De Maas is een
en Namen
kostbaar juweell
is er de parel van\
Vakantie
naast de deur
HET
ZWIN
ZATERDAG 26 FEBRUARI 1966
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
Boven de tuinen van Annevoie traant de zomer.
Het slot van de baron spiegelt zich somber in de
rillerige vijver. Geen temperatuur voor een
grachtentocht van de edele zoons, die zich op een
hete morgen uit hun slaapkamerraam lieten vallen
en te laat aan hun zwembroeken dachten. Zonder
toeristisch blauw leven de dreven, perken en
waterspelen niet. „Zon moet ik hebben", zegt de
Vlaming Sevenants, die het voorzitterschap van
de Moligneevallei met zijn directeursfunctie
combineert. „Anders wordt het een rampseizoen."
En een strop voor de baronnen, die hun namen
klinkend houden met de toegangsprijzen voor hun
parken en kastelen. Zon voor de dalen van Maas
en Bocq. Zon voor de Ardennen, de Lesse en de
Semois. Miljoenen franken heeft 't commissariaat-
generaal voor toerisme erin gestopt. Het heeft als
ideaal: vakantie voor iedereen. Eruit omdat het
Kippen reppen zich
door hoofdstraat van
Willerzie en
Bourseigne
In de afgelopen tien jaar is het aan
tal toeristische exploitanten in België
vrijwel verdubbeld. In de valleien en
in gladde heuvelglooiingen stijgen de
grondprijzen met de dag. Daar ver
rijzen de nieuwste hotels, bungalows
en vakantiepensions. Het gaat om het
„andere", dat de toerist nog niet kent
en hem een paar dagen kan vasthou-
Die plaatsen weten mensen als de
jonge specialist Beaudoux. Als direc
teur van de provinciale toeristische
organisatie in het genoeglijke Namen
begint hij trad:tioneel even in zijn ei
gen Btad. Langs de ,.weg van de
vergezichten" naar de Citadel, die het
militaire veldtenue al jaren verwis
seld heeft voor de korte broek. Op die
Eeuwige symfonk
Annevoie.
Surmont de Volsberghe. Hij woont er
rustiger dan zijn verre voorzaat. En
de enige „oorlog" die hij voert, is
gericht op de ereplaats van de pro
vinciale kastelenlijst. Het echtpaar
Demanet heeft binnen de grachten het
opperbevel. Het ontfermt zich over de
bataljons dagjes
mensen, die zich
willig over de op
haalbrug laten lood
sen. „De enige in
België, die nog
met contragewicht
werkt", zingt mada
me Demanet. Ze
heeft een fabelach
tig geheugen voor
historische details
en overgiet de Ne
derlandstalige be
zoekers zo rad met
feitenmateriaal, dat
het lijkt of eeuwen
voor enkele kwar
tjes kermis zijn
gaan houden. De
baron vaart er niet
slecht bij. Hij blijft
zo uit de ergste kos
ten. Zo doen er veel
in het Naamse land.
Molignee- voorzitter
Sevenants weet dat
uit ervaring. Van
daar dat hij aan
restauratie van het
slot in Palaën is
gaan denken. Om
aan geld te ko
men organiseert hij
jaarlijks 'n kunst
tentoonstelling. Zo
werkt hij al jaren
in de kleine vallei,
die kan bogen op
voortreffelijke, niet
j 0ud-oavalerie-off icier Gaston Cauchy leeft met zijn paarden te dure hotels. „Heit
in een uithoek van het land. maar voor één
seizoen zijn", zegt
madame Sevenants
Maar intussen woont ze al vijftien jaar
in Annevoie. Het is er best om uit te
houden. Op de achttiende-eeuwse tui
nen van Charles de Montpellier kom
je niet gauw uitgekeken. In het voor
jaar zijn er de tulpen de rozen en in
het najaar de dahlia's. En de symfonie
van sproeiers en watervallen is er
eeuwig.
nieuwe krachten geeft. Waarheen? Dat vertellen
de „syndicate d'initiative" in beeldende leuzen, die
de keuze alleen maar moeilijker maken. Publici-
teitsvondsten roepen soms de gekste beelden op.
Zo is het geen visserslatijn, dat de zwijgende
mannen op de vlonders als „ridders van de oever"
in de literatuur paraderen. En wat zou u doen als
u leest, dat „dit lustoord alles biedt wat u thuis
niet vinden kunt"
merken. En wie het in een redelijk
bedeeld gebied goed aanpakt, kan er
een goudmijn van maken.
Dat is gebeurd in Han sur Lesse,
waar zeshonderd inwoners tot Impone
rende omzetten komen. Pieter Moer
man is een van hen, al woont hij ei
genlijk in Rochefort. Hij is directeur
van de maatschappij, die het wonder
van de Ardennen jaarlijks perfectio
neert. Met die functie loopt hij overi
gens niet te koop. Het gaat hem om
het werk en de publiciteit en daar
heeft hij zijn handen vol aan.
ALS EEN MAGNEET
Nog altijd is het „trou de Han" een
interessant object voor speleogen. Hun
laatste ontdekking, zaal 1963, steun
de op luchtstroom. Hij is in de kaart
gebracht in de kleine archeologische
tentoonstelling, bij de uitgang van de
grot. Daar zijn ook de vondsten uit
het neolithicum, de brons- en ijzertijd
en de Gallo-Romeinse periode. Pijl
punten, bijlen, messen en een bron
zen verlofpas voor een veteraan van
de Pretoriaanse cohorten, gedateerd
19 januari 108.
De grot van Han trekt geld aan als
een magneet. Er gaan jaarlijks mil
joenen om. Tweehonderdduizend en
trees per seizoen is normaal. De
maatschappij kan dus wel iets doen.
Ze investeert dan ook voortdurend. In
beveiliging, uitbreiding en verbetering
van de grotten. En in hotels, waarin
De kluizenaar
Zolder is
al lang
ontdekt
maar
blijft de
moeite
waard
De motoren daveren
niet elke dag op het
circuit van Zolder. Ze
tollen wellicht juist
in uw vakantie hele
maal niet rond. Dat
het er dan doodstil
is, moet u echter ook
vergeten. Zolder, in de Limburgse
Kempen, heeft zich ontwikkeld tot een
populair vakantieoord, waar nogal eens
bussen met jongelingen stoppen die
Zolder als eindpunt van het schoolreisje
hebben. Hf aar zij gaan holderdebolder
naar de speeltuin, waar de modernste
verpozingsmiddelen tot hun beschikking
staan. Geen nood. Er> is gelegenheid
volop om te wandelen. En, tussen haak
jes. in Zolder-Terlaemen i» ook de
moderne camping waar u misschien nog
een chalet kunt huren.
Zolder zult u moeten zoeken langs de
weg Hasselt—Beringen. Het kasteel Vo
gel san ck kan een goed oriënteringspunt
rijn. Bij de wegwijzer Terlaemen begint
het vogelreservaat en de streek, die u
onmiddellijk zal bekoren Wandelaars
komen er volop aan hun trekken in de
dennenbossen. In het vogelreservaat lig
gen de „eilandjes" in de vijver en dé
bezienswaardigheid is de Kluis in Bol-
derberg, het gehucht in het westelijk
goudmijn: de Grot v
de levende schilderijen Membre en
Vresse mee. Nu is het volledig ontdekt
en met kennis van zaken geëxploi
teerd. Er zijn enige goede hotels bui
ten Bohan. Het exclusieve La Glycine
in Vresse behoort zelfs in de nationale
superklasse thuis. Daar houdt de
bloem van België zijn besloten feesten.
En in de kunstsalon exposeren maan
delijks andere schilders, met opval-
heuvel van Champeau moet koning
Albert hebben gestaan, toen hij de
VW uit de nood hielp met het ge
vleugelde woord: de Maas is een
kostbaar juweel en Namen is er de
Maar vakantie in België is het ple
zierigst op basis van een bewuste
keus. Laat het niet over aan een bus-
chauffeur, die op vaste commerciële
i routes zijn passagiers loslaat in stuk-
geleefde oorden. Het hoeft niet altijd
Dinant te zijn of Coo met zijn water
val. Ga eens wat hoger de Maasdorpen
i in, ontdek er de charme van enge da
len, de smaak van de blauwe natuur-
forel en de rust van het dromerige
heuvelland.
EEUWIGE SYMFONIE
Spontln is zo'n dorp. Het is bekend
om het feodale kasteel, dat als het
interessantste uit de middeleeuwen te
boek staat. Daar woonde eens Wil
lem de Ardenner, bekend van de
Moeringse slag. Nu heeft het een an
dere heer: baron Leon de Piermont
AUTHENTIEK HANDWERK
Maredret is ook nog onberoerd. Het
houdt zich schuil in de bossen als „vil
lage artisan". Enige jaren geleden
zijn ondernemende ambachtslieden er
gaan samenwerken. Nu is er een per
manente tentoonstelling van authen
tiek handwerk. Hoe anders is het mid
deleeuwse smedencentrum Yvoir, dat
zijn oude facades zo graag met folklo
re omgeeft. Dokter René Michel is er
de gangmaker. Hij gaf zijn dorp een
eigen festival. Hij hoort tot de groep
van actieven, die in Namen iets aan
het toerisme doen. Soms worden ze
gedreven door persoonlijke ijdelheid,
maar meestal zijn er zakelijke oog-
Baron Leon (enz. t
Levende schilderiji
de beleggers iets zien en die Moer-
mans faam als gastheer luxueus on
dersteunen.
Ongerepte natuurgebieden zijn er ook
nog in het geplooide Ardennenland.
Neem de dorpen Willerzie en Bour
seigne, waar mesthopen de stoeprand
markeren en kippen zich door de
hoofdstraat reppen. Ze liggen verge
ten in 'n uithoek van 't land. De stilte
is er volkomen. Gaston Cauchy heeft
er zijn leven totnogtoe kunnen rekken.
Zeventien jaar geleden kwam hij er
als de oud cavalerie-offlcier, toevallig
terecht. Nu leeft hij er op een ver
bouwde boerderij tussen paarden. Hij
vertroetelt ze als kinderen en trekt er
bijna dagelijks met of zonder leerlin
gen op uit. Wie daar leert rijden, krijgt
te maken met ideaal oefenterrein. Het
stijgt en daalt, is nu eens ruw, dan
weer egaal en wordt door tientallen
bergbeken in stukken gesneden. Er
staat maar één hotel, in een streek
van zes kilometer grensgebied. Daar
woont de Hasseltse familie Baert, die
enige jaren geleden uit Belgisch Lim
burg vertrok en er geen dag spijt van
heeft gehad. De rust heeft z'n rente
dubbel en dwars opgebracht en zal
niet door de massa bedorven worden.
Dat garandeert het douanevoorschrift
waarin staat, dat er in de passage-
strook niet mag worden gebouwd.
CULINAIRE KUNSTENAARS
Culinaire kunstenaars zijn de Belgen
altijd geweest. Ze toveren in een om
mezien lekkernijen op tafel, waarvan
de recepten onaantastbaar zijn. Adriën
Jacob, secretaris van de streek-VVV
in Bohan. en vice-president burge
meester Liégeois weten ervan mee te
praten. Het zijn in dit opzicht „zware
jongens" die de eer van de Naamse
Semois graag en gemakkelijk hoog
houden. Ze weten wat Marcassin is
is of Ardense ham. En om de spijs
vertering te bevorderen, hebben ze hec
taren natuurschoon, die druk worden
bezocht.
Boven, waar de rotsen reikhalzen naar
het dichtsbijzijnde Franse dorp, ligt 't
vakantieoord Les Dollimarts. Het is,
met zijn overweldigende overnach
tingscapaciteit, de trots van de socia
listen die het daar lieten bouwen. In
het seizoen is het afgeladen. Evenals
de campings aan de vriendelijke Se
mois en het liberale vakantiehuis
Mont Les Champs op de bebouwde
oever. Dertien jaar geleden is het „so
ciale toerisme" eerst goed tot deze
contreien doorgdrongen. Het begon
\z.) bewoont het interessantste kasteel uit de middeleeuwen, in Bohan en nam in zijn aanloop ook
scharrelen. Dat is het gebied va:
Luikse WV-directeur Gentinne,
weet wat het ongetemde land tussen
Warche en Vesdre waard is. Daar zijn'
de Fagnee, de wildparken en kunst-
matige meren. Daar leunt tegen het!
groothertogdom het paradijs van
Our. Het poëtische Stavelot hoort
bij, het circuit van Franchorchamps
en niet te vergeten de merkwaardige'
tanggemeente Bévercé, waarin Mal-;
medy's expansiedrift dood loopt.
Ze gaan er graag heen, de Nederlan
ders. En de sympathie is wederzijds.
STUWMEER
Een goed half uur rijden brengt de
automobilist midden in het fanatieke
gevecht, dat Godfried van Bouillons
nazaten leveren om het behoud
enkele dorpen. Ze dreigen verdronken
te worden in een monsterachtig stuw
meer. „Uitgerekend in dit gebied",
constateert WV-secretaris Michel 1
Corbiau, „is dat de dood voor 't toe
risme". In Bouillon zelf kan 't meeval
len. Maar Dohan, Cugnon, Mortehan
en 'n groot deel van Herbeumont zou
den van de kaart moeten verdwijnen.
Vijfenveertig km Luxemburgse Se
mois gaat het stuwmeer opslokken.
Een gebied van achtendertighonderd
hectare verdwijnt in een miljard ku
bieke meter water. „Omdat België,
dat negentig procent van het Schelde-
Rijnproject betaalt, ook nog voldoende,
zoet water moet leveren", schampert
Corbiau. „Werk van de Luikse s
listen. Wat ver van huis gebeurt, kan
ze niets schelen. En Luxemburg is
Daar wonen trouwens maar tweehon
derdduizend mensen, die overwegend
katholiek zijn en de socialisten geen
zetels opleveren".
GRAAG GEZIEN
Bouillon moet het voornamelijk van
Nederlanders hebben. Die worden ei
bijna in de watten gelegd. Op feestda
gen van het koninklijk huis wappert
het rood-wit-blauwe van Godfrieds
hooggelegen verdedigingsburcht. Je
hoort er in redelijk Nederlands de ver
halen over de zeventien belegeringen,
die niets uithaalden omdat het kas
teel onneembaar was. Onder het half-
gotische gewelf in de Godfried var
Bouillonzaal hangt tussen de wapen
schilden dat van koning Willem 1. Er
is dus iets van verbondenheid tussen
het vroegere soevereine hertogdom er
de Lage Landen. Zo voelt Michel Cor
biau het ook. Hij heeft iets van een re
bellenleider als hij met schitterende
ogen de gedachte laat vallen, dat het
verzet tegen het stuwmeer het beste
vanaf het kasteel kan worden geleid.
Maar ook iets van de dichter die een
epos in gedachten heeft en het nog
niet uit zijn pen kan krijgen.
Nederlanders zijn in België graag ge
ziene gasten. Ze mogen dan hun eigen
aardigheden hebben, van de Duitsers
winnen ze het zeker in populariteit.
Zelfs rondom het stadje Malmedy
waar da Ardennen met de Eiffel
Driehonderd
campings
Kampeerders fcumien terecht bij het
Belgisch Nationaal Verkeersbureau, dat
folder heeft met alle gegevens over
de driehonderd campings in België. De
campings in België mogen er zijn. Ze
staan dan ook alle onder controle. Er
mag geen camping tvorden geopend, al
ts de burgemeester van de plaats
vergunning heeft afgegeven. Dat
gebeurt eerst dan als de camping aan de
voldoet en de Belgische gezond
heidsdienst een gupstig advies heeft ver
strekt.
ie „wild" wil kamperendient toe-
ming te hebben van de eigenaar of
diens vertegenwoordiger. Indien men
niet langer dan zesendertig uur blijft,
wordt die toestemming vrijwel altijd ver
leend. Blijft men langer, dan moet ten
stadhuize een vergunning worden ge
vraagd. Aan de Belgische kust is vr%
kamperen verboden.
Natuurreservaat
Tussen Knokke-Het Zoute en de Ne
derlandse grens ligt een zeer merkwaar
dig natuurreservaat van 125 hectaren.
Het Zwin. In de middeleeuwen was Het
Zwin een brede zeearm, waarin tal van
zeeslagen zijn gevoerd. Het was ook
het water, dat Brugge met de zee ver
bond. Toen Het Zwin verzandde, was het
met Brugge als havenstad gedaan. Het
Zwin is nu een uitgestrektheid die af en
toe nog door de zee wordt overspoeld,
waardoor de bloei van een bijzondere
plantensoort werd gestimuleerd, het
limoenkruid De blauwpaarse bloemen
penselen Het Zwin in augustus tot een
schilderij waarin het mauve overheerst.
Voor liefhebbers van vogels: ruim hon
derd soorten vogels nestelen en broeden
In Het Zwin en de omringende duinen.
In de volières en aan de plassen naast
de voormalige koninklijke villa bevindt
zich een collectie van vijfhonderd vogels,
behorend tot 120 soorten, die men in de
omgeving nog kan aantreffen.
Van het natuurreservaat af kan men
te voet via Het Zwin naar het Zeeuwse
Cadzand gaan. Bij helder weer ontdekt
men, staande op de duinen, dat in totaal
zevenentwintig klokketorens van de ste
den Brugge en Damme en het eiland
Walcheren kunnen worden geteld De
toegang tot het reservaat is niet gratis.
H. Bloedprocessie
week eerder
In afwijking van de traditie zal de
H. Bloedprocessie in Brugge niet op
9 mei maar bij uitzondering op maan
dag 2 mei worden gehouden. Het vertrek
ia om 10.30 uur Zitplaatsen kunnen
worden besproken door storting van
30 Belgische francs per plaats op post
rekening 509.907 van de Dienst voor
Toerisme, Markt 1, Brugge.
deel van de gemeente. De kluizenaar ta
al lang verdwenen Een tachtig Jaar
geleden legde Jozef Goris het hoofd
Hij was de laatste kluizenaar.
Maar zijn kluis met de kleine kapel, ge
bouwd in 1673, staat er nog, rij het
herbouwd. Van daaruit trekt het pano-
over Terlaemen de aandacht. U
bent namelijk op één van de hoogste
punten uit de omgeving.
Trekkend door de omgeving ontwaart
en de zeldzaam geworden, met stro
bedekte Kempisohe huiaen. En de lelijke
staketsels van de kolenmijnen, die hier
als overal elders eveneens het
landschap ontsieren. Veel van het oude
is verloren gegaan Wat bewaard ia ge
bleven, vindt men in het museum, dak
boven de jongensschool in het centrum
Zolder is ingericht.
Nationaal Belgisch
Verkeersbureau,
Leidseplein 7,
Amsterdam,
tel. 020-24.59.59
vermoeiend vinden. Geen bezwaar, zei
men in een automobielfabriek in Stuttgart en bouwde een „rollend hotel", dat
plaats biedt aan zevenentwintig personen, die erin kunnen zitten, slapen, eten, een
douche nemen en jazeker, naar de t.v. kijken. Het hotel op wielen tal worden
geëxploiteerd in Amerika, op de route New-YorkRio de Janeiro. Van ons mag het.
En mocht het
regenen
België houdt wel van een feestje.
Vandaar dat In augustus in Namen het
zomercarnaval wordt gehouden. Er
wordt dan niet vergeten een van de be
roemde specialiteiten op gastronomisch
gebied, de AngulUe h l'escavèche, aan
te bevelen In de restaurants. Goed eten
hoort er ook bij.
U zult misschien niet behoren tot hen,
die elke vakantie zo nodig kerken moe
ten bekijken. De kathedraal van St.-
Aubain is echter een bezoek (je) zeer
waard. Het bouwwerk stamt uit de acht
tiende eeuw en geldt als en van e d
mooiste barokke kerken van België. De
architect is de Italiaan Plzzlni. In de
kathedraal hangt onder andere een Van
Dijck. De kerkschatten bevinden zich in
:t museum naast de kathedraal.
Een andere bezienswaardige kerk
is de St.-Loup, gebouwd tussen 1621 sn
1645. Dat is evenwel niet de oudste kerk
van Namen. Dat la de In gotische stijl
opgetrokken kerk van St.-Jean Baptist,
gebouwd in het begin van de zestiende
En als het nog mocht regenen en men
zich beter binnenshuis kan bevinden,
stap dan naar de Rue Emlle Cuvelier,
naar de zusters van de Notre Dame, die
een unieke collectie zilverwerk bezit
ten. Men zal ze u gaarne tonen. Of ga
naar het archeologisch museum, dat
trots is op een fraai verzameling Ro
meinse en Frankische voorwerpen uit
de tweede tot de zevende eeuw. Voor
ben, die een (flink) aantal francs heb
ben overgehouden, is er het casino.
Meer dan de
grot van Han
België bezoeken en geen grot gezien
hebben, is vrijwel een onmogelijkheid.
België bezit een flink aantal grotten,
waarvan de grootste die van Han-sur-
Lesse is. Het is ook een van de grootste
en mooiste grotten ter wereld.
De grot is het gehele jaar geopend en
de tocht duurt ongeveer drie uur. In
drukwekkend is vooral de grote „zaal",
die de naam Salie du Dóme draagt en
zo groot is, dat het stadhuis van Brus
sel er een plaats zou kunnen krijgen.
Elk uur wordt een aanvang gemaakt
met een rondleiding.
Rochefort bezit eveneens een grot, dl®,
merkwaardig genoeg, vooral imponeert
indien men hem verlaat. Dan heeft men
namelijk een prachtig vergezicht over
de gehele streek. Meen niet. dat de
grot zelf tot de „kleintjes" behoort, 'n
Rondleiding duurt altijd nog twee uur.
De Salie du Sabat is niets voor mensen
met ruimtevrees. De immense hoogt®
wordt geaccentueerd door er een licht
gevende ballon in op te laten.
En dan natuurlijk ook de grotten van
Dinant: La Merveilleuse en Mont-Fat.
In de eerste bevindt zich een „ver
steende waterval". Rondleidingen ln 't
seizoen, elk uur. Duur een uur.
De provincie Namen zit het best ln de
grotten van alle Belgische provincies.
Behalve de genoemde is er ook nog
een in Hastiere-Lavaux. Het zijn ln fei
te meer spelonken, die in voorhistorisch®
tijden als woonruimten werden gebruikt.
Ook in Furfooz spelonken. In Goyet-
Mozet eveneens minder bekende grot
ten.
Ten slotte nog grotten in Petlgny. En
het is wellicht aan te bevelen Juist dl®
minder bekend® oorden met ®en bezoek
te vereren.
