Indiaanse vrouu/en
breien
pullovers voor
beroemde mannen
en vrouu/en
VRIJDAG 14 MEI 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 20
FOTO-ONDERSCHRIFTEN
EMMEN HEEFT ZWEMBAD
MET SCHUIFDAK
In Emmen wordt vandaag een nieuw zwembad dat reeds enige tijd
officieus in gebruik is officieel door de commissaris der koningin in de
provincie Drente opengesteld. Het bijzondere van dit zwembad is, dat bij
warm weer het plastic dak weggeschoven kan worden zodat het bad in een
Rechtsboven:
Eens zal de wol van deze Cowichan-scha
pen in de kleerkasten van beroemde man
nen en vrouwen belanden in de vorm
van sweaters, pullovers of truien.
Linksboven:
Mevrouw Pat Charlie is een „stevige"
breister. Reeds 25 jaar lang gebruikt ze
dezelfde korte, sterke houten breinaalden.
Rechtsonder:
Het kaarten van de wol gebeurt nog op
heel eenvoudige, gezellige ouderwetse
manier.
klap verandert in een natuurbad. Onder de kap bevinden zich een instruc-
tiebad, en een wedstrijdbad van 50x18 meter.
Witte Doek, kortom, veel beroemdheden bezit
ten zo'n Cowichan-kledingstuk.
De Indianen bij Koksilah behoren tot de
stam der Salish. Een groot deel van hun inko
men danken zijn aan hun schapen en breiende
vrouwen. De Cowichan-pullovers zijn enig op
aarde. Ook daarom zijn zij zeer gevraagd. Toch
zijn ze zeldzaam. Waarom? Omdat de squaws
der Salish alleen willen breien als ze daar zin
in hebben. Haar devies is: We breien om te
leven, maar we leven niet om te breien.
Toen ik dit gehoord had, besloot ik in Kok
silah een uurtje uit te rusten. Met mijn
metgezel bezocht ik een der beste breisters.
Mevrouw Pat Charlie (zo heette zij) had niet
de minste waardering voor de slanke lijn. Ze
maakte er geen geheim van, dat ze meer dan
250 pond woog. Zij was bezig, zo'n Cowichan-
pullover te breien. De wol ik zag en voelde
het is zwaar en niet ontvet. Zij gebruikte
vertelde ze reeds meer dan een kwart eeuw
een-en-het-zelfde stel houten pennen. Die brei
pennen moeten kort en sterk zijn, want anders
zouden ze breken onder het gewicht van een
ongeveer -vijf pond wegende sweater maat
veertig! De wol wordt evenmin ontvet als ge
verfd. De truien en pullovers zijn bestand te
gen weer en wind, tegen regen en koude. Ze
houden de dragers droog en warm.
De hulpmiddelen der Salish-squaws zijn be
trekkelijk eenvoudig. Een paar „verbouwde"
oude naaimachines dienen als spinnewielen.
Daar de wol zwaar is en de draad dik moe*
zjjn, is dat spinnen, een moeilijk karwei, dat
men pas na jaren oefening goed kan verrich
ten. De vrouwen scheren zelf de schapen, ma
ken vervolgens de wol „brei-klaar" en gaan
dan breien. Niet met tevoren vaststaande pa
tronen, doch geheel volgens haar fantas».
Daarom is iedere Cowichanse pullover verschil
lend van al zijn voorgangers!
In de regel hebben schapenhouders en wol
fabrikanten weinig op met zwarte schapen,
maar deze spreekwoordelijk weinig geziene
dieren zijn in Cowichan juist zeer in trek en
favoriet. Waarom? Omdat hun wol van nature
gekleurd is. Dank zij die zwarte wol kunnen
de breisters van Cowichan hun patronen dui
delijk inwerken.
Er is een directe export van Cowichans brei
werk naar sommige landen op aarde. De vraag
is heel wat groter dan de produktie, En in
heel Amerika is er slechts één kleinhandelaar,
die Cowichanse sweaters en pullovers verkoopt
Dat is Buster Methew, die een winkel houdt
in het dorpje Koksilah. Hij heeft nooit te
klagen (vertelde hij mij) ovèr een te grote
voorraad, omdat zoals ik reeds schreef
de squaws der Salish-Indianen alleen breien
als ze er zin in hebben. Dit heeft ook zijn goede
zijde (meent Buster Mathew), want daardoor
maken zij en ik goede prijzen.
Toen we Koksilah verlieten, moesten we
even buiten het dorpje opnieuw stoppen voor
een troepje schapen. Een der dieren, een echt
zwart schaap, werd wat ondernemend en poog
de onze wagen van heel dichtbij te bekijken.
Een Indiaanse knaap sloeg de armen om de
hals van het dier en bracht het uit de gevaren
zone. Toen maakte het troepje ruim baan en
konden wij voorzichtig doorrijden.
Pat Charlie
weegt meer dan 250
pond en breit al vijfen
twintig jaar met een-
en-het-zelfde stel hou
ten pennen. En ze gaan
nog heel lang mee, zei
Nieuws is overal. De kunst is slechts om het
te vinden. Hoe waar dit is, bleek mij, toen een
kleine kudde schapen mij tot stoppen dwong
niet ver van het dorpje Koksilah in de Cana
dese provincie Brits-Columbia. Die kudde bleek
inderdaad een bron van nieuws te zijn! Waar
schijnlijk had ik die bron zelf niet ontdekt en
zou ik doorgereden zijn, als mijn, C&ïlSde§e_ rejs
gezel niet gezegd had: Besef je eigenlijk wel,
dat de wol van die schapen over een jaar in de
vorm van sweaters, pullovers en truien een
plaats zal hebben gevonden in de klerenkas
ten van tal van beroemde vrouwen en mannen?
Ik zei „neen" en keek er de schapen eens
op aan. Zo op het eerste gezicht zag ik niets
bijzonders. Hoe weet je dat? vroeg ik mijn met
gezel. Wei zei hij hier in Cowichan, zo
heet het Indianenreservaat waar we nu zijn,
maken de Indiaanse vrouwen van de schapen
wol kledingstukken, die in de wereld der be
roemdheden zeer in trek zijn. Tal van bekende
figuren, zoals de vroegere Canadese eerste
minister St Laurent, de oud-president der
Verenigde Staten Harry Truman, Lord Alexan
der en andere Engelse aristocraten, Bing Cros
by en andere helden en heldinnen van het
