Schatten van antiek en oude kunst in Delft M"or'l'aa^ Ro^!"f
HAZERSWOUDE 30 JAAR GELEDEN
UIT ZIJN ISOLEMENT VERLOST
Verdachte blijit
ontkennen
Veel oude religieuse kunst aan de markt
ZATERDAG 3 JULI 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 11
VEEL GROENTEN EN TOGAL TABLETTEN bij verkoudheid.
Leef gebikkig, maar zonder verkoudheid. Eet veel groente, sla, fruit en neem
Togal tabletten. Helpen snel-afdoend. Haal meteen een flacon in huis. U kunt
het onverwacht nodig hebben. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
(Advertentie)
•T«OT EN MET 14 JULI a.s. is het
zo bij uitstek daarvoor geëigende
museum Prinsenhof te Delft voor die
zeventiende maal na die oorlog gast
heer van de jaarlijkse oude kunst
en antiekbeurs. Schatten van het ver
leden uit binnen- en buitenland zijn
er verzameld en hoewel men zich
ieder jaar weer afvraagt: komt er nu
zo langzamerhand geen einde aan de
stroom kan men zich weer 'verba
zen over de hoeveelheid en de kwa
liteit van de antiquiteiten en voort
brengselen van kunst, die de hanidied
steeds weer bij elkaar weet te ga
ren.
„Het bezit van de zaak, het einde
van het vermaak?" Deze vraag stélt
de voorzitter van het beursbestuur
zich in een voorwoord, dat hij mee
gaf aan de uitgebreide catalogus.
„Maar", gaat hij voort, „met een va
riant zou ik willen stellen: Het bezit
van de zaak geeft een zorgzame taak.
Immers, wij kunnen het aanschaffen
van kunstvoorwerpen niet afdoen met
kopen en betalen, het neerzetten en
ophangen. Wij hebben de plicht om
dit cultureel erfgoed dat door de
eeuwen tot ons is gekomen, zo onbe
rispelijk mogelijk aan het nageslacht
door te geven."
Dit cultureel begrip maakt een in
tegrerend deel van ons bestaan en is
tevens een belangrijk facet van on
ze ontwikkeling. De verantwoorde
lijkheid daarvoor is groot, daarvoor
Een deel van de collectie Wiegersma
uit Utrecht.
moet een zo gunstig mogelijk kli
maat worden geschapen en hierin
wordt vaak jammerlijk tekort ge
schoten, alidius de iniledlding.
Met dit klimaat wordt bedoeld „de
direct leefbare omgeving, waarin het
antieke voorwerp geplaatst wordt, de
aanpassing aan de eigen leefwijze,
o.a. door het zelf-ingebruiknemen er
van".
r\ AAR AAN MOESTEN wij vooral
denken bij ons beszoek aan deze
beurs, toen wij de grote hoeveelheid
oude religieuse voorwerpen zagen, die
eens lang geleden in onze ker
ken een plaats hadden en daarin
eigenlijk nog steeds horen. Want dit
onderdeel maakt een groot deel van
deze beurs uit. Enkele inzenders ma
ken daar zélfs hun hoofdwerkzaam
heid van of althans voor een groot
deel. Een verzameling middeleeuwse
kunist bestaat nu eenmaal voor een
overgroot deel uit voorwerpen, eens
voor de eredienst bestemd. Daarbij
hebben wij niet zozeer het oog op de
picturale kunst, dan wel op het ge
wone gewijde gebruiksvoorwerp.
Maar goed, de financiën spreken ook
een woordje mee. Kerken zijn nu
eenmaal niet altijd in staat duizen
den of zelfs tienduizenden uit te leg
gen voor een oud crucifix, een mon
strans of een beeld. Het overgrote
deel zall dus wel naar de musea ver
huizen. Maar toch vragen wij ons af
of hier geen bepaalde taak ligt van
die geestelijke overheden, dlie verant
woordelijk zijn voor de moederker
ken der bisdommen of andere ge-
eigewdle bedehuizen. Naar onze smaak
Toen hij vlak voor zijta woning
aan de Korreweg 147a de weg over
stak, werd de 76-jarige heer D. Ap
pelhof te Groningen gistermiddag
door een personenauto aangereden
Het slachtoffer liep een schedelba-
sisfractuur op en overleed ter plaat-
Gisteren heeft de rechtbank te Rot
terdam in raadkamer besloten de
voorlopige hechtenis van de 56-jarige
los-arbeider D. B., die ervan ver
dacht wordt de 73-jarige reder en
landeigenaar J. van Hoey Smit in
Rockanje van het leven te hebben
beroofd, met dertig dagen te ver
lengen.
Het drama, dat zich begin juni
heeft afgespeeld op het landgoed
Sypemonde in Rockanje, vergt een
diepgaand onderzoek. De verdachte
blijft namelijk hardnekkig ontken
nen. De officier van justitie, mr. J.
H. van den Roemer, noemde de ver
dachte spijkerhard en beslist niet
geestelijk gestoord.
Hoewel de aanwijzingen tegen B.
van dien aard zijn dat de rechtbank
tot verlenging van de voorlopige
hechtenis besloot, is het nog niet
mogelijk geweest het wapen waar
mee de daad is gepleegd, terug te
vinden. Dit wapen kan een belang
rijke rol spelen bij de bewijsvoering,
omdat bij sectie op het lichaam van
de verslagene een stukje metaal is
gevonden, dat waarschijnlijk van 't
wapen is afgebroken.
Ontslag frauduleuze
gemeentesecretaris
goedgekeurd
Gedeputeerde Staten van Gelder
land hebben goedkeuring gehecht aan
het beleid van burgemeester en wet
houders en de gemeenteraad van Op-
hemert in de ontslagzaak van de
gemeentesecretaris-ontvanger de heer
J. H. C. I. In de gisteravond gehou
den openbare raadsvergadering deel
de de burgemeester van Ophemert,
de heer Westerbeek van Eerten dit
mede.
Zoals bekend werd de heer I. ont
slagen wegens ongeschiktheid anders
dan wegens ziels- of lichaamsgebre
ken. Een strafzaak tegen I wegens
verduistering en valsheid in geschrif
te diende voor de rechtbank te Arn
hem op 27 april j.l., waarbij de offi
cier van justitie een jaar voorwaar
delijk met een proeftijd van driejaar
en tweeduizend gulden boete eiste.
Op 11 mei j.l. werd de heer I. vrij
gesproken wegens gebrek aan be
wijs, waartegen door de officier van
justitie appèl is aangetekend.
Gedeputeerde Staten stelden een
diepgaand onderzoek in, waarbij bei
de partijen in de gelegenheid werden
gesteld zich nader mondeling te ver
antwoorden. Dit onderzoek heeft ge
resulteerd in de goedkeuring van het
ontslagbesluit.
MINISTER VRAAGT
LOONADVIES
Minister G. M. J. Veldkamp heeft
de Sociaal Economische Raad advies
gevraagd over de koppeling van de
lonen aan de stijging van de kosten
van levensonderhoud. Dit omdat het
bedrijfsleven steeds meer deze z.g.
loonindexering wil invoeren.
Het probleem is vooral actueel ge
worden door de Philips-cao, waarin
verband is gelegd tussen de lonen
en de kosten van levensonderhoud.
Ook in de (nog niet goedgekeurde)
meerjarige metaal-cao is een loon
indexering opgenomen.
Een deel van de collectie Dirven te
Eindhoven. Voornamelijk religieuse
kunst. Aan de wand een middel
eeuwse kruisdraging, op de kast een
beeld van St. Eloy. Bourgondisch
werk uit omstreeks 1460.
wordt er voor goed geld van de ge
lovigen nog al te veetl kitsch of mo
dem-aandoend halfspalgskunst in onze
kerken geplaatst.
Nu kan men opwerpen diat in onze
eigentijdse kerken de eigentijdse
kunst aJlLereerst op haar plaats is,
daar staat tegenover dat een schoon,
antiek kunstwerk aan tijd noch ar
chitectuur is gebonden. We bedoelen
maar, dat het zo jamer is, dat zulke
voorwerpen naar musea verhuizen,
daar voor Jan en Alleman te pronk
staan, maar aan hun wezenlijke doel
èn het doel van hun maker wor
den onttrokken.
IVEZE ONTBOEZEMING, die ons
van het hart moest, betekent na
tuurlijk geen discriminatie van de
jaarlijkse beurs in Delft. Maar het
vele, dat deze beurs op dit speciale
gebied laat zien, doet ons deze ontboe
zeming onwillekeurig uit de pen
vloeien.
Natuurlijk is het overgrote deel
profane kunst. Steeds weer is het
een raadsel, dat jaar op jaar nog zo
veel daarvan op d>e markt komt en
hoewel juwelen door de 31 deelne
mers op onnavolgbare wijze wor
den getoond. Kunst en antiek te kust
en te keur: sculpturen en exotische
kunst, zilver veel beroemd Neder
lands werk gobelins en meubelen,
porselein en aardewerk, klokken, schil
derijen en tekeningen, juwelen en
glaswerk, brons, ouidie huishoude
lijke gebruiksvoorwerpen, munten,
penningen, en aröheoliogica, waaron
der zelfs een 3000 jaar oude Egypti
sche mummiekist. Voorts boeken en
antieke Perzische tapijten, Romaanse
kruisbeelden en Byzantijnse ikonen.
NATUURLIJK heeft deze beurs een
uitgesproken zakelijk doel. Alles
is te koop. Veel is dan ook reeds ver
kocht, aan musea maar ook door par
ticuliere verzamelaars. Door het bui
tenland, maar gelukkig ook veel door
het binnenland. Wat dat betreft: een
gevolg van de welvaartsstaat, waar
we niet anders dan verheugd over
mogen zijn.
De beurs is nog open tot 14 juli.
Wie, die het schone mint, verauime
niet deze expositie te gaan zien. Is
hij of zij dan al niet in staat tot ko
pen, men zal er todh geestelijk rij
ker vandaan komen.
Wpr.
HAZERSWOUDE, wat
ben je veranderd
in een mensenleeftijd!
Wat moet je heerlijk
en gezellig geweest zijn
met je bloeiende bo
men in de Dorpsstraat
en je plaveisel van kin
derhoofdjes; ze moes
ten echter verdwijnen
als gevolg van de ook
in jouw dorp „door
dringende" vooruitgan
gen.
Was het niet een
prachtig gezicht de vele
molens in je landschap
te zien draaien? Ja, ze
ven stonden er aan het
molenpad in het West
einde en zeven aan de
Voorweg. Is het niet
onmenselijk dat ze je
werden ontroofd?
Waar zijn toch je
trapgeveltjes uit de 17e
eeuw gebleven, je tuin
muren met geheimzin
nige poortjes? De enige
nog bestaande histori
sche huizen zijn het
oude „Schoutenhuis" en het oude
„Rechthuis". Dit laatste is echter
door zijn aan- en verbouw nauwe
lijks meer te herkennen.
Buiten de oudste boerderijen her
innert bijna geen enkele woning
meer aan het grijs verleden.
Het oude geslacht denkt terug aan
die tijd, toen de Gemeneweg nog een
smal asfaltpaadje was, waar nauwe
lijks 2 auto's konden passeren.
Nu is hij gepromoveerd tot een vin<jen> Waar we ook staren, niets
moderne provinciale weg. Ook de bestendigs hier benêen".
oude ophaalbrug, die zo goed in het In 1932 onderging het dorpsbeeld
dorpsbeeld paste, moest vervangen een grote verandering door het slo-
worden door een moderne stenen pen van vele (soms nog goede)
Aanleg van de
nieuwe Rijksweg
bracht uitkomst
brug.
ningen, die plaats moesten maken
Wie per auto, per fiets of te voet voor de aanleg van een ruim 150
Rijnwaarts gaat en zijn ogen de kost meter lange brug, die de verbinding
geeft, overziet aan alle zijden een moest vormen tussen de nieuwe
groene vjakte, die tot aan de horizon rijksweg en de vernieuwde Gemene-
geen andere verheffing toont dan een weg.
dijk of kade, maar wel meer of min- Deze wegenaanleg bracht niet al-
der polderland, dat even groen is leen het genot van een betere ver
als de rest. binding naar andere plaatsen, maar
Het dorp is als een oase in een heeft ook Hazerswoude uit zijn iso-
groene woestijn, doordat er geen lement verlost. Dit heeft er ook toe
boom in wijde omtrek te bekennen geleid dat velen door de toenemende
is en bouwland of kwekerij geen af- industrialisatie hun kans schoon za-
wisseling geeft in de onmiddellijke gen en tuin of polder verlieten om
omgeving; ja, op een warme dag, bij elders hun brood te verdienen,
wolkeloze blauwe hemel, ziet men De Gemeneweg was vroeger on-
als een „fata morgana" de beide dsnks zijn naam, niet zo „algemeen"
hoofdkerken van Leiden boven de er moest geofferd worden volgens
horizon opdoemen, terwijl in de een vast tarief, in stuivers en duiten
avond de stilte de reiziger ontroert, nauwkeurig op een groot bord aan
gegeven. De onkosten en het onder-
Een paar eeuwen geleden stak de houd van de Gemeneweg moesten
dorpsstraat met het Westeinde als t°ch immers gedekt worden!
een smalle landtong tot aan de Zijde -
weg, brutaal uit in de geweldige \/an de oudste tijden af was de
„Noordpias". v Rijnstreek een bewoonde buurt,
van wegen de slibgronden of rivier-
klei, die bij overstroming achterble-
e 20ste eeuw heeft alles genivel-
Nieuwe directeur
gezondheidsbescherming
Binnenkort is de benoeming te
verwachten van dr. L. H. A. Brem-
mers te Breda tot directeur van de
directie gezondheidsbescherming van
het directoraat-generaal van de
volksgezondheid van het ministerie
van sociale zaken en volksgezond
heid, en tevens tot plaatsvervangend
directeur-generaal.
Dr. Bremmers zal hiermede dr. R.
J. H. Kruisinga opvolgen, die zoals
bekend, is benoemd tot directeur-
generaal van de volksgezondheid.
Van 1 september 1947 af is dr.
Bremmers directeur van de hogere
technische school te Breda. Hij is
tevens vanaf 1 september 1962 direc
teur van de avondschool voor ana
listen.
D<
leerd, de verdubbelde bevolking, ven en de bodem ophoogden tot
de gerooide bomen in de dorpsstraat, bruikbaar bouw- en weiland,
de vernieuwde woningen, enz. enz., Die kleigronden waren, zoals be-
alles in overeenstemming met de
nieuwe tijd. Het schilderachtige oude
dorpje verwisselde zijn los maar De Gemeneweg als landelijk weg-
fraai ouderwets kleed voor een net £e^)e> i*1 1935 gepromoveerd tot mo
maar stijf confeotie-pakje. „Ach, wij derne rijksweg.
De 150 meter lange brug die de
verbinding moest vormen tussen de
nieuwe rijksweg en de vernieuwde
Gemeneweg, vlak voor de opening
in 1935.
grijpelijk is, niet zo vlak als tegen
woordig en strekten zich niet overal
evenver naar buiten uit.
In Hazerswoude wisselde dat tot
hoogstens een paar kilometer zuid
waarts. De eerste bewoonde buurt
moet dan ook gezocht worden in de
omgeving van de hofstede „Rinen-
burch" achter de Boskoopse water
toren. Ook de Oostbuurt moet vrij
vroeg bewoond zijn geweest, want
in de registers van de St. Maartens
kerk (Domkerk) te Utrecht, uit de
9de eeuw, is sprake van een „Ost-
buron" dat Oostbuurt moet beteke
nen. (v. d. Linden, Die cope).
Meermalen zijn langs de Rijndijk
overblijfselen gevonden van vroege
re bewoning, o.a. in 1964 nog, achter
boerderij „Aurora" in de buurt van
de „Scheepjeskerk" in de Groenen
dijk.
Van lieverlede werden de gron
den naar het zuiden toe uitgebreid
en reeds in de 13de eeuw stond er
te Hazerswoude een kerk.
In 1514 telde Hazerswoude 111
„haertsteden" (huizen) en het had
toen reeds een oppervlakte van 3270
morgen. In 1632 was het aantal hui
zen iii Hazerswoude 3 maal verdub
beld. Bij een huizentelling in 1732,
kwam men niet verder dan 425 wo
ningen. Het aantal inwoners bedroeg
toen ruim 2000.
IJAZERSWOUDE is een typisch
dijkdorp. Een lange weg, met
aan weerszijde huizen en openbare
gebouwen, een z.g. lintbebouwing.
In de loop der jaren zijn op ver
schillende plaatsen zijstraten en la
nen gekomen, wegens gebrek aan
bouwgrond binnen de kom van het
dorp.
Door de aanbouw van
de laatste jaren is in
het dorp een centrum
ontstaan dat beheerst
wordt door de grote
t dorpskerk en het raad-
huis. Verschillende
Sr '<l1t openbare gebouwen be
vinden zich in dit cen
trum, o.a. een wijk- en
verenigingsgebouw.
In de bebouwings
voorschriften is reke
ning gehouden met de
moderne opvattingen
omtrent bouwwijzen,
ligging en volksgezond
heid.
Het uitbreidingsplan
Zuid is op het ogenblik
in volle gang en als wij
de plannen van de ge
meente Hazerswoude
mogen aannemen, dan
zal hier een centrum
komen met 500 a 600
woningen. Met 'n „We
zullen het maar af
wachten", ziet de echte
Hazerswouder dit tege
moet.
K. KROON
