POTTENBAKSTER
Titia Kolfschoten:
Jean Marie Lurcat
overleden
Ik wil
geen
artieste
zijn, maar
vakvrouw
Bestuur Kip
werd „eruit
gegooid"
PAGINA 8
DE T.FJDSE COURANT
VRIJDAG 7 JANUARI 1966
Dochter
burgemeester
in trui en
jeans doet
niets liever
dan werken
„Andere tijden, andere zeden,
Van der Hummes koffie (om geen
gratis reclame te moeten maken)
leert dit u. Los ging ze honderd
jaar geleden, alleen in pakjes gaat
ze nu", zegt een oud rijmpje.
Maar niet alleen de koffie, zelfs
een burgemeestersdochter zou ons
dit kunnen leren. In de zeventiende
eeuw zat zij nog met haar ouders
op de stoepbank voor het huis te
genieten van de zachte avond zo
tegen boomsluitenstijd en de pas
serende lieden groetten haar met
reverentie. In de achttiende eeuw
zag men slechts een schim van
haar als ze in de karos wipte die
snel gesloten werd door de lakei
en in de vorige eeuw was zij ge
heel onzichtbaar voor alleman, een
jongedame die haar dagen sleet in
de hoge binnenkamers bij het bor
duurraam en klavecimbel. Maar
als we nu op de Klatteweg 10
aanbellen doet zij ons open in
jeans, een grijze trui en een rood
doekje om het hoofd gewonden.
Op die jeans plakt klei want zij
is pottenbakster.
Dit ia Tltia Kolfschoten, doohber van
onze Haagse burgervader. Ceramlste,
Keramiekster. „Neen zegt u maar ge
woon pottenbakster, want dat ben ik. Het
gaat bij mij om het eohte klassieke hand
werk het vók". Kijk, dat is een goed begin,
het eohte vak. De volgende maand zal
deze pottenbakster in de Galerie Cojeen
te Sóheveningen debuteren en we zijn
uitgenodigd om een inleidend woord te
spreken zoals dat de gewoonte is bi]
debutanten. Goed. maar dan moeten we
eerst eens even naar het werk gaiyi
kijken, 'n paar indrukken opdoen en eens
horen wat de maakster er zélf van denkt.
Titia, een Jonge vrouw van dertig, heeft
het klei van haar handen geveegd en
mevrouw Kolfschoten laat koffie brengen
omdat we eerst even rustig moeten praten
alvorens we naar het atelier gaan. Een
fijne slanke airdale terrier wipt mede
het salon binnen hoewel hij teruggeroepen
wordt want hij heeft snel ontdekt dat er
speculaasjes bij de koffie gepresenteerd
worden; hij trekt dus zijn liefste smoeltje
en geeft al pootjes. Zo zijn honden nu
eenmaal of hun baas een burgemeester
of 'n scharensliep is, het is ter wille van
de smeerAls Titia na de koffie een
pak voorstudies heeft gehaald, geen vaas
of hij is eerst ontworpen, getekend (daar
heb je weer de vakdegelijkheid) gaat hij
er boven op zitten. Zijn interessesfeer
beweegt zich nog altijd rond de specu-
Aan de draaischijf: „Je gaat v
n centrum uit!"
Natuurlijk heb ik het hier heerlijk bij
mijn ouders maar je bent burgemeesters
dochter en dat geeft vooral in een stad
als Den Haag natuurlijk de nodige rem
mingen. Ik wil me helemaal aan dit
mooie vak wijden en er van leven zoals
leder kunstenaar dat moet. Weet u, ik
wil geen „artieste" zijn, maar zoals lk
al gezegd heb: een vakvrouw die artistiek
handwerk uitoefent. Dat is het." Wat wij
niet anders kunnen beamen als zijnde
een gezond standpunt. Hoe ls het eigen
lijk gekomen? Zij schilderde vroeger toch?
Neen, we maken er geen vervelend vraag
en antwoordspelletje van; natuurlijk mo
gen we wel eens wat vragen maar Titia
vertelt liever gewoon wat.
Gedegen opleiding
„Ik heb viereneenhalf Jaar gewerkt op
de Bredase Kunstacademie St.-Joost, u
weet wel in de Ginnekenstraat, waar
Sleper me ontzaglijk veel geleerd heeft.
Geschilderd, van alles, figuraties, abstract,
olie en gouaches, maar ik wilde de be
proefde klassieke mebhode volgen, het
metier van onderaf in handen krijgen,
maar gewoon middeleeuws uitpenselen
met een doodverfschildering, kijk zó
Titia laat een stilleven in bruine toon
komt met 'n paar boeken af, met
sters van glazuren; zij experimenteert
met de glazuren als een middeleeuwse
alchemist. ,Een pottenbakker moet
eigen glazuren samenstellen." zie hier
zijn de berekeningen. Zij slaat die dikke
schriften open, er staan kleurenvegen
rijtjes getallen, vreemde figuren; dit ls
een schema voor 'n vast glazuur dót voor
een los. hiér is een basisglazuur met eer
pigment. „Theo Dobbelman van de Am
sterdamse Kunstnijverheidsschool heeft
me veel geleerd. Een mens moet leren
en zoeken tot dat hij de Juiste resultaten
gevonden heeft."
Dans werkt door
Maar zij wil ons niet overstelpen met
haar technische studies. Wij moeten
eens de resultaten zien. Die st
;n grote kamer aan de achterzijde
van het huis en wip, daar ls we
hond die meewil maar hij blijft de kamer
uit. Voorzichtigheid ls de moeder v:
porceleinkast. Alles staat op een lange
tafel en op de vloer, helemaal niet
artistiek opgesteld, ook hierin wil zij de
eenvoud betrachten. Wij moeten goed
weten dat zij gebruiksvoorwerpen maakt,
serviezen, bekers, fruitschalen en ns
lijg siervazen of kannen. Maar iets wat
Je als Interieurdecoratie neerzet gebruik
je ook. Bven nemen wij een fijne slanke
witte vaas in handen, zonder decoratie.
Titia vraagt waar wij aan denken. Deze
vaas verheft zich van de grond. Heeft het
iets met dans te maken?
Zij lacht triomfontelijk: „Ik heb lange
tijd gedanst en draag Iets er van over
in mijn potterle. kunt u dat begrijpen?
Ik heb dikwijls veel respect voor het werk
van anderen voor dat van Henny Radijs
b.v. van de jonge Rotten, maar velen
maken hun potten te log en te zwaar, te
vast aan de aarde. Ik vind dat je vanuit
je materie en mét de klei omhoog moet,
het moet naar boven gToeien. Ik voel ook
niets voor extremistische experimenten,
geen pot die van onderen gezellig rond
ls en opeens van boven vierkant gekneed
wordt, dat ls tegen de natuur van de
eigen vorm. Ik bak geen leuke beestjes
met stekeltjes of theepotjes als poesjes;
lk wil bij de natuur blijven, de dingen
moeten uit zichzelf ontstaan. Dan krijgen
sty ook hun natuurlijke spanning.
Weet u dat ze dan kunnen zingen.
Duister maar: Titia tikt tegen schalen
en potten, ping-pang-ding-dong, een heel
carillonEn die ronde „vorm"!
vind de potterie zo'n logisch vak weet
je gaat vanuit een centrum beginnen
bouwt dón op."
Hoe kunnen ze...?
Intussen is Simon E. Smit met zijn
mera's gearriveerd, want wat is een
interview zonder plaat? Wij gaan even
lar haar oven toe ln het atelier. Hij kan
it 980 graden. „Ik onderga de kracht
m het vuur, het is een element scans
:n vijand om mee te worstelen, kijk, dat
mis ik met het schilderen alleen. Ik doe
niets liever dan werken dat doen we
allemaal hier. Vader werkt heel hard,
tot na middernacht bóven op zijn
kamer. Ik wordt soms kriegel als ik hoor
mensen die buiten hun acht uren
meer willen doenHoe kun-
Dan nog even naar beneden
waar de draaischijf staat, zij wil
ons nog even laten zien hoe een
stuk klei onder haar vaardige,
krachtige handen opgroeit tot een
pot. Titia werkt met lachende
mond en een rode kleur op haar
wangen omdat het zo goed gaat,
omdat zij er zoveel plezier in heeft,
in dit kunstige handwerk, die pot
tenbakkerij. Nog even het hondje
voor de boerderij zien en dan tot
de 15e maar in de Galerie Cojean.
J. V.
Het heeft met dans te maken.'
Deze vaas verheft zich slank boven
de materie uit.
Nettowinst van
Simon de W it
gestegen
ZAANDAM (ANP) Simon de Wit
NV deelt mede dat als logische conse
quenties van het afstoten van de de-
tailbedrijven in de elektrotechnische
branche Wastora, waaromtrent vroeger
een mededeling is gedaan, nu ook de
elektrotechnische groothandel van de
dochteronderneming Elektro-Zaan gro
tendeels per 31 januari zal worden be
ëindigd. In aansluiting aan het tussen
tijdse bericht van november 1965 kan
worden medegedeeld, dat de laatste
maanden van 1965 een gunstiger resul
taat hebben opgeleverd dan begroot. De
totale nettowinst van Simon de Wit NV
en gelieerde bedrijven over 1965 zou
niet onbelangrijk hoger zijn dan over 't
voorgaande jaar. Over 1964 steeg de
winst tot 1.08 miljoen gulden (0,91 mil
joen gulden) het dividend bleef toen ne
gen procent (onv.).
SAINT PAUL DE
VENCE. Jean Ma
rie Lurgat, de wereld
beroemde Franse
kunstenaar, die met
geheel nieuwe ideeën
de kunst van het
tapijtweven nieuwe
adem inblies, is giste
ren in Saint Paul de
Vence bij Nice over
leden. Hij werd 73
jaar. Woensdagavond
werd Lurgat door een
hartaanval getroffen.
Lurgat, die in 1892 in
Bruyères in de Vogezen
geboren werd, studeerde
aanvankelijk medicijnen,
doch de schilderkunst
trok hem meer aan. In
1912 ging hij naar Pa
rijs, waar hij ln een
eigen stijl werkte tot hij
rond 1920 enkele jaren
geheel in de ban van het
kubisme kwam te staan.
Reizen naar de Sahara,
Spanje, Griekenland en
Turkije drukten 'n stem.
pel op zijn werk. De
barre, zonverbrande na
tuur inspireerde hem in
deze periode. In 1928
ging hij naar New-York.
Hier kwam hij tot een persoonlijk ex
pressionisme, zowel ln zijn schilderijen
als in door hem vervaardigde litho
boekillustraties.
Lurgat zou om zijn schilderkunst reeds
een eigen plaat® in de kunstgeschiedenis
verdienen, maar zijn grootste belang
rijkheid ligt in wat hij voor de tapijt
kunst heeft gedaan. Zijn eerste werken
in deze materie stammen reeds uit 1915.
Hij heeft met enkele medestanders en
vele leerlingen de oude kunst van het
gobelin, die in Frankrijk een rijk ver
leden had1, een nieuw leven ingeblazen.
Hij deed dat met prachtige ontwerpen
Decoreren is ook schilderen.
laasjes. lilaar dan moet het óf zijn want
voor dlerenvrinden wordt die hond een
„af" leiding. Hij dus met hangende kop
en verdrietige ogen de deur uit.
Eigen huis
„Ik kan hem niet meenemen naar Zoe-
termeer," vertelt Titia, „want hij is van
vader en moeder die dol op hem zijn,
maar lk heb er zelf een gekocht, hy ligt
in de keuken, u mag hem straks wel even
zien." „Naar Zoetermeer?" Informeren
wö zonder onbescheiden te zijn.Ja, zy
gaat naar Zoetermeer op een boef der yt je
wonen samen met een meisje die heil-
gymnaste ls. leder de helft van het huls
dat een eind buiten het dorp gelegen ls.
Dat moet je doen tegenwoordig want
anders heb je twee maanden later een
straat tegenover je en weg het buiten
leven. .Begrypt u." vertelt Titia, „lk wil
selfstandlg worden een eigen huls en 'n
eigen bedryf gaan Inrichten.
zien. een knap doekje, als geëtst, zo'n
ding waar je minstens 'n maand op zit.
Zij houdt er zelf veel van „maar vader
waardeert het alleen, hij is impressio-
nistischer ingesteld. Ziet u lk ben dol op
de materie, op de vórm, ik kan maar niet
zo wat doen en tmpulzen volgen en dan
eens kijken of het gelukt ia Ik moet
vóórbereiden, een scherp omlijnd plan
trekken en dan uitvoeren, precies zoals
de oude vakmensen deden." „Maar
hoe bent u op de potterle overgespron
gen?" „Ja. daar komen we op een
kardinaal punt. Schilderen en tekenen
'n beeldend vorm geven maar ik wilde het
nóg meer ln handen hebben, lk wil de
materie voelen; ik wil vormen, kneden,
modelleren, de ambachtelijke kunst, en
dóói'om greep lk naar het klei lk ben dol
op kiel „Klei is voor u wat de ver!
voor Jan Nagel was ln Timmermans'
Pieter Brueghel?" .Precieshy zou hem
kunnen bijten. En het schilderen zet ik
natuurlijk voort in de decoratie. Wacht
u maar eens even, lk zal wat halen." Zij
Uitreiking
Albert Schweitzerprijs
AMSTERDAM In aanwezigheid van
o.m. premier Cals, minister Luns en Abbé
Pierre wordt op 15 januari ln het tropen
instituut in Amsterdam de Albert Schweit
zerprijs voor de vierde maal uitgereikt.
Winnaars zijn deze keer de katholieke
existentie-filosoof prof. A. de Waelhens
uit Leuven (tevens voetbalenthousiast en
daardoor bestuurslid van de Belgische
sterrenploeg Beerschot A C.) en de 80—
Jarige communistisch georiënteerde Am
sterdamse graficus Peter Alma.
Beiden krijgen de onderscheiding (een
gouden kruis met diamant, plus duizend
gulden) voor de wijze, waarop zij in hun
werk het vraagstuk van het menselijk
bestaan en van de menselijke levens
nonnen op dienende wijze centraal heb
ben gesteld.
Veemarkt Leiden
LEIDEN .7 Jan. Totale aanvoer 341
stuks vee; 5 stieren 3.90WO440, p kg
gewicht, handel goed; 50 melk-
1000—1275—1400. handel willig, 175
m p kg lev „ew
1 750—1075—1400.
7 vette kalveren
2 nuchtere kal-
r-110—120. handel
redelijk, alles p kg tenizy anders vermeld.
SPAREN PER GIRO
Geen fusie Giro
en RPS
DEN HAAG De P.T.T. ontkent dat
er plannen zouden zyn voor een samen
smelting of „fusie" tussen de postcheque-
en girodienst en de rykspostspaarbank.
De P.T.T. beziet op het ogenblik uitslui
tend de mogelijkheid om de administratie
van de rijkspostspaarbank te Amsterdam
te zijnertijd over te hevelen naar de in
1968 gereedkomende gebouwen voor de
centrale postcheque- en girodienst te
Arnhem. Er komt ln Arnhem namelijk
een computercentrum, waarvan men dan
ook ten behoeve van de administratie van
de rijkspostspaarbank zou kunnen profl-
Ook wil men bij de P.T.T. de spaar-
mogelijkheden bij de rijkspostspaarbank
vergroten en vereenvoudigen door middel
van girooverschryving. Het is echter vol
gens de P.T.T. nog veel te prematuur aan
te nemen, dat er dan tevens een systeem
van rentedragende girotegoeden zal wor
den geïntroduceerd.
Kunst en Kunstenaars
Aan dc Colombiaanse auteur Eduardo
Caballero Calderon is de Spaanse litera
tuurprijs „Eugenio Nadal" voor 1966 toe
gekend voor zijn boek „El buen Salvaje"
Aan de Eugenio Nadalprijs is een son
geld van 200.000 pesetas verbonden.
„Zeven Hagenaars", de tentoonstelling
die eerder te Gorinchem te zien is ge
weest, wordt van 8 tot en met 3:
januari gehouden in het Rembrandt-
theater aan de Oude Gracht te Utrecht.
De expositie gaat daarna nog naar o.
Brussel, Lith. Zutphen, Amersfoort.
Nijmegen, Rhenen. Barendrecht
Amsterdam. Er zijn werken te zien
Guy van Hardenbroek, Jaroslawa Dan-
kowax. Hans Peters. Guus Hellegers,
Paul van Esch, Plet Franz en Fred
de Walle.
De Portugese sectie van het Spaans, Por
tugees en rbero-Amerikaans Instituut
van de Rijksuniversiteit in Utrecht
heeft een zeer aanzienlijke schenking
aan Portugese boeken ontvangen van de
Calouste Gulbenkian-stichting uit Lis-
Minder melk De afzet van melk-
melkprodukten, exclusief de koffiemelk, is
in het afgelopen jaar iets gedaald. Ook
het verbruik van losse melk ls ten opzichte
van 1964 teruggelopen, waar tegenover
een stijging staat van flessemelk
procent.
Luigi Sagrestano
leid Res. Orkest
DEN HAAG Het Residentie-Orkest
zal de komende week gedirigeerd worden
door Luigi Sagrestano, die in oktober 1963
drie concerten van het Residentie-Orkest
dirigeerde en ln maart/april 1965 de Ame
rikaanse tournee van Het Residentie-Or
kest meemaakte als mogeiyke vervanger
in Willem van Otterloo.
Deze jonge, zeer talentvolle dirigent
werd in 1929 te Dubrovnik geboren. Reeds
op jeugdige leeftijd ontving hij in Rome
piano- en fluitlessen. Hij voltooide zijn
studies aan de Academie voor Muziek in
Zagreb. Enige jaren maakte hij als
fluibisit deel uit van het Staatsorkest in
Dubrovnik. In deze periode maakte hij
tevens zijn debuut als dirigent, o.a. als
assistent van de Italiaanse componist en
dirigent Goffredo Petrassi.
Sedert 1961 woont Sagrestano in Stutt
gart. Hij dirigeerde verschillende orkesten
in Duitsland, o.a. de Stuttgarter Philhar-
moniker, de Badische Staatskapelle Karls
ruhe en het Stadtlsche Orchester Nüm-
berg.
Solist ls de Hongaarse pianist Péter
Frankl. Deze werd in 1935 geboren in Boe
dapest. Op twaalfjarige leeftijd gaf hij zijn
eerste recital.
In 1957 won Frankl de eerste prijs van
het Concours Marguérite Long in Parijs
en bezamen met violist Gyögy Pauk. de
eerste prijs van het concoui-s in München.
In 1958 bhaalde hij in Boedapest de Franz
Liszt-prijs, een jaar later werd hij win
naar van het concours van Rio de Ja
neiro. Laatstgenoemde stad benoemde
hem in 1960 tot ereburger.
Péter Frankl. die thans in Londen ge
vestigd is, treedt voor het eerst-op met
Het Residentie-Orkest.
Op 11 en 14 januari zal Sagrestano met
medewerking van Frankl twee (besloten)
jeugdconcerten ln de Kurzaal in Scheve-
ningen dirigeren. Het programma van deze
twee concerten luidt als volgt; Haydn
Symfonie no. 4; Mozart Pianoconcert
K. 491 en Moessorgsky Tableaux d'unt
exposition.
Op woensdagavond 12 januari leidt Sa
grestano het concert van de serie D nr.
1 in de Kurzaal. Het programma luidt:
Haydn Symfonie no. 4; Mozart
Pianoconcert K. 491 en Moessorgsky'
Tableaux d'une exposition.
die ten opzichte van wat vroeger op»dit
gebied geboden werd van een opmerke
lijke soberheid waren wat tekening en
aantal kleuren betreft.
Sinds 1938 heeft Lurgat zich geheel
op de tapijtweefkunst toegelegd. Er
kwamen prachtige werkstukken uit zijn
atelier; het beroemdste is wel het grote
(56 vierkante meter) tapijt dat hij ont
wierp voor de kerk van Assy.
Lurgat werd in eigen land erkend als
één van de meest representatieve kun
stenaars. Terecht, want hij heeft van de
moderne tapijtweefkunst een typisch
Franse kunst gemaakt, een kunst ove
rigens die later in vele landen navolgers
heeft gevonden. Toen koningin Wilhel-
mina in 1948 haar gouden regerings
jubileum vierde was het geschenk van
de Franse regering een Lurgat-tapijt,
Les Illusions d'Icare. Een geliefd motief
van Lurgat was de haan, het dier dat
zo vaak als symbool van Frankrijk
wordt uitgebeeld. Het Haags Gemeente-
is ln het gelukkige bezit van
fraaie „Haan".
AMSTERDAM (ANP) „U kunt er
uit gegooid worden of u kunt uit u zelf
gaan", zo voegde de vertegenwoordiger
van de Amerikaanse Divco-Wayne Corp
vandaag ln de jaarlijkse aandeelhoudere
vergadering van Kip kampeerwagens
N.V. de commissaris, I. P. Almeklnders
toe, toen het ontslag van de huidige
commissarissen en de directeur aan de
orde kwam.
De agenda van de vergadering ver
meldde „ontslagverlening op hun verzoek
aan commissarissen en directie". De heer
Almekinders had hierop verklaard geen
verzoek van die strekking te hebben ge
daan. „Wel zal ik me bij een eventuele
ontslagverlening door uw vergadering
neerleggen", zo voegde hij eraan toe. De
vertegenworodiger van Divco-Wayne liet
zich daarop het bovenvermelde commen
taar ontvallen en ontsloeg toen „op eer
volle wijze" als enige aanwezige aandeel
houder de huidige bestuursleden.
Zoals bekend heeft Divco-Wayne on
langs via een bod op de aandelen Kip
de meerderheid van het uitstaande kapi
taal verworven. Ter vergadering er
waren geen buitenstaander-aandeelhou
ders werden 1113 van de ln totaal 1380
aandelen vertegenwoordigd, waaruit mag
worden geconcludeerd dat Divco-Wayne
ten minste over ruim tachtig procent van
de Kipaandelen beschikt. Na het af
treden van de oude bestuursleden wer
den de heren Newton Glekel. Peter S.
Hermann en Lloyd Stinson. allen van
Divco-Wayne uit de VS. tot commissaris
benoemd. De heer O. O. Schuurmans.
voorheen assistent van de directie, werd
tot directeur benoemd in de plaats van
de heer J. Kip, die morgen afscheid zal
nemen van het personeel in het Hooge-
I veense bedryf.
