'ART VAN BEINUM Autorama STRAKS OOG-IN-OOG MET HET „ORKEST VAN VADER'' duikt met zijn prijzen onder markt Eis van 12 jaar tegen gluurder op Schaesberg voor dodelijk schot na twee uur van dreiging Een vleugel en een spiegel Ik heb van kindsbeen af al dirigent villen worden' Horloge van Mozart gestolen WAAROM MOET ER TUSSENHANDEL BOVAG verontrust 50 PCT AAN KLEVEN? Ton van Luns verdubbelen alt niet mee Hebt u een rijbewijs? Dan hebben wij voor u •dicht bij huis* een goede baan! Personeelsbus tegen boom ,,IK WIST NIET DAT PISTOOL GELADEN WAS" DAG 26 JANUARI 1966 DE I.ETDSE COURANT PAGINA 6 55 (Van onze Amsterdamse redacteur) lRDEREN. „Stuur het maar aan Van Beinum, "g rderen", zegt hij tegen mensen, die zijn adres igen, maar dat is nog de roem van zijn vader, f begint hij aan zijn carrière op zondagmiddag juni, wanneer hij oog in oog zal staan met het Incertgebouworkest: Bart van Beinum, 36 jaar d en tien jaar ervaring als violist, „maar na dat treden in Kerkrade in 1962 heb ik het ding in kist gedaan en hij is er nooit meer uit gekomen, s je kunt niet zeggen, dat het mijn lievelings- strument was". Nu is hij gewoon een piepjonge igent, die een kansje krijgt en duimt voor de ede afloop. Pose? Vertrouwt hij er in zijn hart dat de naam van zijn geniale vader hem er wel or zal slepen? Als dat zo is, dan is het een hele rde, Bart van Beinum. Het is tenminste bijna voorstelbaar, dat hij poseert, wanneer hij, duide- i in verlegenheid, zegt: „Mijn lievelingsmuziek het stuk, waarmee ik bezig ben. Ik ben nog veel te jong en onervaren om me al een voorkeur te permitteren. Ik heb het trouwens te druk met het huis-tuin-en-keukenrepertoire, tot en met de sym fonieën van Tsjaikovski. Laat de fijnproevers maar lachen om Tsjaikovski en zeggen: „Man, dat is alleen reldekedel en retteketet." Straks, als de grappen van de laatste tijd, zoals elektronische muziek en het 12-tonig systeem bewezen hebben, stand te kunnen houden, hoop ik er ook rijp voor te zijn, maar voorlopig heb ik andere dingen aan mijn hoofd." lij lijkt, met het achterover golvend ir, het brede voorhoofd en de krach- e neus, een jonge editie van de man de kleine zwart-wit foto, die op de ntel boven de open haard staat. En in het droomhuis in Garderen, dat geërfd heeft, is de roem van zijn >te vader tastbaar aanwezig. Daar pt het zonneterras geen moedertje- aan, waarmee hij het (eigenhandig kruiwagens zand storten, eigenhan- de flagstones metselend) heeft uit weid. En nu gaat hij dus Eduard van i inum achterna in zijn hemelbestor- ïnde loopbaan als dirigent. Durft hij „O ja", zegt hij zonder aarzelen. >lt komt allemaal niet onverwacht op ue af. Voordat ik de viool neerlegde Ik directie ging studeren, was ik dit al pg van plan. Ik heb van kindsbeen af ph dirigent willen worden, maar in het ijsgin drong de grootheid van mijn va- ||r die wens naar het tweede plan. Het illijk geweest dat gevoel van min- aardigheid te overwinnen, maar gelukt". Hoe? Op dit punt 'elt hij. Niet, omdat hij vindt, dat niemand iets aangaat, maar omdat groeiproces is geweëst, te com- een-twee-drie in woorden te Jigen. Bij het begin begonnen j^jEr komt dan uit. Dat hij, toen hij 16 het eerst met zijn vader ge roken heeft over zyn geheime wens. e zei: „dan moet Je bij het begin be- Bart. Kies maar een instrument r bij een orkest te komen en on- it aan den lijve, hoe een dirigent jn mensen om moet gaan, en hoe Bart volgde die raad op, en koos Over zijn studietijd op het conserva- 'um zegt hij: „Het was rot. Door milieu, waaruit ik kwam, waren hersens muzikaal verder dan mijn i, ik wist al veel van allerlei din- theoretisch gebied, maar dat bib- :je vasthouden had ik nog nooit Iedereen was me voor. Daar it dan nog bij, dat iedereen wonde ren van je verwacht, als je Van Bei- heet. Ik ben uiteindelijk als violist geslaagd, omdat het instrument me WENEN (UPI) Het 200 jaar oude Jonden horloge van Wolgang Aniadeus Mozart Is uit het Mozartmuseum in Salzburg gestolen, aldus heeft de Oos- knrtjk», olitie bekendgemaakt. Het horloge werd Mozart gegeven door de Oostenrijkse keizerin Maria rheresia toen hij als kind eens voor tóar had gespeeld. Op de sluiting is een •ortret van de keizerin aangebracht "et de inscriptie „W. A. Mozart". Vol lens de politie is het horloge het vori- Je weekeinde gestolen doch werd de al een* vandaag opgemerkt, BART VAN BEINUM Altijd al van plan. niet lag". Anderzijds vindt hij zijn perio de als violist bij het Utrechts Ste delijk Orkest (één jaar), bij het Residen tie Orkest (drie jaar), bij het Neder lands Kamerorkest (twee jaar) en bij Concertgebouworkest (drie jaar) géén weggegooide tijd. „Het leverde me een goed inzicht op in de problematiek van de directie. Ik leerde, wat het or kest van een dirigent verlangt. Bij Van Otterloo zag ik, hoe je moet repeteren, hoe je de musici coacht. En Szymon Goldberg bracht me de hele strijkers cultuur bij. Voortdurend in doodsangst Toen kwam ik bij vader in het Con certgebouworkest en hij vond het heer lijk. Maar zelf heb ik uitgerekend aan dat half jaar weinig gehad. Ik was te bang voor zijn gezondheid om te kun nen opletten. Ik zat voortdurend in doodsangst, want ik wist dat een stoep je opgaan voor hem al levensgevaarlijk was, laat staan dirigeren." Na de dood van Van Beinum hield Bart het nog drie jaar uit bij het Concertgebouw orkest. Hij speelde onder Haitink, die hij adoreert om de wijze, waarop hij de musici over hun verslagenheid heen hielp en de artistieke leemte opvulde, maar ook onder grootheden als Jochum, Ormandi, Munch en Monteux. „Vooral Monteux. Door zijn ervaring kon hij met een enkele polsbeweging het orkest een reactie ontlokken, waar een ander zijn hele lichaam voor nodig heeft. Boven die snor gingen zijn oogjes heen en weer en dan had je het al. Hij hoefde maar te kijken en het orkest kwam al los. Dat, wat de techniek betreft. Ja, de artistieke interpretatie....Kijk, mijn vader probeerde in alle objectivi teit de bedoelingen van de componist te benaderen. Hij kon zijn eigen grote per soonlijkheid uitschakelen in het belang :uivere interpretatie. Daar sla- aaar weinig in. Het is ook niet te leren. Daarom heeft mijn vader geen apostelen gehad, geen Bchool gemaakt. Het is een kwesite van intuïtie. Muziek r mijn vader een uitgemaakte zaak. Als je hem vroeg: „Waarom ben je in die passages op drieën gegaan?" dan zei hij: O, ja, heb ik dat gedaan? Hij kon je niets leren. Hij wist er zelf geen Viool aan de wilgen In 1962 hing Bart van Beinum dus zyn \iool naast de spreekwoordelijke lier in de wilgen en trok zich terug op het vorstelijke buiten in Garderen. Kijkend naar de reeën, die kwamen laveien op zijn 4 ha heidegrond, bezon hij zich op het fundament van de directie. Hij had met niemand contact en werkte niet. Zijn hersenen vermaalden slechts de in drukken, die hij als violist had opge daan, en probeerden, zoals hij het zelf uitdrukt: „realiteit te scheppen uit die I stortvloed van ideeën". Het werd keerpunt, want hij kwam uit die winter j vol twijfels tevoorschijn als een 1 die eindelijk wist wat hij wilde. Met hebben en houden, gezin inclusief vertrok hij naar Oostenrijk voor cursus sen in Salzburg („veel te veel Neder landers daar") en Wenen „waar de klok 50 jaar heeft stil gestaan, verrukkelijk" Daarna de dirigentencursus van di NRU in Hilversum en het eerste con cert Brahms, Saint Saens, Pijper, Mozart met het Kunstmaèndorkest in de Bach- zaal. Het ging, maar de jonge Van Beinum is bescheiden g'enoeg om te con stateren: „Het Kunstmaandorkest is dan ook het meest welwillende van Neder land". Hij is. op de drempel van de Gro te Zaal van het Concertgebouw aange land die gewijde tempel, waar z vader als een furieuze muze zijn mi sen opzweepte tot hemelse prestaties graag bereid een terugblik te werpen op die jaren van zijn ontwikkeling als di rigent. „In hrt begin van de directie- studie wilde ik niets horen", vertelt hij, wanneer zijn witte dwerghondje Pavlo va is uitgeblaft tegen een nieuwe bezoe ker, „zelf niets niets van zijn eigen va der, ik wilde zelf mijn weg zoeken. Maar nu ik die gevonden heb, luister ik wel weer naar platen en ik ontdek nu tussen vader en mij verschillende parallen, let wel: ik zeg dit in alle bescheidenheid, er is natuurlijk een enorm niveau verschil. Of ik zijn peil ooit zal halen?. Roem prevaleert bij mij niet en dat vraag e dus nooit af ik probeer alleen naar best vermogen de schoon heid van de muziek door te geven. Ik heb het veel te druk om aan een car rière te denken. Dit is voor mij allemaal enorme ontdekkingsreis". „Toevallige1 J is graag bereid zijn werkkamer te laten zien. Die 'is, in tegenstelling tot het op reuzen berekende woonvertrek, sober ingericht. Er hangen geen meesterwerken uit de Haagse School de muur slechts de vleugel domineert. Die vleugel en een staan de spiegel„O, die is hier toevallig, hadden er geen plaats voor", zegt hij, gevraagd naar de reden van de aanwe zigheid van dit levensgrote symbool der IJdelheid. Het kan niet waar zijn de indruk die de villa wekt, is, dat er plaats or honderd spiegels, zonder gevaar, dat je jezelf tegenkomt. Hij gebruikt hem uiteraard om zijn slagtechniek te oefenen. Die is van vitaal belang. Hij zegt tenminste: „Je moet het door scha- n schande leren. Je slaat honderd keer mis, voordat je het in de gaten hebt, En als je je zelf dan eindelijk cor rigeert, dan duurt het nog jaren, voor dat het orkest begrijpt, dat het nu goed is". Jean Decroos cn Danlèie Dechenne voeren op 18 februari in „Diligentia". Den Haag. werken uit van Beethoven, Brahms, Tsjaikovski en Debussy Lili Kraus. pianiste, voert op 27 februari in „Diligentia". Den Haag als vierde abonnementsconcert in de Serie B wer ken uit van Bach, Mozart, Beethoven Bartók. Schubert en Chopin. (Van een onzer verslaggevers UTRECHT Er heerst onrust in de branche van handelaren in auto-accessoi res cn banden. Sinds enige tijd verschij nen er regelmatig advertenties in de bladen waaruit blijkt dat artikelen van ■fj- j wereldomvattende merken met 20 tot 30% oor de spiegel staat dus, din- kort|nK worden aangeboden. In kringen van garagehouders vindt men dat een kwalijke zaak en het BOVAG-blad het officiële orgaan van de bond van garage houders trekt fel van leer tegen deze verkoopmethode. In de twee laatste num mers beschuldigt men de Autorama Supermarket N.V. uit Utrecht van prjjs- bederf. wilde kortingen, verkoop van „witte" (goedkope) benzine en geen serviceverlening waar de klant bij gebaat is. „Het geven van kortingen en het ad verteren daarmee in het bijzonder" aldus het BOVAG-blad „maakt het de bedrijven die een uitgebreide cn goede serviceverlening In stand willen houden bijzonder moeilijk en is ook niet in het (uiteindelijke) voordeel van de klant." geersrtok in de hand, nu en dan Bart van Beinum. Het glas kaatst hem een beeld terug, dat sprekend lijkt op een jonge editie van zijn vader. Is de gelijkenis louter fysiek, of gaat hij verder? Het concert van zondagmiddag 12 juni zal het leren. Het Nederlands Kamerorkest zal op 28 april en 1 mei concerten geven in Osaka, Japan in het kader van het aldaar ge houden elfde Internationale Festival. De Joegoslaaf Antonio Janigro. cello, en de Italiaan Antonio Beltrami, piano, verlenen hun medewerking. Te© Besemer. Frans van Bommel en Van- derbraak exposeren hun werk van woensdag 26 jan. tot en met zaterdag 19 februari in Galerie „De Sfinx", O.Z. Voorburgwal 241, Amsterdam. Men vraagt zich verder af of de im porteurs en fabrikanten die eraan mee doen dit prijsbederf niet kunnen stop- .Wanneer zij niet willen, zullen de leden van de BOVAG zich moeten afvra gen of zij op hun manier hier niets aan kunnen doen". Daarbij noemt men de DEFENCE AND AID FUND DEN HAAG (A.N.P.) Het in augustus van het vorige jaar opgerichte „Defence and aid Fund Nederland" heeft tot nu toe ongeveer 35.000 gulden ingezameld. Een gedeelte van de ingezamelde gelden zal reeds voor besteding in de sociale bijstandssfeer (voorziening in kosten van levensonderhoud enz.) naar het Inter nationaal Defence and aid Fund voor Zuid-Afrika worden overgemaakt. Zoals bekend, stelt het Defence and aid Fund Nederland zich ten doel de „ton van Luns" uit particuliere bron te verdubbelen. Het valt ons tegen, zo ver klaarde de secretaris-penningmeester van het fund, drs. P. A. Gille, te Amsterdam, dat men in Nederland zo weinig voor dit doel blijkt over te hebben. Begin maart komteen grammofoonplaat op de markt, die ten bate van de actie zal worden ver- Het werk van een buschauf feur heeft vele aantrekkelijke kanten. Wij zullen u gaarne in lichten over onze opleidings mogelijkheden, over onze loon- Minimum leeftijd: 21 jaar. Loopt u eens binnen op onze wekelijkse contactavonden DEN HAAGElke dinsdag en vrijdagavond in café-res- namen van 15 hierbij betrokken fabri- j laars uitschakelen en ze hebben een NV kanten of importeurs, van bougies, ban- j BOVAG-belangengemcenschap opgericht, den. poetsmiddelen en autoradio's. waarbij de leden overalls, stofjassen, Slechts vier van de genoemde leveran- sponzen en T.L.-buizen tegen aanzienlij eiers reageerden op het eerste artikel ke korting kunnen krijgen. Rijden zij over deze affaire in het laatste nummer, j dan daarmee niet de textiel- en verlich- Voor de BOVAG een teleurstellend re- tingsartikelen in de wielen Een i sultaat. Men .ywwsfljrtte 15 „YgJ'ontwaapd.igcjq brieven waarin afkeuring werd gespro ken over do handelspolitiek van het Utrechtse bedrijf en waarin werd gezegd dat men met de leveranties niets van doen had, of advertentie)-publikaties niet kon stoppen". Euromarkt Bij de Autorama is men er eens voor gaan zitten om deze zaak te verklaren. Directeuren J. Beesems en J. van der Marei geloven in hun verkoopmethode die ze hebben opgezet toen het ministe rie van Economische Zaken de vertica- dreigd met uitsluiting van levering le prijsbinding aan banden ging leggen. andere zaken. sequentie die ik niet begrijp". Inconsequent Het ls tOCh al te gek dat In deze tijd waarop de levensindex voortdurend stijgt een handelaar die goedkoper kan verkopen dan een ander kan verkopen, geboycot moet worden door zijn leve ranciers die onder druk van anderen niet meer onder eigen naam aan ons mogen leveren. Nog niemand heeft ons een proces durven aandoen. Onder druk van de RAI-grosslers komen er verschil lende vertegenwoordigers geen offerte meer bij ons maken. Zij werden be en arbeidsvoorwaarden (waar- taurant „Paviljoen", Rijswijk- onder vijfdaagse werkweek, seplein 39. twee weken vakantie, vrij ver voer en uitstekende sociale voorzieningen). Standplaatsen: LEIDEN, VOORBURG en HAARLEM. LEIDEN: Elke donderdag avond in het N.Z.H.-haltekan toor, Stationsplein. Telkens van half acht tot half negen. .Het is onzin", zeggen zij. „dat een pro- dukt vanaf de fabriek 50 procent in prijs moet stijgen voordat het bij Jan Publiek komt. Er is veel te veel tussenhandel bij betrokken. Wij kopen contant in bij de bron en verkopen weer contant. Dat voorkomt j 'n hele debiteurenadministratie en al 't I renteverlies dat daaraan vastzit. De evo lutie op de Euromarkt dwingt ons wel om naar kostenbesparende omzet te stre ven. Dat hoeft niet ten nadele van de klant of service te gaan", verzekeren zij. „Wij voeren de bekende merken vooral daarom, om de klant te laten zien dat het geen inferieur zaken doen ls wat wij bedrijven. De heer Van der Marei laat de sta pel brieven zien waarin de ene na de andere firma komt met de eisen van „géén" namen te noemen bij onze pro- dukten of advertenties, of verklaringen dat men onder druk van andere afne mer-grossiers niet meer kan leveren. Zij vragen begrip voor hun standpunt dat zij zakelijk moeten innemen. „Dat begrip kan de klant natuurlijk moeilijk opbrengen die bij ons gewend ia om goedkoop en goed geholpen te worden Over zijn rug worden de veel te hoge prijzen uitgestreken. onze la- Onze omzetten bewijzen dat dat de <*cn r Of vul onderstaande coupon in: 14.02 Naam: Adres Woonplaats: Noord-Zuid-Hollandse Vervoermaatschappij N.V. Leidsevaart 396 Haarlem Tel. (02500) 18460 KIES EEN BOEIENDE BAAN BIJ EEN STERK BEDRIJF, KIES DE prijsbewust zijn, als ledei t ploniersbloed betalen." tevreden over zijn". Progressief „Het is veel voordeliger om eerlijk te genover de klanten te staan", zegt de heer Van der Marei. „Grote maatschap pijen, waaronder Philips, hebben mensen langs gestuurd om te zien hoe wij de ze zaak runnen. Wij zijn met onze me thode vooruit gelopen op een manier van zakendoen die. zoals in Amerika blijkt, wel degelijk bij de klanten aanslaat". Over tien jaar hebben we nog veel meer dergelijke zaken, ook in andere branches waar een hoog percentage bij de tussenhandel prijsopdrijvend werkt. De BOVAG gaat zelf ook niet vrijuit van dergelijke methodes, aldus nog j stig gewond en moesten met drie ambu- steeds de Autorama-directeuren. Zij be- lances naar het Sint-Ignatlusziekenhuis weren nu wel dat wij een oneerlijke con- i te Breda worden vervoerd. De overige currentie bedrijven maar in hun eigen inzittenden kwamen eraf met schrammen vakblad adverteren ze met een verzeke- j en builen. Het ongeluk 'gebeurde doordat ringsmogelijkheid waarbij ze de make- de autobus een klapband kreeg. ETTEN (A.N.P.) Op RUksweg 56 tussen Roozendaal cn Breda, ter hoogte van Sint-Willebrord. is gisteren een auto bus, die een dertigtal meisjes, werkzaam b(j Jamln te Oosterhout, vervoerde, fron taal tegen een boom gebotst. Vijf meisjes werden min of i (Van een onzer verslaggebers) MAASTRICHT In de beruchte zaak die bekend is geraakt als „Het drama op de Schaesberg te Valkenburg", heeft de officier van justitie bij de arrondis sementsrechtbank t« Maastricht, mr. W. Moors, dinsdag tegen de dader, de 30-jarlge Wim J. uit Schaesberg, een gevangenisstraf van 12 jaar en onvoor waardelijke terbeschikkingstelling van de regering geëist. De zaak s iin haar geheel wegens het zedenkwetsend karakter met gesloten deuren behandeld. President van de rechtbank was mr. H. Dlsch. De dader, een tengere man van een uitgesproken Indonesisch type, hoorde de tenlastelegging van de officier van justitie met gebogen hoofd aan. Niet tegenstaande de dorre ambtelijke taal onthulde deze tenlastelegging reeds de gruwelijke omvang van dit drama dat zich in de late avonduren van de 18e juli van het afgelopen jaar op de Schaes berg te Valkenburg heeft afgespeeld. Een gluurder besloop een jongeman uit Schimmert, de 21-jarige Piet Frijns, en zijn 20-jarige verloofde Bertha uit Valkenburg die daar op de zogenaam de Betsy Perkbank e^n ogenblik uit rustten van een avondwandeling op de i Schaesberg, een bekend uitgangspunt van Valkenburg, van waaraf men een fraai vergezicht heeft op het Geulstad je. Onder bedreiging met een pistool trachtte hij de jongelui over te halen tot het plegen van oneerbare handelingen. Zij weigerden en langer dan 2 uur heeft Piet Frijns onder dreiging van 't pistool, een parabellum, getracht de man te overreden van zijn plan af te zien, tevens hopend, dat een late voor bijganger hem misschien op de vlucht zou dryven. Deze werd echter steeds driester en tegen het middernachtelijk uur randde hq het meisje aan. Piet Frijns wierp zich toen op de on verlaat. Er volgde een korte worsteling en toen de verdachte Wim J. zich had vrygemaakt, loste hij vier schoten op do joogemajo, dia op de grond lag. Hij op slag dood, daar minstens een de vier kogels dwars door hem heen gegaan was en een het hart dodelijk had geraakt. Het meisje vluchtte en ook de dader maakte zich uit de voeten. Vier dagen later werd hij te Schaesberg zijn woonplaats, gearresteerd en legde hij een volledige bekentenis af. De officier van justitie had hem fei telijke aanranding der eerbaarheid en doodslag als de twee voornaamste mis drijven ten lastegelegd. Tijdens de rechtszitting had de president, mr. H. Disch, weinig moeite de waarheid uit deze verdachte te krijgen, die een rus tige doch toch wel berouwvolle indruk maakte. Hij deed praktisch alle verkla ringen gestand die hy eerder voor de rechter-commissaris had afgelegd. Op een belangryk punt echter kwam hy op deze verklaring terug, Ter zitting verklaarde hij nu niet geweten te hebben dat het pistool geladen was. Hy had de paraliellum slechts een week tevoren gekocht en hem eerder op de middag van die ongeluksdag nog aan een paar jongens, die hy in het bos had ontmoet, laten zien en zelfs een ogenblik uit handen gegeven. Toen het eerste schot afging en Plet Fryns trof, was hy zo de kluts kwfjt geraakt dat hy In een soort schrikreactie nog twee maal de trekker overhaalde. Over het vierde schot en over het vüfde, later vanuit het bos op de Schaesberg opklonk, werd ter zitting niet gesprok* In zijn requisitoir ging mr. Moors i van uit dat de verdachte wel degeiyk geweten heeft dat het pistool geladen was. Hy heeft de slede achteruit moe ten trekken om een kogel in de loop te brengen. Aan da hand van da feiten, zo als die ter zitting naar voren kwamen bouwde hij langzaam en zeker zyn be- ijstheorie op. Uit het rapport van de getuige-deskundige. de Utrechtse psy chiater dr. Schnitzels, bleek dat de be klaagde voor wat betreft de aanranding ler belangryke mate ontoerekenings vatbaar was.Voor het andere punt ech ter, de doodslag. In iets mindere ma te. In het rapport zelf was dit onder scheid niet gemaakt. Ook de getuige- verklaring van Bertha, die niet in te genwoordigheid van de verdachte plaats vond het meisje hield zich bijzonder flink hielp de officier aanzieniyk om tot een afgeronde bewysvoering te ko- De verdediger van verdachte. mr. H. Prickartz, uit Heerlen twijfelde er ernstig aan of de doodslag wel bewe zen was. Ten eerste door de verklaring van de verdachte zelf dat hy niet gewe ten zou hebben dat zyn pistool geladen was en ten tweede door de snelle opeen volging der handeling: da aanranding gevolgd door de worsteling met Piet Frijns en het schieten. Zyn cliënt had volgens hem per se niet willen schieten en hij achtte de schrikreactie dan ook niet onmogelijk. Hij vond terbeschik kingstelling van de regering meer op haar plaats. De rechtbank zal op dlns- dag 8 februari uitspraak doen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1966 | | pagina 5