HOOFDSCHOTEL? VLEES!
De moord op
Jean Paul Marat
Boosheid
over uit
de school
geklapte
besluiten
van raad
BURGERVADER GESPLETEN
GEMEENTE HAZERSWOUDE
BESTUURT OP EEN AFSTAND
5Kroonprins55 in SPD.
Schmidt, naar Bonn
lijr
Gas en sloot
ontsieren
aangeboden
ambtshuis
MEER VERRAST DAN
DIEP GETROFFEN
Driehoofdige leiding bij
het Nationaal Ballet
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1965
DE LEJDSE COURANT
PAGINA 7
(Advertentie)
sr verslaggevers)
De raadsvergadering van
in Hazerswoude brengt
mogelijk merkwaardige dingen aan het licht. Voor
de zoveelste keer sinds mei van het vorig jaar komt
dan aan de orde de zaak van de ambtswoning van
burgemeester C. G. van Dobben de Bruyn, die nog
steeds in Alphen aan den Rijn woont en weigert
zijn intrek te nemen in het Hazerswoudse burge
meestershuis aan de Warnaarkade. Van zijn voor-
Bij de raad heeft de burgemeester
nul op het rekest gekregen, toen hij des
tijds de medewerking inriep voor hel
kopen of bouwen van een ambtswoning
aan de Rijndijk naast of in de onmid
dellijke omgeving van het nieuwe ge
meentehuis. De raad stemde dit voor
stel af met 7 tegen 6 stemmen, ging na
dien met een motie over deze kwestie
ln besloten vergadering en liet de mo
tie vallen, toen de deuren weer open
gingen. Intussen bleef de burgemees
ter zitten waar hij zat.
Later heeft de burgemeester zich met
n verzoekschrift tot de koningin ge
wend om te bereiken, dat hem als bur
gemeester ontheffing zal worden ver
leend van de verplichting om in zijn
standplaats te wonen. In een bij de
raadsstukken gevoegde toelichting
schrijft de burgemeester thans, dat hij
het verzoek aan de koningin alleen
heeft ingediend, omdat de leden van de
raad hem dit hebben gevraagd in de be
sloten zitting van 29 oktober van het
vorige jaar.
Wat er achter die gesloten deuren is
besproken is in de schoot der goden ver
borgen. Medebestuurder noch raadslid
vonden wij bereid om het voorbeeld te
volgen van de burgemeester, die naar
hun smaak buiten zijn boekje is gegaan
door uit de school te klappen. Men
neemt hem deze tactiek kwalijk. In zijn
uitvoerige toelichting wemelt het trou
wens van tactische trekjes,.van één pas
terug en twee vooruit, de typische
strijdwijze van een man, die vastbeslo-
gangers heeft men nooit klachten gehoord, maar
hij vind het te klein voor zijn vrouw en drie
kinderen, walgt van de sloot achter langs het huis
waarin het riool uitmondt, acht zijn brede burge-
meesterskijk ingedamd door de gashouder vlak
achter het huis en maakt er geen geheim van, dat
het zitje achter in de tuin bijgevolg weinig riante
verpozing biedt. De burgemeester komt er trouwens
rond voor uit, dat zelfs al zou hij willen hij zijn
vrouw niet meer zou krijgeu.
Hij schrijft: „Daar het aanvragen
in toestemming voor het wonen buiten
mijn gemeente niet direct mijn wens
heb ik dit alleen willen doen na
overleg met de commissaris der konin-
nadat alle toen zittende leden van
de raad mij verklaard hadden, dat zij
mijn verzoek gunstig zouden advise-
En hij vervolgt: „Uit de notulen,
de besloten zitting moet men wel tot de
conclusie komen, dat de raad liever
burgemeester wonend in Alphen aan d
Rijn heeft dan een burgemeester wo<
Rivaal van Erler
in bondsdag
(Van onze correspondent Jan Bouwer
BONN De minister van Binnen
landse Zaken van de stad-staat Ham
burg, Helmut Schmidt, heeft besloten
Bonn terug te keren. Hij zal weer
zitting nemen in de. bondsdag als lid
de sociaal-democratische fractie.
Schmidt is de militaire expert van de
SPD, hij was officier van de Wehr-
macht en is reserve-officier van de Bun-
deswehr. In Willy Brandt's rompkabi-
et was hij minister van Defensie.
Schmidt is de tweede versterking
van de SPD-bondsdagfractie.
De Wirtschafts-senator, minister van
Economische Zaken van West-Berlijn,
prof. Karl Schiller zal er ook zijn baan
geven en zijn intocht in het Bonnse
parlement houden, waar hij opvolger
wordt van de gedurende de vierde zit
tingsperiode van de bondsdag overleden
economische expert in de partij prof.
Deist.
Vooral de beslissing van Helmut
Schmidt is voor de partij vermoedelijk
'an zeer grote betekenis.
Nu Willy Brandt heeft besloten om
niet meer kanselierskandidaat van West-
Berlijn te zijn, is de weg vrij voor Hel
mut Schmidt, die al voor de verkiezin
gen van 19 september j.l. aan de balk
stond als toekomstige kanselierskandi
daat der socialisten.
Schmidt zelf wijst dergelijke specu
laties als voorbarig van de hand. Hel
mut Schmidt is een van de socialistische
politici die de positie in de Bondsdag
ongetwijfeld weer wat meer niveau zul
len geven en zal proberen 'n alternatief
programma te presenteren, waartus
sen in de toekomst de Westduitsers
zullen kunnen kiezen.
De leider van de SPD-fractie in de
Bondsdag blijft Fritz Erler, die er zeer
onder lijdt dat hij in zijn kieskring
Pforzheim in Baden-Württemberg
door de CDU werd verslagen. Dit heeft
in de partij zijn prestige nogal 'n
knak gegeven. Erler is eveneens kandi
daat voor het kanselierschap in 1969. De
verhouding tussen hem en Schmidt is
niet al te goed naar het schijnt. In de
komende jaren zal de rivaliteit tussen
Schmidt en Erler ongetwijfeld nog vaak
de dag treden en zulks zeker niet
ten voordele van de SPD.
Schmidt wordt plaatsvervangende
fractie-chef van de SPD. Hij heeft ech
ter al laten weten dat hij zich in Bonn
niet uitsluitend meer met defensiepro
blemen zal bezighouden, maar zich ook
de grote politiek wil wijden; Dit
schijnt zeer krachtig op kanseliers-am
bities te wijzen.
De ambtswoning aan de Warnaa
kade vinden de burgemeester t
diens vrouw te weinig riant.
Nu Is tactisch inzicht een van de
meest noodzakelijke eigenschappen
voor de burgemeester van Hazerswou
de, ongeacht door wie deze funstie
wordt vervuld. Want deze gemeente
valt cultureel en maatschappelijk, maar
ln elk geval geo rgraflsch in twee duide
lijke delen niteen. Vooreerst is er met
de oudste papieren Hazerswoude-dorp,
waar de eeuwen sluimeren ln stille
straatjes en de kerkspits de blik
hoog richt; en daarnaast stoot zich op
in de vaart van het Zuidhollandse volk
Hazerswoude-Rijndljk, een nieuwe kern
van blinkend baksteen.
Wel verre van Hoeks en Kabeljauws
te zijn leeft het Hazerswoudse volk ii
pais en vree, maar in de raadszaal wil
het nogal eens bliksemen. Beide partij
en spelen er uit- en thuiswedstrijden
met het eigen publiek op de tribune,
want Hazerswoude heeft twee gemeen
tehuizen. één in het dorp en één aan de
Rijndijk en om en om vormen zij strijd-
De burgemeester gewaagt er ook van
in zijn toelichting, als hij schrijft: „Het
is duidelijk, dat uw raad, althans waar
schijnlijk de meerderheid, slechts
wenst, dat uw voorzitter zich vestigt in
de ambtswoning aan de Warnaarkade en
zal trachten terwille van „Het Dorp"
dit coüte que coüte te bereiken". En
passant wijst de burgemeester- erop,
dat zijn naam er borg voor staat, dat
hij, waar hij ook woont in Hazerswou
de of zoals nu in Alphen aan den Rijn,
de belangen van Hazerswoude en
hiermee bedoelt hij Het Dorp en de
Rijndijk gelijkelijk en met zorg zal
weten te behartigen. De 4 kilometer wei
land, die Het Dorp van de Rijndijk
scheidt, zal niet in staat zijn zijn blik
te benevelen, ook al zegt de burgemees
ter, dat het bij mistig weer moeilijk zal
Burgemeester Van Dobben de Bruyn
wil naast of nabij het nieuwe
gemeentehuis aan de Rijndijk een
ambtswoning.
zijn om zijn weg te vinden naar het ge
meentehuis.
Officieus heeft de raad laten weten,
dat kosten noch moeiten gespaard zul
len worden om de burgemeesterswo
ning in het dorp op te knappen, c.q. te
restaureren. Maar de burgemeester
haalt een uitspraak van de directeur
van gemeentewerken aan, dat de wo
ning met de steil toelopende dakcon
structie onmogelijk door inwendige ver
bouwing geschikt te maken is.
Kring rond
Kortom, er liggen een paar warme
ijzers in het vuur. De Kroon zal op het
verzoekschrift reageren overeenkom
stig het advies van Ged. Staten; en
G.S. weer op advies van de raad. En
aan deze wordt door loco-burgemeester
H. van Rijn voorgesteld afwijzend te
adviseren. Dezelfde raad, die blijkens
de toelichting van de burgemeester
hem heeft verzocht het verzoekschrift
in te dienen.
Uitwoning van een burgemeester
wordt slechts toegestaan als 't belang
de gemeente dit vergt. En dit be
lang schijnt hier niet in het geding.
Daarom ook stelt de burgemeester, dat
hij zelf naar een oplossing zal blijven
zoeken, als er geen betere ambtswo
ning voor hem zal worden gevonden.
Burgemeester Van Dobben de Bruyn
heeft overigens ervaring in het uitwo-
i. Hij woonde al in Alphen aan den
Rijn, toen hij nog burgemeester was
het inmiddels opgeheven Zwam-
rdam. Hem werd dit toen toege
staan, omdat ook de Zwammerdamse
ambtswoning hersteld moest worden.
Hiervoor is echter nooit geld uitgetrok
ken, omdat Zwammerdam op de nomi
natie stond om als zelfstandige gemeen
te te verdwijnen. Dat dit nog twaalf
jaar bleek te duren had niemand voor-
Intussen deed burgemeester Van
Dobben de Bruyn uitgebreide ervaring
op in het besturen van zijn gemeente
op afstand.
Veteraanfilmster
Clara Bow
overleden
HOLLYWOOD (Reuter). Clara
Bow, de „vampier" van de stomme film,
is op zestigjarige leeftijd overleden.
De roodharige ster heeft in afzonde
ring in Culver City gewoond. Haar zoon
heeft eens gezegd, dat zij aan ongenees
lijke slapeloosheid leed. Zij schilderde en
las voortdurend, maar ging bijna nooit
uit. Clara Bow dankte haar betiteling
als „it girl" aan de schrijver Elinor
Glyn, diie deze term gebruikte om de
geëmancipeerde meisjes van de tijd na
de eerste wereldoorlog aan te duiden.
In 1930 was zij verwikkeld in een
goksohandaal met Will Rogers. Zij te
kende blanco cheques om haar verliezen
in Blackjack in Nevada te betalen, maar
dat ging in de duizenden lopen, zodat zij
hiermee moest stoppen. Later, toen zij
een nieuw filmcontract kreeg, zuiverde
zij haar schulden aan.
Lucille Starr ontvangt
,De Gouden Tulp'
AMSTERDAM Lucille Starr de zan
geres, die beroemdheid verwierf door de
„French Song", wordt door haar grote
populariteit in Nederland onderscheiden
met de „Gouden Tulp". Tot dusverre is
deze eer alléén Billy Vaugh ten deel
Voor de „French Song" ontvangt zij
tevens een gouden plaut, voor de verkoop
van 155.000 platen. Zaterdag a.s. zal zij
schitteren tussen de sterren van het jaar
lijkse Grand Gala du Disque.
Revolutie
als bizarre
Reeds bij het begin, toen Eric van Ingen, de „omroeper", zijn eerste
knittelverzen zei, had men zaterdagavond het gevoel, dat het een zeer
goed te bekijken voorstelling zou zijn van De Vervolging van en de
Moord op Jean-Paul Marat opgevoerd door de verpleegden van het
krankzinnigengesticht van Charenton onder leiding van de Markies
de Sade zo luidt de volledige titel van het stuk van Peter Weiss
maar geen voorstelling, die bijzonder aangrijpend of treffend zou
worden. Dat voorgevoel van de aanvang is althans wat ons betreft
uitgekomen. In die aanvang leek het stuk een musical geworden,
door Joris Diels bijzonder bekwaam geregisseerd, maar een musical
is het gebleven haast tot het eind als de gefingeerde auteur ervan, de
Markies de Sade het manuscript achteloos weg gooit en langzaam en
onbewogen het toneel van Hep van Delft, een zeer geslaagd decor, met
het stijlloze Heilig-Hartbeeld op de achtergrond, verlaat.
Men werd door het zien van deze door
de Haagse Comedie tot in de pun-tje6
erzorgde en goed gespeelde uitvoering
eel minder geboeid dan door het lezen
an de door Bert Voeten zo virtuoos ver
taalde tekst. Bij die lezing althans zo
verging het ons is men geïnteresseerd,
bij de opvoering zaterdag ln een bijna uit
verkochte zaal, bleken we dat veel minder.
We zaten er een beetje tegen aan te kij
ken zonder dat het ons veel deed.
Frappante dialoog
Alleen bij de dialoog tussen De Sade en
Marat werd dat even inderdaad vrij
kort anders. Dan wordt het voorlopige
deficit van de revolutie immers aange
toond en de latere toekomst van gelijk
schakeling als gevolg van die revolutie
duidelijk gemaakt. De Sade als individua
list moet noch van de naaste toekomst
het herstel noch van die latere toe
komst van de gelijkschakeling iets heb
ben. Hij is een individualist en hij schreef
ln zijn dertien jarige gevangenistijd zijn
seksuele gruwelverhalen om de hartstoch
ten van zijn tijd te leren kennen en die
van zichzelf. Hij wil alleen zichzelf zijn,
de rest interesseert hem niet meer. Hij
lijkt zo ongetwijfeld verreweg de meerdere
van Jean Paul Marat, die zloh zit te
krabben In zijn bad en vrij onnozele, op
hitsende toespraken tot de natie aan het
opschrijven is met een vederpen.
Ko van Dijk speelde die Markies De
Sade met een welbewuste beheerstheid en
grandeur een vertolking die we de beste
en meest imponerende in de opvoering
achten. Hij maakte de verdere Markies De
Sade tot een levend mens. Veel minder
slaagde Max Croiset wat Jean Paul Ma
rat betreft. Hij markeerde heel sterk, hij
spreekt de woorden die Marat zelf eens
gesproken of geschreven moet hebben, hij
is dus veel meer „geschiedenis" dan De
Sade, maar hij was het op de wijze van
sommige historische of pseudohlstorische
romans net eoht, maar niet waarachtig
genoeg.
Musical, net echt, maar niet waarach
tig genoeg, vooral ook dank zij de zeer
passende, gedeeltelijk kleurige kostuums
van Has Noordhoek Hegt, fraai kijkspel
bleek het grootste gedeelte van de voor
stelling. Ei- was een voortdurend geva
rieerd toneelbeeld. Speciaal aan groeps-
regie heeft Joris Diels veel aandacht be
steed en hij deed dat bijzonder bekwaam.
Men kan vaststellen dat binnen de opvat
ting die Joris Diels zich van het stuk
vormde alles klopte. De zangers. Georget
te Hagedoom, Jules Royaards, Kees Coo-
'en, Jacco van Renesse gaven deze bizarre
musical het hare. De muziek van Jurri-
aan Andriessen paste bij het gebeuren en
werd goed uitgevoerd, maar het artificiële
karakter van het stuk of deze opvatting
van het stuk wordt er nog door versterkt.
Bovendien bemerkte men ln de opvoering,
dat Peter Weiss zich nogal eens herhaalt
HAAAGSE COMEDIE
Auteur: Peter Weiss
Vertaling: Bert Voeten
Regie: Joris Diels
Muziek: Jurriaan Andriessen
Decor: Hep van Delft
Kostuums; Has Noordhoek Hegt
Hoofdpersonen
Directeur Coulmier GUsbert Tersteeg
Mark les de SadeKo van Dijk
Jt-nn-Paul Marat Max Croiset
Stmonne Evrard Ingeborg Elsevier
Anny de Lange
Jacques
Omroeper
Gekke boel
Zoals het zich nu voor onze ogen af
speelde was het een gekke boel in dat
krankzinnigengesticht, maar niet eens zo
heel erg gek en de ideeën, meer van Peter
Weiss dan van De Sade waarop het ge
bouwd is, kwamen nauwelijks aan de orde
althans zeker niet sterk naar voren. Het
werd ook niet werkelijk navrant zoals het
ons bij lezing van de tekst wel leek.
De enige, naast Ko van Dijk als De
Sade die dit onontkoombare, navrante ka
rakter, die gruwelijkheid, volledig toonde
was voor ons Ingeborg Elzevier in haar
opvallende, volgehouden en sterke vertol
king van de gezellin van Marat. Stmonne
Evrard. Zij was werkelijk een krankzin
nige die een rol speelt. De anderen waren
actrices en acteurs die krankzinnigen in
een rol spelen, min of meer voor de gTap.
Het dichtst bij de vertolking van Inge
borg Elzevier kwamen Wim van Rooy als
de gewezen kloosteroverste, nu fanatiek
revolutionair, Jacques Roux. Frans van der
Llngen als de bezeten verliefde Duperret
en Anny de Lange als Charlotte Corday.
Maar zelfs tegen deze Charlotte Corday
bleef men een beetje aankijken, zonder
werkelijk getroffen te worden.
Gijsbert Tersteeg gaf een zeer goede
vertolking van de directeur van het ge
sticht: Coulmier, maar die is niet gek
en die hoeft niet te treffen, die hoeft al
leen maar lachwekkend te zijn ln zijn
deftig opportunisme en dat was hij.
Ondanks de. als gezegd, bekwame, zelfs
hier en daar virtuose regie van Joris Diels
die zijn opvatting van het stuk welhaast
geheel verwezenlijkte, heeft de voorstel
ling ons dus weinig gedaan.
Dat kan aan ons liggen, het kan ook
aan Peter Weiss liggen. We zijn geneigd
te geloven dat het aan de opvatting van
Joris Diels ligt. die meer de musical en
het gekke naar voren haalde, dan de
krankzinnigheid dei- wereld weerspiegeld
in het krankzinnigengesticht in Charen
ton. Het publiek bleek aan 't slot enthou
siast, maar gedurende de uitvoering, naar
het ons voorkwam, toch niet voortdurend
geboeid. Jos. p.
Artistieke
verzekerd
Da's brood
op jonge kaas
op oude kaas
op brood
Van onze correspondent
AMSTERDAM 27 sept. Het Natio
naal Ballet gaat zijn vijfde seizoen ln
met een driehoofdige artistieke leiding.
Voor de periode 196151966 z(Jn naast de
directrice Sonia Gaskell ook de jonge
choreograaf-balletmeester Rudi van
Dantzig (32 Jaar) en Robert Kaesen
(34 jaar) in de artistieke leiding op
genomen. Dit Is gistermiddag bekend
gemaakt tijdens een in Amsterdam ge
houden bijeenkomst door de directie en
het bestuur van Het Nationaal Ballet.
Tot dusver was de artistieke leiding uit
sluitend In handen van mevrouw Gas
kell.
Zoals bekend zijn de laatste jaren bin
nen de kring van Het Nationaal Ballet
grote personeels-moeilijkheden geweest.
De nieuwe benoeming is niet geheel
onverwacht gekomen. Al enkele jaren,
zo verklaarde Sonia Gaskell zelf, werd
gezocht naar een mogelijkheid om op de
juiste wijze in de opvolging te voorzien.
„Dat wil niet zeggen, dat ik binnenkort
Het Nationaal Ballet in de steek zal la
ten. Met de benoeming van Van Dant-
zig en Kaesen in de artistieke leiding
wil ik echter geregeld zien, dat bij mijn
eventuele heengaan de tot nu toe ge
voerde beleidslijn wordt doorgetrokken,
opdat aan de tradities van Het Nationa
le Ballet niet abrupt een einde zal
komen. Voorts acht ik het een gezond
idee om nu ook Jonge talenten met fris
se gedachten aan bod te laten komen."
Mevr. Gaskell legde er de nadruk op
dat de heren Van Dantzig en Kaesen
door het bestuur benoemd zijn op haar
uitdrukkelijk voorstel, omdat deze bal-
letmee8ters in haar ogen duidelijk te
kennen hebben gegeven het met de
hoofdpunten van het door haar gevoer
de beleid eens te zijn.
Deze hoofdpunten houden in: een
streven naar een repertoire op Interna
tionaal niveau met een grote verschei
denheid van stijlen, opdat het Neder
landse publiek in de gelegenheid wordt
gesteld vla Het Nationaal Ballet kennis
te nemen van zowel het klassieke reper
toire als de Jongste ontwikkelingen In
de danskunst.
„Het is uiteraard duidelijk", aldus
mevr. Gaskell", dat Van Dantzig en
Kaesen vooral om hun choreografische
begaafdheden gekozen zijn, en voorts
omdat zij de laatste jaren voldoende
blijk hebben gegeven van hun organisa
torisch talent. Het laatste seizoen met
name waren zij reeds nauw betrokken
bij het artistieke beleid. De laatste
maand voor de vakantie voerden z(J
zelfs zelfstandig de leiding, toen ik
immers zitting had in de jury van het
Internationale Balletfestival dat te Var
na in Bulgarije gehouden werd",
Ook voor 't seizoen 1965-'66 zal Het
Nationaal Ballet zich op Nederland con
centreren. Van het aantal reeds te ge
ven voorstellingen staan reeds 45 vast
in Amsterdam. Voor het nieuwe seizoen
zijn nog geen overeenkomsten geBloten
met de nieuwe operastichting. Het
„Zwanenmeer" blijft op het repertoire.
In buitenland
Het optreden in het buitenland zal zich
dit seizoen, aldus mevrouw Gaskell, be
perken tot hoogstens twee maanden.
In ieder geval maakt het ballet een
tournee van zes weken door Zuid-Ame-
rika (Brazilië, Uruguay, Chili, Pe
ru en waarschijnlijk ook Curasao),
die op 15 april irct een voorstelling In
Buenos Aires begint.
Voor het nieuwe seizoen zijn als solis
ten geëngageerd de internationaal be
kende Canadezen Anne-Marie en Da
vid Holmes. Het vinden van een leraar
van topklasse blijft moeilijk.
Mevrouw Gaskell deelde voorts mede
dat mevrouw Ola Nofa uit Leningrad
voor enige maanden naar Nederland
zal komen.
