KORPS MARINIERS
wil weer geschiedenis maken
diepzeevissen
geweld
voorkomen
11 1M ZATERDAG 23 OKTOBER 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM „Ik hou niet van die hoera-toon
over jezelf, over je korps: ik ben er trots op. Op ons
zelf, het korps mariniers, omdat het van het begin
af aan een zuiver Nederlands korps geweest is en als
zodanig steeds trouw aan de regering". Dat is het
commentaar van de commandant van het korps ma
riniers, generaal-majoor J. G. M. Nass, op de viering
van het driehonderdjarig bestaan van de eenheid,
die aan zijn leiding is toevertrouwd. „We moeten niet
te lang herdenken. We moeten vieren. Niet teveel
stilstaan bij de geschiedenis. Het korps moet weer
geschiedenis maken!"
NIEUWE TAAK LUIDT:
landing: de mortieren in aanslag.
ROTTERDAM Op het Oostplein te
Rotterdam staat ,,de Marinier". Hij is ge
goten in brons om de eeuwen te tarten:
een symbool. Een eerbetoon van de stad
Rotterdam aan het korps, dat het zoveel
I verschuldigd is. Het korps ook, dat de Ne-
Iderlandse regering dezer dagen met trots
I aan de wereld presenteert.
Er is een tijd geweest, waarin echte
heldendaden op het slagveld verricht wer
den. Maar onder invloed van twee wereld
oorlogen binnen een generatie, heeft het
denkbeeld terrein gewonnen dat de echte
heldendaden, die zijn, waardoor geweld
wordt voorkomen of ingedamd. Aan de
vooravond van zijn derde eeuwfeest heeft
het korps mariniers een nieuwe, vredelie
vende taak gekregen. Het stelt zeshon
derd man ter beschikking van de Verenig
de Naties voor het handhaven van de
vrede, waar ook ter wereld. Daarom is dat
standbeeld in Rotterdam nog niet zonder
zin.
heit
Niet lang
stilstaan
bij 300 jaar
Het overschakelen naar de nieuwe op
dracht vergt aanpassingsvermogen en zelf
beheersing van het korps. Maar dat zijn
juist twee van de eigenschappen, waar-
Dans i" het driehonderd jaar lang heeft ge
bitterd.
Op 10 december 1665 werd het als „Re-
r ■pnent de Marine" opgelicht en in zijn
feste levensjaar nog schreef het met 1600
18. 8
cht
.trijd.
het eerste hoofdstuk van zijn
lichte geschiedenis in de .Vierdaagse.
Zeeslag. Onder kolonel Joseph Willem
baron Van Ghent trok het een jaar later
Chatham en Sheemess c
gante Britten mores te leren.
In het „Rampjaar" 1672 en in 1673
vochten mariniers aan boord van 's lands
vloot in drie grote gevechten: op zee
Solebay waar Van Ghent het
leven liet Sohooneveldt en Kijkduin
op de schaats in de Waterlinde tegen'
de troepen van de Zonnekoning. En on
danks de numerieke overmacht
vijand, bereikten ze steeds het hun ge
stelde strategische doel
Samen met hun Engelse collega'
de v veroverden ze tijdens de Spaanse Sue
cessieoorlog de rots van Gibraltar. Na de
vrede van Utrecht in 1713 zwierven com
pagnieën mariniers aan boord van Staat-
,0D se schepen over de hele wereld om deel
te nemen aan wat thans gezien wordt
als „koloniale oorlogvoering". Ze demp-
narkt ten een slavenopstand in de moordende
noerassen van Suriname. Mariniers
maakten, opnieuw samen met de Engel-
eind aan de activiteiten
Algerijnse zeerovers.
In de negentiende eeuw weiden
last met de pacificatie van Oost-Indië
deel aan de strijd tegen op
standig België.
Toen de twintigste eeuw enkele jaren
roud was. kwam er een eind aan de ko-
'loniale oorlogen. De mariniers traden
toen op als gerzantechapswaoht te Peking
tijdens de Boxeropstand. In '1934
een onderdeel van de internatio
nale troepenmacht van de Volkenbond
tijdens de volksstemming in Saarland.
Vers in het geheugen ligt de heldhaf
tige weerstand die mariniers in mei '40
bij de Rotterdamse Maasbruggen boden
aan de Duitse troepen, hun deelname aan
8-30 (je sjag ,n je Javazee en de verdediding
Oost-Java tegen de Japanse over'
macht.
Militaire deugden
De mariniers, die oorspronkelijk „mooh
8.45 {ten meevaren" op de vloot, zijn thans op
grond van ervaring en traditie van eeuwen
belast met de militaire en fysieke vor-
ning van het overige marinepersoneel,
-t is een keurkorps, waarvan de toen-
ilige staatssecretaris P. J. S. de Jong
de Tweede Kamer getuigde: „dat
militaire deugden In de hoogste graad
en „de ïuggegraat van de vloot
te veohten zowel te water
te land en op de overgang daarvan"
Hij noemde het „over de hele wereld te
gebruiken en gereed, overal Ingezet te
vorden". Daarom werd het korps mari-
tot dusver buiten de NAVO-sterkte
gehouden. Maar daardoor ook, leek het
na het tot stand komen van de nieuwe
verhoudingen met Indonesië en het daar
uit voortvloeiend afstoten van Nieuw-
Guinea, minder dan ooit een taak te heb
ben.
:t was het oude liedje: in tijden
voorspoed raakte het korps mariniers
yl||| steeds in de vergeethoek om bij calamitei
j'lMl ten met de geringste middelen de kas
tanjes uit het vuur te halen. Het is daar-
om, dat het korps, van de generaal tot
510 aan de jongste marinier 3 ZM, uiterst
ingenomen is met het aanbod dat minis
ter Luns voor de Algemene Vergadering
de Verenigde Naties heeft gedaan:
-Binnen 24 uur een contingent
honderd man. het bevoorradingsschip
Poolster" met helikopters en landings
vaartuigen. gereed om op te treden, w:
ook ter wereld".
■KE^jNO_|egsen
Dat Is geen loze belofte: Nederland
SOllheeft drie QPO-compagnieën*, wi
da Antillen bevindt. Deze
nis
«en-
compagnieën bestaan voor de helft uit
beroeps- voor de helft uit dienstplichtige
mariniers.
Behalve aan het vechten het be
dwingen van relletjes zowel als het tem
men van een aanvaller, „waar je u tegen
zegt" besteden de „QPO"-jongens mo
menteel veel aandacht aan de studie. Ze
krijgen Engelse les, maatschappijleer,
UNO-zaken en land- en volkenkunde.
Inmiddels staan op het ministerie van
Marine hun naanen op de alarmrol, lig
gen op het bureau commandement hun
paspoorten klaar en in de MDAP-barak-
ken twintig ton munitie, gereed voor
transport wanneer de V.N. om steun
vraagt en de Nederlandse regeling be
sluit die steun te geven. Dan maken de
mariniers waar, dat het standbeeld in
Rotterdam niet zonder zin is.
Tweemaal zo oud
Met trots hebben verschillende wapens
en dienstvakken van de Nederlandse
landmacht in het jaar 19641965 hun
150-jarig bestaan herdacht. Zij werden
opgericht nadat op 30 mei 1814 by de
Vrede van Parijs Nederland als onaf
hankelijke. souvereine staat werd erkend.
Verscheidene van die onderdelen schre
ven hun eerste wapenfeiten neer na de
slag bij Waterloo, in 1815. die voor Na
poleon de genadeslag betekende. Het
korps mariniers Is precies tweemaal zo
oud als alle andere Nederlandse eenheden.
Reeds vóór de Tachtigjarige Oorlog, die
in 1568 begon, bestond de bemanning van
een „bequaero schip van oorloge" uit
bootsgezellen en soldaten. De eersten
zorgden voor de navigatie, de laatsten
hanteerden de wapenen. De Zeeuwse wa
tergeuzen hadden zeelieden in dienst, die
allen konden omgaan met de haakbus.
Weid een oorlogsschip zeilree gemaakt,
dan weiden Infanteristen van het Staatse
leger aan boord geplaatst om de beman
ningen voltallig te maken.
Was de vaart ten einde, dan zwierven
de mannen bedelend en zonder middelen
van bestaan.door het land. totdat ze a!
of niet bij hun compagnieën terecht kwa
men. Het spreekt voor zich, dat de krijgs
tucht onder deze zeesoldaten veel te wen
sen overliet. Na de voor ons land zo
rampspoedige zeeslag voor Lowestoft
schreef luitenant-admiraal Johan Evert-
sen aajn de Staten - Genei-aal„dat de
Soldaten de Marine soo gansch slecht be
vonden wierden. dat het niet om seggen
ls, ei.de dat in al haer doen, kruypende
bij vijf en twinttche en meer weg wan
neer wij voor den vijand quamen".
Onder toezicht
Deze lafheid, die oorzaak was van onze
nederlaag, moet wel indruk gemaakt heb
ben. In 1659 al had de Raad van State
bij de Staten-Generaal een advies inge
diend om, behalve 6.000 bootsgezellen,
enige compagnieën van de militie te lande
uitsluitend voor de dienst op 's Lands
oorlogsschepen te bestemmen. In 1664
werd bepaald, dat van elk der compag
nieën van de provinciën Holland, Zee
land, Friesland en van de Generaliteits
landen 25 zeesoldaten zouden worden
aangeworven. Maar pas na Lowestoft wer
den eindelijk enkele officieren speciaal
met het toezicht op de soldaten aan
boord belast.
De Staten van Holland, voorgelicht
door Johan de Witt, achtten deze maat
regel onvoldoende. De raadpensionaris
had op 23 juni 1664 een brief ontvangen
van Herman Ghijsen. die voor zaken naar
Engeland was gereisd. Deze Ghijsen ver
geleek de vlootbemanningen van Enge
land en van de Republiek der Zeven Ver
enigde Nederlanden en kwam tot de slot
som dat. „mits onsen Staet nochtans on-
feylbaer de Engelschen gedurig te boven
ofte ten minsten gelfjck behoren te we-
sen, soo hebbe ick. naer mijne kennisse
een concept ontworpen, hoe men alleen
in de provincie van Hollandt seer fatsoe-
neljjck een regiment maritime soude ton
nen oprechten, waarbij ick aanwijse boe
men gestaedlch 4.000 mannen soude con-
nen in dienst hebben, bequam om te
lande voor soldaat en ter zee voor ma-
Ver jaardag
Na advies van de luitenant -admiraal
van Holland en West-Friesland, Mich iel
Adriaensz. de Ruyter te hebben ingewon
nen, lokte De Witt een besluit van de
Staten van Holland uit. houdende dat
een „Regiment de Marine" met eigen
officieren, verdeeld in 19 compagnieën,
zou worden opgericht, dat de plaats zmi
innemen van het contingent „Soldaten
de Marine". Dit besluit werd op 10 de-
oember 1665 afgekondigd.
Deze datum is voortaan beschouwd
als de „Korpsverjaardag", die nog ieder
als de ..korpsverjaardag", die nog ieder
de Koninklijke Marine wordt hei-dacht.
Het korps, dat overigens pas op 2 de
cember 1817 de naam ..Korps Mariniers-
kreeg. bleef sedert zijn oprichting een
echt-Nederlandse eenheid, steeds de wetti
ge regering trouw.
Het vocht, 6.000 man sterk, onder barre
omstandigheden in de waterlinie tegen
de troepen van Lodewijk XIV. Het nam
niet aan de Napoleontische veldtoohten
deel. En tijdens de Belgische opstand,
toen het Koninkrijk der Nederlanden nog
maar vijftien jaar over eigen strijdkrach
ten beschikte, heeft het door zijn optre
den bij Dendermonde, langs de Schelde
en in Zeeuws Vlaanderen volgens zijn
traditie van 165 jaar „den muitelingen
een blij venden schrik ingeboezemd en
voor zichzelven eene blijvende reputatie
„Effies weg"
Een van de overlevenden van de Slag
in de Javazee vertelt: ,Jïet sclup
maakte zwaar slagzij. Het .sein:
*8cliip verlaten" was gegeven. Ik liep
naar 't hoogste punt en gooide m'njas
uit. Toen zag ik op het hellende dek
langs de railing, waar juist een paar
mariniers naar beneden gesprongen
waren, een rijtje schoenen staan, keu
rig: paar bij paar. In een ervan stak
een briefje: ..Ben effies weg"."
Hij uus er.
Toen het Korps binnen achttien uur
600 man moest leveren voor uitzen
ding naar Nieuw-Guinea, werd de
mannen de tijd gegeven om thuis af
scheid te gaan nemen, 's Morgens bij
baksgewijs ontbrak er één- De coni-
in and a nt van het Korps zed: „Die
man ontbreekt niet. Hij is op Schip*
hol". Inderdaad hij bleek op eigen
kosten een taxi genomen te hebben
om op tijd op de luchthaven te kun
nen zijn.
Voorbeeld...
Een officier der Mariniers, voor drie
jaar op Nieuw-Guinea geplaatst, was
zo bevoorrecht, vrouw en kinderen in
zijn nabijheid te hebben. In de periode
van zijn detachering is hij deson
danks niet één keer ..met de feest
dagen" thuis geweest. Hij wilde de
ongemakken van de jongens delen
en ze het voorbeeld geven.
Een foto...
De man, die model stond voor het
standbeeld ,,de Marinier" in Rotter
dam, bestaat in levende lijve. Het is
een korporaal, die enige weken na
de onthulling aan de dienstplichtigen,
die hij de eerste militaire vorming
moest geven, foto's van het beeld uit-
reikte met de sarcastische opmer-
king: „Jongelui, dit is een foto van je!
baksmeester. Wees er zuining op.
Neem een voorbeeld aan hem".
Zo doen we dat.,.
Tijdens een oefening van de QPO-
compagnie met de Engelse marine-
commando's, werd een afdaling langs
een kalkrots gemaakt. De troep ging
langs een kabel naar beneden, waar
van de ankerpaal getuid was met een
veel steiler aflopende draad. Een van
de Jannen, die voelde dat hij tegen
over die 'Engelsen te chauvinistisch
was geweest, wilde de waarheid van
zijn woorden bewijzen. Hij greep de
tuikabel en sprong. Beneden sloeg hij
enkele malen over de kop. En terwijl
iedereen dacht „Die heeft het gehad",
stond de branieschopper op, schudde
zich en zei:,,Zo doen we dat in Hol-
Zien zonder gezien te worden.
NEDERLANDER
INTERNATIONAAL KAMPIOEN
Arts ving in
vier dagen
378 pond
het i
ien op de Waddcnzet
<Van onze correspondent)
ANDIJK Dokter L. H. Ubbink (49)
uit Andijk mag graag aan de uispuf in
zijn gemeente op een karpertje of wil-
i'is staan hengelen met evenveel ge
noegen wil hij ook nog wel eens de
Wadden opgaan, maar sinds een j'iar
vindt hij het eigenlijk maar „klein"
werk. Nee. dokter Ubbink heeft vorig
jaar een andere vorm van echte sport-
visserij ontdekt waarbij ook inderdaad
felle strijd wordt geleverd tussen man
en vis. Kerelswerk tegen een vis die
sterker is dan de man. maar die je te
slim af moet zien te zijn.
Dokter Ubbink is onmiddellijk voor het
bodemvissen, het vissen op haaien en
congers (een soort zeepaling) harts
tochtelijk in vuur en vlam geslagen en
heeft vorig jaar twee keer twee weken
lang elke dag intensief strijd geleverd.
Als een van de zeer weinige Neder-
landers die deze sport beoefent, heeft
hij begin deze maand bij de Engelse
plaats Looe in Zuidwest-En geland deel
genomen aan de internationale kam
pioenschappen. En hij heeft er vriend
en vijand, debutant en oude rot ver
baasd doen staan van zijn enorme fee
ling voor deze sport. Hij behaalde
enkele eerste en tweede prijzen en had
derhalve ook een groot aandeel in het
veroveren van de teamprijs.
Twee meter
Het heeft weinig zin om precies te
vermelden welke prijzen dokter Ubbink
allemaal bij deze internationale kam
pioenschappen, waaraan hij toch pas
de eerste keer meedeed, wegsleepte.
Meer ^egt dat hij gedurende de vier
dagen dat er kon worden uitgevaren,
niet minder dan 378 pond vis naar
boven haalde. Op één dag bracht hij
het totaal zelfs op 184 pond. Daar waren
„joekels" onder van tussen de 25 en 30
pond en met eiyi lengte van bijna twee
meter, maar het zou hem ook nog nog
eens kunnen gebeuren dat hij een bak
beest van 70—80 pond aan de haak
slaat.
Behalve een zware- is het diepzee-
vissen ook een dure sport, die uiteraard
niet zomaar met de gewone hengeluit-
rusting kan worden bedreven. Er wordt
gevist met zeer zwaar materiaal en
met een lijn van 500 tot 1000 meter
lengte aan het eind waarvan vrij dikke
staaldraad is bevestigd. Waarschijnlijk
zal ieder deze sport wel eens op film
of t.v. hebben zien beoefenen en een
indruk hebben gekregen die een lange
en taaie trijd van geven en nemen
moet worden geleverd voor de via is
binnengehaald of met lijn en al
in de diepte verdwenen.
Twintig mijl
Behalve echter het dure materiaal,
waarvoor vele honderden guldens moe
ten worden neergeteld, komen er nog
de kosten bij voor logies én voor het
huren van een boot. waarmee men vier
vissers .tegelijk twintig mijl de zee
op gaat De huur van zo n boot met
bemanning bedraagt tien po.id per dag
120,hetgeen dan uiteraard wel
met zijn vieren wordt gedeeld.
Voorlopig moet dokter Ubbink zich
weer tevreden stellen met het „kleine"
werk in de visput of op de Wadden,
maar volgend jaar brengt hij zeker zijn
vakantie weer door in Looe, Hij is het
trouwens als internationaal individueel
kampioen diepzeevisser wel verplicht
zijn grote wisselbeker te verdedigen.
