RAPPORT TER BEGELEIDING VAN DE KERKVERNIEUWING IN HET DEKENAAT NOORDWIJK Enkele facetten van het maatschappelijk leven DAGBLADPERS BLUFT ONTEVREDEN OVER RECLAME IN OMROEP DE ZUIDHOLLANDSE BOLLENSTREEK (IV) Geschenken in blik De katholieke kerk in het gebied 22^^'gSïïs saara&ff °"dërniet' DRINKWATERBEDRIJF RIJN EN GOUWE BEGON SAMENWERKING MET MENINGSVERSCHIL ZATERDAG 3 JULI 1965 DE LEIDSE COURANT PAGINA 12 (SLOT) KERKSE MENTALITEIT De bevolking van de bollenstreek bezit een zeer kerkse mentaliteit. „De gemiddelde, dat in 1948 berekend werd op pl.m. 50% en sindsdien zeker niet hoger zal zijn geworden. Voor het dekenaat Noordwijk be rekent het reeds genoemde Kaski- rapport het percentage wekelijkse kerkbezoekers op 76.1. Deze bereke ning ging uit vam een telling van het misbezoek op zondag 7 juni 1964, waarbij voorzichtigheidshalve enkele correcties werden aangebracht. Het was nl. een regenachtige dag en het was bovendien vakantietijd. Gadourek kwam echter na zijn on derzoek tot de zeer scherpe conclu sie: „De keerzijde van de zeer inten sieve deelname aan de ritus vormt de betrekkelijk geringe belangstelling voor de leer". Men noemt (met name in Hille- gom) „het godsdienstig-kerkelijk le- ZO LEEFT AMERIKA mensen zijn zeer trouwe kerkgangers, ven tr'aditioneel-collecüvistisch, on ze klemmen zich vast aan de uit»- persooni{jk gekleurd. Het wordt ge lijke vormen van de godsdienst £frQgen door de godsdienstige levens- (Gadourek). svan e groep. zonder dat het In- Ruim 75% van de Sassenheimse dividu daaraan een persoonlijke, zelf- bevolking zei minstens een keer per standige bijdrage levert. Men hangt week naar de kerk te gaan, van de meer aan de randverschijnselen van katholieken verklaarde 92% zulks, de godsdienst en stoot minder door Dat is veel hoger dan het landelijk naar de kern. Het Kaski (Katholiek Sociaal Kerkelijk Instituut) bracht vorig jaar een Het rapport over de Zuidhollandse bollenstreek wijdt in een hoofdstuk over facetten van het maatschappelijk leven aandacht aan een academisch proef schrift van I. Gadourek: „A Dutch community" (Gron. 1961) die in zijn studie vele gegevens met betrekking tot de volksgemeenschap van Sassen- heim verwerkte. Gadourek besteedde daarin ook aandacht aan het gezins leven. Hij stuitte daarbij op het verschijnsel van de hoge huwelijksleeftijd, t.w. voor de mannen gemiddeld 29,2 jaar en van de vrouwen 26,8 jaar. Als rapport uit over de „Kerkcapaciteit, misbezoek en interparochiële mobili- oorzaak noemt Gadourek de economische afhankelijkheid, waarin de kin- teit in het dekenaat Noordwijk". Het bleek, dat het aantal katholieken vol- deren verkeren ten opzichte van de ouders. Voor een agrariër betekenen gens de volkstelling van 1960 verschilde met de parochiële statistiek van zoons goedkope werkkrachten en in veel arbeidersgezinnen is het niet ultimo 1959. De laatst vermeldde in de parochies van het dekenaat een ge- anders, hoewel daar het accent anders ligt. De kinderen dragen hun loon tal van 47.672 katholieken, de volkstelling 46.201. Het Kaskirapport van af en krijgen daarvoor kost en inwoning. De ouders gaan er dus bij vroeg juni 1964 komt tot een totaalsom van 47.484, te weten in Hillegom (2 paro- trouwen van de kinderen economisch op achteruit. chies) 9.047, Lisse (3 par.) 10.489, Sassenheim 5.181, Voorhout 3.281, Noord wijk (2 par.) 8.624 en Noordwijkerhout (3 par., incl. De Zilk) 10.862 paro- CONFLICTEN vrijetijdsbesteding, zoals die ongeveer chianen. Ouders met een eigen bedTijf kun- een jaar geleden was, een zeer po- waardiger wij ze in de gemeenten met nen hun kinderen er vrij gemakke- vere indruk. In hoeverre dit patroon KVP EN DE KATHOLIEKEN het grootste aantal katholieken, t.w. lijk toe brengen zich hierbij neer te is gewijzigd, valt moeilijk te zeggen, Merkwaardig is ook het verschil Noordwijkerhout en Voorhout, het leggen door hen er op te wijzen, dat hoewel de tv veel van het bestaande tussen het percentage katholieken en grootste: resp. 9,3 en 13,4 procent, zij zelf later de vruchten plukken vacuum wel zal hebben opgevuld. het percentage op de KVP uitge brachte stemmen bij de verkiezingen INVLOED VAN TOERISME TEGENSTELLINGEN voor de Prov. Staten (1962) en voor OP KERKBEZOEK de Tweede Kamer (1963). Dat er een vrij grote tegenstelling Op een percentage van 66,7 katho- Het Kaskirapport wijdde aandacht bestaat (althans bestond) tussen zelf- Reken van de totale bevolking in '60 aan het misbezoek door toeristen in ken vindt men dam ook nogal wat stamdige kwekers en z.g. midden- werden in 1962 op de KVP uitge- het vakantieseizoen van 1964 in de jongelui met een opstandige men- stand oud-en-nieuw, bespreekt het bracht 60,1% en in 1963 58,4% van parochiekerken van Noordwijk aan taliteit. Het verzet tegen het patri- rapport over Hillegom. De kwekers- het totale aantal stemmen. Het ver- Zee, Noordwijk-Binnen en Noord- archale gezag, begonnen met het ver- groep zocht zijn kennissen uitsluitend schil per gemeente was in Noordwijk wijkerhout-St. Joseph. Dat Kaski- langen naar economische zelfstandig- binnen zijn eigen kring. Verkering het geringste, nl. 5,3%, doch merk- lijstje ziet er als volgt uit: NEW-YORK Met popelend hart verwacht lk dit jaar mijn eerste Ingeblikt geschenk. Het blikken omhulsel tal er zo gewoon uitzien als dat van een blikje erwten. Maar binnenin kan van alles en nog wat zitten: misschien een das of een broeksband, manchetknopen of zelfs een dikke wollen trui. Inge blikte geschenken worden dit jaar het nieuwste verkoopsnufje in de Verenigde Staten. De warenhuizen doen allerlei pogingen om steeds meer aan de man te brengen. Ze maken een aantrekkelijke voorraad verpakkingen gereed, versierd met kant, mooie strikken en zelfs ballonnetjes. Maar men verwacht dat vooral het cadeaublik zal inslaan. Het wordt gelanceerd door de bekende zaak „Altman's" van de Vijfde Avenue. Blikjes waarin tot dusver alleen sardientjes of vlees waren verpakt werden, worden nu aanbevolen voor kleine geschenken, zoals een prachtige dasspeld of een dure diamantring. Voor grotere geschenken zijn grotere blikken nodig. Ze zullen te koop zijn in alle mogelijke maten en vormen, geschikt voor hemden, truien, kristal of zilverwerk. Als de klant een geschenk heeft uitgekozen, moet hij het naar een speciale stand brengen waar het in zijn bijzijn ingeblikt wordt. Terwijl hij wacht, kan men nog allerlei wensen in het blik graveren. HU zal natuurlijk wel iets extra's moeten betalen: een rijksdaalder voor een klein en het dubbele voor een groot geschenkenblik. LASTIGE DEUREN van de gezamenlijke inspanning. Voor de ouders uit de arbeidersge zinnen gaaf daf echter minder ge makkelijk. Onder de zoons van land arbeiders, die in de industrie wer- Deuren van privé-garages, die per radio geopend en gesloten worden, zijn zo gevaarlijk voor vliegtuigen, dat de Federale Luchtvaartautoriteit moet optre den. In Los Angeles alleen al werd de zendvergunning voor 58 garage-openen ingetrokken omdat ze navigatie-uitzendingen stoorden. De moeilijkheid is dat sommige deuropeners dezelfde megacycleband gebruiken als de militairen. Sommige deuren gaan open of dicht telkens wanneer be paalde vliegtuigen voorbijkomen. „IN CANADA HEERST DE WARE VRIJHEID...' heid, richt zich dan later tegen de tussen een kwekerszoon en een meis- traditionele ouderlijke opvattingen, je uit een niet-agrarische groep werd Overgang naar een niet-agrarische ongaarne gezien De kwekers vormen bedrijfstak doet dikwijls een acuut aldus een vrij afgesloten groep, een generatieconflict ontstaan. De jonge typische plattelandsverbondenheid, mens vervreemdt van het agrarische (Deze stelling van Gadourek gaat milieu door het geheel andere werk- thans niet meer in de door hem ge- ritme in de industrie. Ze komen in schetste omvang op. De jongere ge- Gemidideld misbezoek buiten seizoen 26 juli 2 aug. 9 aug. Noordwijkerhout 3400 4000 4100 4000 Noordwijk aan Zee 1300 4000 5400 5400 Noordwijk Binnen 3500 3900 4400 4400 BESLUIT Naarmate de contacten met gods- Het rapport, waaraan wij deze en dienstige anders geaarde groepen - l j iic-t u/uu> uu.,1, *-■- aiensuue utiucts oeuurue u/utruc/i aanraking met mensen buiten de nerafie begint meer en meer over de vorige artikeien ontleenden, eindigt frequenter worden door het werken streek, met ideeen, die wezenlijk af- grenzen van hun (oude) kring heen j. „ninpr,jp mnrlvsie wijken van wat gangbaar is in de te zien. Er wordt b.v. hoe langer hoe oude, agrarische kring. VRIJETIJDSBESTEDING minder stringent vastgehouden aan huwelijken in de eigen kwekersgroep. Red.) Ook werd door Gadourek in Sas- Gadourek kwam tot de conclusie, senheim een tegenstelling geconsta- dat er ten tijde van zijn onderzoek teerd tussen de autochtone bevolking (in Sassenheim) weinig verenigingen en de import; een tegenstelling die en instellingen waren ter ontspanning, zich daarin uitte, dat de import wei met de volgende conclusie: buiten de streek en in de industrie, „Tegenover de kerksheid van de door het voortgezet onderwijs, door katholieken staat het onpersoonlijke pers, radio en tv, zal de geloofsbe- karakter van de geloofsbeleving. Het leving van de grote massa steeds godsdienstig en kerkelijk leven is meer in de crisis geraken. Deze con- voor een groot deel traditioneel en fVonlatie met een andere gedachten- wordt bepaald door de levensstijl van wereld kan uitlopen op een afwerpen de groep. Men krijgt de indruk, dat van wat louter als traditionele bal deze instelling meer voor komt on- last wordt ervaren óf op een ver- Op omdat zij in hun nieuwe woonplaats protestantse jongens en meisjes' zaterdagmiddagen zochten de jonge weinig of geen vrienden vonden. De ren veelal hun vertier in Leiden, tegenstellingen moesten over het al waar ze de markt bezochten en naar gemeen ook gezocht worden in o.a. die bioscoop gingen. Ook in Noordwijkerhout (Eti-rap- port) was het verenigingsleven wei nig bloeiend. Al met al maakt de den. hogere status en hoger ontwikkelings peil van de import, waaronder zich relatief weinig katholieken bevon- Reizen per huifkar ls nog altijd moei- lijk. Twee gezinnen vijf volwassenen en acht kinderen ondervinden dat tfl- dens hun trektocht van Olney in Texas naar Canada, waar ze een nieuw leven hopen te beginnen. Er is natuurlijk geen kwestie meer van Indianen, die een zame reizigers over vallen. Maar volgens Don Cunningham, leider van genoemde trekkers, worden ze geregeld geplaagd door ambtenaren die willen weten waarom hun kinderen niet naar school gaan. Stedelingen beschouwen de trekkers als een stel berooide zigeuners en de straatjeugd scheldt hen uit. Norman Abbey, een kinderinspecteur, die de vervuilde „pioniers" aangepakt heeft over het schoolprobleem, vertelde toen: „Cunningham zei, dat hfl zjjn kinderen niet naar school wil zenden omdat hij zulks onnodig vindt. Hjj verklaarde, dat ze naar Canada trekken, waar ze kunnen doen wat ze willen. Ze waren het beu in de Verenigde Staten steeds de les gelezen te worden." Met twee huifkarren leggen ze ongeveer tweeëndertig kilometer per dag af. Ze nemen twee paarden, een muilezel, enkele geiten, kippen en honden mee om naby McBride in Brits-Columbia (Canada) een boerderij te beginnen. Onderstaand publiceren wij de verkorte inhoud van een „open brief" die de Nederlandse Dagbladpers en het „Genootschap van Hoofdredac teuren" heeft gericht aan de leden van de tweede kamer van de Staten Generaal inzake de komende recla me in de ether. „De regering toont onvoldoende oog voor de belangen, die een onaf hankelijke Nederlandse pers heeft bij de reclame in ether. Zij onder schat het gewicht dat het Nederland se volk hecht aan het bestaan van een gezonde, rijk gevarieerde pers. De dagbladen hebben aangeboden om, gelijk in andere landen, de ex ploitatie van de ether-reclame op zich te nemen. Zij zijn vanouds ver kopers en beproefde exploitanten van reclame-ruimte. Nu er reclame- ruimte komt in de ether zou een deskundig en efficient beheer bij de Nederlandse pers in vertrouwde han den zijn." Aldus luidt een verklaring (open brief) van de Vereniging „De Neder landse Dagbladpers" en van het „Ne derlands Genootschap van Hoofd redacteuren" met betrekking tot de inhoud van de zojuist verschenen Memorie van Antwoord inzake de nota betreffende het omroepbestel Dit stuk houdt zich bezig met de ex ploitatie van de reclame in radio en televisie. In het verdere deel van de verkla ring van dagbladpers en hoofdredac teuren wordt gezegd, dat deze Me morie van Antwoord verbazing en teleurstelling bij de pers heeft ge wekt De regering wenst de pers niet in te schakelen bij het beheer van de reclame in de ether. De minister en zijn adviseurs zien het nut er niet van in. Steekhoudende argumenten voor die stelling zijn echter noch in de nota noch in de Memorie van Ant woord te ontdekken. Steunend op geen enkele concrete grond veronder stelt de regering, dat de pers bij de exploitatie van etherreclame géén be langrijke prestatie kan leveren. De „Vereniging" en het „Genoot schap" stellen vast, dat de regering niet wenst dat door het derven van reclame-inkomsten door de pers de nieuwsvoorziening in het gedrang zou komen. Zij heeft er daarom ook geen belang bij de abonnementsprij zen van de Nederlandse bladen op te jagen. Dus heeft zij een geldelijke compensatie voor de Nederlandse pers op het oog. Als echter de pers er nadrukkelijk de voorkeur aan geeft die compensatie zelf te verdienen, wordt dat door de minister als een argument gebruikt dat de pers buiten de exploitatie van de etherreclame zou moeten blijven. De minister pre fereert blijkbaar een pers, die haar hand ophoudt en zegt daarbij, dat het argument, dat de pers hierbij voor haar onafhankelijkheid beducht is, „gezocht" is De pers stelt zich zeker niet voor, dat alle baten van de reclame in de televisie aan haar moeten toekomen. Het is dan ook geen sterveling be kend, hoé groot de invloed van de reclametelevisie op de pers zal zijn. Niettemin spreken de minister en zijn adviseurs al bij voorbaat over een „compensatie aan de pers", die zeker minder dan 40 pot. zal moe ten bedragen. Het N.D.P.-bestuur vraagt zich af, welke profetische be- rekeniingsschaal hier werd gehan teerd. Voor de vele argumenten aangevoerd in het voorlopig verslag - de accep tatie van de onafhankelijkheid van de pers door de regering - blijft de minister tot nu toe doof. De exploitatie van de reclame in de ether schijnt maar een ondergeschikt onderwerp tegenover de ontwikke lingen in onze televisie- en radio wereld. Toch kan een beslissing op dit punt van vergaande betekenis zijn. In het geding is immers ook de onafhankelijke en gedifferentieerde pers, waarvoor ons vaderland te recht befaamd is." Tot zover deze verklaring. Tot de leden van de Tweede Kamer zeggen de „Vereniging de Neder landse Dagbladpers" en het „Neder lands Genootschap van Hoofdredac teuren": „Uiteraard zult u de regeringsnota met ernst en aandacht bestuderen, om van uw weloverwogen standpunt blijk te geven in de volks vertegen- woordiiging." Het drinkwatervoorzieningsbedrijf waaraan door 9 gemeenten wordt deelgenomen, nl. Alkemade, Boskoop, Hazerswoude, Koudekerk, Leider dorp, Leimuiden, Rijnsaterwoude, Waddinxveen en Zoeterwoude en waarvan het bestuur wordt gevormd door raadsleden en/of burgemeesters der deelnemende gemeenten, begon de eerste vergadering met een me ningsverschil. Dit betrof de benoe ming van de heer A. v. d. Kaay, di recteur van de gemeentelijke bedrij ven voor gas, water en electriciteit te Boskoop. B. en w. van Waddinxveen deelden in een nota mede, dat zij het gemeen tebestuur van Boskoop zijn handel wijze kwalijk namen, omdat Wad dinxveen gewacht heeft met het be noemen van een nieuwe directeur in verband met de benoeming van een directeur van de nieuwe stichting. Boskoop had intussen reeds een di recteur voor zijn bedrijven benoemd, welke nu werd voorgesteld voor be noeming van het nieuwe bedrijf. In overleg met de gemeente Waddinx veen is echter een tussenweg gevon den zodat kon worden voorkomen, dat bij de start al moeilijkheden zou den komen. De heer v. d. Kaay zal nu voor twee jaar worden benoemd, in plaats van voor drie jaar en zal binnen die twee jaar een rapport moeten maken over zijn gecombi neerde functies. Bovendien mag zijn taak in Boskoop niet extra worden verzwaard. Wethouder ir. Venema van Wad dinxveen deelde mede dat tegen de benoeming geen bezwaar bestond. Tenslotte werd men in zoverre eens dat de heer v. d. Kaay werd benoemd met aantekening dat de Waddinx- veense vertegenwoordigers, de heren T. Ververs, J. R. Rovaart en P. Kroes geacht wensen te worden te hebben tegengestemd. Tot voorzitter van het dagelijksbestuur werd gekozen mr. R. M. Gallas, tot tweede voorzitter ir. Venema uit Waddinxveen en bur gemeester G. W. baron van Dedem tot secretaris. In verband met de toevoeging aan het dagelijks bestuur, als plaatsver vangend secretaris van de burge meester van Leimuiden, de heer B. Kammenga, merkte de heer Detmers, burgemeester van Zoeterwoude, op, dat dit een uitbreiding van het be stuur was en wilde daarom maar een vijfde bestuurslid benoemen. Een da gelijksbestuur van drie leden achtte men echter voldoende. Tariefsverhoging Tegen het voorstel tot tariefsver hoging was in de eerste plaats de heer Ververs. De stichting van de gemeenschappelijke regeling heefi juist ten doel o.a. de levering van beter en goedkoper water, maar nu blijkt dat het tarief voor huishoude lijk gebruik al moet worden ver hoogd van 29 cent tot 30 cent per kubieke meter, terwijl ook het vast recht wordt verhoogd van 21,- tot 24,- per jaar. Burgemeester Det mers informeerde wat onder groot verbruikers wordt verstaan. Toen bleek dat dit verbruikers zijn van méér dan duizend kubieke meters vond deze burgemeester geen aan leiding deze maar 20 cent per ku bieke meter te berekenen. Gewezen werd echter op de te verwachten kostenstijgingen en op de omvang van de uitgaven voor her stel van de leidingen werd het voor stel toch aangenomen met als tegen stemmers de Waddinxveense afge vaardigden. Voor het grootverbruik zal men zich echter nog nader be raden. Een passende naam voor de nieuwe stichting had men nog niet gevonden. Een naam als De Veen- streek of De Negen Gemeenten acht te men niet gewenst. Burgemeester Van Dobben de Bruyn vond de naam Watervoorzieningsbedrijf voor de Rijn- en Gouwestreek wel aanvaard baar. HET SPEET HEM ZEER De telefoon ging in het kantoor van Irving Steidman in Los Angeles. Aan het andere eind van de draad zei iemand angstig: ,Js u de eigenaar van het huis nummer 142, East St. Andrew's Street?" antwoordde Steidman. Er volgde een lange pauze. „Wel, het spijt me zeer", zei David Davis tenslotte. ,Jk heb het net afgebroken." Sloper Davis moest eigenlijk het huis daarnaast niet de grond gelijk maken maar hij had zich vergist. Steidman onderzoekt nu hoe hij de waarde van het afgebroken gebouw ongeveer 22.000 gulden zou kunnen terugkrijgen. GEEN VERNEDERING MET EEN CARAVAN MOET U. .„..Langzaam er^^ zeer gelijkmatig weqrijden ...Tijdig remmen want de remweg is langer dan normaal er rekening mee houden.dat het ben zineverbruik toeneemt geen personen^ in de carayan laten verblijven! het inhalen langza. mer gaat dan men normaal gewend is! de bochten ruimer nemen dan gewoon, lijk. Let op het andere verkeer!!). (..als de caravan gaat slinqeren.eerst sneller gaan rijden en vervolgens LANGZAAM afremmei Amerikaanse rechters spreken soms zonderlinge vonnissen uit. Rechter Sam Poole van Taylorsville (Noord-Carolina) plaatste een vader voor de volgende pijnlijke keuze: „Of wel u geeft uw negentienjarige zoon een aframmeling op de trappen van de rechtbank, of wel hij gaat voor een jaar de gevangenis in." De vader, George Stout, dacht er eens goed over na en weigerde zijn zoon de vernedering op te leggen van een aframmeling tn het openbaar. Zoonlief Steve moest dus twaalf maanden brommen. Hij had zich schuldig gemaakt aan inbraak. De Algemene Vergadering van Noord-Carollna heeft de doodstraf afgeschaft voor degenen, die tijdens een duel him tegenstrever om het leven brachten. Het is al sedert 1868 dat in deze staat nog geduelleerd werd OVERTOLLIG WATER DOET ALCOHOL VLOEIEN Daar de kelders van de firma Mckesson and Bobbins Inc. In Denver vorige week door het buiten zijn oevers getreden water van de South Platte Rivier onderliepen moeten alle daarin opgeslagen flessen whisky, scotch, gin, wijn en champagne, ter waarde van een kwart miljoen dollar, opgeruimd worden. Dit is een aantal jaren geleden zo beschikt door een federaal gerechtshof ln Kansas City. dat vond dat flessen drank die onder vloedwater waren komen te staan, niet meer voor menselijke consumptie geschikt geacht konden worden. De directeur van Mckesson and Robblns, zei dat de flessen onder toezicht van accijnsambtenaren van het ministerie van Financiën in Washington, door walsen zullen worden verbrijzeld. Wat lezers schrijven AVERECHTSE GEUZEN- VERERING IN LUSTRUM-SPEL Leiden,- 1 juli 1965 Naar aanleiding van een m.i. zeer juiste kritiek op het stuk „Tijl Uilen spiegel" zou ik de aandacht willen vestigen op het boek „De Martelaren van Goreum", van de bekende schrij ver Daniël de Lange. De zo geprezen Lumey blijkt een grote wreedaard te zijn geweest, die zich nooit veel heeft aangetrokken van de bevelen van Willem van Oranje. Toen dan ook de Prins vaste voet had in de Nederlanden is in 1574 Lumey Holland uitgejaagd wegens zijn vele wandaden. Een van zijn laatste daden is geweest het doen op hangen van de Delftse priester Cor nelius Musius in Leiden. Zijn twee naaste medewerkers wa ren ook al van die beste jongens. Een zekere Omal had het zo bont ge maakt, dat hij op bevel van de Prins is onthoofd. En de provoost van Lu mey, Aulterman. is om dezelfde reden levend verbrand. De kreet „Leve de Prins" zou dan ook in de bewerking van Claus het heel wat beter hebben gedaan „Leve de Geus". Daar zit te veel bijsmaak aan, ook voor niet-katholieken. Een toehoorder

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1965 | | pagina 12