Een en ander over de oude en
nieuwe St. Jan, Zoeterwoude
BINNENKORT BEGINT MEN MET
DE RESTAURATIE
ZOETERWOUDER ST. JANSFANFARE KREEG
NIEUWE INSTRUMENTEN AANGEBODEN
ZATERDAG 26 JUNI 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
„DOESMOLEN" TE HOOGMADE GERESTAUREERD
voorgevel. Wat betreft de rijks- en bisschoppelijke goedkeuring
is Deken Van der Boog optimistisch gestemd; hij verwachtte, dat
deze wel niet lang op zich zullen laten wachten. Het zal niet
worden zoals de oude St.-Jan was. Slechts een gedeelte gaat ge
bruikt worden, en dit zal het middenschip zijn. De zijbeuken en
het oude priesterkoor zullen door een muur van de rest van de
kerk afgescheiden worden. De ruimte, die dan overblijft, is toch
altijd nog aanzienlijk groter dan de Aloysiuskapel en zal met
een breedte van 15 m. en een lengte van 27 m. ongeveer 340
plaatsen hebben. De nieuwe gebrandschilderde ramen zullen
ook in deze ruimte him plaats behouden en misschien is het
zelfs mogelijk er de kruiswegstaties eveneens een plaats te geven.
Deken Van der Boog hoopt dat deze werkzaamheden omstreeks
mei 1966 voltooid zullen zijn, en dat de St.-Jan dan weer in ge
bruik genomen kan worden. Natuurlijk, zei hij, is deze datum
wat speculatief. Er wordt gerekend op plm. 200 werkdagen, maar
door vorstverlet e.d. kan dit aantal altijd groter worden. Zo zal
uit de ruïnes van de St.-Jan een voorlopig nieuw kerkgebouw
herrijzen, een kerk, die ons slechts met weemoed aan de oude
St.-Jan zou kunnen doen terugdenken, maar niettemin toch ook
een waardige oplossing zal zijn voor het ruimteprobleem in de
Aloysiuskapel, die evenwel naast deze kerk in gebruik zal blij-
Foto 1: De toren van de St.-Jan, zoals die zich nog steeds trots en
fier in de Zuidbuurt verheft.
Foto 2: tijdens een flinke storm moest de Leidse brandweer er
aan te pas komen om de resten van de voorgevel voor omvallen
te behoeden.
TOEKOMSTMUZIEK
De eens zo fraaie „St.-Jan" aan de Zuidbuurt te Zoeterwoude,
biedt nog steeds een trieste aanblik. Gras groeit er, waar eens de
banken stonden, diepe kuilen liggen, waar het middenschip was.
Langs kale afgebrokkelde muren kijkt men omhoog naar de
wijde hemel erboven. Vorige week kwam de St.-Jan weer in de
belangstelling, toen door de hevige storm, de voorgevel om
dreigde te waaien. Met deze belangstelling voor de ruïne deden
ook direct weer allerlei geruchten de ronde. Naar aanleiding
hiervan brachten wij een dezer dagen een bezoek aan Deken
Van der Boog, om te informeren naar de stand van zaken. Niet
alleen wat betreft de oude kerk, maar ook de toekomstige nieuwe
kerk.
Wat de nieuwe kerk betreft, dit is alles nog toekomstmuziek en
ligt misschien nog in een zeer ver verschiet. Zolang dit plan nog
niet verwezenlijkt is, zal er gebruik gemaakt moeten worden van
het patronaatsgebouw, nu Aloysiuskapel. Wat echter méér na
bije toekomst is, is de restauratie van de St.-Jan.
Hiermee zal hopelijk omstreeks de bouwvakvakantie begonnen
worden. Eerst echter zal, omdat steeds wanneer het flink waait
het gevaar van instorten niet denkbeeldig is, de komende week
begonnen worden met het afbreken van een flink stuk van de
De „Doesmolen" te Hoogmade is gerestaureerd en prijkt weer in zijn vroe
gere schone vorm in het landschap. Volgende week donderdag wordt de
molen opnieuw in gebruik gesteld.
Bladerende in de simpele ge
schiedschrijving „Zo was het in Zoe
terwoude", geschreven in de rust van
de Zuidbuurt „ach, gun hem dat
vermaak" vinden we vele blad
zijden, die het wel en wee van de
Sint Jan-fanfare vertellen.
Veelkleurige pagina's. Reeds de
eerste groene bladen van de oprich
ting vertonen gele plekken van ve
nijn. Dat veelkleurige kreeg de ge
schiedenis al voor de oprichting. Het
was zo gegaan. Enige jongemannen
hadden een z.g. „neutrale" toneel
vereniging opgericht en maakten
zelfs plannen tot oprichting van een
muziekkorps. Deken Mosmans, dit
vernemende, preekte tegen het ge
vaar van neutraliteit in goed te be
grijpen Bijbelwoorden: „Waart gij
heet of koud, maar nu gij lauw zijt
spuw ik op U".
Zijn kapelaan, M. J. Zijm, die als
klein jongetje bij kapelaan Mosmans
op het eiland Texel reeds zijn mis
dienaar was geweest, was zo vrij de
Deken er op te wijzen, dat het nu
noodzakelijk was voor de rijpere
jeugd iets te gaan doen. En zo werd
in 1904 een jongelingsvereniging op
gericht. Tegelijk mocht de kapelaan
een R.K. muziekkorps oprichten. „Ja,
ja, dat is heel goed mijnheer (de ka
pelaan) dan kan Monseigneur als de
kerk gewijd wordt met muziek „inge
haald" worden!" Op 19 oktober 1903
arriveerden 14 muziekinstrumenten
van hetzelfde fabrikaat als de staf-
muziek had; prijs totaal f400.-. Op
1 oktober 1904 blies de fanfare bij
de intocht van de bisschop. Bij het
zilveren bestaansfeest van het pa
tronaat (1928) kwam Jantje Hoem
pa, een patronaatsjongen, met de gro
te trom omkleed, vertellen dat de
instrumenten in de kast opgeborgen
lagen. In 1930 weer in 't leven ge
roepen voor de eerste keer naar een
concours, waarbij le prijs in de laag
ste afdeling. In 1952 werd de burge
meester Keizerbeker behaald voor 't
hoogst aantal punten op dit concours.
Dat was het hoogtepunt. Toen ech
ter in 1961 de kleine tromslager van
1903 het al enige jaren tot voorzit
ter had gebracht en wegens hoge leef
tijd ontslag nam, moest hij tot zijn
leedwezen getuigen dat hij een zin
kend schip verliet.
Zijn opvolger, de heer N. v. Vel-
zen, het moet tot zijn eer geschreven
worden, heeft met hart en ziel ge
werkt om het oude schip weer op te
kalefateren. Het lukte niet en begrij
pende dat alleen een totale vernieu
wing de enige oplossing zou zijn,
werd in 1963 alles op alles gezet om
een financiering, het eerst nodige, te
verkrijgen.
Deze opzet, een grootse winkel
show, met fancy-fair in een grote
tent, werd verschrikkelijk geteisterd
door dagenlange stormen en regen
stromen. Het werd een titanenstrijd
tegen de elementen; dag en nacht
moest gewerkt worden om de reus
achtig grote tent overeind te houden.
Maar de opzet bleek goed te zijn ge
weest, want ondanks de tegenslag
werd een batig saldo van ruim f 5000
bereikt. Een prachtig resultaat, maar
nog niet bemoedigend; het korps was
inmiddels zodanig afgetakeld, dat het
zelfs niet meer mogelijk was naar
het jaarlijks concours te gaan.
De muzikanten werden redeloos,
het bestuur en de directeur werden
radeloos, maar dank zij de topleiding
bleek de fanfare nog niet reddeloos
te zijn.
Redding was nabij
Het bestuur, bij de gemeenteraad aan
tonende dat het alles gedaan had de
financiële positie op te houden, ver
kreeg een renteloos voorschot van
f7000.af te lossen in zeven jaar.
Inmiddels was het bestuur geslaagd
in de benoeming van een nieuwe di
recteur, de heer J. Mey, le trombo
nist van de Kon. Militaire Kapel,
zoon van kapelmeester Mey, die „St.
Matthias" te Warmond tot de- hoogste
trap in Nederland heeft gebracht, die
de vereniging in acht maanden tijd
zodanig wist op te voeren, dat het
nu mogelijk is in september a.s. te
gaan mededingen om geplaatst te
worden in het nieuwe KRO-program-
ma.
Zo kan er nu eindelijk een gouden
bladzijde in de geschiedenis van de
St. Jansfanfare geschreven worden.
Laat ons er eerst bij vermelden,
dat de nieuwe directeur bij het aan
vaarden van zijn benoeming de voor
waarde gesteld had, dat het gehele
instrumentarium vernieuwd moest
worden.
Aanbieding van nieuwe
instrumenten
En zover is het nu ook gekomen.
Donderdagavond was er een feeste
lijke bijeenkomst in het Don Bosco-
huis, welke werd bijgewoond door
de beschermheer, burgemeester J. A.
Detmers, wethouder Kraan, de ere
voorzitter C. P. J. Paardekooper, de
oud-leden R. de Boer, N. v. Rijt en
J. Hagen en alle werkende leden en
hun dames, als officiële uitreiking
van de nieuwe instrumenten. De
voorzitter, de heer N. v. Velzen, van
zelfsprekend en met recht en reden,
in een majeur-stemming, sprak het
welkomstwoord en memoreerde dan
cok met vreugde en voldoening al
het werk dat gedaan was om de fan
fare van de wisse ondergang te red
den.
Het meest verheugend, het belang
rijkste van alles, zeide spr., is de ijver
en de ambitie door de leden getoond.
Onder de nieuwe zeer te roemen goe
de en vooral taktische leiding is het
mogelijk geweest in zo'n korte tijd
het peil van de muziek op te voeren
tot zo hoog als nooit geweest. Geen
van de leden verzuimt ooit een repe
titie; zelfs op de verjaardag van moe
der-de-vrouw wordt toch nog de re
petitie bezocht. Met groot vertrou
wen, dat de fanfare een zeer goede
toekomst tegemoet gaat, dankt de
voorzitter de burgerij voor de gege
ven steun en het gemeentebestuur
voor de verkregen lening, er even
optimistisch aan toevoegende, dat het
bestuur hoopt, dat, als in de naaste
toekomst de fanfare blijken geeft van
grote opbloei, dus de gemeente waar
dig te zijn, het gemeentebestuur ver
dere financiële hulp niet zal onthou
den. Medegedeeld werd, dat de ver
eniging dezer dagen de Anjercollecte
die vorig jaar buiten de schuld
van het bestuur niet gehouden is
weer gehouden zal worden.
De voorzitter verzocht nu de be
schermheer symbolisch de nieu
we instrumenten over te dragen, en
wel door aan het oudste lid, de heer
N. Straathof, die weer „de lier van
de wilgen" heeft gehaald, zijn nieuwe
tuba te overhandigen.
Lof van de burgemeester
Alvorens hiertoe over te gaan hield
de beschermheer een toespraak om,
tevens als burgemeester, zijn grote
vreugde en waardering uit te spre
ken over de totale hernieuwing van
de fanfare. Het gemeentebestuur is,
zoals blijkt, steeds bereid culturele
belangen te steunen, zoveel dit kan
en door hogere instanties wordt toe
gestaan. Met grote lof getuigt spr.
van de enorme toewijding van
de vereniging zelf en de bereidheid
van de burgerij tot het steunen van
dit cultureel werk, er de nadruk op
leggende, dat dit de voorwaarde is
om van de overheid de gevraagde
steun te verkrijgen.
Na deze zeer waarderende woor
den reikte de beschermheer de nieu
we tuba, met een compliment voor
zijn trouw aan de vereniging, aan de
heer N. Straathof over.
Ook de ere-voorzitter sprak zijn
grote vreugde uit deze zo stellig hoop
volle opleving van de hem dierbare
fanfare te mogen beleven. Zich tot
de leden richtende zeide spr.: „Er is
nu een zeer bekwame leiding en er
zrjn nu eerste klas instrumenten, het
is nu aan U, muzikanten, de muziek
zo te beoefenen, dat de fanfare het
hoogste peil zal bereiken."
Hierna richtte de voorzitter zich
tot directeur Mey, zeggende, dat het
bestuur zich nu reeds verplicht ge
voelde ook hem een nieuw instru
ment te geven. De tijd waarin een
directeur een ebbenhouten dirigeer
stok met zilveren montuur werd ge
geven is voorbijde directie van thans
gebruikt op de repetitie een dun
sprietje. Zeer doelmatig wordt nu aan
de dirigent, als herinnering aan deze
dag, een metroom, een instrument
dat met een tikkende vinger 't juiste
gewenste tempo van de te maken
muziek aangeeft.
In zijn slotwoord bracht de voor
zitter nog bijzonder dank aan de oud
penningmeester, de heer R. de Boer,
die zich toch nog bijzonder verdien
stelijk maakt voor werving van dona
teurs en incasso van de donaties.
De fraaie tentoonstelling van de
nieuwe instrumenten had grote be
langstelling. Als een schril contrast
waren de oude verkreukelde instru
menten in een hoekje van de zaal
opgesteld en wij vroegen ons af: hoe
kon daar muziek mee gemaakt wor
den?
Zaterdag 26 juni
9.00-17.00 uur: Voetbaltoernooi voor
Universitaire te&ms en ploegen van
o.a. politie, brandweer, stadhuisper-
soneel en kokschool aan de sport
complexen Piet Paaltjespad.
10.00-16.00 uur: Nationaal Stand
werkersconcours op de markt ter
hoogte van de Nieuwstraat.
13.00-18.00 uur: Zwemwedstrijden
voor Leidse VHMO-scholen in het
zwembad „De Zijl". Polowedstrijd
Leids Middelbare Schoolteam-Leids
Studenten Zevental.
14.00-01.00: Lustrum-teenager-mu
ziekfestival in de Stadsgehoorzaal.
Na afloop groot bal m.m.v. „Danny
and his Flying Arrows" met zang van
Eddy Jones.
17.00 uur: Officiële opening van
het feestterrein aan de Witte Singel.
20.00 uur: In de Zuiderkerk con
certeert het Lyra Academica.
20.30 uur: Toneelvoorstelling „Tijl
Uilenspiegel" van Hugo Claus (Pie
terskerkplein)
Het Lunapark op het Schuttersveld
is vanaf 14.00 geopend; het feestter
rein aan de Witte Singel is 's avonds
geopend.
Zondag 27 juni
20.30 uur: Toneelvoorstelling „Tijl
Uilenspiegel" van Hugo Claus (Pie-
terskerkplein).
Maandag 28 juni
7 00-11.00 Hengelwedstrijden in de
Nieuwe Vaart.
14.00 uur: Op de Waalsdorper vlak
te bestrijden militairen, studenten en
burgers elkaar op pistool en geweer.
14.30-01.00 uur: Kaptoernooi in de
Stadsgehoorzaal, met o.m. een „aca
demische stedenwedstrijd". Na afloop
dansen.
15.30 uur: De tentoonstelling van
kindertekeningen „Hoe ziet het kind
de student" wordt geopend door prof.
dr. A. Klasens (Oudheidkundig Mu
seum).
18.00-22.00 uur: Klein-baan-skelter-
wedstrijden voor universitaire teams
en bedrijfsploegen op het Bevrij
dingsplein.
20.00-24.00 uur: Bridge- en schaak
wedstrijden ter sociëteit Minerva.
Het Lunapark op het Schuttersveld
is de gehele dag geopend; het feest
terrein aan de Witte Singel vanaf
17.00 uur.
