Samenleving van Saigon:
een gistende heksenketel
Johnson: ruzie in
Vietnam bijleggen
Doodkisten
op vliegveld
Stafford en Cernan
vanmiddag
ruimte in
Oprichting van
Nationale Raad
MEER COÖRDINATIE
ZIEKENHUISWEZEN
Hogere straf
voor aanslag
op moeder
Gevechten in
Mozambique
Behoefte aan
bejaarden
tehuizen is
schijnbehoefte
Kanon uit 1666
uit zee opgevist
DINSDAG 17 MEI 1966
DE T.KTDSE COURANT
PAGINA 5
-
SAIGON In verschillende, al geheel op de
Amerikaanse smaak ingestelde winkels in de
Znidvietnamese hoofdstad hangen kleurige,
glimmende vesten, op het rugpand waarvan twee
volzinnen zijn gestikt. De woorden, die al op een
afstand van twintig meter te lezen zijn, hebben
een inhoud die misschien alleen de stoeren onder
Er lüjn Amerikanen, die dit afschu-
jpeHjke vest kopen. Ik heb het welis-
'waar nog nergens zien dragen, maar
totoechlen moet men daarvoor In de
Verenigde Staten zijn.
in Een souyenir, dat vest, een souvenir
xdk Znid-Vietrtam. De pakjes dragen-
Q9 immer foto's knippende AmerW
IpMMwe militairen in burger, dia men
Bin de straten van Saigon ontmoet,
an de winkels, die herinneringen
i mogelijke vormen verkopen,
stromen ran piasters. En iedereen, die
handig is en de nodige koopmansgeest
Derit, pikt er «en graantje van mee»
Ook dat oude mannetje, dat lelijke,
piaar felgekleurde tekeningen van
rijstvelden en waterbuffels tracht te
Ultjten. Ook het magere meisje, dat op
blote voeten met slecht afgewerkt lak
werk leurt. Ook de jongetjes, die ge
spikkelde, groen en geel geverfde kat
jes in een kooitje bij zich dragen, en
steeds maar roepen* „Hi, boy, verry
ons aanspreekt. „Als ik sterf", zo staat er, „ga
ik naar de hemel, want ik heb m'n tijd in de hel
doorgebracht". Bij nadere bestudering staan er
nog een paar plaatsnamen onder, die in deze
tweede oorlog in het voormalige Indo-China
steeds weer worden genoemd. Saigon dus, Da
Nang, Pleikoe en Qui Nonh.
Hemen
Mensen in een land, waar een smeri
ge oorlog woedt* mensen in Zuld-Vlet-
toam. De Fransen, die nog in Saigon
verblijven, draalen zloh met zichtbare
afkeer van de passagierende Amerika
nen af, Ze vinden hen veel te luid
ruchtig. Ze lachen schamper, als er
snoepjes aan de kinderen op straat wor
den uitgedeeld, of als de verbroedering
met wildvreemden door middel van een
Slok uit een fles whisky moet worden
gevierd. Ook het nafluiten, of aanspre
ken ven Vietnamese schonen achten ze
weinig verfijnd en geciviliseerd. Boven
dien en dat is wel de diepere achter
grond zien de Fransen de Amerika
nen Veel te veel als de nieuwe macht-
Iwbbera Het Franse Indo-China van
Vroege», zo wordt met pijn en spijt ge-
Af et niet meer dan wat handbagage
worden deze vluchtelingen per vlieg
tuig naar Soigon gebracht
constateerd, is als een kolonie van de
Verenigde Staten geworden. Men .wenst
de Amerikanen dezelfde nederlagen toe
al» die in „da schande van Dien Blen
Phoe", culmineerden, hoewel vergeten
wordt dat dit 'tevens het einde zou zijn
van de laatste Franse restanten in Zuid-
Vietnam.
Hoezeer die van Saigon ook aan de stijl
van de Amerikanen moeten wennen, die
met geld, dat de laatste overal rond
strooien, wordt veel goed gemaakt. De
bijna twee miljoen inwoners van de
Zuid-Vletnameae hoofdstad ook de
havenplaats Cholon is hierbij gerekend,
zijn minder in de militaire operaties en
in de politiek geïnteresseerd dan in de
moeilijkheden van het dagelijks bes-
geld werk hebben gevonden. Een enk O-
Weer wandeling
om de aarde
CAPE KENNEDY (Reuter) Van
middag om negen over half zee Neder
landse tijd staat de lancering op het
programma van de Gemini-9, met aan
poord Thomas Stafford en Eugene Cer
nan. Om vier uur zal een Agena-raket
worden gelanceerd, waarmee de ruirn-
tovaasdere contact moeten maken. Het
H Voorts de bedoeling dat Cernan als
tweede Amerikaan en als derde ter we-
»dd het ruimtevoertuig zal verlaten voor
Ka „wandeling" rondom de aarde. Ook
■al een gesimuleerde redding van een
op drift geraakte astronaut worden be-
BjJ da gisteren voltooide mechanische
yntrole is geen enkele afwijking ont
dekt. De weersvooruitzichten zijn gun
stig. Volgens de artsen zijn de beide
ruimtevoertuig te tollen en was men
Twee maanden geleden lukte het de
Geminl-8 wel aan de Agena-raket vast
te maken, maar kort daarna begon het
ruimtevoertuig te tollen was was men
gedwongen voortijdig naar de aarde te
rug te keren. De ruimtevaarders Elliot
8ee en Charles Baasett waren voor de
Gemlni-9 uitgekozen. Zij zijn echter in
februari bij een vliegtuigongeluk omge
komen.
De 35-Jarige Thomas Stafford is luite
nant-kolonel vap de luchtmacht. Hij is
methodist, getrouwd, en heeft twee
dochters: Dianne van elf en Karin van
acht jaar.
Eugene Cernan is 32 jaar en lultenant-
commander bij de marineluchtmacht.
Zijn vrouw Barbara is stewardess ge
weest en neemt sinds februari vliegles.
Het paar heeft een dochter van drie, Te -
Hocine Ait Ahmed
in Rome
ROME, (Reuter). Hocine Ait Ahmed,
een van de leiders van het verzet tegen
het Franse bewind in Algerije, bevindt
zich in Rome. Hij kreeg destijds ruzie met
president Ben Bella over diens persoon
lijke macht en het feit dat er in Algerije
maar één partij werd toegelaten Zijn
aanhangers, die in de bergen van Kaby-
lië een guerrillastrijd begonnen waren,
werden verslagen. Hocine Alt Ahmed werd
gevangen genomen en ter dood veroor
deeld. Deze straf werd later gewijzigd in
levenslang. Enige weken geleden slaagde
hij erin te ontvluchten.
GROENTEVEILING LEIDEN
DEN, 16 mei Andijvie 54-71. snljb
40. peulen 320—530, kroten gekookt 10,
«in 25—10. prei 21—39, rabarber 24—
•inazie 33, stoof sla 45—62. bloemk
36. apii
60—146 sla 16—47, kroten 33—12, radUs 74
—16; komk extra 75 kg 63—66. 60 kg
56. 50 kg 47. 4fi kg 40; komk 1 45-».
KAASMARKT BODEGRAVEN
Aanvoer 24 partijen gouds© kaas. Pril ze
370, Handel flauv^
326—352 extra kwal
staan. Zo moeten kunnen rondkomen;
hun kinderen moeten met gevulde maag
naar bed kunnen gaan. Als t nodig is.
willen ze er best Engels voor leren
spreken.
Barleven
Het restaurant en het barleven
heeft wel de grootste bloei en groei on
dergaan. Hoeveel nieuwe café's er on
dertussen niet geopend zijn. en hoeveel
meisjes niet de kost verdienen, met,
hangend over een arm van „G. I. Joe"
de ene whisky na de andere te bestel
len alleen de kleur en de prijs van de
thee die ze drinken, doet aan een
scotch of een Bourbon denken is niet
met twee, respectievelijk drie nullen te
schrijven.
De Amerikaanse soldaat, die een paar
weken in de verraderlijke jungle heeft
rondgebanjerd, moet tijdens zijn twee
verlofdagen in Saigon vermaakt
den, nietwaar? En aangezien de ree
tie zich voornamelijk concentreert op
sterke drank is er goud aan hem te ver-
Behalve een sterk Amerikaans stem
pel draagt de Zuidvietnamese hoofdstad
ook de typische kenmerken van
opvangcentrum voor vluchtelingen. De
stumperds: mannen, vrouwen en kinde
ren, zijn in honderden kampen onderge
bracht. De voornamelijk plattelanders,
die alles verloren wat ze bezaten, voe
len zich als een kat in een vreemd pak
huis, waarbij nog komt dat ze dikwijls
de vuilste karweitejs moeten opknappen
om in hun onderhoud te kunnen voorzien.
Corruptie
Officieel krijgt elke vluchteling, die
door de Vietkong uit zijn geboortestreek
werd verjaagd elke dag een kommetje
rijst, zomede een kwartje. Nog afgezien
van het feit, dat niemand hiermee kan
rondkomen, zijn er ontelbaren, die niets
ontvangen.
De corruptie tiert welig in Zuld-oost-
Azié, ook in Vietnam. Wat voor de
pauper, de nietsbezitter, is bestemd,
verdwijnt al te vaak in de zakken van
hen, die van alles overvloed hebben.
Zeker, er zijn vluchtelingen onderdak
gebracht. En er zdjn er ook, die gere-
Verjaagd van zijn land door oor-
logsgeweldL Amerikaanse soldaten
toreen op een brancard nog wat van
zijn bezittingen mee
ling heeft zelfs het geluk gehad als
sjouwer, als chauffeur, of als adminis
tratieve kracht bij een Amerikaanse in
stantie te worden aangesteld, wat een
twee- tot driemaal zwaarder loonzakje
dan elders betekent. Het merendeel van
de ontheemden echter leeft in overvolle
•barakken en schuren. Teisterende ziek
ten doen daar de ronde. De tuberculose,
snijdt veel mensenlevens al heel vroeg
af'. Cholera, dystenterie, pokken al
les wat een mens verder nog kan bela
gen, is ln da „slums" van Saigon te
vinden.
Ook de Vietkong is als een chroni
sche ziekte, die niet onder de duim te
krijgen is. De communistische „plas-
tiqueurs" zijn als een handjevol onder
gedoken moordenaars ift een grote stad,
waar geen politiemacht tegen opgewas
sen is. Elke dag slaan ze op verrassen
de wijze toe met hun handgranaten, huil
explosieven, of hun vuurwapens.
Dood
Wie de moeite neemt dagelijks het
macabere lijstje van gewelddadig om het
leven gebrachte mensen te bestuderen,
gruwt er alleen maar van. Journalisten
(sinds kort gewapend), die voor
huis, of in hun auto worden neergeknald
Een Amerikaanse jeep, waarin plotse
ling een handgranaat wordt gegooid.
Mannen en vrouwen, die drijvend in de
rivier worden aangetroffen met dat in
middels stereotiep worden gaatje in
hoofd of nek.
De politie, die zich op elke straat
hoek bevindt, de militairen die voor elk
gebouw van enige importantie de
wacht houden, staan machteloos.
„De schoten worden gelost uit een on
geïdentificeerde auto". „De moorde-
die een scooter bereden, verdwenen
spoorloos". Het is alles wat men
ooit van leest of hoort. Een bijenkorf
met op elkaar geworpen mensen. Een
gekrioel van volkeren, rassen, bescha
vingen, ideeën en Idealen. Eén ding
hebben al die schepselen in Saigon met
elkaar gemeen: niemand voelt zich he
lemaal op zijn gemak: iedereen is
voortdurend op zijn hoede. De metalen
klik van een sigarettenaansteker in 't
donker van de nacht kan iemand al ver
schrikt doen op of omkijken.
En wie regelmatig op de luchtbasis
Tan Son Nuth komt, ziet pas goed wat
er gebeurt in deze smerige oorlog, op
er in deze smerige oorlog, op die
onzichtbare frontlijn, gebeurd. Een
lange rij doodkisten voor een vliegtuig
opgesteld. Amerikaanse militairen in
keurig gestreken khaki treden aan. On
der de brandende zon wordt het volks
lied gespeeld.
De laatste eer: een laatste groet,
„back home" gaan die vernielde licha
men, tussen de 100 en 150 per week.
De Amerikaanse soldaat, die een Jaar
in Zuid-Vietnam dienst moet doen, gaat
graag voortijdig naar huis. Maar niet
in een doodkist, of gewond op een bran
card, waarvan er elke week tussen de
400 en 500 moeten worden gebruikt.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Nog dit jaar wil men
in Nederland komen tot de officiële op
richting van een Nationale Ziekenhuis
raad, een overkoepelend orgaan van al
le organisaties van ziekenhuizen, sana
toria, psychiatrische inrichtingen, ver
pleeghuizen etc. in de beleidssfeer.
Daarnaast zal een Nationaal Zieken-
huisinstituut ontstaan waarin de nu be
staande (ziekenhuis-) economische insti
tuten worden geïntegreerd. Dit laatste
is bedoeld als technisch reeearchappa-
raat met een economisch-financiële af
deling, een medisch-organlsatorische en
bouwafdeüng. Het ligt in het voor-
en een en ander ook naar buiten ge
stalte te geven door vestiging op één
Met de totstandkoming van Nationale
Ziekenhuisraad en -instituut zal organi
satorisch een afronding worden gegeven
de reeds jaren groeiende behoefte
:ot een beter gecoördineerde opzet te
komen van het ziekenhuiswezen. Op het
ogenblik bestaan in ons land 'n aantal
verenigingen van ziekeninrichtingen,
samenkomend in de Stichting het Netl.
Ziekenhuiswezen en een reeks katholie
ke organisaties, die gebundeld zijn in 't
Centraal Bureau voor het Kath. Zieken
huiswezen met daarbij diverse econo
mische instituten. Dit geheel zal in de
nieuwe constellatie worden samenge
voegd.
Planning
Behalve de betekenis op beleidsniveau
(gezamenlijk overleg met allerlei in
stanties en samenwerking met bijvoor
beeld artsenorganisaties en landelijke
specialistenorganisatie) via de Nationa
le Ziekenhuisraad, wordt ook groot be
lang gehecht aan de werkzaamheden van
het Ziekenhuisinstituut dat voor een ver
antwoorde planning moet zorgdragen, 't
Instituut zal het medisch wenselijke en
economisch mogelijke tegen elkaar moe
ten afwegen, prognoses maken, onder
zoeken instellen naar factoren die kos-
tenstijgend werken en aangeven langs
welke wegen ziekenhuizen kunnen sa-
orts denkt men in het algemeen aan
eeiv vergunningenstelsel voor ziekenin
richtingen via een betere methode dan
de huidige die in feite slechts steunt op
het al of niet aanwezig zijn van bouw-
■olume (rijksgoedkeuringen). In dit ver
band zal hijvoorbeeld een sociografisch
onderzoek nodig zijn. Daarnaast zal men
doorgaan met de reeds bestaande finan
ciële statistieken die ieder jaar worden
uitgegeven en waarbij men een uniform
rekensehema hanteert dat een inzicht
geeft in de kostenontwikkeling.
Voor een goede ordening en behoefte- I
planning is research vereist die onder I
meer methoden, die in het buitenland
worden gebezigd, op hun merites beoor
deelt en nagaat hoe de benadering in ons
land eruit zou kunnen zien. Het is duide
lijk dat door een dergelijke gezamenlij
ke opzet een zware wissel kan worden
getrokken op overdreven prestigegevoel
en te grote Onafhankelijkheidszucht doch 1
dat daarnaast de voordelen staan van
van een efficiëntere bedrijfsvoering, niet i
in het minst in het belang van de patiënt
die bij alles centraal moet blijven.
DEN BOSCH (ANP) Voor 't ge
rechtshof te 's-Hertogenbosch heet't ad
vocaat-generaal mr. Pfeil, drie jaar
gevangenisstraf met aftrek van voorar
rest en ter beschikkingstelling van de
regering geëist, tegen de 32-jarige Duit
ser J. W., die op 23 juli van het vori
ge jaar heeft gepoogd zijn in Heerlen
wonende moeder door wurging om het
leven te brengen.
De rechtbank in Maastricht had ver
dachte veroordeeld tot twee jaar ge
vangenisstraf met aftrek van voorar-
Verdachte ontkende nu voor het hof
de opzet tot doden. De psychiater dr.
Kroft, die als getutge-deskundige werd
gehoord, meende dat verdachte onder in
vloed van een grote dosis alcohol heeft
gehandeld. Hij wilde geld van zijn moe
der hebben en toen zij dat weigerde is
er een twistgesprek ontstaan, waarbij
hij zich zodanig moet hebben opgewon
den, dat er een schemertoestand is ont
staan.
De president, dr. De Vries merkte
op, dat het moeilijk zal gaan om de Ne
derlandse regering te laten zorgen voor
de verpleging van een Duitser, doch de
advocaat-generaal meende, dat die ter
beschikkingstelling noodzakelijk is,
voor de bescherming van de openbare
De raadsman bepleitte, mede op ver
zoek van de moeder, een zo kort moge
lijke vrijheidsstraf, gevolgd door ver
pleging. Arrest van het hof op 25 mei.
LOURENCO MARQUES. (U.P.I.).
In de eerste twee weken van mei zijn
bij gevechten tegen Portugese strijdkrach
ten zeker 134 nationalistische Afrikanen
gedood, aldus een officieel legercommu
niqué, uitgegeven in Lourenco Marques.
In dezelfde periode sneuvelden acht Por
tugese militairen. Twee schuilplaatsen van
de nationalisten werden vernietigd en
grote hoeveelheden materiaal werden in
beslag genomen tijdens een operatie ln
het district Niassa.
Besparing
Cijfers die aangeven hoe het zie
kenhuis van charitatieve instelling
in het begin tot het stadium van
wetenschappelijke bedrflfsvorming
nü is gekomen noemde in januari
van dit Jaar prof. dr. J. B. Stolte
bij de aanvaarding van zijn bljz.
hoogleraarschap ln de leer van het
ziekenhuiswezen aan de universi
teit van Nijmegen:
In 1940 waren er ongeveer
16 personeelsleden per specialist
werkzaam, in 1965 circa 28;
per specialist was in 1940
f 200.000 geïnvesteerd, in 1965
f 1.600.000 (acht maal zoveel);
directe uitgaven per specia
list (personeelskosten vormen het
leeuwedeel): in 1940 25.000.
vorig jaar f 225.000. Ook als men
met de waardedaling van de gul
den rekening houdt is er in 25
jaar een belangrijke stijging van
investerings- en exploitatiekosten
in het spel (een ziekenhuisbed
kost momenteel een ton).
Door (regionale) samenwer
king, aldus prof. Stolte, zijn ech
ter vermoedelijk besparingen te
bereiken, een samenwerking die
van grote betekenis kan worden
voor de planning van de gezond
heidszorg en daarom z.i. ook huis
artsen en kruisverenigingen moet
Al protesteer je met al je lange haren nog zo hard tegen
kortharige orde, als je wüt zwemmen, moet er toch eet
badmuts aan te pas komen. Deze twee jonge heren trekken zo
sterdamse Mirandabad op last van de directie de uiterste
van hun nonconfornuisme. Ze waren de eersten
gevestigde
i traditionele
in het Am-
consequentie
Weinig kans op
burgeroorlog
WASHINGTON (UPI) President
Johnson heeft in Washington ver
klaard dat de Verenigde Staten hun in
vloed zullen aanwenden om de on
derling ruziënde Zuidvietnamese leiders
nader tot elkaar te brengen, en de voor
genomen vrije verkiezingen plaats te
doen vinden.
De Amerikaanse president heeft
voorts de Amerikaanse vastbeslotenheid
herbevestigd, „de communistische agres
sie en de sociale misere ln Zuldviet-
nam" te verslaan.
Amerikaanse regeringskringen zei
den dat Ky zijn aanval op Da Nang
had ondernomen met instemming van
alle leden van de militaire raad van
itlen generaals, die de regerende junta
vormt. Het betekent dat niet maar de
emoties van één man een rol gespeeld
hebben.
President Johnson, aldus is in Was
hington meegedeeld, heeft van de boed
dhisten in Zuid-Vietnam een verzoek ont
vangen om in de crisis in Zuid-Viet
nam in te grijpen, een stap die premier
Ky's religieuze tegenstanders nooit eer-
De Russische ruimtehonden Ugoliok (links) en Veterok zijn merkbaar opgeluchtnadat een medisch onderzoek had
ttitg»vw*n ■mêf. kerngeeond sudKen na hun uitstapje in Kosmos-lio. Aanhankelijk leden ee aan uitdroging, ge
krompen spieren en halhgebreh
der gezet hebben.
Amerikaanse regeringskringen heb
ben de vrees dat een burgeroorlog in
Zuid-Vietnam de oorlog tegen de com
munisten nadelig zou kunnen beïnvloe
den, ongegrond genoemd.
H. H. VAN DE WUSTENi
APELDOORN (ANP) De behoefte
aan verzorgings- en verpleegtehuizen voor
boven 65-jarigen is voor een groot deel
een schijnbehoefte, die voortkomt uit een
gebrek aan juiste voorzieningen: een hele
reeks, van de zorg voor een voldoende in
komen tot het oragniseren van dienstver
leningscentra, waarop de oudere mensen
een beroep kunnen doen ter compensatie
van hun afnemende krachten.
De basis voor het welslagen van al deze
bemoeiingen moet worden gevonden door
een goede zelfstandige huisvesting waarin
de oudere mens van straks zich thuis kan
voelen. Dit betoogt de Maastrichtse stede-
bouwkundige H. H. van de Wusten op de
vandaag in Apeldoorn gehouden Jaar
vergadering van de katholieke vereniging
van bejaardentehuizen. H(j pleitte voor
een prognose van het totale aantal te ver
wachten mensen vanaf b.v. 65 jaar.
Van dit totaal zal men moeten nagaan
hoevelen als bejaard aangemerkt dienen
te worden. Met een zekere marge kan men
dan de capaciteit van de benodigde ver-
zorgings- en verpleegtehuizen bepalen.
Voor het overblijvende aantal oudere men
sen zal gestreefd moeten worden naar een
zelfstandige hulsvesting in kleinere wo
ningen, met aangepaste inrichting.
BRUINISSE (ANP) Een visser
uit Stellendam heeft op de Noordzee een
bronzen kanon opgevist, met een ge
wicht van 380 kilo. Het kanon is nog
geheel gaaf. Naast de naam van de gie
terij. staat er duidelijk op „De admira
liteit tot Rotterdam" met het Jaartal
1666 en een klauwende leeuw tussen
twee ankers.
De kanonnen die naast het standbeeld
van De Ruyter te Vllsslngen staan, ver
tonen hetzelfde beeld.
