HI-FI HI-FI HI-FI DRAAGBARE RADIO T.V.-signalen A/.T.S. toont reportage- trein Seminaristen nu ook op universiteit DOEN AARDE MAAR EVEN AAN-WAAR BLIJVEN ZE? Het Elektron Geen E.E.G. ten koste van democratie DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1965 DE LEIDSE COURANT PAGINA 11 DAN TOEN WERD UITGEVONDEN (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM Als u naar de Firato gaat met het idee om „zo »aar eens te kijken", maar met in het achterhoofd het vage voor nemen om u misschien te laten verleiden, dan bent u een willig object voor de mensen die er in hun stand hun uiterste best voor doen u iets te verkopen, zij het dan via de winkelier. Waarschijnlijk gaat u niet naar de expositie met enige duizenden in de binnenzak, al is het dan uiterst eenvoudig ze er kwijt te raken. Misschien heeft u wel wat over voor een ,,hi-fi"-installatie. Maar laat u niets w ij smaken: het kost u een hele schep geld Hl-fi is al jaren een modewoord, de glans Is er. ondanks de televisie en al ons andere speelgoed, nog lang niet af. U zult het woord op de Firato om de haverklap tegenkomen. De t.v. heeft nóch de radio, nóch de grammofoonplaat ernstige con currentie kunnen aandoen en afspeelapparatuur is dan ook nog een artikel waarin de elektrotechnici, de vormgevers en de gebruikers zich naar hartelust kunnen tleven. Hi-fi is in onze tijd nog meer hi-fl dan het was toen de term werd uit gevonden. De droom van het orkest in de huiskamer is reëler dan ooit tevoren, o( de buren dat nu leuk vinden of niet. de Firato en ga horen, hoe luisterrijk Hi-fi is. Hoeveel mooier het nog wordt, als u het budget kunt verdubbelen, en tenslotte kunt u er zien en horen wat er te koop is voor iemand die er een paar duizend gulden tegenaan zou wil len gooien. Daarvoor koopt u werkelijk het hele Concertgebouw-Orkest, de Wiener Symphoniker en al die andere beroem de orkesten, en laat u om 't even welke beroemdheid als solist bij u thuis spelen, zo vaak u wilt. Overigens: u zou in het laatste ge val ook wel een speciaal huis om uw installatie moeten laten bouwen, want LUISTERRIJK VOOR WIE ER EEN PAAR DUIZEND TEGEN AAN WIL GOOIEN Wie wel eens een plaat draait, op 'n platenspeler die op de radio is aange sloten, of op een (kant en klare) elek- tro-grammofoon, en nu door welluiden de advertenties of wellicht door de Fi rato ..rijp" gemaakt voor 'n Hi-fi-in- stallatie, die moge gewaarschuwd de RAI-deuren passeren. Niet omdat men op de loer ligt om hem bij de neus jte nemen. Maar omdat hij, in verreweg de meeste gevallen zichzelf iets zal gaan wijsmaken. Hi-fi bestaat. Het is geen loze recla mekreet. Maar Hi-fi is, uit de aard ijn wezen, geen goedkope aangele genheid. „High fidelity", hoogste be trouwbaarheid in de weergave, wil zeg gen dat de elektro-akoestische indus trie al haar kunnen heeft gebundeld in de reeks plaat-platenspeler-versterker- luldsprekers. Dat kan echt niet voor 'n prikje. En wie voor het genot van een waarlijk grandioze weergave van op platen geconserveerde muziek niet méér over heeft dan eert paar hon derd gulden, die moet zijn Hi-fi-dromen Nu kunt u natuurlijk een beetje smok- kelen: als u een uitstekende platenspe ler hebt over de platen zelf praten we niet, die zijn praktisch allemaal van uitstekende kwaliteit) en u koopt ter vervanging van de radio 'n kwaliteits versterker, dan kunt u zichzelf aanpra ten dat u Hi-fi hebt. Ook al weet u de luidsprekerboxjes die u altijd al ge bruikte nu niet direct van de beste kwa liteit zijn. „Nou ja", denkt u dan, „he voornaamste is toch in orde, alleen di speakertjes, dat is zo erg niet..." Dat is echter etn aanzienlijk eind naast de waarheid. Stel dat een foto zichtbaar moet blijven door een hinder nis van een stuk of vier glazen platen. U bent dan wel zo wijs om vier stuk ken helder glas te nemen. Drie stuk ken helder glas en een stuk dat beroet is, leveren zowat hetzelfde effect er zwarte ruiten. Ieder element in de keten van plaat tot luidspreker is een hindernis. Wie met één ervan smokkelt, doet praktisch het gehele effect teniet. Tot welke prijs? Wat kost echte Hi-fi dan? Voor min- t dan driehonderd gulden hebt u nau welijks een platenspeler die in 'n Hi- fi-installatie thuishoort. Het neusje van de zalm kost zelfs zeven- tot achthon derd gulden. Dan de versterker. Ze zijn er in tien tallen merken, in uiteenlopende klas- Streeft u, na de schrik die de pla tenspeler u bezorgd heeft, nog altijd welbewust naar Hi-fi, reken dan op minstens vijfhonderd gulden voor versterker. Daarvoor hebt u stereo, ruisonderdrukking en wat verder alle maal van veel goedkopere versterkers wordt gezegd, maar dan hebt u 't echt. En nu de luidsprekers. Voor twaalf gulden vijftig per stuk kunt u losse luidsprekers kopen, en die geven ook geluid, zelfs goed geluid. Maar géén Hi-fi. Alles wat uw peperdure platen speler en versterker te voorschijn ge toverd hebben uit die kostelijke gram mofoonplaat, draait zo'n luidspreker radicaal de nek om. Nou ja, niet drijven: voor achtennegentig procent dan Voelt u nog altijd voor Hl-fi? Bent nog altijd voor Hl-fi? Bent u misschien bereid er uw autodroom een jaar of lan ger voor op to zouten? Dan bent u dc ware liefhebber. Ga dan gerust naar (Advertentie) Dit is op hi-figebied wel het neusje van de zalm: de Browninstallatie Studio Duizend", geheel getransis- toriseerd. De platenspeler presteert het afspelen mogelijk te maken bij een naalddruk van 0,4 gram. De automatische uitschakeling werkt foto-elektrisch. De gehele installatie (versterker, tuner enz.) is uitgerust met toetsen en schakelaars, die niet meer mechanisch, maar elektronisch toerken, zodat een uiterst lichte aanraking al ruim voldoende is. De prijs van deze droom is nog niet bekend. In Duitsland kost de installatie ongeveer 14.000 Mark. daar komen luidsprekerboxen aan pas die u ln een normale kamer nau welijks kwijt raakt. Ze zouden er' nauwelijks tot hun recht komen. KLEINSTE - EN TOCH VOLWAARDIG (Van i tzer verslaggevers Dit. is waarschijnlijk de kleinste bestaande autoradio (diepte slechts 9 cm). Het is een Pyeprodukt, is geschikt voor midden- en lange golf en heeft vijf drukknoppen voor het automatisch instellen op vijf voorkeurzenders. (Van onze correspondent) NIJMEGEN Vijf studenten van het groot-seminarie Haaren voltooien dit jaar op advies van de bisschop van 's-Hertogenbosch, mgr. Bekkers, hun theologische studie aan de katholieke universiteit te Nijmegen. De theologische studie in Nijmegen was tot begin van dit studiejaar niet meer dan een aanvulling van de semi narie-opleiding. Nu is aan deze oplei ding een kandidaatscursus toegevoegd, die wordt afgesloten met het kandi daatsexamen in de theologie en die toe gang geeft tot de doctoraalstudie. Het studieprogramma echter voorziet in de huidige opzet in beginsel vooral in een volledige theologische vorming die voor iedereen, dus ook voor leken open staat. Het is beslist geen uitsluitend priesteropleiding. Archiefproces nadert einde ROTTERDAM (ANP) De presi dent van de rechtbank in Rotterdam, mr. J. Reuder, zal op 28 september vonnis wijzen in de civiele procedure tussen do gemeente Rotterdam en d( oud-directrice van het historisch muse um in de Maasstad, mej. Petra Beij- dals (70). Inzet van de procedure is het archief- en documentatiemateriaal, dat mej. Beijdals na haar pensionering, begin 1960, had meegenomen. De gemeente Rotterdam en met na me de huidige directeur van het histo risch museum, de heer Du Ruy var Beest Holle, wenst, dat dit materiaal terugkeert naar het historisch museum of dat men er op zijn minst inzage in krijgt, omdat de vele gegevens onont beerlijk zijn bij een ophanden zijnde in ventarisatie. Mej. Beijdals voelt hier niets voor. Zij zegt dat het archiefma teriaal (kaarten en aantekeningen), dat zij bij haar vertrek had meegenomen, deel uit maakt van haar privé-bezit. AMSTERDAM Voor de eerste maal toont de NTS haar nieuwste aanwinst, een uit drie grote eenheden bestaande TV-reportagetrein op de Firato, Deze kostbare, circt anderhalf miljoen kos tende eenheid, is opgesteld in de im mense RAI-gebouwen en kan door de bezoekers bezichtigd worden. Deze kost bare wagens worden gebruikt voor eve nementen, die zich niet afspelen in de televisiestudio. Als deze dus in beeld gebracht moeten worden is er maar een oplossing: de camera's gaan zelf op re portage. Dat laatste zal het geval zijn op de Firato, waar het toneel van het nieuwe congrescentrum weliswaar een ideale vloer biedt voor televisieprodukties, maar uiteraard niet is gebouwd om ais studio dienst te doen. De gehele televl- eie-apparatuur moet dus worden aan gevoerd en voor dit doel beschikt de NTS over reportagewagens, die langza merhand zo zijn uitgebreid, dat de term reportagetrein meer op zijn plaats is. Het Firatopubliek zal in de gelegen heid zijn om te zien hoe de regie en de technische bediening geschieden tijdens de 'n half uur durende shows in 't con grescentrum. De tentoongestelde reporta geeenheid bestaat uit 'n regiewagen, een techniekwagen en een materiaalauto. Als zo'n reportagetrein uitrukt, wordt deze meestal nog gevolgd door een vierde voertuig, een personenbusje voor het vervoer van de reportageploeg. Uit dit alles blijkt, dat de directe t.v.-verslaggeving in woord en beeld, van evenementen in den lande, een com plete operatie is, waar velen aan moe ten meewerken. Hier staat tegenover, dat de televisie nooit beter haar funotie vervult dan wanneer zij de kijkers laat meeleven met het leven zelf. Grotere samenwerking diocesane bladen ROTTERDAM. (K.N.P.). Redacteu ren van alle diocesane weekbladen in Ne derland. met uitzondering van het blad van het aartsbisdom Utrecht, zijn voor het eerst tezamen gekomen om overleg te ple gen inzake een doelmatiger redactionele samenwerking. Omdat vrijwel alle redac ties te kampen hebben met dezelfde vraag stukken en de meeste financieel gesproken verre van floreren, is coördinatie gewenst, echter zonder aantasting van de dioce sane autonomie. De redacteuren kwamen bij deze eerste bijeenkomst niet tot verre gaande besluiten. Wel werd besloten tot oprichting van een werkgroep, waarvan in eerste instantie deel uit maken de heren H. Schilte (Rotterdam! en F. Oudejans (Breda). Enkele weekbladen zoals Sursum Corda en Credo overwegen naamsver andering. Van aardig grapje tot volwaardig toestel (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM. De portable radio, mogelijk gemaakt door de snelle ofmiars van de transistor en de overige miniatu risatie in de elektronische techniek, gaat een toekomst tegemoet die wellicht nie mand had durven voorspellen. Het draag bare radiotoestel heeft er aanvankelijk zelfs uitgezien als niet meer dan een aar dig grapje van de industrie, die ermee liet zien hoe piepklein je een ontvangertje kunt bouwen dat toch nog geluid geeft. De welvaart, wier eumulatie-el'fect zelfs ons. verwende deelhebbers, nog dagelijks verbaast, is de transistor, niet zo zeer het stiefkind, maar toch wei de onmondige kleuter van de elektronische familie, te hulp gekomen. De commerciële wereld ontdekte een nieuwe, snelgroeiende markt in de hon derdduizenden ..kapitaalkrachtige" tieners. die van hun ouders (vaak onverstandig) veel zakgeld krijgen en die in vrije tijd jj en vooral in de vakanties met gelegen- heidsbaantjes vrij veel verdienen. De tiener die een portable wil kopen, hoeft heus niet meer het allergoedkoopste Japanse toestelletje te zoeken. De poppe- j rige kastjes met oortelefoontjes, die enkele j jaren geleden tot de verbeelding spraken, zijn inderdaad niet meer dan een grap- 0 pig verschijnsel gebleven. Maar de tran- sistorradio is meegegroeid. Inbouw overbodig Dat dankt de industrie voor een groot deel ook aan het pijlsnel toenemende aan tal auto's, dat voor ongeveer een derde gedeelte is uitgerust met radio. Tussen de autoradio en de gewone portable is al geen verschil meer. De nieuwste manier van inbouw is een eenvoudige ..schuif', waar in het toestel wordt geduwd. Gaat de auto I op stal. dan gaat de portable mee naar binnen, om in de keuken of elders dienst en voor koersbepaling gebruikt kan wor- te doen als tweede toestel. den. Ook de hele FM-band zit erop. Het Hoezeer de portable meegegroeid is, be- i heeft drie antennes, wijst het fors uit de kluiten gewassen Uit de eenvoudige portable is een toe- nieuwe draagbare radiotoestel dat Philips i stel gegroeid dat de gewone tafelradio's op de Ftatto laat zien. Het la de ./mns- e naar de kmon „at world" een apparaat voor „wereldwijd ge- 6 bniik". dat niet alleen de omroepzenders I sommige opzichten aanzienlijk ontvangt, maar dat ook voor de zeevaart I dan de „gewone" radio. Transworld" van Philips is geschikt voor „wereldwijd gebruik". biedt Voor kapitaalkrachtige tieners, verwende autobezitters en „wereldwijd" gebruik Werkelijk draagbaar Dit is een werkelijk draagbaar t.v.-toestel. Het wordt geïntroduceerd door de Japanse Sony- fabrieken, weegt slechts 3,5 kg en heeft een beeldbuis van 25 cm. Het is gereed voor gebruik van batterijen, accu's (dus ook voor de auto) en lichtnet. Verder dan ooit een astronaut is geweest (Van een onzer redacteuren) AMSTERDAM. Als toe 's avonds na het laalste jour naal het knopje van de televisie omdraaien is het voorbij. Drie of vier uur lang hebben we beelden op ons netvlies opge vangen, beelden van mensen en dingen, die voor ons zijn gaan leven door het wondere, ge temde elektron. Na liet. „klik" van het knopje is het weg. Het beeldscherm is grijs en alleen wat herinnering blijft, maar ook die vervaagt snel. Maar het is niét voorbij. Onze (eigen of centrale) antennes hebben gretig de golven gevangen, die de zendei- heeft uit gestraald, doch de golven reisden verder, voorbij de aardkromming, de ruimte m. Waarheen? De radiogolven, waarmee we al- langer dan een generatie vertrouwd zijn, bleven altijd braaf tot onze knusse aar de behoren. Ze lopen gehoor zaam met de kromming van onze planeet mee, als de ontdekkings reizigers uit vroeger eeuwen die het einde van de wereld zochten en die tenslotte ervoeren dat het bij het beginpunt lag. Maar de televisie is van onze tijd, van een generatie die de kosmos be springt. Het televisiesignaal Is ook een ruimterelziger: het ls lineair, veegt maar heel even langs het aardoppervlak, fluis tert zijn boodschap in de uitge strekte antennes, en zegt dan de aarde waarwei Dat is aanvankelijk de nacht merrie van de technici geweest- en van degenen die moesten pro beren televisieuitzendingen be taalbaar te maken. Want telkens waar het signaal de ronde aarde verlaat moet een nieuwe zender staan, die het opnieuw uit straalt... Ook wéér voor slechts een handvol kilometers. Voor altijd ongrijpbaar We hebben het bouwen van al die zendertorens nu in ons maatschappijpatroon ingecal culeerd en wat er verder met dat ruimtereizende televisiesig naal gebeurt, zal ons een zotg zijn. Het snelt avond aan avond over de horizon de kosmos in. tezamen met de honderden ande re die geproduceerd worden in de zenders van alle landen. Een onafgebroken stroom beeldsigna - len, onzichtbaar maar zo echt als het lieflijk gelaat van de omroepster die ons welterusten wenst, wordt de ruimte inge- slingerd, nu al jaren aan een stuk. De programma's van giste ren. van vorige week. van twee en van tien jaar terug, ze zijn op dit moment allemaal onder weg ln de onmetelijkheid van 't heelaL Als het zandmannetje „dag" gezegd heeft, en we wach ten op de aankondiging van het volgende programma ls het sig naal dat zijn beeld vormt al ver der de ruimte in dan ooit een astronaut is geweest en een kwartier later vliegt het buiten de grenzen van ons zonnestel sel. voor altijd ongrijpbaar voor lijfelijke ontmoeting volstrekt illusoir is, zelfs al zouden we stoutmoedig negenennegentig procent van alle problemen met een hand van de tafel vegen. De tijd blijft, wellicht voor eeuwig (wat dat dan ook zijn Zullen Andromeda-kindertjes over vele eeuwen naar Barend de Beer kijken? ons. en onderweg naar ergens, mag) Zal het ooit een bestemming be- paal. eiken, vertaald worden en an dere wezens een verre boodschap van onze aarde brengen? beslissende hindet Het ls een science-ftction-achti- ge gedachte, maar beslist niet te gek om erover te praten. I>e duizenden televisiesignalen die wü dagelijks het heelal instralen vormen een realiteit, dat bewij zen immers onze eigen beeld schermen. Theorieën over Leven op andere planeten, in verre zon nestelsels binnen of zelf buiten onze eigen Melkweg, zijn inder daad niet meer dan theorieën maar de wetenschap kan niet bewijzen dat ze onzinnig zijn. De mogelijkheid van het bestaan van „buren" ln de kosmos fas cineert ons in hoge mate. ook al weten we dat de kans op 'n Brug tussen afstand en tijd Niet voor de lichtsnelle afge zanten echter die de overweldi gende hoeveelheid televisiesig nalen vormen. Zij priemen van welhaast elk plekje op aarde in alle richtingen de kosmos in. onderweg geleidelijk wat van hun kracht verliezend, maar goed voor de ontvangst van een duidelijk beeld op 'n ergens wel licht bewoonde planeet in bijv de andromedanevel, de zuster van onze Melkweg. Als daar wezens leven die een vergelijkbare graad van intel lectuele en technische ontwik keling bezitten als wij, dan heb ben ze er mogelijk apparaten als onze radiotelescopen. Als een zon priemend bundeltje aardsignalen erop valt. is de brug tussen afstand en tijd ge slagen en hebben we een te ken van leven doen belanden ln een wereld waarmee we nim mer retourcontact «uilen kun nen maken. Want het zal duizenden, mil joenen of wat maakt het uit hoeveel jaren duren voordat 't signaal zijn doel bereikt. Het zal er aankomen als een bood schap uit een volstrekt verge ten verleden, zo oud als het licht van de sten-en die wij des avonds zien schitteren, maar die intussen reeds lang vergaan kunnen zijn. Wanneer de aarde, na het ster ven van de zon. een dode klomp in de ruimte zal zijn geworden en het zuchtje tijd waarin op die bal materie leven, menselijk leven voorkwam, reeds lang een geworden zal zijn met het on meetbare, ongrijpbare dat wij genoemd hebben, zullen moge lijk op een planeet die miljoe nen lichtjaren van hier staat en waar op dat moment toeval lig intelligente wezen leven, belangstellende breinen zich ge boeid bezig houden met vreem de seinen uit het heelal, seinen die wat verwazigde beelden vor men. Ze zullen misschien Ba rend de Beer, de FUntstones of die bal materie-leven, menselijk zullen verheugd uitroepen: „Er is leven elders in het heelal' Eeuwig ruisend En van ons. de afzenders, ls misschien intussen in de ganse kosmos niets meer over dan die eeuwig reizende signalen, die 't beeld van ons samenleven bij wijze van straf, voor altijd voortdragen door de ïnimte, op zoek naar ontvangers Het is misschien slechts een stukje onpraktisch gefilosofeer. De raadsels van de kosmos ver leiden daartoe. Het is evenzeer mogelijk dat nooit enig levend wezen buiten deze aarde, zo het mocht bestaan, in staat zal zijn de signalen die wij zo kwistig rondstrooien uit het niets te grijpen en te vertalen in beel- Er gebeuren misschien heel an dere, zelfs nog vreemder dingen met de tclevisiegolfjes. Enige tyd terug meldden stomver baasde telcvisievorsers dat beelden hadden opgevangen van programma's die jaren geleden al moesten zijn uitgezonden. Planten de signalen zich dan niet lijnrecht door In het on eindige? Beschrijven ze onbe grijpelijk banen? Zijn ze mis schien gebonden aan ons nog onbekende krachtlijnen, zodat ze kunnen terugkeren naar de En wanneer ze wel op weg zijn naar het oneindige, zullen ze ons dan in een verre toekomst wellicht Iets vertellen over een der grootste geheimen van de kosmologie: de structuur, de „vorm" van het heelal? Tot aan onze antenne weten we er al les van. Maar wat een centi meter daar voorbij gaat begin nen zullen we het ooit we ten? Boeiende demonstratie voor de jeugd (Van een onzer verslaggevers) AMSTERDAM De grote Interesse die reeds In 1963 bleek te bestaan voor liet educatieve voorlichtingscentrum „Het Elektron", heeft het Firatobe- r doen besluiten weer zulk 'n ma nifestatie ten behoeve van de geïnteres seerde jeugd te houden. Ditmaal zelfs In een meer gerichte en gerubriceerde vorm. Men heeft namelijk rekening gehouden met de reacties van docen ten, die niet hun leerlingen het voor lichtingscentrum bezochten. Zo is de scheiding tussen het fundamentele en professionele gedeelte meer geaccentu- De explicaties en demonstraties wor den gegeven in speciale ruimten, terwijl er omheen Interessante inzendingen uit de praktijk zullen worden gegroe peerd, beschikbaar gesteld door Phi lips, PTT, NTS, de Ned. Strijdkrachten, Elektrologlca, KLM, etc. Voor uiteenzettingen, demonstraties en rondleiding wordt met een tijdsduur van twee uur gerekend. Om de leerlingen zich bij aankomst in de „Elektronsfeer" te laten Inleven, wordt een korte Introductie gegeven, bestaande uit het vertonen van dia's met daaraan parallel lopende gesproken tekst. Een en ander geeft een suggestief beeld van hetgeen in de loop der tij den door wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de industriële en fysi sche elektronica is bereikt. (Van onze parlementaire redactie) HAARLEM Minister Den Uyl van Economische Zaken acht een E.E.G. ten koste van de democratie onaan vaardbaar. ook al heeft de gemeenschap nog zoveel economische voordelen voor Nederland. Hjj zei dit vanmorgen tij dens de opening te Haarlem van het congres dat de Europese beweging van daag aan de energlepolltiek binnen de E.E.G. wijdt. De minister zou het uitermate betreu ren, wanneer Inderdaad een breuk ln de E.E.G. zou ontstaan. Z(j zou name lijk een ernstig economisch verlies bete kenen voor Nederland en verschillende andere landen. „Het voortzetten van de Integratie is van groot belang, maar lk acht het onverantwoordelijk, wanneer de Integratie gekocht moet worden met opoffering van de domocratische regels en instellingen. Onze samenleving ls daarop per slot van zaken gefundeerd", aldus drs. Den Uyl. Griekse crisis bijna opgelost ATHENE (Reuter) De laatste hin derpalen voor de oplossing van de reeds twee maanden durende politieke crisis in Griekenland leken gisteravond uit de weg geruimd te zijn. De leider van de nationale radicale unie, Panayotis Ca- nellopoelos, maakte toen bekend, dat 99 afgevaardigden van zijn partij een door de uit de centrum partij getreden voormalige vice-premier Stefanos Ste- phanopoelos te leiden coalitieregering zullen steunen. Canellopoelos zei dat zijn steun „symbolisch" zou zijn vanwe ge de benoeming van twee van zijn par tijleden als „niet-gebonden" ministers. Men verwacht dat de conservatieven eenzelfde weg zullen bewandelen door de benoeming van een van hun partijle den in het kabinet. Koning Constantijn zou vandaag be- sprekigen voeren met de demissionai re premier Tslrimokos. Men verwacht dat hij Stephanopoelos zal verzoeken een kabinet te vormen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 11