Het „Sinte Elisabetten Gasthuus
11
MET DE RESTAURATIE IS VOORZICHTIG BEGONNEN
IN DE VROUWENKAMP TE LEIDEN
amm
lil
PRIVÉ OORLOGSMUSEUM ALS HOBBY
n
3"
i i i 11
a a
PAGINA <r
1966
foto boven:
Een gezicht op de noordzjjde van hel
Elisabethhof, officieel zjjn de huisjes,
op een na, leeg, maar diverse beoefe
naars van de schilder- en etskunst heb
ben ze als hun atelier ingericht; een
sfeervollere omgeving is voor hen moei
lijk denkbaar.
Het zal de aandachtige en zich voor"
oud stedeschoon en Leidse historie
interesserende wandelaar wellicht zijn
opgevallen, dat aan de noordzijde van
de Ceciliastraat, in de voormalige Vrou
wenkamp tussen de Oude Vest en de
Haarlemmerstraat, waar een lange,
grauwbepleisterde gevel de achterzijde
vormde van het Elisabethhof ook
wel genaamd „Het Hofje van Zessen"
centrum te maken, werd ons duidelijk,
dat het stoutmoedige plan: dit unieke
brok Leidse historie weer de oorspron
kelijke en gelijk nieuwe bestemming te
geven, in het beslissende stadium
gekomen. Dit stadium is het afronden
van het financiële gedeelte en de bouw-
voorbereiding. De reeds nu plaatsgevon
den werkzaamheden zijn van die bouw-
voorbereiding een schuchter begin, doch
historische bestemming hebben terug
gekregen en Leiden een aantrekkelijk
monument waarin naar mag wor
den verwacht historische en moder
ne tijd elkaar op gelukkige wijze zullen
Ontmoeten.
Het (thans enigszins gewijzigde) ont
werp van het gerestaureerde complex
in vogelvlucht gezien. Deze wijzigingen
zijn goed te zien op de tekening van
de gevehvand, elders op de pagina.
Ateliers
verdwij
m m m$
moeten
nen
Een en ander houdt tevens in, dat de
kunstenaars, die er thans nog een min
bouwvallig onderdak hebben
gevonden, elders hun heil zullen moeten
gaan zoeken. Zoals bekend heeft in het
voormalige regentenhuis, de gevel met
de gekleurde wapens, Joop van Kralin
gen zijn beeldhouwwerkplaats; in de
oude huisjes vonden bij tijd en wijle
verschillende andere kunstenaars of
kunstenaressen een ruimte om te wer
ken. Dat zal dan afgelopen zijn, maar
hen voor zover ze niet eerder
vertrekken geldt: komt tijd komt
door de zes huisjes, die aan een zijde
van de binnenhof staan slopers aan
het werk zijn geweest. Een stuk muur
heeft plaats gemaakt voor een houten
schutting.
Wij zijn achter die schutting eens
wezen kijken en toen bleek ons, dat de
slopersmoker ook reeds aan de bin
nenzijde van het complex was gehan
teerd. Een lelijke schutting, welk nog
veel oud schoons in het pittoreske hofje
aan het oog onttrok, was verdwenen.
De moderne bebouwing, die op een on
zalig tijdstip tegen de historische zie
kenzaal was „aangeplakt", was even
eens weg. Het oudste gedeelte, de uit
3428 daterende grote ziekenzaal van
„Het Sinte Elisabetten Gasthuus" was
bloot gekomen.
Beslissend stadium
In een gesprek met dr. M. A. van
Dongen, een van de initiatiefnemers om
van dit complex een invalidenbejaarden-
Hier ziet men de ziekenzaal ontdaan
van alles wat er door de eeuwen heen
was aangebouwd, hoewel dit gebouw het
oudste gedeelte is van 't complex (1428)
is het merkwaardigerwijs het best intact
gebleven.
men hoopt begin volgend jaar met de
restauratie en herbouw waarvoor de
ontwerpen zijn gemaakt door - het ar
chitectenbureau Van Oerle, Schrama,
Bos definitief te kunnen beginnen.
Trapgevel
Begonnen zal dan worden met de
nieuw te bouwen trapgevel aan de Ce
ciliastraat met daarachter de verbin
dingsvleugel, die het „Hofje van Zessen"
zoals oorspronkelijk weer zal
scheiden van het Elisabethhof.
Over ongeveer drie jaar hoopt men
met de hele restauratie en bouw klaar
te zijn; dan zal het geheel weer zijn
Onze fotograaf die, op verzoek
van Dr. van Dongen, de huidige
situatie van het hofje vastlegde,
zocht naar een goed plaatsje om
een overzichtfoto te maken. Op
de bovenverdieping van 't huisje
wat tegen de kapel is aange
bouwd (en al jaren leeg staat)
trof hij het restant van een mid-
deleeuwsraam aan (foto links).
Dr. van Dongen op de hoogte
gesteld van deze vondst toonde
zich zeer verrast en nam contact
op met de architect, ir. Van Oer
le, die ook onkundig bleek van
deze, naar nu blijkt, zeer be
langrijke vondst.
De ouderdom van de kapel kon
n.l. alleen afgeleid worden uit
de stichtingsakte en een teke
ning uit plm. 1560. Bouwtech
nisch was er echter geen enkel
bewijs over het juiste bouwjaar.
Deze ramen nu, (dr. van Dongen
vond er later zelf nog één, ach
ter het behang verscholen) vor
men een belangrijke schakel in
het hstorische onderzoek.
Dit zijn de 2 meest zuidelijk gelegen
huisjes van het Elisabethhof. Het Is de
bedoeling deze in te richten als zusters
huis en sacristie.
Dit restant van
een kerkraam is
te zien op de bo
venverdieping
van het prove
niershuisje wat
tegen de kapel is
aangebouwd.
ES nsa £23 L
■mr-
r
Als alles zonder
strubbelingen
verloopt, zal het
Elisabethhof er
over 3 jaar uit
zien zoals op ne
venstaande teke-
Uelderen uil de Slebold-
straat 7 is voor een aantal Leldenaren
sinds kort een bekende figuur. Op de
Leidato Hobbyshow was h(j n.l. een van
de Inzenders met een soort oorlogsmu
seum. Hoewel dit voor het publiek het
meest Intrigerende bestanddeel Is van
zijn verzameling, vormt het niet de
hoofd-schotel.
Vroeger heeft de nu 28-jarige
laar als marinier gediend en Is ook ln
Nieuw- Guinea geweest. Toen htj uit
dienst kwam had hij wat distinctieven bij
elkaar. Wegens zijn levendige belang
stelling voor dit legeronderdeel hegon
mij wat
riTGEBREIDE COLLECTIE
Wanneer men de wat steile trap op
gaat naar de zolder, is het eerste waar
de blik op valt een drietal poppen, aan
gekleed reap, als Amerikaans, Pools en
Engels soldaat. Naast een collectie uni
formen bezit de lieer van Gelderen vlag
gen, petten, helmen, marlniersdlstliic-
Ileven, compleet vanaf rond 1800, pam
fletten, distributiekaarten en een hoe
veelheid Interessante documentatie,
vi aaronder foto's en films.
"Op een gegeven moment stond ik stil
en toen zei een vriend, die
distinctieven gekregen had:
Je geen Engelse en Amerikaanse".
Hij voegt er onmiddel(Jk aan toe: "Het
blijft altijd bijzaak. Wanneer ik iets kan
rullen voor mariniers distinctieven zal
ik dat zeker doen."
HANDEL
Er bestaat op het ogenblik een handel
In oorlogs herinneringen. Zelfs worden
o.a. In Oostenrijk vervalsingen vervaar
digd. Maar de echte kenners schijnen de
ze toch wel te kunnen herkennen.
Al met al een Interessante hobby dis ook
niet bepaald algemeen Is.
