*™De cactusbloem -
Neem óók
TWIN
prettig rollen,
lekker roken!
fi
Eenvoud ware komfort
Dr. Albert Schweitzer
gaf loopbaan op voor
dienst aan Afrikanen
DIDASI***
Zes doden
in verkeer
Geen interesse
voor prijsvraag
over grondwet
Hospitaal in
Lambarene
met liefde
als basis
N.S.-MANNEN
VERSTOORDEN
INBRAAK
BOULEVARDSTUK IN BRILJANTE OPVOERING
Felini's film op laatste
moment teruggetrokken
Prinses Margaret
en Sellers
in één film
Fischer-Dieskau
getrouwd
MAANDAG 6 SEPTEMBER 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
LAMBARENE (U.P.I.-Reuter). Dr. Albert
Schweitzer won allerwege respect toen hij
een briljante loopbaan als theoloog, inter
nationaal befaamd organist en filosoof in
1913 de rug toekeerde om in een snikheet
oerwoud in Afrika een ziekenhuis te bouwen
en zieke Afrikanen daar te verzorgen. Zijn
bewonderaars noemen hem de grootste man
van zijn tijd, omdat hij geld en komfort opgaf
om de zieke Afrikanen te dienen en omdat
hij nimmer hulp zou hebben geweigerd aan
welk levend wezen ook. Zij zeggen, dat liefde
de basis was waarop hij zijn ziekenhuis
bouwde. Toch, ondanks de bewondering van
de wereld, die haar uitdrukking vond in de
toekenning van de Nabelvredesprijs 1952, was
dr. Schweitzer een omstreden figuur. Er zijn
hem verwijten gedaan, dat zijn ziekenhuis
was verouderd, dat het niet aan de eisen van
de moderne hygiëne beantwoordde, en zelfs
noemde men hem een bedrieger. Hij bleef
echter de voorkeur geven aan een blokhuis
zonder moderne medische apparatuur boven
een uit beton opgetrokken ziekenhuis. Hij
weigerde telefoons te doen installeren en de
enige concessie aan de elektriciteit waren
twee lampen in de operatie- en de wacht
kamer. Maar de laatste jaren hebben som
mige bezoekers toegegeven, dat de bejaarde
zendeling-arts in vele opzichten het gélijk
aan zijn kant had. Schweitzer bouwde zijn
hospitaal in de huidige staat Gabu, op slechts
enkele kilometers van de Evenaar. Sommige
deskundigen zeggen nu, dat Schweitzers
ziekenhuizen koeler zijn dan de betonnen
gebouwen omdat de grote, hardhouten
planken de hitte buitensluiten en de hoge
daken zorgen voor voldoende luchtcirculatie.
Een van zijn verdedigers, Frederick Franck,
apteur van „De dagen met Albert Schweit
zer", zegt, dat Schweitzers „ouderwetsheid"
eerder realisme was omdat moderne medische
uitrustingen in het vochtige oerwoud meestal
wegroesten bij gebrek aan middelen om ze
te repareren.
Advertentie
Lang gesneden - goed gemengd - 50 gram f L
VIANBN (ANP) Bij een aanrijding
op rijksweg 26. de weg van Utrecht naar
Den Bosoh, ter hoogte van Vlanen is
gistermiddag de 65-jarige mevrouw Van
der Velden-de Wit uit Amsterdam om
het leven gekomen. Zij zat in een door
haar zoon bestuurde auto, die op zeker
ogenblik plotseling linksaf boog en tegen
een Duitse wagen opreed. De gevolgen
waren fataal. Behalve mevrouw Van der
Velden-de Wit, die op slag werd gedood,
werden er drie personen ernstig gewond,
namelijk de inzittenden van de Duitse
auto. het echtpaar Thoene uit Hom. en
de echtgenote van de bestuurder van de
Nederlandse auto.
BERGUM Na enkele glazen blèr ls
zaterdagavond de 31-jarige G. de Wilde
uit Twijzelerheide in Suameer op zijn
motor tegen een lantaarnpaal gebotst en
aan de gevolgen overleden. De man had
geen rijbewijs.
AMSTERDAM In het Wilhelmina-
gasthuls overleed zaterdagochtend de
32-jarige heer G. Jurriëns. die de avond
tevoren in Oudorp op de fiets door een
auto werd aangereden.
HEERENVEEN De 23-jarige R. Sik-
kema uit Irnsum kwam gistermorgen om
het leven, toen de veewagen, waarop hij
als bijrijder fungeerde, bij Mildam tegen inzendingen „in de prijzen valient
i geparkeerd staan-
DRIEBERGEN In de Hoofdstraat te
Driebergen is vanmorgen de 17-jarige
bromfietser D. van Duuren bij het in
halen gevallen en door een tractor over
reden. Hij overleed spoedig daarna.
STADSKANAAL Na een frontale
botsing met een personenauto in Omst-
wedde raakten de bestuurder van een
bromfiets en de duo-passagier zaterdag
avond zeer ernstig gewond. De duo- pas-
sagiere, de 17-jarige Harmke Kiiilze.
overleed de dag daarop.
DEN HAAG De door de voormalige
minister van Binnenlandse Zaken mr.
Toxopeus uitgeschreven prijsvraag onder
juridisch studenten over ,.de verande
ringen in de opvattingen omtrent de be
tekenis van de grondwet voor het konink
rijk der Nederlanden sinds 1945" is geen
éclatant succes geworden. De vijf man
sterke jury heeft zegge en schrijve twee
inzendingen ontvangen. Voor de beste In
zending was een eerste prijs van duizend
gulden uitgeloofd, terwijl daarnaast twee
eervolle vermeldingen met leder 250 gul
den besohikbaar zijn. De twee inzenders
kunnen er dus staat op maken dat hun
Schweitzer werd op 14 januari 1875 als
zoon van een predikant in Kayscrsberg
in de Elzas geboren toen nog een deel
van Duitsland. Na zijn scholing In de
Elzas ging hij naar Parijs om er orgel te
studeren. Later legde hij zich op de studie
va_n de theologie, filosofie en muziek toe
op de universiteit van Straatsburg en stu
deerde in Parijs filosofie en orgel.
In 1899 behaalde hij het doctoraat in
de filosofie aan de universiteit van
Berlijn. Hij was toen nog maar 24 jaar
en reeds in het bezit van doctoraten in
drie verschillende onderwerpen van de
universiteit van Straatsburg: theologie,
filosofie en muziek, Hij had een thesis
geschreven over de Duitse filosoof Em
manuel Kant en bovendien was hij een
organist met een internationale repu
tatie. De volgende zes jaar besteedde
hij, aan schrijven en aan studie, in cje
theologie en de muziek. Hij schreef
onder andere een boek over de componist
Johann Sebastian Bach.
Naast zijn werk over Bach in 1905
schreef hij zeven andere boeken, het
laatste getiteld ,,De grote denkers in
India", dat in 1943 verscheen. Intussen
maakte hij ook tournees door Europa
om er orgelricitals te geven en medische
conferenties bij te wonen Hij kreeg vele
prijzen en eredoctoraten in Europa,
waaronder de Goetheprljs van de stad
Frankfort in 1928. In 1949 bracht hij
z^jn eerste bezoek aan de Verenigde
Staten waar hij met lezingen geld in
zamelde voor het hospitaal, dat hij in
Afrika had gebouwd.
In 1904 had Schweitzer een oproep
gelezen van een protestantse zending in
Parijs gericht tot artsen, die in Gabon,
destijds een Franse kolonie in West-
Afrika, zouden willen werken. Hij be
sloot zendeling-arts te worden, legde zijn
professoraat aan de universiteit van
Straatsburg neer en ging er medicijnen
studeren. In 1913 begaf hij zich met zijn
echtgenote, Helene Bresslau, een joodse,
die christin was geworden en met wie
hij in 1912 in het huwelijk was getreden,
naar Gabon. Onderweg kocht hij ln
Parijs uitrustingsstukken voor een hos
pitaal.
Helene stierf in 1957 op de leeftijd
van 79 jaar in Genève. Zij hadden een
kind, Rhena, geboren in 1919, die later
met een Zwitserse orgelbouwer, Jean
Eckert, trouwde. Zijn kleindochter kwam
later bij Schweitezr in Lambarene
werken.
In 1913 bouwde Schweitzer, geholpen
door zijn vrouw, een medische post
en behandelde het eerste jaar ongeveer
2.000 patiënten. Het merendeel van zijn
patiënten leed aan lepra en slaapziekte.
In zijn ziekenhuis zijn sindsdien meren
deels lepralqders, gemiddeld 450 tege
lijk, behandeld en verpleegd. Dr. Schweit
zer werd in zijn werk bijgestaan door
twaalf doktoren en vierentwintig
Europese verpleegsters.
UTRECHT (ANP) Zeven met koe
voeten en breekijzers gewapende werk
lieden van de Nederlandse Spoorwe
gen hebben zaterdagnacht resoluut
ind gemaakt
het kraken van
stationskantoor v
De NS-ers zati
op weg
de activiteiten
sn hrandkai
n Zaandam.
het
n in een werktrein, die
de Hembrug naar Uit
geest. Bij het passeren van het station
Zaandam werd hun argwaan gewekt
door verdachte lichtflitsen in het verla-
stationskantoor. De trein stopte, de
pakten hun gereedschap en
stormden het kantoor binnen. Daar
stoorden zij twee bijzonder verbaasde
inbrekers, die bijna het doel van hun
nachtelijke bezoek hadden bereikt: in de
zijkant van de brandkast zat al een gat,
waar zij hun hand door konden steken.
Hun eerste impuls was verzet bieden,
maar toen zij de koevoeten en breek
ijzers ontdekten, zagen zij daar van
af. Zij zijn overgeleverd aan de Zaan-
damse politie. Zij zijn goede bekenden
van de politie, een brander uit Zaan
dam en een Amsterdamse typograaf.
1952 pas twee jaar later zelf in Oslo
in ontvangst kon nemen. Hij reisde per
«erin, derde klasHij was bezig
een stal schoon te maken toen hem
verteld werd, dat hij de Nobelprijs had
gewonnen. Hij gaf geen antwoord en
bleef doorwerken. Toen hij met geluk-
wenstelegrammen en brieven werd
overstroomd, zei hij: ,,Als dit roem is,
dan had ik het liever postuum gekregen."
In ?ijn rede bij het ontvangen van
zijn prijs zei Schweitzer onder meer, dat
een nieuwe oorlog in de toekomst „een
oorlog van totale vernietiging zal zijn."
„Wij moeten met beslistheid handelen
als wij vrede willen hebben. Slechts de
geest van liefde kan dat doen."
Grote persoonlijkheid
Men heeft Schweitzer wel eens ver
weten. dat hij de apartheidspolitiek In
Zuid-Afrika vagelijk scheen goed te
keuren. Aan een vriend schreef hij des
tijds: „Wat in Zuid-Afrika nodig is. is
een grote blanke persoonlijkheid en een
grote zwarte persoonlijkheid, die een
nieuwe geest moeten scheppen Op
andere wijze zal geen vrede mogelijk zijn."
Hoewel Schweitzer het na een long
ontsteking ini 1962 kalmer aan heeft
moeten doen, bleef zijn geest wakker en
bleek hij doorgaans goed geïnformeerd
te zijn over de gebeurtenissen in de
wereld. Wegens zijn vergevorderde leef
tijd staakte hij in 1956 zijn geregelde
bezoeken aan Europa, maar bleef hij
een levendige correspondentie voeren
met vooraanstaande figuren in de wereld
over allerlei onderwerpen, van muziek
tot kernwapens.
In april van dit jaar verklaarde hij
tegenover een verslaggever, dat premier
Moise Tsjombe van Kongo naar zijn
mening een goede politiek voerde. Hij
voegde eraan toe, dat zijns inziens dr.
Martin Luther King de Nobelvredesprijs
had verdiend. „Ik kan echter geen oor
deel vellen over rassenstrijd of politieke
strijd. Ik ben maar een dokter in equa
toriaal Afrika."
Het ware comfort
Dr. Schweitzer was een man van
middelmatige grootte, met grote handen,
sterke door de zon gebronsde armen en
lange, grijze haren. Gewoonlijk droeg hij
een overhemd, korte broek en soms een
tropenhelm. Voor gasten deed hij soms
een oude zwarte stropdas om, die hij uit
een lade vol elastiekjes viste. Zijn
woning in het oerwoud stond open voor
een constante stroom van bezoekers,
journalisten inbegrepen, wat aanleiding
gaf tot het verwijt dat hij publiciteit
zocht. Maar volgens de auteur Franck
ontweek hij de pers niet „uit plichts
gevoel".
Elke morgen stond Schweitzer om half
zeven op en wekte de nederzetting door
op een stuk ijzer, dat boven zün drempel
hing, te slaan. Zfjn eenvoudige woning
had slechts olielampen omdat, zo zei hij,
„de eenvoud van iemands middelen het
ware komfort is", 's Avonds ontving hij
gewoonlijk gasten aan een eenvoudig
diner van anlilopevlees en fruit. Na op een
Hij ging zelden
f Advertentie)
Nu is de nieuwe collectie uit! Ga direct even kijken. Zie die
prachtige dessins, die warme kleuren. Voel hoe licht en
luchtig, hoe donszacht en warm zo'n Didas Draion deken is
Gemaakt van de unieke Draion textielvezel en geweven
door een van Neerlands grootste dekenfabriekenDiddens
Van Asten te Helmond. Dé verrassing voor uw kinderen:
bij iedere Didas-deken zo'n bekend Didas-poesje cadeau.
Do van Stek
schittert als
vriendinnetje
Als iemand gaat liegen ontstaan
er misverstanden. Over het alge
meen is het, puur realistisch be
keken, beter de waarheid te zeg
gen. Men kan nooit weten waartoe
de misverstanden leiden. Op de
eenvoudige waarheid, dat de leu
gen tot hachelijke situaties kan
voeren is al menig toneelstuk ge
bouwd, van Menander af. Het
luchtige boulevardstuk Cactus-
bloem, of Fleur de Cactus, van
Barillet en Grédy is er het nieuw
ste voorbeeld van. De toestanden
zijn een tikje gemoderniseerd, al
blijft het grondgegeven, de buiten
echtelijke liefde, behouden. Maar
tot het vooraf te berekenen slot.
is het toch oeroud.
Heel veel te betekenen heeft Cactus-
bloem niet en het is ook een beetje te
lang uitgesponnen, maai- het is evenals
Busybody, waarmee de Haagse Comedie
het vorig seizoen besloot, onderhoudend
en goed gemaakt, met een verrassend dia
loog vooraf ln de eerste helft en het werd
zaterdag in de Koninklijke Schouwburg
in Den Haag door de Haagse Comedie
voorbeeldig gepresenteerd
Meespelende decors
Paul Steenbergen, die er zelf een hoofd
rol in speelt, heeft het met een zwier en
gevatheid geregisseerd dat men telkens
weer verbluft wordt en Hep van Delft
heeft voor de wisselende taferelen decora
ontworpen die de luchtigheid en de geest
van het stuk nog overtreffen, en die be
slist en betoverend in het stuk meespe
len. Zij kregen om hun vertolking dan
ook een open doekje.
Een „mond- en kaakchirurg", te weten
e entand arts. heeft een assistente die
haai- werk uitermate goed doet. maar die
zich daaraan ook strikt houdt. Zr pro-
Haar patroon is
Middelmatigheid
op 1 enetiës festival
/ENETIë. (U.P.I.). - De Italiaanse
regisseur Luchlno Visconti heeft vrijdag
avond geen succes geboekt met zijn
„Vaghe stelle dell 'Orsa". die critici en
publiek irriteerde door maniërismcn. mor
bide aandacht voor het detail, decadentie
en ouderwetsheid. Het thema van de
bloedschande viel niet in goede aarde.
Visconti heeft de film gemaakt in Vol- Venetië nog n
terra, „de enige stad in Italië die desinte- haald. denken
greei t en veroordeeld is om te sterv •»-».
sfeer is er dramatisch
Het niet vertonen van de film is maar
een van de vele teleurstellingen die het
festival tot dusver heeft opgeleverd. De
meeste recensenten hebben zich al be
klaagd over de middelmatigheid van de
ingezonden rolprenten.
De prijzen worden vanavond bekendge
maakt, maar geen van hen kon bij bena
dering zeggen welke films bekroond zul
len worden. Omdat enkele produkten van
de Italiaanse filmregisseur, Luchlno Vis
conti. vrij goed zijn geweest, maar hij In
Sr een prijs heeft be-
critici dat zijn „Vaghe
stelle dell 'Orsa" (De vage sterren van
die heb ik I °rsa) 231 worden bekroond. Luis Bunuels
Haagse Comedie
Paul Steenbergen
Paul Steenbergen
Sacco van der Mach
Louis Borel
Marijke Merokena
een vriendinnetje, dat hij overigens nu en
dan ontrouw is. Hij heeft haar voorgelo
gen, met woord en trouwring, dat hij ge
huwd is en zelf6 drie kinderen heeft.
Hij is echter vrijgezel en kinderloos zo
ver hij weet. Het vriendinnetje vindt de
situatie van Julien zo heet de tandarts
diens vrouw, de drie kinderen en zij
zelf niet juist. Ze heeft geprobeerd daar
drastisch, heel drastisch een einde aan te
maken, tot ontzetting van Julien die daar
door in hele reeks verdere leugèns gedre
ven wordt, waarbij hij zijn assistente en
zijn kennissen inschakelt, Hoe willen we
niet ven-aden want een stuk met verras
singen en misverstand dient een misver
stand te blijven tot men het zelf ontdekt.
W hebben Guido de Moor zelden zo goed
zien spelen als hier in de rol van de jonge
scenarioschrijver, het reclamemodel en de
buurman van Juliens vriendinnetje Antol-
Do
i Stek
s zeer uiteen
lopende rollen gezien hebben, die we ons
nog altijd met genoegen herinneren, heeft
als Antoinette zichzelf zoal niet overtrof
fen dan toch prachtig gehandhaafd. Ze
was in haar door haar zelf als niet juist
geziene situatie bepaald verrukkelijk en
ze gaf aan deze wat typisch rol een ge
nuanceerdheid die deze boven de typeral
uithief.
Met brio
Diezelfde vitaliteit, die lichtheid en hel
derheid kreeg de cactus, die tot een bloem
wordt mee van Myra Ward, die uit haar
rol haalde wat er uit te halen viel.
Julien, de veelgeplaagde, maar voorna
melijk door eigen stommiteit, werd door
Paul Steenbergen uiteraard niet minder
briljant vertolkt, terwijl de typen, die bij
zo'n boulevardspel nu eenmaal horen, de
drukke deftige dame. de oude snoeper, de
vulgaire kennis en het vulgaire vriendin
netje van die kermis levendig en naar de
eis werden vertolkt door Annie Leenders.
Louis Borel. Sacco van der Made en Ma
rijke Merckens.
Blijkens de herhaaldelijke open doek
jes. het gelach en applaus amuseerde men
zich zaterdag goed met dit luchtige di
vertissement dat zo bekwaam en met zo
veel brio werd gebracht. Het lijkt ons een
kasstuk.
JOB PANHUIJ&BN
..Barbaro:
de Japanse regisseur
Visconti's film de gouden leeuw
gen. zeiden critici, dan zou het alleen Aklra Kurosawa, die iedereen wel
kunnen zijn omdat alle andere films zo j goede film vond. maar niet erg boeiend,
middelmatig zijn. De Russische filmversie van „Oorlog en
Een Russische filmversie van Tolstois I vrede" boeide wel iedereen, maar hij werd
befaamde roman „Oorlog en vrede" werd buiten mededinging vertoond,
zondagavond vertoond ln de plaats van intussen zijn wel enkele prijzen, niet
Federico Felini's „Juliet en de geesten" j van het re6tival zelf. bekendgemaakt. De
„technische redenen" niet werd „cinema nuovo" kende Visconti's film de
gedraaid.
In werkelijkheid is Felini's film zaterdag
avond speciaal voor Luigi Chiarinl, de
directeur van het festival, vertoond en
heeft hy zich by de mening van Felinl dat
de kleur niet goed was het ls Felini's
eerste kleurenfilm aangesloten. Ook in
andere opzichten vond hy de ft lm slecht,
aldus goedingelichte zegslieden.
prijs van de beste film toe. Het Italiaan
se centrum voor menselijke betrekkingen
gaf zijn onderscheiding aan „E venne un
uomo" (Daar kwam een man) over het
leven van wijlen Paus Joannes XXIII,
terwijl de prijs van de stad Venetië werd
toegekend M.n de Japanse film als zijnde
de beete bijdrage „aan de geestelijke en
menselijke waarden",
LONDEN (Ufl) De echtgenoot van
prinses Margaret van Engeland. Lord
Snowdon. heeft meegewerkt aan de ver
vaardiging van een korte film waarin hq
/.elf. zqn vrouw en de acteur Peter Sel
lers de hoofdrollen vervullen.
Lord {Snowdon ,die zijn oude beroep
van fotograaf nog niet heeft opgegeven,
speelt volgens de Daily Sketch" in de
rolprent een musical-achtige rol met
Margaret, terwijl Peter Sellers, nauw be
vriend met het vorstelijk paar, een „im-
personatrie" van de prinses ten beste
geefit.
Volgens de Sketch kondigt Sellers In een
bepaalde scène de impersonatie aan en
verdwijnt dan achter een scherm, waar
overheen kleren worden geworpen. Ver
volgens komt prinses Margaret van ach
ter het scherm te voorschijn, maakt een
reverence en werpt een kushandje toe.
Margaret verdwijnt weer achter het
scherm en tenslotte komt Sellers weer
op het toneel om op te scheppen over
zijn „na-aping".
ZÜRICH (UPIi De beroemde Duitse
bariton Dietrich Fischer-Dieskau is za
terdag in de satellietstad Zolllkon van
Ztirioh. Zwitserland, in het huwelijk ge
treden met een landgenote, de filmster
Ruth Leuwerik.
Voor Fischer-Dieskau (40 Jaar» was het
het tweede huwelijk zijn eerste vrouw,
de violiste Irmgard Popper, overleed twee
jaar geleden, voor de 39-jarige mejuffrouw
Leuwerik het eerste,
Nalatenschap van
Judy Holliday
NEW-YORK (UPI) Judy Holliday.
de filmactrice die faam verwierf door haar
vertolkingen van een beurtelings domme
en quasi-onnozele blondine, heeft het
gros van haar kapitaal van 50.000 dollar
nagelaten aan haar zoon en haar moeder.
M1s6 Holliday overleed in juni op 41-
Jarige leeftijd aan kanker. Ze heeft haar
juwelen en persoonlijke bezittingen nage
laten aan haar moeder, mevrouw Helen
Tuvlm in New-York. De rest van haar
bezit ls ln ïyfrentes omgezet voor haat-
moeder en haar zoon. Jonathan Oppen-
helm. geboren uit haar ln 1957 ontbonden
huwelijk met de ecellist David Oppen-
heim.
