wê0,
VAKANTIE
VAKANTIE
VAKANTIE
SANTIAGO
DE
COMPOSTELLA
onbekommerde VAKANTIE
lf«ATHRDAG 19 MAART 1966
DE T.ETDSE COURANT
PAGINA 9
buiten de reisprogramma's
het algemeen kent de Spanjaard
eenvoud in levensgewoonten,
gen kan hij met heel weinig eten
token volstaan. Maar de Spanjai
emt zijn kans waar, zodra een beroep
rijn gezonde eetlust wordt gedaan,
bruiloften bijvoorbeeld, waar door-
minimaal honderd gasten worden
genodigd, doet men zich voor een
ek te goed aan lekker eten en drin-
De meeste gasten „vasten" twee
gen van tevoren, om toch vooral een
ge maag te hebben voor het gratis
iket I Men beweert dan ook, dat de
kr van de bruid beter alle genodig-
een kostuum ten geschenke kan
?n, dan hen voor het bruidsmaal te
Ruim de helft van de Spaanse bevol-
ng verdient niet mfeer dan een dikke
Bderd gulden in de maand, terwijl de
nimumonkosten voor een gezin met
ideren op het drievoudige geschat
oeten worden. De huisvrouw probeert
»ral uit te sparen op het eten. Voor
boter en melik is het loon te
laars. De basislevensmiddelen zijn ge.
Donlijk brood, peulvruchten, aardappe-
olijfolie of spekvet. Het dagelijks
(nu is dus arm aan eiwitten en vita-
nen. De doorsnee Spanjaard eet 120
o brood per jaar, het dubbele van het
ropese gemiddelde. Daarentegen eet
slechts 18 kilo vlees per jaar, minder
de helft van wat de overige Euro-
ïen eten Er wordt ook veel minder
(lk gedronken. Een liter kost 9 pese-
e, terwijl een liter land-wijn voor 6
seta's te krijgen is. Daarom drinken
Spanjaarden meer wijn dan in welk
der land ook, Frankrijk inbegrepen.
De prijzen van groenten en fruit zijn
•tste tijd sterk gestegen, maar
bebouwen een eigen stuk grond
arvan zij de bladgroenten en aard-
voor eigen verbruik betrekken.
want die is drie
peseta's duurder
MEER
NEDERLANDERS
De eindcijfers van 1965 betreffende
LNederlandse toeristtenstroom naar
ije geven een verhoging te zien
vergeleken met die van het
ft- daarvoor. Deze 5,17 betekent een
(neming van 14.186 toeristen
GIDS HUREN
In iedere plaats van enig toeristisch be-
?is een „Servicio de guiasintérpretes"
bureau van gidsen en tolken om de
riet te helpen. Gidsen (tevens tolk en
idleider) kunnen worden geconitrac-
ird door bemiddeling van een reisbu-
u, hotel of bij het bureau De tarieven
als volgt:
Üve dag200 peseta's
8le dag 300 peseta's
Ivé-gids (max. 2 uur) 100 peseta's
fls gedurende de nacht 50% boven de
noemde tarieven.'
Men kan ook op eigen initiatief een
dleider contracteren en betaalt hem
de prijs die is vastgesteld door het
iaisterie van Voorlichting en Toerisme
HOTELPRIJZEN
als in 1965
(olgena de gegevens van de nieuwe
elgida 1966 van Spanje zijn de prij-
precies gebleven als die van vorig
Slechts 1,9 van alle hotels en
islons, 118 in totaal, heeft zijn prijzen
hoogd met 30 peseta's (ƒ1.80) per
Ter per hacht. Deze verhoging vindt
trnamelijk zijn ooi-zaak in de zwaar-
Een kilo rundvlees kost precies tien
gulden: daaxyooc moet een- arbeider
bijna drie dagen werken, want het basis-
loon bedraagt 3.75 per dag.
De gemiddelde Spaanse vrouw heeft
geen idee van calorieën of vitaminen.
Daarvan heeft zij nooit gehoord, hoewel
Spaans Nationaal Bureau
voor Vreemdelingenverkeer,
Laan van Meerdervoort 8-8a,
Den Haag; .telefoon 182766.
De foto's op deze pagina zijn
van dit bureau.
de damestijdschriften er geregeld over
schrijven. De Spaanse leeet echter
weinig en heeft alleen verstand van de
hoeveelheid eten. Zij denkt, dat twee
borden witte boontjes met spek en twee
gebakken eieren per dag haar man vol
doende voeden Gelukkig zijn de sinaas
appelen en tomaten goedkoop en in over
vloed aanwezig, zodat men aan vitamine.
C wel genoeg krijgt.
Het ontbijt is karig en bestaat uit een
kom melk, of koffie met melk, en wat
brood erin gebrokkeld. Boter noch jam
zijn gebruikelijk In de hotels plegen
buitenlandse toeristen erom te vragen.
Vóór twee uur wordt geen middagmaal
verorberd en wie buitenshuis werkt,
krijgt tot dat uur absoluut niets. Het is
in Spanje geen gewoonte in fabrieken
of kantoren koffie te eerveren. De ge-.
Pelgrimstocht naar
i.. r
staat op lijst van Spaanse
nationale monumenten
Dit jaar zal Spanje niet zijn „Heilig Jaar" beleven. Dat wordt
altijd gevierd als de vijfentwintigste juli op een zondag valt
en het feest van Sint-Jacob van Compostella wordt herdacht.
Van deze heilige, die in Palestina werd onthoofd, werd in 813
een urn met de stoffelijke resten gevonden en naar Spanje
overgebracht. In de elfde eeuw stelde Paus Calixto het „Heilig
Jaar" in, dat voor het laatst in 1954 werd gehouden. Want
toen viel de 25e juli op een zondag. Honderdduizenden
pelgrims legden toen de bedevaartsweg naar Santiago de
Compostella af. Heilig Jaar of{ niet, deze meer dan 800
kilometer lange route door een nog niet volledig door toeristen
overstroomd gebied, is waard ook buiten de Heilige Jaren
het doelwit te zijn van hen, die iets anders zoeken dan de
overvolle Oosta's. En steeds meer leggen de vakantievierders
zich erop toe zich niet meer te laten meevoeren door de
stroom, die onveranderlijk dezelfde vakantieoorden kiest.
Bekijk de vele reisprogramma's en men ontdekt, dat ze alle
dezelfde plaatsen hebben gekozen. Waarom dus niet iets
aparts, dat in geen enkele reisfolder is te vinden: de
eeuwenoude bedevaartweg naar Santiago de Compostella.
Spanje is, sedert de
toeristen een welkome bijdrage aan het
nationale inkomen leveren, met meer dan
bekwame spoed overgegaan tot het „ont
ginnen" van de toeristische trekpleisters.
Velen hebben zich daarvan reeds kunnen
overtuigen. Toen een dikke tien jaar ge
leden een stroom van zevenhonderd
duizend pelgrims naar Santiago ging. zag
de regering ook in dat deel van het land.
wat men noemt, brood. De 840 kilometer
lange weg van Pamplona naar Santiago
werd ijlings gestoffeerd met alles wat
volgende pelgrims en eventuele toeristen
konden wensen. Oude kastelen en an
dere gebouwen die al uit de middel
eeuwen stamden werden omgebouwd tot
,,paradors". Men vindt ze in steden als
bijv. Léon, Burgos en Santiago de Com
postella.
Een wel zeer zeldzame uitzondering op
de route vormt het fraaie klooster van
Samos, dat twaalf eeuwen oud is. Daar
staat de deur dag en nacht open voor
pelgrims, onder wie zich ook kan scha
ren de toerist die de gehele weg aflegt.
Hij zal niet alleen met gepaste trots
worden rondgeleid in het unieke en uit
historisch oogpunt gezien interessante
klooster, maar tevens met open armen
worden ontvangen en gratis onderdak
verkrijgen. Ho, ho, even wachten. Niet
naar goed Nederlandse gewoonte spoor-
middelde Spanjaard eet om twee uur
een flinke hoeveelheid peulvruchten met
spekvet, een bord vis in tomatensaus,
overgoten met teen halve liter wijn, plus
een geweldige hoeveelheid brood. Tot een
uur of negen 's avonds krijgt de maag
opnieuw niets te verwepken. Het avond
maal bestaat weer uit brood, aardappe
len
is het r
Streekgerechten
eet echter in Spanje uitstekend, en door
gaans zeker zo goed als in Nederland.
De hotels en restaurants beschikken
over' goede koks en over een enorme
variëteit aan streekgerechten, die de
attractie vormen voor de toeristen. In
Galicië, waar een zacht klimaat heerst,
is de specialiteit vis en schelpdieren. De
meeste van die schelpdieren, inktvissen
en langostines zijn in Nederland onbe
kend
Andalusië etaat bekend om allerlei
gebakken eetwaar en schotels op to
maat- en rijstbasls, overgoten met
pikante sausen, slechts geschikt voor
sterke magen. Op de centrale hoog
vlakte, Madrid incluis, geniet de speciale
bereiding van de peulvruchten faam,
evenals gebakken ingewanden. Valencia
en de oostelijke Middeliandse-Zeekust
staan bekend om de „paella", het ge
recht, waarbij met vis, schelpdieren,
vlees en kip smaak aan de rijst wordt
gegeven. Nationale bekendheid geniet
het „Mesón del Segoviano", een restau
rant in Segovia, honderd kilometer ten
noorden van de hoofdstad, waar men op
unieke wijze geroosterde varkentjes be
reid, waarvan vele groten der aarde heb
ben genoten.
Niet zo warm
maar wel
kans op regen
Spanje ln de zomer is warm. om niet te
zeggen heet. In het midden en zuiden
schommelt de temperatuur om de vijf
entwintig graden, evenals aan de kust.
Dat wil zeggen de oostkust waar de grote
trek naar is De noordkust (San Sebas
tian) maakt'daarop een gunstige uitzon
dering voor hen die niet van grote warmte
houden. Daar komt de temperatuur in de
hoogzomer niet boven de twintig graden.
Men moet er wel rekening mee houden
dat daar ook de neerslag het hoogst is,
zelfs ver boven het gemiddelde. In de
zomer wordt echter de minste neerslag
gemeten 77 mm tegen 119 in september
en 101 in mei.
vakantie in de wacht te slepen. Men moet
er zelf wel van overtuigd zijn niet alleen
als toerist, maar ook als pelgrim die
unieke weg in het noordelijk deel van
Spanje voor het grootste deel al te heb
ben afgelegd voor men in Samos arri
veert.
Overigens, langs de gehele weg van
Pamplona naar Santiago zal de toerist
nog lets van de middeleeuwse gastvrij
heid terug vinden. In de loop der eeuwen
hebben mannen en vrouwen uit vele lan
den de weg afgelegd. Zij passeerden de
dorpen waar de tijd al heel lang stil
En dan terug langs de kustiveg.
De indrukwekkende en rijk versierdekathedraal van Santiago de GompoeteBa.
Sedert het toerisme in Spanje de voor
naamste devlezenbron is geworden Ln
1965 bracht het ruim 1.1 miljard dollar
in de schatkist is de regering er op
uit de toeristen in de watten te leggen.
Daarom trad per 1 februari een speciale I
all-riskverrekering voor buitenlanders in
werking. Voor slechts 250 peseta's per
persoon (f 16-kan men zich voor één
maand verzekeren tegen allerlei onheil
dat iemand tijdens de reis zou kunnen
overkomen; van verlies van bagage of
diefstal tot ziekte of dood bij ongeval
toe. Dokterskosten, verblijf ln een kliniek,
verdediging bij de rechtbank door een
advocaat, alles is inbegrepen. Er zijn tien
soorten verzekeringen ontworpen, al naar
gelang het risico dat dc reiziger wenst
te dekken of de tijd die men in Spanje
verblijft. De voordeligste Is echter 250
peseta's voor de hele maand te betalen.
Van deze verzekering kunnen alleen
gebruik maken de vreemdelingén. die in
een particuliere auto over de grens ko
men. Uitgesloten zijn reizigers, die per
vliegtuig, trein of autobus komen, daar
die transportmaatsohappijen reeds hun
eigen verzekeringen hebben, die ln de
prijs van het biljet is begrepen.
Tot nu toe werden per jaar 1800 ge
vallen van verlies, diefstal of auto-onge
lukken geteld, waarbij buitenlanders
ren betrokken. De meeste buitenlanders
werden gedupeerd door verlies of achter
laten in het hotel of onderweg van foto-
of filmtoestellen, kledingstukken en kof
fers. Ook diefstal komt voor. maar dik
wijls omdat de eigenaars nalatig waren
geweest.
Ook bij ziekte, waarbij men niet per se
in een kliniek of sanatorium behoeft te
verblijven, vergoedt de Spaanse staat de
verblijfkosten in een door de toerist aan
te wijzen hoteL In geval van overlijden
met speciale all-riskverzekering
voor automobilisten
bedraagt de schadeloosstelling 100000
peseta's per persoon (ƒ6200); ln geval
van blijvende invaliditeit het dubbele,
200.000 peseta's. Wiens bagage uit auto
of hotel gestolen wordt, krijgt de totale
in de polis opgegeven waarde uitbetaald.
Peseta'b of eigen valuta
De polls kan afgesloten worden op de
Spaanse ambassade in het buitenland en
bij alle douaneposten aan de Spaanse
grens. De verzekering is uiteraard vrij
willig, maar warm aan te bevelen gezien
Voor zestien gulden
is eik risico gedekt
de staat waarin de autowegen verkeren.
De straatwegen zijn niet berekend op het
drukke zomerverkeer. Zij zijn bovendien
heel smal en vrij slecht langs de berm
aangegeven. Spanje staat dan ook op de
tweede plaats wat auto-ongelukken be
treft, néi Japan, in verhouding tot het
aantel auto's!
De uitbetaling van onkosten, schade
loosstelling en vergoeding geschiedt in
peseta's, maar Indien de verzekerde of zijn
erfgenamen zulks te kennen geven, kun
nen zij het bedrag ontvangen in eigen
valuta vla de Spaanse ambassade.
Er sullen tevens tarieven vastgesteld
worden voor groepen reizigers, die collec
tief reizen. Men verwacht dat tachtig
procent van de toeristen in Spanje van
dit voordeel gebruik zullen maken.
Dat niet
De vorige zomer ontving de Spaanse
regering een merkwaardige eis tot schade
vergoeding van een Amerikaanse multi
miljonair, die zich gedupeerd voelde. Van
uit Saint-Louis kwam hij in zijn privè-
vliegtuig speciaal over om twee achter
eenvolgende corrida's bij te wonen van de
beroemde stierenvechter El Cordobès. Op
de eerste middag de beste diende de stier
zijn tegenstander zulke ernstige verwon
dingen toe, dat deze niet meer in staat
was de corrida af te maken. De volgende
middag korl El Cordobès evenmin optre
den. Daar de dollarmagnaat voor belde
corrida's een plaats op de eretribune had
betaald van 705 peseta's (elk 45), die
hij van te voren had gereserveerd, richtte
hij zich boos tot het ministerie van
Toerisme en vorderde niet alleen de prijs
van de toegangsbewijzen terug, maar ook
de kosten van zijn vliegreis en verblijf
ln een weelderig hotel in Torremolinos.
Een dergelijk geval zal niet in de toe
ristische verzekering, die op 1 februari
van kracht werd, begrepen zijn! Niette
min zullen de bijna vijftien miljoen bui
tenlanders, die men dit jaar in Spanje
verwacht, er goed aan doen, zich op de
hoogte te stellen van de voordelen, die
zij zich voor 250 peseta's kunnen verwer
ven. Zij zullen onbekommerd van hun
vakantie aan de Costa's" kunnen genie -
UlDlllillüllllffllWMlIHHlWiMlUtilininiBllllDlIRDRIWlRlfliniUllllMlMIflllfflifiBniRWinifflWOT
staat. Zij ontdekten de Franse invloed
doordat de straten in die dorpjes niet
calle maar rua heten. Zij staken de Pyre
neeën over bij Samport of namen de
Pas van Ronceveaux. Wie dus als toerist-
pelgrim in de stijl wil blijven, aal zich
ook daarheen moeten wenden. En dan
kan men u zeggen dat er ook een bede
vaartroute langs de kust loopt en dat u
dan San Sebastian, Bilbao. Santander en
meer van die drukke vakantieoorden kunt
„meenemen", de echte en onvervalste
route leidde en leidt door het binnenland.
Het zal tegenwoordig heel wat gemak
kelijker vallen die weg af te leggen dan
ln vroeger tijden toen de pelgrims do
Monte de Oca bij Burgos, de bergen bij
Léon, de rivieren de Ebro en de Mino en
nog veel meer obstakels moesten over
winnen om de relikwie ln Santiago t«
bereiken. Velen haalden de reis niet en
bleven ergens onderweg achter, over
mand door moehedd, getroffen door ziekte.
De vele nationaliteiten en de eeuwen
hebben hun stempel gedrukt op deze
unieke route, die in Spanje op de lijst
van nationale monumenten staat. Het ia
een weg die de toerist de schoonheid van
de ruwe bergstreken openbaart, die al
verrassingen oplevert ln het prille begin,
als de kapellen van Ronceveaux en Pam
plona opduiken en de steden en dorpen
een ketting vol schoonheid gaan vormen.
Eun&te, Puente la Reina, Estella, Viana,
Logrono, Najera me* het „pantheon van
de koningen van Navarra". de kathedraal
en het klooster van Huelgas in Burgos,
Carrion. Léon met zijn fresco's waarvan
men elders ln Spanje vergeefs zal zoeken,
de kathedraal en de wallen van Astorga,
het kasteel van Ponferrada, het konink
lijk slot van Samos en dat stukje Spanje
dat binnenkort geheel verdwenen zal zijn
het dorp Pueitomaiin omdat he*
plaats moet maken voor een stuwdam.
Meilid en tenslotte Santiago de Compo
stella. Dit te de route.
Voor fijnproever
Een vakantie die compleet af
wijkt van het normale'. Niet voor
Jan en alleman, alleen voor de
fijnproever die ?ich niet lekker
voelt als hij in zijn vrije weken
niet meer heeft gedaan dan op rug
en buik liggen in de zon. Overigens,
dat is te combineren want van de
oude bedevaartroute is het maar
een wipje naar de stranden van
La Coruna, Ribadec en Oviedo. En
waarom niet door het binnenland
heen en langs de kust terug?
