xc
Hoe luidt t kleingedicht
PAGINA 10
KERSTNUMMER lö<
USTRALIë, SYDNEY Het is
half twaalf. Donker en doodstil
is het buiten het houten huis in
de Australische dorpsstraat. Hier
en daar wat lichtjes achter de
vensters, ongewoon op dit uur.
want het platteland gaat vroeg
ter ruste. Binnen zijn de vrouwen druk met de
kinderen: een haarspeldje hier, een rood strikje
daar. In de huiskamer staat een kerststal op een
tafeltje voor het raam, want dit is het huis van
een immigrant. De mannen drukken hun sigaret
uit in de koperen asbak op het pluche kleed. Even
later slaat de voordeur dicht achter het kleine
groepje van twaalf mensen: twee mannen, twee
vrouwen en acht kinderen, ver weg in een vreemd
land in de kerstnacht. Onder de reusachtige
naaldbomen van het dorpscentrum lopen zij
voort. Een auto passeert en nog een. Schapen-
boeren van mijlen ver ook op weg naar dat
lichtpuntje daar tussen de bomen. Het is warm,
zo'n 90 graden fahrenheit. De warmte ligt als
een zware wollen deken over de huizen, de school
en het kerkje. In het diepzwarte niets boven hen
staan duidelijk vijf sterren, de sterren van het
Zuiderkruis.
slaan. Het is wel niet altijd een echte
den. maar toch iets wat er op lijkt. De
winkels en warenhuizen verkopen ook
duizenden afschuwelijke glimmend-
groene en zilverachtige aluminium
..dennebomen", die „U gemakkelijk
kunt opvouwen en wegbergen tot het
volgend Jaar", zoals de advertenties
zeggen.
In het kerkje jammert het oude har
monium een oud kerstlied. Het Is stil
en de sfeer is simpel, vroom en
Rooms, Iers-Rooms. Een kerkje van
hout, groene takken in koperen buis
vazen op het altaar tusBcn de bran
dende kaarsen. Links een ruwhouten
stal met gedroogd gras, waar gisteren
In het wijde veld nog schapen op uit
rustten, en met maar drie figuren:
het Christuskind op stro. een kinderlijk
devote Maria in wit, bleu en roze en
een teder overbulgende Jozef in
bruin. Geen mooie beelden, beslist
onartistiek, maar de kinderen staren
er naar met grote ogen.
Wanneer de priester met zes misdie-
naartjes in wit en roe i binnenkomt,
slaat het harmonium aan. Een heel
oude en heel grijze vrouw, vol rim
pels van de felle zon en de lange ja
ren op een schapenfarm. speelt op 't
zeker even oude instrument de inzet
van het lied dat voor het eerst klonk
ergens tussen de Oostenrijkse bergen
Bevend zetten wat hoge stemmen in:
Silent night, holy night",
re bas voegt zich daarbij.
Het is niet mooi maar wel roerend.
Die vijf vrouwen, tussen wie een jon
ge met een heel kinderlijke hoge so
praan, doen zo hun best. Zij geven al
les wat zij hebben. De bas is wat
schuchter. Hij is de enige man in het
kerkkoortje. De enige eenzame
zoals wij nu weten, in honderden Aus
tralische katholieke kerkkoortjes in
honderden parochies op het platteland
zowel als in de voorsteden van mons
teragglomeraties als Sydney en Mel
bourne, waar wel echter de kathedra
len meestal grote en goede koren
hebben, evenals sommige moderne
kerken in een nieuwe voorstad met 'n
moderne vitale pastoor en veel immi
granten uit Nederland. De dirigent
van zo'n kerkkoor is welhaast steevast
een oud-koorzanger uit Purmerend,
Oldenzaal, Blcrick of Breda
In die kerstnacht midden in het Aus
tralische schapenland, waai
derne herders gemotoriseerd ter ker
ke kwamen, vonden wij echter de ech
te onvervalste kerstsfeer. Het was er
warm, zoals het in een subtropisch
gebied warm kan zijn. De zweetparel
tjes stonden op het voorhoofd van de
meisjes en jongens van de zuster
school, toen zij zongen van
The first Noel the angel did say,
Was to certain poor shepherds, in
fields as they lay.
In fields where they lay keeping
their sheep.
On a cold winter's right that was so
Noel, Noel. Noel. Noel,
Born is the King of Israel.
De kindertjes zongen het met
want zij beleefden de nacht.
ZIJ behoefden zich niet in to denken,
hoe die schapen daar onder de sterren
ln de velden lagen. Het was vöor hen
werkelijkheid, alleen die koude nacht
klonk wat raar, pfuff... die herders
niet zo erg, want is er zoveel verschil
tussen een schapenhoer te paard of in
zijn landrover en de herders daar in
de buurt van Bethlehem
Thuis zongen onze kinderen
van onze vrienden, die in dit
Australische plattelandsdorp
de volgende dag. na een paar uren rust
weer voor de kerststal in de voorka
mer. Die kerststal was uit Nederland
•egebrucht en de lichtjes die er
J.***»****; Als
f drie koningen f
zoeken naar
de ster
vanwege de haast. Een pop, een kleur
boek met kleurpotloden, een kerk
boek, een „clockwork train" een
treintje van blikgoed dat je moet op
draaien, want elektrische treinen zijn
zeker de eerste jaren niet voor de kin
deren van zwoegende immigranten
wat snoep, wat kleertjes... Maar dè
kinderen waren overgelukkig en eer
lijk gezegd hadden ze bij het zingen
van het „Gloria in excelsis Deo" in de
kerk niet alleen aan de „new-born
King" de nieuw geboren Koning
gedacht maar ook wel heel even eq
heel stiekempjes aan al die glansdro-
men die daarna waar zouden worden.
Duizenden katholieke Nederlandse im
migranten houden echter vast an hun
kerststal onder de kerstboom. Ande
ren hebben ook vast wel een kerst
boom met gekleurde of witte lichtjes
in de kamer staan. Vaak vlak achter
het raam in de voorkamer van hun
woning in de voorstad van Sydney,
Brisbane, Adelaide of Melbourne
zij
En
hangen vaak nog vogeltjes, balletjes
en flonkerende denneappels, zorgvul
dig ingepakt uit Nederland meege-
Een boom achter het venster is ech
ter niet typisch Nederlands. Duizen
den Australiërs hebben vaak een
reusachtige boom achter hun venster
Dat adverteren begint trouwens al in
oktober en bereikt zo tegen eind no
vember, begin december geleidelijk
aan een hoogtepunt, wanneer ook de
etalages van de grote warenhuizen
omgetoverd worden in een Walt Dis-
ney-achtig wonderland met bewegen
de poppen en dieren, die de kinderen
de ogen doen uitkijken.
Dat is dan in de steden, in Melbourne
en Sydney en in vele andere plaatsen
waar de Nederlandse immigrant het
zijne bijdraagt om de eigen kerstsfeer
onder de mensen te brengen. In Mel
bourne zingt een gemengd Nederlands
koor elk jaar de nachtmis en in Syd
ney zijn meestal in een tweetal ker
ken Nederlandse kerstdiensten, waar
koren van mannen van Nederlandse
stam gedurende de nachtmis de gezan
gen verzorgen.
Deze nachtmissen zijn altijd bijzonder
goed bezocht. Het bloed kruipt waar
het niet gaan kan en de immigrant
verlangt rond de kerstdagen weer iets
van die oude sfeer op te vangen en
mee te delen aan zijn vaak Jong ge-
emigreerde of in het nieuwe land ge
boren kinderen.
Daar klinkt dan het „Stille Nacht,
Heilige Nacht" ln het Nederlands en
het zo geliefde „De Herderkens lagen
bij nachte". Het koor zingt net zoals
vroeger in Nederland een meerstem
mige mis. De dirigent heeft het gre
goriaans er wel ingeheid dit voor
al wordt door vele immigranten ge
mist in hun eigen kerken en achter
het orgel zit een Nederlander die dit
meesterinstrument machtig is.
Een immigrantenpriester prëekt in 't
Nederlands van Bethlehem en betrekt
daar het oude land in en het geloof
der vaderen. De gehele sfeer in deze
Australische kerk is zo Nederlands,
dat het is als een kerstnacht ergens in
het vlakke land aan de Noordzee. Al
leen de warmte herinnert de aanwezi
gen aan de werkelijkheid, en de vlie
gen, muggen en motjes die door de
wijd openstaande ramen en deuren
komen aanzwermen.
Na de nachtmis wordt luide kennis
gemaakt met andere deelgenoten van
het leven in den vreemde, mensen
worden aan elkaar voorgesteld, vriend
schappen opgehaald. Daarna stapt
men in de auto en als men er geen
heeft, is er altijd nog wel ruimte te
vinden in die van een ander, al is het
maar een bestelauto.
kerstfeest? BIJ de tienduizenden trt
kers zijn er inderdaad velen, wie
slechts om een paar vrije dagen gai
om zonnen aan het strand in
ni. In de eindeloze rij van dezen h«
ben zich ook immigranten uit Hollaj
gevoegd. Zij jagen het hele jaar de.
de materie na. Dertig pond verdie
ste per week is niet genoeg, vijftig
honderd pond evenmin. Er is imme
altijd meer te wensen, een auto vo
de vrouw, een zwembad in de achte
tuin
Maar denk niet, dat het alleen mi
materialisme is wat de kerstklok sU
in Australië. Althans zover er klokk
slaan in dit land, waar weinig tore
en dus ook weinig klokken zijn. Ma
men hoort wel degelijk de kerstkl
luiden in het overdrachtelijke, of
de radio en t.v., die kerstprograi
ma's en kerstliedereh brengen, wetei
dat deze weerklank zullen vinden
honderdduizenden gelovige Australiër
zowel als bij de ongetelde aantall
immigranten uit Nederland, Groo
Brittannlë, Ierland, West-Duitslan
Italië of waarvandaan ook.
In de Sinterklaassfeer en de vaka
tiestemming trachten zij het deel
mengen van hun eigen intieme ken
sfeer, waarbinnen hun gedachten di
wijls teruggaan naar die oude dorp
kerk of die grote kerk ln die
stad, naar de verlichte etalages
de Spuistraat naar de rode en i
tulpjes op de kerstontbijttafel
sneeuw op de vensterbank.
Wanneer men dan zo thuis zit ln de
huiskamer met de kerstboom en de
kerstklok, die ook nog in een doos was
gestopt, hangend aan lamp of deurin
gang naar keuken of gang, kijkt men
vaak verwonderd naar buiten.
Daar trekt een schijnbaar eindeloze
stroom auto's voorbij op de hoofdweg
De duizenden en tienduizenden, die in
de kuststreken werken en wonen, trek
ken weg. Zij trekken erop uit in hun
„Holden" of andere glanzende auto's
naar hun gehuurde vakantiehuis of
hun eigen buitentje, ergens niet ver
van het strand, of naar de stranden
zelf, die zich mijlen ver uitstrekken
langs een blauwe Stille Zuidzee. Tal
loze anderen gaan, net als de mensen
in Nederland, met Kerstmis op fami
liebezoek, familie die dan zeshonderd,
duizend of meer mijlen ver weg woont.
Ook daar trekt men heen per auto en
zo lijkt het of heel Australië rond
Kerst „on the move" is.
Bekommert zich dan niemand om het
Zouden zij niet terugdenken a
oude land, aan vader en moeder, di
zou dat onnatuurlijk zijn. Onnatuurli;
zou het zijn als de liefde voor hun o;
de land opgedroogd zou zijn. Of zo»
een goede Australische vriend,
kerstdag bij ons op bezoek met vrou
en vijf kinderen, zei: „Mensen
hun eigen land vergeten of er op
geven, kunnen nooit goede Australië! j
worden".
En dit geldt voor iedere lmmigrat
waar ter wereld ook en wanneer ooi
Kerstmis is een feest, waarop de irt
migrant deels leeft in herlnneringe:
als de Drie Koningen zoekend na»
nddei
iok. Eet
was er niet om de eenvoudige reden,
dat er honderden mijlen In de omtrek
geen kerstboom te vinden was
Onder de kerststal tegen het kleurige
pap<er met rendieren, groene kerstbo
men en een paar honderd kersti
netjes lagen de geschenken, die vol
gens de allerkleinsten even absoluut
en zeker gebracht waren door ..Fa
ther Christmas" als ln Nederland
Sinterklaas al d<e goede dingen der
aarde verspreidt.
Met bevende handjes werd het rode
lintje losgerukt en het papier er afge
trokken of gewoon kapot gescheurd
Wat voor een optimistisch
geluid laat u horen?
Een traditie is er om te worden voortgezet. Daarom ook dit jaar e
kerstpuzzel, waarop de rechtgeaarde puzzelaar zijn of haar krachtt
kan beproeven. Omdat bij Kerstmie de kaars niet mag ontbreken,
hij ook in deze puzzel ruim vertegenwoordigd.
De prijzen, die beschikbaar worden gesteld, zijn
Een eerste prijs van VIJFTIG gulden,
Een tweede prijs van VIJFENTWINTIG gulden,
Twee prijzen van TIEN gulden,
Een prijs van VIJF gulden.
Vijftien kloeke kaarsen staan hier voor u klaar om mee te puzzelen! Allereerst m<
u de nummering vinden. Die is niet van boven naar beneden 1 tot 15; alles stail
door elkaar, maar wanneer u let op de tekeningetjes of figuurtjes die op elke kaai
onder het cirkeltje en boven de dubbele streep staan, zullen zij u wél suggererea
welke kaars bedoeld is als nr. 1, nr. 2. 3. 4, enz. (Bijvoorbeeld: die met de hand link
onderaan is natuurlijk kaars 5). De letters die ook in de bovengedeelten voorkomef
krijgen straks een beurt!
Nu gaat u alle 15 puzzeltjes oplossen aan de hand van de nummering die u ze!
aanbracht! Uit elk puzzeltje komen één of meer letters tevoorschijn, die u plaatst ii
de strook onderaan. (De dikke lijntjes ziet u voorlopig over het hoofd). En d.l
zijn de omschrijvingen:
Kaars 1: Invullen 1 Griekse oppergod, 2 windrichting, 3 emmer, 4 plaatsvervangend
5 plaats in N.-Brabant: 6. deel van molen. (Verticaal moet u twee woorden krijgen
Het onderste woord (6) zet u in de strook, dus op de nrs. 1-2-3-4.
Kaars 2: De beginletters van het tegenovergestelde van deze woorden in dezelfó
volgorde Invullen! (dus van 5 t/m 9).
Kaars 4: Oplossen! Het zegt u dan vanzelf wat u doen moet.
Nu doet u eerst iets anders: Let op de kaarsen zonder voet! De letters die u daari:
bovenaan vindt, noteert u in oplopende volgorde (dus bijv. van kaars 3-5-6-8 13
enz.) in de strook!
Kaars 5: Op de streepjes past steeds hetzelfde woora van 3 letters, waardoor het m
de andere letters goede woorden vormt. De 3 letters van dit invulformulier in de stroc
Kaars 6: Invullen: 1 deel van fiets. 2 grote schol, 3 stad in Canada. 4 soort hom
5 gierigaard, 6 vrij van ziekte. Welke letter is de enige die in het gehele tablet ht
méést voorkomt? Deze letter ln de strook noteren!
Kaars 7: Op de aangeduide plaats eén der twee woorden invullen die u vond
kaars 1 verticaal De afbeeldingen eromheen passen slechts op één manier in de vei
ticaaltjes. De dikomlijnde lettere v.l.n.r. in de strook!
We ietten eerst even op de sterren. Van de grootste naar de kleinste ster noteert
de letters in de strook onderaan!
afbeeldingen? Ook deze lette:
Kaars 9: Met welke letters beginnen hier de
ln de strook!
Kaars 10: U kunt hier 3 bepaalde letters ontdekken Ook deze invullen!
Kaars 11: Met deze woorden is iels bijzonders aan de hand. Heeft u het ontdekt'
Plaats dan de beginletters in dezelfde volgorde in de strook!
Vervolgens let u op de kaarsen die niet branden! (Het zijn er vijf). Hun losstaand!
letters in oplopende volgorde (zie in de tekst tussen kaars 4 en 5) invullen.
Kaars 12: Twéé lettere uit het alfabet zult u vergeefs in dit gelaat zoeken. De*
2 letters in de strook!
Kaars 13: Er past slechts één letter m net midden waardoor van buitenaf woordje
ontstaan en deze middenletter ook ln de strook
Kaars 14: Hoe heet deze knaap? De letters van zijn naam zitten in zijn portrd
verborgen Drie ervan in de strook!
Kaars 15: Nu u de strook al zover hebt ingevuld, is het niet moeilijk te raden welt
Deel 2 is dit: Volg de plaatjes, die met slingers verbonden zijn. te beginnen bij d'
tuinman rechts boven. Noteer de T van Tuinman.en dan de R. want hr
i de benedensirnok dat het R moet zijn! Volg de lor:
isleidende zijwegje>' Als u. tot aan het laatste uitroer
i de corresponderende letter achter elkaar hebt gezc
u ook nog weten, hoe de.'
nummertje 30 l»ert i
van de slingers: let op de n-
teken, telkens de begin- er
krijgt u een optimistische r
luidt!
Dus een oplossing, die uit t
ededeling. Wij willen 1
delen bestaat!
De oplossing dient uiterlijk maandag 10 januari onder motto
„KERSTPUZZEL" te zijn ingezonden of bezorgd aan het bureau
