GEEN GELD
EN.... TOCH
GEEN ZORGEN
Met gepoederde
neus onder
de motorkap
KREDIET
KAART
kroon op
hoofd van
KONING
KLANT
VROUWEN
WAARHEIDSLIEVENDER
DAN MANNEN
ZATERDAG 23 APRIL 1966
PAGINA v\
Geen geld en toch geen zorgen. We hebben
deze schlager vroeger uit volle borst ge
zongen. Het was een meezingertje, waarvan
we wisten, dat er een leugentje om bestwil
in verborgen zat. Maar het was vooral een
lied, waarmee de werkelozen en de kleine
salarissen zichzelf moed inzongen, een melo
dische troost voor bed/rukten. Intussen is
Deze Amerikaan was Ralph
Schneider, een New-Yorks advo
caat, die 16 jaar geleden in een
verafgelegen stad aan een kost
bare relatie een diner aanbood. Het
smaakte de heren voortreffelijk,
maar toen het op betalen aan
kwam, kreeg de advocaat een nare
smaak in de mond. Hij bleek zijn
portefeuille thuis te hebben laten
liggen. In arren moede moest hij
een beroep doen op de welwillend
heid van zijn gast om hem wat
geld te lenen. De zaak werd ge
regeld, maar de advocaat voelde
er zich lang niet lekker bij.
HIJ bleek trouwens niet de enige, die
tobde met het probleem van geld ge
noeg op de bank, maar te weinig op
zak om zich normaal te kunnen bewe
gen. Talrijke vrienden en relaties wil
den bovendien van het uitschrijven
chèques af. Zij besloten een club
eters te vormen, Waarvan de leden
goede doen waren en die op vertoon
van hun lidmaatschapskaart van hel
goede der aarde zouden kunnen genie
ten. De club betaalde dan de rekenin
gen en de leden kregen maandelijks eer
overzicht van de gemaakte uitgaven,
die zij aan de club verschuldigd wi
Kredietwaardig
Het lidmaatschap kreeg de kracht
van een bewijs van kredietwaardigheid,
want pas als de financiële achtergrond
van zich aanmeldende leden in orde
was bevonden, kreeg men de lidmaat
schapskaart. Het idee sloeg geweldig
in. De toeloop van leden was overstel
pend. Ook meldden zich zaken en be
drijven, die op vertoon van de lidmaat
schapskaart van de Dinersclub goede
ren en diensten wilden leveren. Na de
restaurants zagen de hotels lets in de-
x« organisatie. Het werd een zwaan
kleef aan; er volgden nachtclubs, ben
zinestations, autoverhuurbedrijven,
reisbureaus, taxi's, juweliers, bloemis
ten, lederwarenzaken, boekhandels,
kappers, fotozaken, parfumerieën, ta
pijtwinkels, souvenirzaken, theaters,
bioscopen, Ja zelfs instituten voor pre
natale gymnastiek en begrafenisonder
nemingen.
Advocaat Schneider leidde In 't begin
persoonlijk deze organisatie, die op een
gegeven ogenblik door één man niet
meer te overzien was. Hij raakte het
spoor bijster tussen betalingen en schul
den en ging twee keer bijna failliet. De
contributie van dertig gulden voor de
leden bleek onvoldoende om de onkos
ten te dekken. Daarom besloot hij tot
een vergoeding van de aangesloten be
drijven van tien procent van de beste
dingen. In" ruim tien jaar tijd groeide
de Dinersclub uit tot een wereldorganl-
Van een oneer redacteuren)
het in dit liedje bezongen wonder echter
werkelijkheid geworden. In heel veel zaken
over de gehele wereld kan men zonder geld
terecht. Men koopt zonder te betalen; men
verblijft gerieflijk in een hotel zonder een
cent op zak; men wordt behandeld als een
voornaam persoon zonder dat men geld
hoeft te laten zien; met een lege portefeuille
vliegt men de halve wereld rond. Er zit
natuurlijk wel een adder onder het gras.
Men komt pas in aanmerking voor deze
commerciële hoffelijkheid, wanneer men
kan aantonen kredietwaardig te zijn. Hier
voor zijn verschillende systemen ontworpen
naar het voorbeeld van de Dinersclub credit
card, een uitvinding van een Amerikaan.
De leugen speelt een merk
waardige rol ln ons leven.
Men beschouwt hem als ver
achtelijk en de benaming
„leugenaar" is aUeszins vol
doende voor een aanklacht
wegens belediging. Niette
min wordt tegen geen ander
der tien geboden zo vaak ge
zondigd als tegen het acht
ste en er zou een heilloze
verwarring ontstaan Indien
alle mensen elkaar steeds
enkel de waarheid zeiden.
Psychologen van verschei
dene universiteiten over de
gehele wereld hebben het
probleem vanuit de meest
verschillende gezichtspunten
onderzocht.
In de Berliner Kurier behan
delde Wolf Schirrmacher de
tests genomen door het Psy
chologisch Instituut van de
Weense universiteit. Deze
wezen uit, dat kinderen eerst
op de leeftijd van vijf jaar
het liegen leren. Bij de leu
gens van kleinere kinderen
gaat het slechts om onschul
dige verzinsels, die uit pure
fantasie ontstaan.
Eerst tussen vijf en tien Jaar
groeit de belangstelling voor
het leugentje om bestwil, dat
zij bfj de volwassenen bemer
ken. Plotseling ontdekken ze
dat onoprechtheid „voor
delig" kan zyn. Zonder goe
de opvoeding komt het kind
volkomen natuurlijk tot de
slotsom, dat men zich met
een leugen vele dingen ge-
mükkelijker kan maken De
onderzoekingen toonden aan
dat kinderen uit gezinnen,
waarin goedheid en harmo
nie heersen, veel eerlijker
waren dan de overigen. Veel
kinderen beginnen eerst dan
te liegen, als zij ervaren dat
zij door anderen belogen
worden.
Analyse
Aan de universiteit van Lel
den hield men zich bezig met
de vraag naar het „waarom"
van de leugen. Een analyse
van 700 leugens wees de vol
gende redenen aan:
41 pet. om geen misnoegen
te veroorzaken of nadelen te
ondervinden.
14 pet. om eigen wil door te
8 pet. om sympathie of er
kenning te winnen.
6 pet. om zich werk of ver
veling te besparen.
4 pet. om zich niet belachelUk
te maken.
3 pet. om op anderen Indruk
te maken.
Welk type liegt het meest?
Bij tests met 2500 personen
waarvan de persooniykheld
en 't temperament tevoren ge
analyseerd waren, lagen de
nerveuze, lichtgevoelige men
sen ver bovenaan. Onder hen
bevonden zich driemaal zo-
Alleen tussen
10 en 14 liegen
meisjes meer
veel leugenaars als by elke
andere groep. De minste leu
genaars trof men aan onder
de rustige, goedmoedige en
toegeefiyke mensen.
Nietzsche heeft eens gezegd:
„Men liegt wel met zijn mond,
maar met het gezicht, dat
men daarby trekt, spreekt
men toch de waarheid". Dat
is een belangryke psycholo
gische vingerwijzing, ook In
dien men de opmerking niet
letteriyk moet nemen.
In ieder geval ls het Juist,
dat men aan de onzekere blik
van een persoon kan zien of
hij liegt. Het bewijs hiervoor
leverden experimenten met
studenten der Colgate-unl-
versiteit. De helft van hen
bracht men in een kamer,
waar hier en daar geld lag.
Men zei hun dat elkeen het
mocht „stelen" en behouden
wanneer het hem zou lukken
de psychologen bij de onder
vraging te misleiden.
De andere groep werd slechts
gevraagd op alle vragen op
recht te antwoorden. Daarna
werd elke student apart ver
hoord, waarby de beweging
van zyn ogen met een of-
talmograaf werd gefilmd. By
de ver overwegende meerder
heid waren de ogen van de
onschuldige studenten vol
komen rustig, terwyi de blik
ken van de leugenaars flik
kerden.
By 75 pet. van de proefper
sonen konden de onderzoe
kers de leugenaars reeds ont
dekken door de eenvoudige
ïbservatle, of zy hun rustig
ln de ogen konden kyken of
niet. Bovendien ontdekte men
dat zich de opwinding, dte
het slechte geweten veroor
zaakt, ook door veranderin
gen der pupillen verraadt. In
het begin worden ze lang
zaam aan groter om zich dan
plots weer samen te trekken.
Vronwen
Bij een andere test met 5000
personen uit alle leeftyds-
e roe pen bleek dat de vrou
wen in het algemeen meer
vaarheldsl levend zjjn dan de
mannen. Alleen tussen 10 en
14 jaar logen de meisjes
meer. De meest krasse leu
gens van alle groepen stam
den van Jonge knapen tussen
15 en 18 jaar. In latere jaren
Uegt men steeds minder
ronduit en neigt men ln
plaats hiervan meer naar
uitvluchten.
Dit werd aangetoond door
een test, waarbij de volgende
vraag moest worden beant
woord: „Laten we aannemen
dat u een aardige oom heeft,
die u vaak presentjes geeft
Op zekere dag stuurt hy u
een prent, die u niet bevalt.
By het eerstvolgende weer
zien vraagt hy: „Nu, hoe be
viel Je myn prent?" Wat ant
woordt u hierop?" De helft
van de ondervraagden wilde
volkomen eeriyk zijn, een
derde wilde de oom wijsma
ken dat de prent hun beviel,
en et-. zevende een ontwty-
kend antwoord geven, ln het
algemeen hun dankbaarheid
tonen of enkel zeggen: „Dat
ls Inderdaad een prent". Deze
„diplomatieke" typen bedroe
gen by de Jeugdigen slechts
1 procent, terwyi hun aan
deel by oudere personen op
liep tot 44 pet.
Intelligentie
Doch niet alleen de leeftjjd,
ook de Intelligentie speelt een
grote rol. Twee jaar lang
werden meer dan 400 studen
ten van de De Paulunlversl-
telt gadegeslagen, die men
alle mogeljjke gelegenheden
tot bedrog en oneerlijkheid
gaf. Daarna testte men hun
intelligentie en deelde ze ln
der groepen ln. In de eerste
•n verstandigste groep was
slechts 15 pet. oneerl\jk, daar
na liep de leugencurve ge
lijkmatig op om tenslotte by
de domste groep byna 60
proeent te bereiken.
Dat leugens niet enkel het
geweten belasten, maar zich
ook llchameiyk uitwerken, ls
sedert de proeven met de
leugendetector bekend. Het
complete zenuwstelsel, pols,
bloeddruk en ademhaling
worden beïnvloed. Het kan
zelfs de gezondheid schaden,
daar de gespannen zenuwen
het nauwkeurig functioneren
van vitale organen schaden.
Nog gevaariyker gevolgen
hebben de onvermydeiyke
psychische conflict en.
Zo kunnen valse belasting-
verklaringen, ook wanneer
sij hélemaal niet ontdekt
worden, leiden tot een ze
nuwinstorting. „Voor elke
honderd dollar, die een be
lastingontduiker bepraat",
zo luidt de mening van een
Amerikaanse psychiater,
kan hij op zekere dag dui
zend dollar aan zijn zenuw
arts moeten betalen."
Alles kopen op vertoon van kredietkaarten.
satle met leden, die tot de beste finan
ciële kringen behoren en die men graag
als klant aan zich bindt. Vele lucht
vaartmaatschappijen sloten zich erbij
aan, onder andere sinds kort ook de
KLM, die op vertoon van de krediet
kaart van de Dinersclub tickets ver
strekt voor luchtreizen naar Amerika,
België, Frankrijk, Mexico en de bezit
tingen van deze landen.
De Dinersclub bezit thans twee mil
joen leden, verspreid over 114 landen,
en in totaal zijn 110.000 bedrijven over
de gehele wereld erbij aangesloten. De-
ook hun beperkingen. Besteedt men ln
een zaak meer dan duizend gulden, dan
ls de leverancier verplicht hiervan on
middellijk aangifte te doen bij het be
stuur. Men stelt zich namelijk niet ga
rant voor uitspattingen en ook moet er
een waarborg zijn in geval van verlies
of diefstal van een kaart.
Eurokaart
Ofschoon in het buitenland de krediet
kaart sterk veld wint, heeft men in ons
land lang een afwachtende houding
aangenomen, niet het minst ook in de
Horecafkringen. Het belangrijkste be
zwaar in deze branche geldt de tien
procent provisie, die de winst aanzien
lijk drukt. Daarom heeft men lang ge
dacht over een eigen systeem en na
diep beraad een eigen systeem ontwor
pen, het zogenaamde Eurocardsysteem,
een internationaal systeem met hoofd
kantoor te Londen en een bijkantoor te
Amsterdam. Aangesloten bedrijven ver
strekken diners en logies op vertoon
van de kaart, waarvan men bij geble
ken kredietwaardigheid in het bezit ge
steld kan worden. De Eurocard N.V.
stuurt later de rekening thuis en verre
kent dit bedrag met de betrokken be
drijven. Zonder kosten kunnen hotel- en
restaurantbedrijven hieraan deelne
men; de enige voorwaarde ls, dat men
lid Is van Horecaf.
Enkele Amerikaanse banken hebben
het systeem van de kredietkaart inge
voerd ten behoeve van de huisvrouw,
die vooral wanneer het om grotere aan
kopen gaat niet eerst naar de spaar
bank hoeft te gaan om geld op te ne
men. In ons land is men hier nog niet
aan toe. Men heeft het nog ln studie,
maar wanneer het eerste schaap een
maal over de dam is. zal de rest van
zelf wel volgen. De reiskredietkaart en
de boodsrhappenkredietkaart zullen dan
ook hier bekende verschijnselen wor-
Verschillende grote Nederlandse za
ken kennen intussen al wel hun eigen
kredietkaart ten behoeve van klanten,
die per giro willen betalen. Deze woidt
op aanvraag verstrekt, nadat een on
derzoek is ingesteld naar de krediet
waardigheid van de aanvrager. Tien
tot twintig procent van de klanten ma
ken gebruik van deze mogelijkheid. Op
vertoon van hun kaart krijgen zij de uit
gezochte goederen mee, vergezeld van
een* rekening. Deze moet binnen dertig
dagen per giro voldaan worden. Blijft
men in gebreke, dan volgen nog drie
aanmaningen voor maatregelen worden
getroffen.
Of de huisvrouw door deze gemakke
lijke betalingswijze middels de giro
van de echtgenoot wordt aangespoord
tot het doen van te hoge uitgaven, ls
moeilijk na te gaan, of nog niet
gekomen.
„Maar", vertelde ons een bedrijfslei
der, „zo'n man kan mij altijd in ver
trouwen nemen. Ik zal dan op discrete
wijze de koopdrift van zijn vrouw
Ini kan haar
verloofde nog
heel wat leren
(Van onze correspondent)
MAASTRICHT „Auto's en moto
ren interesseren me. Ik doe alleen dat
gene waar Ik belangstelling voor heb.
Daarom ben Ik dan ook verschrikkelijk
blij dat Ik de kans heb gekregen om
In een garage te werken. Ik ben nu
hulp-montense, maar drie keer per
week volg lk een cursus op de
bachtsschool.
Volgend Jaar doe ik mijn eerste
men pas. Dit jaar durf ik dat nog niet
aan. Ik ben ziek geweest, weet je, en
daardoor ben lk natuurlijk achter ge
raakt en weet ik dat ik de stof voor
het examen niet voldoende beheers".
Ini Tribulet uit Maastricht vertelt en
thousiast over haar beroep. Ze lijkt een
twen en er is dan ook enige verbazing
wanneer ze vertelt nog tot de teenagers
te behoren: 16 lentes. Sinds een paar
maanden werkt ze in de Fordgarage
aan de Maastrichtse Heerderweg. En
dat bevalt opperbest, blijkbaar.
„Mijn ouders vonden het helemaal
niet leuk toen ze hoorden dat lk auto-
ze bedrijven binden hierdoor rond twee
miljoen kredietwaardige klanten aan
zich. De jacht op de aandelen in En
geland en Amerika werd gewonnen dooi
de Chase Manhattan Bank, die in beide
landen de meeste aandelen in handen
heeft. Voor de Beneluxlanden werd in
Brussel een vestiging gesticht, van wie
de leden in de Benelux eens in de
maand hun verzamelrekening ontvan
gen en aan wie zij deze dan betalen.
Hiervoor is bij de Amrobank te Am
sterdam een rekening geopend, met
een clearingvergunning, zodat voor
overboekingen naar andere landen geen
extra-kosten of formulieren nodig zijn.
Naast de Dinersclub heeft zich in
Amerika een tweede kredietclub ont
wikkeld, namelijk die van het bank- en
reisbureau American Express, die
ruim anderhalf miljoen léden telt. Deze
werkt ongeveer volgens hetzelfde sys
teem, met dit verschil, dat alleen de
Dinersclub haar kaart eerder blijft zien
als een lidmaatschapskaart dan als een
kredietkaart en de anderen op deze
laatste betekenis meer de nadruk leg
gen. De Dinersclub is wat snoblsti-
scher, de anderen wat commerciële
maar de kaarten geven dezelfde rech
ten. Beide systemen kennen echter
monteuse wilde worden. Ze hebben al
het mogelijke gedaan om het uit mijn
hoofd te praten. Eerst dachten ze dat
ïen gril was, maar echt, lk heb er
werkelijk belangstelling voor.
Het begon eigenlijk met een radio.
Die haalde ik eens een keer helemaal
uit elkaar en zette hem weer zo goed
zo kwaad als het ging in elkaar.
Vanaf dat moment ben Ik me gaan In
teresseren voor alles wat met techniek
te maken heeft".
En vindt Ini het niet bezwaarlijk dat
dit werk in een garage toch eigenlijk
wel vuil werk is?
Vrouw
„Och, helemaal niet". Ze kijkt naar
haar goed verzorgde handen, waarin de
diepe groeven de aard van haar werk
toch verraden. Maar dit is het enige
„zwakke punt". Ondans haar manne
lijk beroep, blijft ze op en top vrouwe
lijk, zeker wat betreft haar uiterlijk;
licht opgemaakt, opgestoken haren, lang
en slank, hoge hakken. Als mannequin
zou ze geen gek figuur slaan.
Heeft ze haar blauwe overall aan, dan
ls ze man met de mannen. Of liever
gezegd: dan vervult ze haar taak op
dezelfde wijze als haar mannelijke col-
„Ik moet natuurlijk nog veel leren tn
dit vak, maar wat ze soms zeggen:
„Dat is niets voor jou, dit is mannen
werk", dat vind ik onzin. Je kunt geen
splitsing maken in dit beroep.
Voetballen
In mijn privé-leven? Nou, dan ben
ik een gewoon meisje met belangstel
ling voor het huishouden en voor koken.
Maar voetballen, d^t vind ik look leuk.
MVV bevalt me niet. Helmondia, dat
vind ik een fijne ploeg. Mijn vriendin
woont daar en dan gaan we samen kij-
Auto's vooral snelle sportieve wa
gens vind ik fantastisch. Het is heerlijk
om zelf te rijden en dan vooral heel
Kantoor, bah
Mijn kamer is niet volgeplakt met
filmsterren, maar met platen van au-
En hoe reageren de mannen in het
algemeen efop dat een meisje aan hun
wagen prutst?
„Tja, sommige mensen hebben wel
eens de neiging om te vragen wanneer
lk lots gemaakt heb „of het nu echt
wel ln orde ls". In het algemeen accep
teren de mensen het echter toch wel
als Iets gewoons. Ook mijn collega's
zijn erg leuk. Er heerst een sportieve
sfeer en ze helpen me natuurlijk als lk
Iets niet weet. Ja, ook mijn vriend vindt
het leuk, dat lk deze baan heb. Hij
heeft zelf geen snars verstand van mo
toren. t>at kan lk hem nu leren".
Ini heeft interesse voor en plezier in
haar werk. Het Interesseert haar niet
dat er wellicht velen zijn die het be
roep van automonteur een specifiek
mannenberoep vinden. „Ik zou het in
een winkel of op een kantoor gewoon
niet uithouden".
