I renvervoer Binnenscheepvaart van j
kampvuur. I 1951. Goederenvervoer mag daarbij al-j Als het schip leeg is en laadklaar
zijn die leen plaatsvinden met een door de over- de volgende
held verleende vergunning. Er zijn vier 1 naar de beurs
laagste volgnummer de vracht toegewe'
als hij tenminste aan de voorwaar
den voldoet, die de overheid heeft ge
steld.
De minister van Verkeer heeft voor
1 deze vrachten een basistarief vastge-
Lcht, gaat de schipper steld. De minimumprijs, waarvoor mag
i laat zich in een regis-1 worden gevaren, bedraagt tachtig pro-
de scheepsï
De tijd van de hoeden, stokken
behalve voor de jonasten - de
korte broek is voorbij. Het verkennen
bestaat volgend jaar zestig jaar en
toil zich jonger dan ooit presenteren.
Schepping van dr. Cuypers
kraakt in zijn diepste voegen
AMSTERDAM De grootste parochie ln Neder
land (13.500 zielen), zit zonder kerk. Het betreft
de H. Wllllbrordus bulten do Veste In Amsterdam.
Ook ln het land zeer bekend om de mnssale dien
sten. die er na de stille omgang gehouden plachten
te worden. Het kapitale bedehuis (3800 zitplaatseni,
dat vanwege zijn omvang wel de kathedraal van
Amsterdam wordt genoemd. Is to bouwvallig, dat
regelmatig grote steenbrokken naar beneden val
len. Voortzetting van de diensten ts niet lang**'
verantwoord. Pastoor ft. Pt
Archieot van de kerk ls dr Cuypers. de meest
Invloedrijke architect uit de tweede helft van de
vorige eeuw. Hij maakte van de Willibrordus een
massief monument, want hij zag er het symbool
ln van het hernieuwde katholiolame. dat met het
herstel van de hiërarchie een frisse bloeitijd In
ging. In 1871 werd de eerste paal geslagen en in
1899 volgde de consecratie. Kleinzoon Pierre Cuy
pers gaf het bedehuis ln 1924 nog een indrukwek
kende middentoren mee.
Toen met het werk werd begonnen lag de kerk
midden tussen de wellanden vandaar de toe
voeging „bulten de veste" than* loopt pal langs
de opstrevende muren een van de drukste ver
keersaders van Amsterdam. De stormloop van
auto's «n trama beeft bel bedebuit tot ln sljn
diepste voegen doen kraken. Bovendien was de
gebruikte specie niet van de beste kwaliteit. Een
en ander heeft tot gevolg gehad, dat Cuypers'
schepping meer en meer bouwvallig werd. De climax
kwam afgelopen weekeinde, toen de trouwe kerk
gangers de smeedijzeren hekken definitief gesloten
vonden.
„De restauratie gaat anderhalf miljoen kosten",
zegt pastoor Peereboom. „Die krijgen we nooit bij
elkaar. Het fonds voor de kerkenbouw kan ons niet
helpen, het bisdom Haarlem ook niet-, bij monu
mentenzorg staat de deur op een veel te kleine
kier en een actie durven we niet te beginnen
dan worden andere parochies boos".
Het zal er wel op neerkomen, dat de Wililbrordu*
gesloopt gaat worden en dat we de grond (geschat
te waarde 1.000.— per vierkante meter, totale
opbrengst 6 miljoen) verkopen om een nieuwe kerk
te bouwen misschien wel twee. want we denken
eraan, de parochie oq te splitsen."
Is hij rouwig om deze gang van zaken? „Eerder
het tegendeel. St.-Willibrordus buiten de Veste
telt officieel weliswaar 13.500 parochianen, maar
minder dan de helft darvan praktiseert. De vijf
missen op zondag trokken bij elkaar slechts 2500
gelovigen. Een tiende van het kolossale bedehuis
was per dienst gevuld een naar gezicht voor dc
zielzorgers en een ondragelijke last voor het kerk
bestuur, dat tegen een exploitatierekening van een
ton per Jaar zat op te kijken.
De gedachte gaat thans uit naar twee kerken
van veel bescheidener opzet Pastoor Peereboom
althans realiseert zich zonder veel spijt, dat het
op dc*» kolossale voet niet langer kan.
cent en de maximumprijs 135 procen j
van het basistarief.
Zoals gezegd, is een en ander to* I
stand gekomen terwille van de billijk-j
heid en natuurlijk ter voorkoming
chaos in het aanbod
ruimte. Het vervoers
mee gediend, dat b.v. in Amsterdan
een opeenhoping van lege blnnenschepei
op een bepaald moment plaatsvindt, ter
wijl tegelijkertijd in Rotterdam de
laders geen raad weten met de goede
ren, omdat er geen voldoende aanbod
van scheepsrulmte is. De goederen, die
de schippers op jaarcontract vervoer;
komen echter niet meer op de beurs.
Aanbod en dus de vrachtprijs
neemt af en de vrije schipper moet lan-]
g?r in vele geval* langer dan de renJ
tabillteit van zijn schip eigenlijk zoul
kunnen verdragen op het vrachtaan
bod wachten.
Van een lonende billijke verdeling
voor alle schippers komt dan natuurlijk
weinig meer terecht, omdat er niet ge
noeg meer te verdelen ls. Die vermin
dering van verdiensten komt zeer onge
legen omdat de bedrijfskosten In
sector exorbitant hoog zijn estegen
Personeel als het te krijgen is
noodzakelijke onderhoudsbeurten op de'
werf en vooral voortdurend aanpassen
van voortstuwen en andere technische
apparatuur aan de eisen des tijds. ma
ken vo«r vele schippers winstgevend va
ren tot een hachelijke zaak. Ondanks
zorgvuldige calculatie. Vandaar de af
kondiging van de noodtoestand en het
dringende verzoek om overheldsingrij-
Geringere verdiensten leiden ook tot
geringere investeringen.
Hier knelt de schoen, want die inves
teringen zijn broodnodig. Over 't alge
meen genomen is binnenvaartvloot veel
en veel te oud.
Rampzalig
Niet minder dan 37 procent van alle j
vrachtschepen liepen vóór 1910 van de
helling.
Twintig procent dateert uit de jaren
1910-1919, 27 procent uit de period
1920-1929 Crisis en naweën van deze.
riode. blijken uit het geringe aantal
riode blijken uit het geringe aantal
schepen uit de periode 1930 tot 1938: na-
melijk 8 procent. Het dieptepunt ln aan-
was en vervanging was de oorlog en de j
nasleep daarvan, Toen werd slechts
twee procent aangebouwd. Sindsdien I
schommelt het percentage rond de vier
procent. En om het nog eens anders te
zeggen: op het totaal van ongeveer
14000 binnenschepen werden bijna 12000
vóór 1930 gebouwd. Aan deze oude en
verouderde vloot kleeft voor de onder
nemers nog een nadeel: de oudere en
zeker de oudste schepen zijn te klein,
hebben een te gering draagvermogen,
om concurrerend te kunnen varen. Het
beste kan ook dit met een cijfer worden
aangetoond. De schepen van voor 1910
hebben een gemiddeld laadvermogen
van 250 ton. die van na 1960 gemiddeld
770 ton.
Een gunstige uitzondering maken
hierop natuurlijk de tankschepen. Het
massale ollevervoer ls pas van de laat
ste jaren. Voor de wilde vaart zet dit
echter weinig zoden aan de dijk omdat
de grote oliemaatschappijen vrijwel
allemaal over hun eigen binnenvaartre-
derijen beschikken.
Firmant J. A. Suylekom van een
scheepswerf in Raamsdonksveer gaf ons
een klinkend voorbeeld van de dissonant
die de binnenvaart in de hoogconjunc
tuur vormt: „Ik heb voor eigen rekening
een vrachtschip van 500 ton gebouwd.
Hij ligt al lang kant en klaar voor de 1
wal maar is onverkoopbaar. Er ls wel
werk voor en liefhebbers zijn er genoeg
om het mooie schip te kopen maar er Is
geen cent mee te verdienen. De vrach
ten zijn te laag. In het buitenland (con-
currerend Duitsland, Zwitserland. Bel- J
gië enz.) krijgt de binnenvaart openlijke
overheidssubsidie of verkapte steun in I
de vorm van goedkope hypotheken.
Weet u wat wij in Nederland kunnen
krijgen Een lening tegen acht procent.
Nee meneer, de zaak is onrendabel, en
dat blijft hij voorlopig".
Stilgelegd
In de beurtvaart is het al evenmin ro-
zegeur en maneschijn. Schuijt-van de
Boom-Stanfries Rederij, die beurtdiens
ten door het gehele land onderhield is
daar door de geringe verdiensten ge
heel mee gestopt. Een woordvoerder
van de rederij vertelde: „Wij hebben de
hele zaak stilgelegd. De laatste beurt
diensten waren op Groningen en Leeu
warden. Dat hebben we zo lang moge
lijk volgehouden. Een paar maanden ge
leden hebben we ook daar een punt ach
ter gezet. We doen nu alleen nog aan
„verlengd zeevervoer", overlading in
b.v. Amsterdam uit een zeeschip naar
Rotterdam en omgekeerd. Voor ons doet
vooral het huis-tot-huis vervoer over de
weg de deur dicht.
Hebt u al eens in de Rotterdamse
Glashaven tussen de pieren gekeken?
Daar liggen zo'n 25 schepen te koop.
Nee, het is dunnetjes in de binnen
vaart".
Schipper Karei Witziers, 31 jaar oud
uit Vlaardingen, ligt met zijn schip In
de sluis In Hansweert. Hjj is In dienst
van een klein Vlaardings rederijtje, drie
schepen. HIJ Is In de geregelde vaart,
onder meer naar Antwerpen en Gent:
„Ik had een eigen schip, een tjalk van
120 ton. Het ging niet meer. Met kleine
schepen is geen behoorlijke boterham
meer op tafel te brengen. Je zou dag en
nacht moeten varen om een paar centen
te verdienen
C(jfer
i oil „Vüf
