S)e ÊöidieSou^cmt
Vakbeweging wil
eigen bouwbedrijf
STOP
'N TIJGER
IN UW
Protestbetoging in Pretoria
tegen Nederlands regeringsbesluit
NEDERLANDERS IN ZUID-AFRIKA
BOOS OVER STEUN AAN SABOTEURS
BEATLES HALEN WAARDIGHEID
VAN BRITSE ORDE OMLAAG
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUREAU PAPENGRACHT 32
DINSDAG 15 JUNI 1965
56e JAARGANG
Arme jongen
(zie pag. 9)
Telef. 2.09.35 Red. 2.00.15, 2.55.94 Advert. 2.08.26 Klachten bezorging 3.38.39 (tussen 17.30 en 19.00 u.) - Giro 10.30.03 - Abonn. 0,78 p.w., 3,35 p.mnd., 10,05 p.kw. Franco p.p. 10,55. Adv. 20 ct p. mm. Telefoontjes 1,75
Een 23 man sterke studiecommis
sie van de drie vakcentralen en de
daarbij aangesloten bouwarbeiders
bonden acht gunstige toekomstmo
gelijkheden aanwezig voor een eigen
bouwbedrijf, dat in dienst van de ge
meenschap zal werken. Door uit
schakeling van bovenmatige en on
redelijke winsten, bevordering van
een economische bedrijfsuitvoering,
het negeren van prijsafspraken en
tegen het algemeen belang indrui
sende overeenkomsten en verhoging
van de arbeidsvreugde van haar (bij
voorkeur georganiseerde) werkne
mers kan de bouwonderneming van
de Nederlandse vakbeweging volgens
de studiecommissie trachten bij te
dragen tot absolute of relatieve ver
laging van de bouwkosten en bouw
prijzen, verbetering van de kwaliteit
en daarmede tot verbetering van de
levensomstandigheden van brede la
gen van de bevolking.
De studiecommissie, die onder
meer oriënterende besprekingen heeft
gevoerd met vertegenwoordigers
van gemeentebesturen, woningcorpo
raties en bestuurdersbonden, meent
dat er op de opdrachtgeversmarkt
„goodwill" voor een bouwbedrijf van
de vakbeweging aanwezig is en dat
de afzetmogelijkheden dan ook met
een gematigd optimisme mogen wor
den bezien.
Serie-produktie.
De studiecommissie van de drie
vakcentralen en de drie bonden van
bouwarbeiders denkt bij de realise
ring van haar plannen aan medewer
king (vooral financieel) van de eigen
beleggingsfondsen van de vakbewe
ging, de verzekeringsmaatschappijen
en spaarbanken, verbonden aan de
vakbeweging en overige instellingen
van de vakbeweging en aan de vak
beweging gelieërd (stichting eigen
woningbezit, Coöp.-Nederland en
dergelijke).
Ook ziet de commissie mogelijk
heden tot het verkrijgen van op
drachten van de bedrijfspensioen
fondsen en particulieren als het.
eigen bouwbedrijf zich eenmaal tot
een bepaald niveau heeft ontwikkeld
Aan de N.V.-vorm geeft de commis
sie de voorkeur. Drie gespecialiseer
de produktie-organisaties binnen het
eigen bouwbedrijf worden aanbevo
len: voor de eengezinswoningbouw,
de middelhoge bouw en de hoog
bouw.
Rationeel en efficiënt bouwen acht
de commissie primair. Daarom wordt
gedacht aan serieproduktie op basis
van traditionele bouwmethoden (niet
fabrieksmatig dus), genormaliseerde
onderdelen en uitvoering van alle
bouwwerkzaamheden in eigen be
heer, met uitzondering van zeer ge
specialiseerde werkzaamheden.
1,5 miljoen nodig.
In het rapport van de commissie
wordt aanbevolen met één produk-
tie-organisatie te starten (werkzaam
Ongemotiveerde eis
DE ZATERDAG jl. geïnstalleerde
nieuwe voorzitter van de Partij
van de Arbeid, dr. J. G. H. Tans,
heeft de reeds vele malen weerspro
ken en weerlegde stelling verkon
digd, dat een „deconfessionalisering"
van de politiek wenselijk is en hij
heeft die wens zelfs niet minder dan
„een eis van deze tijd" genoemd. On
der die „deconfessionalisering" ver
staat de heer Tans het losmaken van
de confessionele grondslag, waarop
in ons land vooral de drie christe
lijke politieke partijen de KVP
voorop zijn gevestigd, omdat hij
en andere critici die basis geen reëel
bindend element voor het politieke
handelen achten.
Nu moet bij een beoordeling van
de vraag, of de heer Tans en de zij
nen gelijk hebben (de laatste tijd
heeft men ook van liberale zijde
zulke geluiden kunnen vernemen)
natuurlijk in de eerste plaats worden
vastgesteld wat men dan wel onder
die „deconfessionalisering" in het po
litieke vlak precies dient te verstaan,
maar vooral wat daarvan de even
tuele gevolgen zouden kunnen zijn.
Dat kan naar onze overtuiging nooit
inhouden, dat ieder, die aan politiek
doet zijn religieuse drijfveren en in
zichten zou opofferen, omdat deze
voor de godsdienstige mens onlos
makelijk met zijn politieke doen en
laten verwant en verweven zijn.
Maar als dat zo is, kan men ook kwa
lijk ontkennen, dat een groep van
godsdienstig gelijkgestemden die ge
zamenlijke beginselen tot leidraad
en uitgangspunt van het politieke
handelen maakt en dat men op basis
daarvan ook tot de vorming van een
gemeenschappelijke politieke groep
en dus partij komt. Het „deconfessio-
naliseren" van de gehele groep zou
naar ons oordeel stellig inhouden,
dat ook de som van de religieuze bin
dingen zou worden prijsgegeven. Als
dat niet werkelijk het geval is en
de eerder politiek in een „confessio
nele" partij verbondenen elders on
derdak zouden verkrijgen, zou van
een losmaken, een „deconfessionali
sering" nauwelijks sprake zijn. Men
zou een „confessionale" groep binnen
die andere partij ontwaren en hoe
kan men wanneer dat zo is op
redelijke wijze voor een „deconfes
sionalisering" blijven pleiten?
WE GAAN nu nog maar voorbij
aan het goed recht van degenen,
die zulk een confessionele binding
voor zichzelf wel wensen, dat niet
temin zo nu en dan ook al wordt
bestreden, maar willen het bij onze
kanttekeningen uitsluitend houden
bij de overwegingen van doelmatig
heid in het politieke vlak.
In dat opzicht zien de critici ge
makshalve vooral twee aspecten over
het hoofd. In de eerste plaats ver
eenzelvigen ze al te lichtvaardig de
christelijke politieke partij met de
kerk, die haar leden aanhangen en
spreken zelfs van een kerkelijke par
tij en zien dus een reëel onderscheid
over het hoofd. Dat onderscheid is
er immers voor de objectieve waar
nemer wel terdege. Hoe de verhou
dingen ook in het verleden zijn ge
weest; van een band laat staan
een nauwe tussen „kerk" en poli
tieke partij is er heden ten dage geen
sprake! Hoogstens natuurlijk in be
paalde gemeenschappelijke opvattin
gen, waardoor de (katholieke) poli
tici zich laten leiden, maar zeker niet
in zekere gezagsverhoudingen of in
spraken van de kant der kerkelijke
overheid, buiten het terrein van het
leergezag om, dat overigens voor
iedereen geldt.
TEN TWEEDE verdoezelt men zo
gemakkelijk het feit, dat de chris
telijke partijen een wezenlijk ander
gezicht en program hebben dan de
overige groeperingen. Dat zit 'm dan
niet in het „confessioneel" zijn, maar
realiter in een afwijkende beleids
keuze en in zich van die der anderen
onderscheidende programpunten.
Men kan dat reeds met een beetje
goede wil constateren, zowel bij ken
nisneming van die programma's als
van hetgeen in de loop der jaren
aan concrete politiek ten tonele werd
gevoerd. De „confessionele" politiek
heeft de stoot gegeven aan tal van
concrete politieke verworvenheden,
waarvan men zich kan afvragen, óf
ze zonder die stimulans tot stand zou
den zijn gekomen. Het zou te ver
voeren, daarvan omstandig bewijzen
te leveren; het is voor de objectieve
waarnemer als gezegd ook niet
nodig.
Slotsom mag zeker zijn, dat de eis
van „deconfessionalisering" op ir
reële en lichtvaardige gronden wordt
geclaimd, om het zacht te zeggen.
in de middelhoogbouw) en deze vrij
snel (binnen twee jaar) met twee
produktie-organisaties (voor eenge-
zins- en hoogbouw) uit te breiden.
De capaciteit van een produktie-or-
ganisatie wordt getaxeerd op 250
woningen per jaar. Na 3 a 4 jaar
wordt een jaarproduktie van 1000
woningen mogelijk geacht.
Becijferd is dat voor één produk-
tie-organisatie een kapitaal van een
miljoen gulden nodig is. Bij een pro-
duktiecapaciteit van 1000 woningen
per jaar zou op basis van de lonen
en prijzen in het voorjaar van 1965
een bedrag van rond 5,5 miljoen no
dig zijn. Bij deze taxatie zijn de
vaste activa en de investeringen in
materiaal verwaarloosd, want de
commissie neemt aan dat de vaste
activa (kantoor en werf) worden
gehuurd en de voorraden, niet recht
streeks voor een bepaald werk be
stemd, van onbetekenende omvang
zijn.
De drie vakcentralen en de daar
bij aangesloten bouwbedrijfsbonden
komen volgens de commissie het
meest in aanmerking om de onder
neming te dragen en te financieren.
Voorgesteld wordt het benodigde
kapitaal (voorshands 1,5 miljoen gul
den, na drie jaar drie miljoen gul
den) te splitsen in eenheden van
25.000. Op deze wijze wordt het
potentiële participanten wat gemak
kelijker gemaakt te beslissen of en
zo ja tot welk bedrag zij aan de on
derneming wensen deel te nemen.
Men zou volgens de rapporteurs
voorts kunnen denken aan een ver-
Telefoto ANP: De Amerikaanse astronauten Ed White en James McDivitt
deling vm"de"bijeenTe brengen mid- ziin maandag op enthousiaste wijze in Chicago verwelkomd. Bijna een mil-
delen door NVV, NKV en CNV in Joen mensen sloegen de intocht gade. De „ruimte-tweeling" was gezeten in
de verhouding 3:2:1. een open auto. (halverwege de stoet).
TANK DUS NIEUWE ESSO EXTRA
(Advertentie)
De uit Nederland geboortige secre
taris van het immigrantencomité van
Johannesburg, F. W. C. A. Bourquin,
heeft gisteren meegedeeld, dat za
terdag a.s. een protestrit door de
Zuidafrikaanse hoofdstad Pretoria
zal worden gehouden naar aanlei
ding van het besluit van de Neder
landse regering om een bedrag van
100.000 gulden ter beschikking te
stellen van het „Defence and aid
fund", een particuliere Zuidafrikaan
se organisatie die steun verleent aan
vervolgden onder de Zuidafrikaanse
apartheidswetten. Aan deze protest-
rit zullen naar verwachting 300 tot
500 auto's deelnemen. Elke wagen
zal een bord meevoeren met daar
op in het Nederlands: „Wij proteste
ren". De Nederlandse ambassadeur
in Zuid-Afrika, mr. H. A. Helb, heeft
er volgens Bourquin in toegestemd,
een deputatie van de betogers te
ontvangen.
De deputatie, waarvan alleen per
sonen die het Nederlandse staats
burgerschap bezitten deel zullen uit
maken, zal de ambassadeur een peti-
ARRESTATIES IN JACKSON
Tijdens een mars naar het parle
mentsgebouw in Jackson zijn giste
ren 427 jonge negers gearresteerd.
Drie blanken die zich bij de betogers
hadden gevoegd moesten met hoofd
wonden in het ziekenhuis worden
opgenomen.
tie overhandigen die luidt: „Als Ne
derlanders en oud-Nederlanders in
Zuid-Afrika willen, wij met klem
onze ontevredenheid betuigen over
het feit, dat de Nederlandse regering
plaatselijke sabotage heeft goedge
keurd door honderdduizend gulden
te schenken aan een fonds, dat be
oogt steun te verlenen aan degenen,
die beschuldigd worden van en vaak
schuldig worden bevonden aan het
ondermijnen van de rechtsstructuur
en de openbare orde".
De betogers zullen, nog steeds vol
gens Bourquin, Nederlandse en
Zuidafrikaanse vlaggen meevoeren
en de volksliederen van de twee lan
den zingen alvorens zich te versprei
den.
Vertegenwoordigers van de Neder
landse gemeenschap in Kaapstad
hebben inmiddels een bespreking
gehouden over het opstellen van een
protestverklaring. Daar is men niet
van plan een openbare protestbeto
ging als in Pretoria te houden. De
verklaring zal aan de Nederlandse
pers worden toegezonden met het
verzoek, haar te publiceren.
„Nuchter Nederland draaft door"
„Wanneer de ten onrechte koel ge
noemde Nederlander zich over iets
opwindt, draaft hij meteen door"
schreef gisteren „De Gazet van Ant
werpen" naar aanleiding van de
voorgenomen schenking aan het
Zuidafrikaanse „Defence and aid-
fund".
Telefoto ANP: Enige uren voor in Bamberg, in de staat Beieren in West-
Duitsland een gedenkteken, ter nagedachtenis aan de vernietiging van een
synagoge in 1938, onthuld zou worden, ontdekte men een groot hakenkruis
en enige minder vleiende opschriften op de steen. Brandweerlieden konden
nog voor de officiële onthulling de opschriften afwassen.
Na de Canadees Hector Dupuis,
heeft ook de 64-jarige Paul Pearson,
een Britse oorlogsheld, te kennen ge
geven voor het lidmaatschap van de
orde van het Britse imperium te be
danken omdat deze onderscheiding
ook aan de Beatles is verleend.
„Deze onderscheiding werd mij
verleend als een van de mensen die
meer dan hun plicht deden en soms
hun leven gaven. Nu lijkt de bete
kenis ervan voor mij waardeloos".
Pearson zei niets tegen de Beatles te
hebben, maar deze zijn volgens hem
reeds genoeg beloond. „Wat zij doen
is geld slaan uit jungle-muziek, dat is
alles". Een voormalig secretaris van
de kanselarij der ridderorden zei, dat
de enige die mensen van de lijst kan
afvoeren de kanselarij is, die dit bij
voorbeeld doet met degenen die in
oorlogstijd tegen Brittannië vechten.
Ridders willen niet
gelijk staan met
„vulgaire uilskuikens'1
De heer Hector Dupuis, oud-lid
van het Canadese parlement, die
meer dan tien jaar geleden werd on
derscheiden door zijn benoeming tot
„Member of the order of the Bri
tish Empire", heeft aangekondigd
zijn onderscheidingsteken aan het
Britse koningshuis te zullen terug
sturen, als protest tegen de verle
ning van dezelfde onderscheiding
aan de Beatle-groep, die hij „vulgai
re uilskuikens" noemde. Hij zei geen
lid te willen zijn van een orde, die
stompzinnigheid en hysterie erkent.
„De jongste jaren heeft hij dit
reeds zo overvloedig gedemonstreerd
dat het sprookje van zijn gereser
veerd en nuchterheid definitief als
een fabeltje geklasseerd is". Het blad
schrijft beslist niet te behoren tot
degenen, die tot rassendiskriminatie
genegen zijn. „Maar het stellen van
een dergelijke daad kan men moei
lijk anders dan vijandig noemen".
„Een daad als deze stelt een rege
ring slechts wanneer zij het er op
aanlegt een diplomatiek conflict of
zelfs een breuk uit te lokken. Men
kan zich dan ook voorstellen, dat
zelfs mensen, die met de politiek
van eerste minister Verwoerd niet
akkoord gaan, verontwaardigd zijn
over een beledigende geste die, voor
zover wij weten, zelfs Moskou ten
opzichte van Zuid-Afrika niet heeft
gesteld en die ook Nederland nooit
stelde in de dertiger jaren, toen aan
de overkant van de Rijn de swastika
wapperde".
Koeler na regen
Boven het Europese vasteland be
vond zich vanmorgen een gebied van
hogediruk, dat via de Golf van Bis-
caje in verbinding stond met een
hogedrukgebied bij de Azoren. Met
zuidwestelijke winden bleef de aan
voer van vochtige en tamelijk warme
lucht aanhouden. Het front van een
depressie ten zuiden van IJsland
bracht in Ierland aanzienlijke hoe
veelheden regen. Een storing aan dit
front naderde vanmorgen Ierland en
veroorzaakt daar een snelle daling
van de luchtdruk. Verwacht wordt,
dat deze storing naar Noord-Schot
land zal trekken en dat het bijbeho
rende koufront ons land zal passe
ren. Dit zal waarschijnlijk in de ko
mende nacht en vroege ochtend ge
beuren. Het voorbijtrekken van dit
front zal met regen gepaard gaan.
Daarna zal koelere lucht met vrij
krachtige wind ons land binnenstro
men, zodat de temperaturen morgen
lager zullen zijn dan vandaag. Er
zullen in de koele lucht opklaringen
voorkomen.
Dit nummer bestaat uit 12 pagina's
ZON- EN MAANSTANOFN
16 Juni: zon op 4.19, onder 21.02;
maan op 23.21, onder 5.56.
Hoogivater standen
16 Juni: v.m. 6.31; n.m. 18.48.
KORRELTJE
Het genot is het geluk der dwazen;
liet geluk is het genot der wijzen.
(d'Aurevilly)
