KERKELIJKE HUWELIJKSLEER
IS AAK VERAKDEIING TOE
Israëliër Nathan
moet Egypte uit
Nederlandse auteurs vrijwel unaniem
Opruiming
mijnenvelden
in Noordzee
~L
Bruidsstoet in kleur
van gebroeders Das
Eenvoudig verrukkelijk verukkelijk eenvoudig eenvoudig verrukkelijk
Variaties
op NIER
Donderdag al
verkrijgbaar
PAGINA 6
DE LEIDSE COURANT
DINSDAG 1 MAART 1966
hand kunnen
Vredesmissie per
vliegtuig mislukt
PORT SAID (UPI) De privévre-
drsmissie naar Egypte van de Israëliër
Able Nallian is mislukt. De 38-jarige
restauranthouder uit Tel Aviv, die met
een antieke tweedekker over de zwaar
bewaakte Israëlisch-Egyptische grens
was gevlogen, in de hoop met president
Nasser vredesbesprekingen te kunnen
voeren, werd na landing In Port Said
door de autoriteiten Ingerekend en
kreeg opdracht zo spoedig mogelijk
naar Israël terug te keren.
Nathans enige morele bewapening be
stond uit een bijbel en gebeden voor de
vrede. Al zijn navigatiemiddelen be
stonden' uit een ruwe kaart van het ge
bied tussen zijn startplaats Tel Aviv
en Port Said. Tijdens de twee uur du
rende vlucht deden geruchten de ronde
dat Nathan was neergestort, mogelijk
na een ontmoeting met Israëlische of
Egyptische straaljagers. Hij wist echter
veilig te landen in Port Said en vroeg
daar of hij president Nasser mocht be
zoeken, om deze een vredespetitie met
volgens zijn zeggen 100.000 handteke-
keningen te overhandigen.
Hij werd echter achter slot en gren
del geplaatst en nadat de autoriteiten
fcljn toestel hadden geïnspecteerd, kreeg
hij opdracht terug te vliegen. Nathan
verklaarde echter dat zijn tweedekker
niet was uitgerust voor nachtvluchten
kreeg daarop toestemming om de
nacht in de cel door te brengen en in
de ochtend te vertrekken zonder Nas-
t gesproken te hebben.
Nathan heeft in november aan de
parlementsverkiezingen in Israël deel
genomen met de belofte een vredesmis-
aar Egypte te zullen ondernemen
als hij gekozen zou worden. Hij kwam
enkele duizenden stemmen tekort, i
missie is doorgegaan, volgens
mige berichten in een „geleend" vlieg
tuig van een besproeiingsfirma.
In de afgelopen nacht heeft hij
testament opgesteld, waarin hij al zijn
bezittingen aan het Israëlisch mui
andere instellingen naliet. Bij zijn
vertrek verklaarde hij tegenover de
ge aanwezige verslaggever van
blad Maariv dat hij terug zou komen
met een geslaagde missie achter de rug
of teruggebracht zou worden voor
grafenis.
INDONESIË
Protest van straat
naar drukkerij
KOEALA LOEMPOER (UPI) Vol
gens radio Maleisië heeft het actiecomi
té van Indonesische studenten, de door
president. Soekarno verboden „Kami'
zijn prostestactle van de straat naar d
drukkerij verzet.
In pamfletten dringen de studenten
aan op het ontslag van de als links be
kende eerste vice-premier en minister
van Buitenslandse Zaken, dr. Soebandrio.
ontbinding van de PKI (communistische
partij), het ontslag van de andere pro
communisten in het nieuwe kabinet van
Soekarno en verlaging van de prijzen.
Volgens officiële Indonesische pers
bureau Antara heeft de garnizoenscom
mandant van Djakarta een beroep ge
daan op de bevolking om hernieuwde
geweldpleging in de hoofdstad te vermij
den.
Gisteren vuurden troepen en politie
waarschuwingsschoten af om een eind
te maken aan een gevecht tussen pro-
Soekarno en anti-communistische stu
denten voor de universiteit van Indone
sië.
Let op krant van
zaterdagmaart!
Mariniers in Djakarta oefenen
strenge controle uit op voorbij
gangers. die naar hun kantoren gaan
in de buurt van het Merdekapaleis.
De bewaking rond het paleis van
Soekarno is verscherpt na de laatste
demonstraties van Indonesische
studenten tegen maatregelen, die
door Soekarno zijn genomen.
LONDEN (UPI) De regeringen van
Engeland, Denemarken, België en Ne
derland voeren besprekingen over op
ruiming van de resterende mijnenvelden
uit de Tweede Wereldoorlog in de Noord
zee aldus het Britse ministerie van De-
Een woordvoerder van het ministerie
sprak de hoop uit dat de andere landen
met Engeland samen zullen werken om
volgend jaar de mijnenvelden op te rul-
De mijnenvelden langs de Britse
kust zijn reeds opgeruimd, maar voor
de kust van noordelijk Europa liggen
nog uitgestrekte mijnenvelden die door
de Britse strijdkrachten zijn aangelegd.
'P0"*™ WW,-'
Draion jumper
Maten 104-146 t.WE i
▼.a. L VO.
Vraag de nieuwe, kleurrijke
"aankleedfolder" van Delana
Bij uw winkelier. Dan kunt u meteen die vele
prachtige modellen bewonderen uit Delana's nieuwe
collectie gebreide kleuter- en kinderkleding'
Liefde de enig
Alle leven komt voort
m uit de hand van God,
bruikbare norm ,u,t de uiee, die dc
Fratise beeldhouwer
In de afgelopen maanden zijn er Rodin (i8i,o—i9iy in
op onze boekenmarkt weer ver- dit xoerk op plastische
schillende werken verschenen over It'te
christendom en seksualiteit. Hier- uand van God komt.
uit blijkt duidelijk dat naar Neder- is gehuld in mysterie.
landse overtuiging Paus Paulus 0ok de moderne mens
met zijn verklaring over de ge- ~al h€t noo,t ge,ieel n
boorteregeling van 23 juni 1964,
waarin een soort „bestand" werd
afgekondigd, niet de bedoeling kan
hebben gehad alle discussie de pas
af te snijden.
Integendeel, men voelt zich meer dan
ooit geroepen, om van onder op het
materiaal aan te dragen, dat bisschop-
en Paus bij het bepalen van hun
standpunt nodig zullen hebben. Zij im
mers zullen gestalte moeten geven aan
het geloofsbewustzijn, dat in het Volk
Gods als gemeenschap reeds leeft, en
niet mogen optreden als wetgevers, die
van boven af aan hun onderdanen ge
boden en verboden dicteren.
Non-Conformist
Naar onze smaak de beste publikatie
op dit terrein is het Pastorele Cahier,
dat als titel draagt „Geboortenregeling
en katholieke levensvisie". Het is een
vertaling van het Amerikaanse werk
„Contraception and Holiness", geschre
ven door priesters en leken onder re
dactie van aartsbisschop Thomas Ro
berts S..J Deze bisschop heeft zich in
conciliekringen een grote faam ver
worven door zijn non-conformistische
houding op twee terreinen: dat van de
geboortenregeling en dat van de atoom
bewapening. Hij wordt door sommigen
beschouwd als een „wilde jongen" (wat
hij zeker niet is), door anderen als een
profeet, naar wien men slechts met
eerbied kan luisteren. In ieder geval
durft hij er rond voor uit te komen, dat
„tot nu toe geen enkel van de natuur
wettelijke argumenten tegen de geboor-
tenbeperking hem heeft kunnen overtui
gen" en dat hij „als hij geen katholiek
was" waarschijnlijk het gezichtspunt
zou accepteren van de anglicaanse Lam
beth-conference en van'de grote meer
derheid der hedendaagse niet-katholie-
ke denkers.
Mgr. Roberts heeft om zich heen een
groep verzameld van priesters en le
ken, deskundigen in moraal en dogma
tiek, in scholastieke en moderne filoso
fie, in sociologie, biologie en zoölogie.
Samen dragen zij de overtuiging uit,
dat moraliteit niet een onbeweeglijk
gegeven is, hetwelk van bovenaf kan
worden opgelegd, maar een uiting van
menselijke liefde, die in de lqon der ger
schiedenis en naar gelang-'vlif de om
standigheden een steeds wisselende ge
stalte aanneemt. Met bijzondere inte
resse hebben wij ons verdiept in het es
say van Stanley Kutz over „Geweten
en Geboortenbeperking", waarin ge
tracht wordt de verhouding tussen al
gemene norm en persoonlijke gewe-
De hier besproken boeken zijn:
Geboorteregeling en katholieke
levensvisie, een pleidooi voor open
heid, onder redactie van mgr. Th.
D. Roberts S.J. met een voorwoord
i dr. C. J. B. J. Trimbos. Pasto
rele Cahiers no. 20. Paul Brand
N.V., Hilversum. Antwerpen. 1965.
Samenzijn In liefde, onder redactie
dr. F J. Heggen en drs. J. J. C.
Marlet. Romen en Zonen, Roer
mond-Maaseik. 1966.
A. C. M. Lips, Mens-zijn In
het huwelijk. Romen en Zonen.
Roermond-Maaseik. 1965.
Jooet van Roon. Man en vrouw na
het concilie. Alpha-boek. Uitgave
N.V.S.H.. 's Gravcnhage 1966.
tensuitspraak te beschrijven.
Leslie Dewart plaatst de encycliek
Cast! Connubii in haar historische eon-
tekst en laat zien, dat bij een herziening
van de kerkelijke leer de wezenlijke
kern van dë encycliek behouden kan
blijven „zelfs als men tot andere prak
tische conclusies komt ten aanzien van
een der omstreden punten, namelijk de
kunstmatige anticonceptie". In dezelf
de geest schrijft Gregory Baum (lid
van het secretariaat voor de eenheid)
in zijn essay „Kan de Kerk haar stand
punt over geboortenbeperking wijzigen?
Hij meent dat deze vraag bevestigend
beantwoord moet worden en stelt
zelfs, dat een dergelijke koerswijziging
„in overeenstemming zou zijn met de
algemene ontwikkeling van de leer,
doe reeds in de Kerk heeft plaats ge
vonden".
Bevrijdend
Een werkje, dat zich richt tot een
brede lezerskring maar daarom toch
geenszins oppervlakkig kan worden
genoemd is „Samenzijn in Liefde", ge
schreven door Nederlandse deskundigen
onder leiding van Heggen en Marlet, 't
Werd geboren uit voorlichtingsavonden,
waar socioloog, psycholoog, pedagoog!
arts. psychiater, priester en jurist ach
tereenvolgens hun visie op het huwelijk
geven. Door hun inleidingen enigszins
uit te werken en zorgvuldig op schrift
te stellen, hebben zij een uiterst bruik
baar boekje over het huwelijk geprodu
ceerd. Bij zoveel fixatie op het pro
bleem van de geboortenregeling doet 't
weldadig aan, eens doodgewoon iets te
lezen over de juridische kanten van het
huwelijk, over de seksuele opvoeding
van de kleuter en over de plaats van 't
gezin in onze maatschappij.
Niettemin is er ook voor ethische
vraagstukken een flinke plaats inge
ruimd. Zowel dr. Timmermans (bekend
om zijn enquête onder 100 jeugdige
echtparen) als dr. Heggen (moraaltheo
loog van het bisdom Roermond) 'huldi
gen het standpunt, dat het echtpaar zelf
zal moeten uitmaken, welke methode in
hun situatie als de meest geëigende
wordt ervaren. Citeren wij dr. Heggen:
„Uiteindelijk is de methode van de ge
boortenregeling minder belangrijk dan
de vraag hoe de gehuwden tegenover
elkaar staan en wat zij in hun huwelijk
proberen waar te maken... Elke
methode van geboortenregeling kan
gedragen worden door egoïsme en
kortzichtigheid maar ook door werke
lijke bezorgdheid voor huwelijk, gezin
en samenleving".
Emotioneel
In de allerlaatste weken is aan de
reeks een nieuwe publikatie toegevoegd,
die handelt over „Man en vrouw na
het concilie" en werd geschreven door
de niet-katholieke Vrije-Volkjournalist
Joost van Roon, die voor zijn krant het
concilie heeft verslagen en tijdens elke
zitting enkele weken in Rome is ge
weest. Hij was bijzonder geïnteresseerd
in vraagstukken van Kerk en Wereld,
met name in die van huwelijks- en ge
zinsleven. Zijn boekje is uitgegeven met
steun van de Nederlandse Vereniging
voor Seksuele Hervorming.
De auteur beoogt in de allereerste
plaats een documentaire te -schrijven
over de Nederlandse situatie, zoals die
vlak voor en tijdens het concilie eruit
zag, en de omwenteling te beschrijven,
die in enkele jaren heeft plaats gehad.
Hij mengt daar zijn journalistieke con
cilie-ervaringen doorheen en getuigt bij
herhaling van zijn eigen visie op theo
rie en praktijk van het seksuele leven.
Het is een fel boekje geworden, dat
nogal afsteekt tegen de rustige studies,
die we zojuist hebben genoemd. Het
heeft meer van een getuigenis dan van
een documentaire. Wij willen niet ont
kennen, dat de beschrijving van de si
tuatie vóór, tijdens en na het concilie
in grote lijnen met de werkelijkheid
overeenkomt, maar voelen ons toch
bulten het kader van een docunwlal-
re geplaatst, wanneer we op pag.112
naar aanleiding van een pamfletran
Duitse artsen tegen „sexfilms pi de
totale erotisering van de menBijke
samenleving" te lezen krijgen, dat'an
Roon dit een zedenmeesterlijke uitlrs-
ting vindt en dat naar zijn mening het
semen als een giftig fluidum tussede
regels doordruipt". Hier wordende
grenzen niet alleen van de docurqgai
de">e-
Het hele boekje vinden we trouvns
nogal emotioneel. Waar de ene auur
of spreker de diepste verguizing en
deel valt, wordt de ander ten h«el
verheven. Tot die laatste categoriee-
hoort mgr. Bekkers, waarvan gei;(1
wordt: „Een duidelijk sprekende
schop kreeg met een menselijk-n
tisclie overtuiging tegen Kerstmis B5
meer gezag dan de Paus in die da;n.
Een pauselijke uitspraak was naue-
lijks meer nodig". Mij dunkt, dat ifr.
Bekkers alleen maar kan lachen, ils
hij dét leest.
Brokkelig
Een van de auteurs, die van
van Roon een pak voor zijn br>k
krijgt, is dr. A. C. M. Lips met zijn b;k
„Twee-eenheid in geslacht en liefde".
Wij begrijpen Van Roons verontwaar
diging best. als hij maar niet vergeet,
dat het gewraakte boekje al weer tien
jaar oud is en dat dr. Lips op dit ogen
blik niet meer achter zijn toenmaals
verkondigde meningen staat. Dit blijkt
nieuwe publikatie van dezelfde
auteur, die in november j.l. de boekhan
del bereikte onder de titel „Mens-zijn
in het huwelijk". Daarin distancieert
hij zich uitdrukkelijk van zijn vroegere
opvattingen en geeft hij royaal de mo
derne opinies weer, die binnen de
Nederlandse kerkprovincie (en daarbui
ten) leven. Een goed documentaire
schrijver had van dit feit op de hoogte
moeten zijn en het in zijn boek moeten
vermelden.
Overigens zijn we over het nieuwe
boek van dr. Lips zelf ook niet zo ent
housiast. Wanneer hij zich op het ter
rein der huwelijksethiek begeeft, toont
hij zich onzeker en beperkt hij zich tot
het naast elkaar weergeven van alle
mogelijke opinies. Daardoor krijgt zijn
boek iets brokkeligs en onoverzichte
lijks. De lezer, die naar de opvatting
van de auteur zelf vraagt, moet deze
met zorg gaan zoeken temidden van 'n
.onverplichtende" citaten. Uit
eindelijk lijkt ook dr. Lips zelf een mo
dern standpunt in te nemen, waar hij
„In het christelijk huwelijk is de
christelijke liefde de hoogste norm en
van hieruit kan slechts een beoordeling
volgen van het gebruik van deze mid
delen. Ons authentieke geweten is en
blijft de laatste norm voor eigen han-
Kort en goed kunnen wij concluderen,
dat alle hier besproken boeken een wij
ziging van hel traditionele standpunt
der Katholieke Kerk op seksueel gebied
voorstaan. Zelfs de in progressieve krin
gen veelgesmade dr. IJps. En dat
zegt toch wel lets over het geloofsbe
wustzijn in onze Nederlandse gemeen
schap. Wij kunnen alleen maar hopen,
dat de pauselijke uitspraak, waarop de
wefreld wacht, met d.it bewustzijn in
overeenstemming zal zijn. Mocht dit
niet het geval zyn, dan komen wij
hier in Nederland voor haast onoverko
melijke moeilijkheden te staan. v. d. W.
Partij voor ongehuwden
DEN HAAG (A.N.Prt. Mr. P. J. H.
C. Koot, politicus uit Den Haag. auteur
van een vaste rubriek in het weekblad
Boulevard, is nu ook voorzitter van de
partij voor ongehuwden. Voor deze partij
is bij de kiesraad inschrijving in heb re
gister tot deelneming aan de verkiezin
gen voor de Tweede Kamer aangevraagd
Van het bestuur van de nieuwe partij
maken de heer H. Spoor en mej. C. A.
M. Teilekamp. beiden uit Den Haag, deel
uit. Alle bestuursleden zijn ongehuwd.
Mr. Koot blijft tevens voorzitter van de
partij voor volkswil en referendum.
Ken verwaarloosde groep onder de vleesgerech
ten is het orgaanvlees. En dat is te meer te
lH'.trouren nu juist deze bestanddelen van zwijn,
rund of schaap betrekkelijk goedkoop zijn. Wees
gerust lk zal u vandaag niet voorhouden hoe gij
van de ingewanden van een kalt een smakelijk
gerecht kunt maken, al zal een bezoek aan een
eenvoudige Franse plattelandskenken u daarvan
Ook zal ik nog eens wachten met u voor te hou
den hoe gij de hersenen van een varken voor
treffelijk kunt bereiden, bijvoorbeeld met roze-
bottels, om maar te zwijgen van de uier van
de koe, die mijn moeder zaliger haar kroost als
een lekkernij op toast met een snufje peper en
zout onder de discrete benaming „b.h." op ta-
lel wist te brengen. Ik wil het vandaag over
de nieren hebben, een orgaan van de zoogdieren
dat vooral bij mensen die zich ln hun Jonge Ja
ren te Intens met de dierkunde tegenwoor
dig heet dat biologie hebben bezig gehouden
niet zo erg in tel ls.
LAAT ZE SCHRIKKEN
Gedachtig wat zij daar geleerd hebben over de
functies van deze orgaantjes schrijven veel kook
boeken, of wat daar voor door wil gaan: laat de
nieren een etmaal in koud water staan, dat ge
leder uur ververst en*. Kletskoek! Ik zie u
's naohts al leder uur opstaan om het water van
de niertjes te verversen. Bovendien helemaal
niet nodig. Wat het strenge oog van de keur
meesters op de vaderlandse abattoirs heeft ge
passeerd is goed voor de pan. Ik geef u een
laad: laat de nieren schrikken ln de pan,
heel de pijn is over. Ik bedoel, wanneer ge de
nieren wilt braden, is dat de beste methode. Het
vet gloeiend heet en de nieren, helemaal of over
de lengte middendoor gesneden even nijdig la
ten sissen. Nog een ander waandenkbeeld van
de kookboeken moet u over boord zetten, name
lijk dat u het aanhangend vetkwabje met de pe
zen en de zenen binnenin moet verwijderen. Laat
ze rustig zitten. Het is een reuze karwei ze weg
te snijden en ze hinderen helemaal niet. Inte
gendeel.
ONEINDIG
Er zijn een oneindig aantal smaakvariaties in
dit gerecht aan te brengen. Laat ons beginnen
met varkensnieren. Snijd ze over de lengte mid
dendoor, laat ze schrikken in hete boter en
beide kanten; peper en zout er over; e'est tout.
Een kwestie van een minuut of twintig. Heer
lijk op geroosterd brood, bij de aardappels, of
hij rijst. Ofschoon ik bij rijst de voorkeur geef
aan 'n wat meer bewerkte saus. Probeer
het volgende recept: neem per persoon een var
kensier, snijdt die overlangs doormidden en
die stukken snijdt u nog eens middendoor:
„schrik" het vlees in hete boter gaar; vlees uit
de pan, wat extra boter erbij en nu gaat u in
dat vet fruiten: een gesnipperde ui, een paar
aan zeer dunne schijfjes gesneden wortel, een
laurierblad, een teentje knoflook aan dunne
schijfjes gesneden, strooi er een weinig bloem
over, en blus het geheel met een kopje bouillon;
een likje tomatenpuree geeft een charmant
kleurtje; warm in dit sausje de niertjes op en
proef dan even of de saus u bevalt; is dat niet
het geval, probeer dan eens welke uitwerking
eer pp-"- druppels sherry of beter nog madeira
op dit mengseltje hebben. Een buitengewoon
nulde smaak krijgt u als u ook nog een hand
jevol champignons mee laat fruiten. Maar dan
moet u de wijn weglaten. In dit geval kunt u
het ragoutje op smaak afmaken met aroma en
met vers gemalen peper.
Als de nier goed gaar is is het een tamelijk
j droog voedsel. Daarom gaf ik u al mijn voor
keur te kennen voor een nier omgeven met een
sausje. U kunt ook een tegenwicht tegen de
droogheid van de nier bereiken door pittige in-
I grediënten er bij te gebruiken. Op een droge
nier, die ge bijvoorbeeld slechts inwrijft met
kerrie, of met gemalen thijm, kunt u vlak voor
het opdienen een paar druppels citroensap spren
kelen. U zoudt de nier ook aan blokjes kunnen
warmen ln gezelschap van heel kleine zoetzure
zilveruitjes.
KIDNEY EN BROCHETTE
Nier op stokjes is een bekend Amerikaans re
cept. dat vooral in het noorden erg pupulair
is. Daarvoor moet u kalfsnier gebruiken. Laat
de nier een minuut of tien in kokend water sud
deren; snijdt ze dan in blokjes en steek ze op
stokjes of satépennen afgewisseld met stukjes
varkensspek, champignonhoedjes, stukjes ui, en
als ze er zijn, kleine tomaatjes; leg de stokjes
in de pan, liefst in een gloeiend hete oven en
laat ze daar tot het spek gaar is; maak van de
leverbouillon een dikke saus (boter bruin laten
worden, een gesnipperde uit erin fruiten, water,
peper en kerrie erbij, met bloem bestuiven en
met de bouillon aanlengen). Bij een koel glas
bier is zulk een leverstokje een heerlijke hap.
P. O. L. Lepelaar.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Nog voordat de bruids
stoet door Amsterdam rijdt ls de kleu
rentekening ervan al verkrijgbaar.
Daarvoor zorgen de gebroeders l)as uit
Heemstede, die met fantasie, verve en
met deskundige adviezen een fraaie
kleurentekening ontwierpen, die geheel
op de werkelijkheid gebaseerd is. De
plaat verschijnt donderdag 3 maart al
(Advertentie)
J3ames.1frr*hu}d'1
mmmmmmm—mmm Babydernweep
De tweelingbroers Das, die tesamen
en iti vereniging de bruidsstoet in
kleur hebben gezet.
bij de staatsdrukkerij in Den Haag.
De twee tekenaars hebben gebruik
gemaakt van gegevens, die verstrekt
werden door het militaire huis van de
koningin en door het koninklijk stalde
partement. De heer F. J. H. Th. Smits,
referendaris van het ministerie van De
fensie, adviseerde bij het uitwerken van
de gala-uniformen. De heer Smits zorgt
daarvoor zoals bekend ook bij de jaar
lijkse taptoe's in Delft, waarvoor hij de
historische uniformen ontwerpt.
De kleurentekening geeft in de juis
te volgorde de samenstelling van de
volledige bruidsstoet weer, zoals deze
op 10 maart door Amsterdam rijdt. De
gebroeders Das hebben in het verleden
herhaaldelijk van zich doen spreken. Zij
stelden tekeningen samen van nieuwe
vliegtuigen, schepen, stadswijken, „het
Dorp", aan de hand van dikwijls sum
miere gegevens.
