EERSTE KAMER OVER SOCIALE ZAKEN
MINISTER BEMIDDELT NIET IN MOEILIJKHEDEN BU
S.E.R. EN STICHTING VAN DE ARBEID
Weinig geestdrift
voor sociale fondsen
Oud-gouverneur Van Suchtelen bereidt
publicatie van oud-Mayatijdrekening voor
st®,e0
ONVERKWIKKELIJKE CONTROVERSE
TUSSEN VEILIG VERKEER EN
HET COMITÉ KLEUTERBESCHERMING
„UK'65" in de
grond geboord
Luchtkussenvoertuig
stak de
Noordzee over
WOENSDAG 12 MEI 1965
DE LErDSE COURANT
PAGINA '7
Minister Veldkamp (Soc. Zaken)
zal geen pogingen doen om te komen
uit de impasse, waarin het huidige
loonoverleg verkeert. Althans: de
minister wil wel graag inspraak ver
lenen, maar niet eigenmachtig een
stap doen om dit overleg weer op
gang te brengen.
Minister Veldkamp deelde dit gis
teravond mee in de Eerste Kamer by
de openbare behandeling van de be
groting 1965 van zijn departement.
Hij zei het „bijzonder te betreuren",
dat het overleg in de Sociaal Econo
mische Raad en in de Stichting van
de Arbeid thans stroef verloopt. „Het
maatschappelijk overleg wordt op
die manier een demonstratie van
maatschappelijke tegenstellingen",
aldus de bewindsman, die deze gang
van zaken „een stap terug" noemde.
Minister Veldkamp wees er op, dat
hem alles is gelegen aan een hervat
ting van het overleg op meer nor
male wijze, doch hij zei niet zo ver
te willen gaan om in dit, naar hij
zei te hopen, conjunctuurverschijn
sel in te grijpen.
De bewindsman deelde mee, dat
zijn sociaal beleid („onder het kabi-
net-Marijnen is een goed sociaal be
leid gevoerd") onder het kabinet- secretarissen De Meijer en Bartels.
Cals niet wezenlijk zal veranderen. Na re- en dupliek werd te 00.17 uur
Natuurlijk, aldus de minister, zullen de begroting zonder hoofdelijke stern
er accentverschuivingen zijn. Als ming goedgekeurd, waarbij de PSP-
voorbeeld van deze verschuivingen fractie de aantekening kreeg tegen
noemde hij de opvatting inzake de de begroting te hebben gestemd,
medefinanciering van de sociale ver- Aan de beraadslagingen over de
zekering uit de algemene middelen, begroting werd achtereenvolgens
deelgenomen door de afgevaardigden
Middenweg Schipper (ARP), mevr. Van Omme
ren-Averink (CPN), Querido (Pvd
Sprekend over zijn eigen politieke A), De Geer van Oudegein (CHU),
stellingname stelde minister Veld- Kranenburg (CHU), Louwes (VVD),
kamp de vraag of er misschien sprake Van Pelt (PSP), De Gaay Fortman
zou kunnen zijn van een eigen po- (ARP), mej. Vuylsteke (KVP), Mid-
litieke beweeglijkheid. Daarvan is delhuis (KVP) en Kloos (PvdA),
geen sprake, zo beantwoordde de be
windsman, deze door hem opgewor- De buitenlandse arbeiders
pen vraag. „Immers, we zijn als KVP Aan tal van onderwerpen werd in
in de loop der jaren onszelf geble- die beraadslaging aandacht geschon-
ven, oo in de verschillende rege- ken Qnder meer werd leit voor
rmgscoalities zo verduidelykte mi- een onderzoek naar het aantal bui_
niT^eru jamP* tenlandse arbeidskrachten, dat thans
bewindsman ging voorts nader -n Nederlandse ziekenhuizen wordt
in op het vraagstuk van een even- verpjeegd Voor long-tuberculose en
tuele wijziging van het huidige loon- naar het tijdsverloop tussen deze Qp-
politieke systeem Noch voor een name in het ^henhuis en de aan-
centrale loonpolitiek, noch voor een komst in ons land van de betrokken
Ter gelegenheid van de Britse week, die a.s. vrijdag be gint, is dinsdagmiddag een Engelse Hoovercraft ée
vrije loonpolitiek sprak hij zich uit, ^beider" ATneedronee^we^rTvoorts Noordzee overgestoken, om de festiviteiten luister bij te zetten. Op het strand bij IJmuiden maakte het zon-
maar „misschien is het beter om de op een vier-maandelijkse keuring van vnpw"ifr
ties zal hebben.
Vriezen en dooien
derlinge voertuig een rondje, om vervolgens koers te zetten naar Amsterdam.
J uu ecu V1C1 -iiiaanvic-iij IYCXC ncoiiiig v uii
middenweg te bewandelen De be. b£itenlaDdse arbeidskrachten in ons
windsman merkte op dat een mid- ]and fen van georeanist.erde werk.
denweg voor de vruheid consequen- Uitvoerig werd stilgestaan bij de nemers merkt de heer Middelhuis
huidige loonpolitiek. „Een debat over onder meer op, niet gelukkig te zijn
de begroting van sociale zaken, zon- met dit verschijnsel. Hij drong aan
der daarbij de loonpolitiek te be- een spoedige en behoorlijke regeling
Bii de verdediging van zijn begro- spreken, is als een voetbalwedstrijd Vam het stakingsrecht,
ting wilde minister Veldkamp geen zondfT doelpunten, zo zei de af ge-
oordeel geven over het aangesneden vaardigde Kloos. Hij uitte met name prof. dr. De Gaay Fortman (ARP)
vraagstuk van de fondsvorming voor kritiek op de prognoses van het Cen- noemde de wens van de vakbewe-
georganiseerden. „Van een oordeel jraa, Planbureau, die zijns inziens gjng fondsvorming „hoogst be-
daarover wil ik mij op dit moment de T??!? ^aren aan «ebben denkelijk en praktisch moeilijk uit-
in deze kamer onthouden", zo zei hij. uigeboet. voerbaar". Hij wees er op, dat de
minister merkte op, dat de .1 vakbeweging groot geworden is door
Klimaat verslechterd
offers en dat fondsvorming in feite
vraag of deze kwestie eventueel als
een arbeidsvoorwaarde gezien moet De heer Middelhuis (KVP) toonde een verloochening van het verleden
worden en dan ter competentie staat zich verontrust over de huidje gang zou betekenen. Naar het oordeel van
van de Stichting van de Arbeid moei- van zaken met de loonpolitiek en deze afgevaardigde houdt fondsvor-
lijk met ja of met nee is af te doen. wees er op, dat het sociaal-econo- ming in een gebrek aan vertrouwen
Juristen, zo deelde de minister de misch klimaat naar zijn oordeel thans in de eigen werfkracht van de vak-
Kamer mee, hebben mij verteld dat minder goed is. Hij wees in dit ver- beweging en doet fondsvorming on-
het kan vriezen en kan dooien. De band op het moeizame overleg in recht aan de georganiseerden in ons
vraag zou zijns inziens eventueel aan de Stichting van de Arbeid. „Dit land. Overigens liet prof. dr. De Gaay
een rechter ter beoordeling voorge- slechte klimaat tendeert in een her- Fortman geen twijfel bestaan over
legd kunnen worden. leving van de klassenstrijd", aldus zijn houding ten opzichte van onge-
Aan de verdediging van de begro- de heer Middelhuis. Sprekend over organiseerden: „Ik heb geen enkele
ting namen voorts ook deel de staats- het vraagstuk van de fondsvorming waardering voor hen", zo zei hij.
Hij ontsluierde laatste geheim van „Leyden plate"
in Rijksmuseum voor Volkenkunde
De Nederlandse organisatie voor
Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek
heeft jhr. B. C. C. M. M. van Such
telen te Oegstgeest, oud-gouverneur
van Sumatra's oostkust en oud-inten
dant van het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde in Leiden, een subsidie
verleend voor de voorbereiding van
een publikatie over de oud-Maya
chronologie. Deze studie, die, naar
gehoopt wordt, nog dit jaar van de
pers zal komen, verschijnt in het
Engels om voor een grotere lezers
kring toegankelijk te zijn. Zij zal dan
als titel dragen „An ancient Maya-
chronology".
Het Maya-volk, dat een paar dui
zend jaar geledèn in Midden-Ameri
ka en Mexico woonde en circa 25
miljoen zielen telde, stond destijds
op een zeer hoog cultureel niveau.
De Maya's, die de tijd vereerden,
waren geboren astronomen, en kon
den eeuwigdurende kalenders ver
vaardigen. Hun oude beschaving was
reeds in verval toen de Spanjaarden
naar Amerika kwamen en de laat-
sten hebben „de heidense cultuur"
van de Maya's zo veel mogelijk ver
woest. Uit de prae-Columbiaanse
Maya-boekerijen zijn slechts drie co
dices over, die zich thans in Dresden,
- Madrid en Parijs bevinden. Door
Amerikaanse, gevolgd door Mexi
caanse archeologische expedities is
echter veel van hun oude beschaving
bekend geworden.
„LEYDEN PLATE"
Jhr. Van Suchtelen begon achttien
jaar geleden met de studie van de
Mayalogie. Daarbij legde hij zich
speciaal toe op de tijdrekenkunde van
de Maya's, aanvankelijk met de be
doeling een verklaring te kunnen
vinden van de zogenaamde „Leyden
plate". Dit is een pronkjuweel bij
uitnemendheid van deze beschaving,
en thans te bezichtigen in het Rijks
museum voor Volkenkunde in Lei
den. De „Leyden plate" werd door
de Maya's gebruikt voor het doen
van astronomische waarnemingen,
en het is jhr. Van Suchtelen mogen
gelukken om het laatste nog over
gebleven hiëroglyfisch geheim van
dit voorwerp te ontsluieren. In wij
der verband heeft jhr. Van Suchte
len verder een aantal fundamentele
vraagstukken op Mayalogisch terrein
weten op te lossen, waarvan de meest
saillante kwesties in zijn boek zullen
worden behandeld, naast de moei
lijke materie der oud-Maya-chrono
logie.
Wat het Maya-rijk betreft, onder
scheidt men het oude (ca 300-ca 900),
waarvan het centrum in de tropische
gebieden lag van het huidige Gua
temala, Honduras en Zuid-Mexico.
Van hier uit verspreidde zich de
Maya-cultuur over Yucatan. Het
nieuwe rijk (900-1200) was eigenlijk
een vrij losse confederatie van onder
priesterheerschappij staande stads-
staatjes. Door eveneens onbekende
oorzaken is ook het nieuwe rijk in
verval geraakt. Het werd overvleu
geld door de Azteken. Van de thans
nog in het gebied levende Indianen
stammen worden de Lacandon als
de zuiverste nakomelingen der
Maya's beschouwd.
De Algemene Bank Nederland
biedt u drie mogelijkheden
van veilig en vertrouwd sparen.
A. Spaarboekje 3,5°/o
Tot f. 1000,- per maand direct opvraagbaar; voor
grotere bedragen opzeggingstermijn van één maand.
Maximum tegoed f. 50.000,-.
B. Spaarrekening 3 jS^/o
Tot f. 1000,- per maand direct opvraagbaar; voor
grotere bedragen opzeggingstermijn van één maand.
Maximum tegoed f. 50.000,- voor particulieren en
f. 100.000,- voor verenigingen en stichtingen.
C. Spaardeposito4^/0
Eerste storting tenminste f. 1000.-. Drie maanden op
zegging voor bedragen tot f. 5000,-; zes maanden
voor hogere bedragen.
Maximum tegoed f. 50.000,- voor particulieren en
f. 100.000,- voor verenigingen en stichtingen.
Algemene Bank Nederland
(Nederlandsche Hendel-Maatschappij De Twentsche Bank)
(advertentie)
Twee officiële instanties, die eigen
lijk beide maar één doel hebben: de
bevordering van een veilig verkeer,
zitten elkaar naar aanleiding van een
door een van beide georganiseerde
actie, danig dwars. Dit bleek giste
ren uit de woorden van de heer J. D.
Douma uit Soest, vertegenwoordiger
van het Verbond voor Veilig Ver
keer, die de reeds lang bestaande
moeilijkheden tussen zijn Verbond
en de Nederlandse Vereniging Be
scherming Voetgangers gisteren op
eigen houtje openbaar maakte. En
hiermee barstte de al lang smeulende
bom.
De vorige minister van verkeer en
waterstraat, mr. J. van Aartsen, heeft
tijdens zijn ambtsperiode alles in het
werk gesteld de controverse voor de
buitenwereld geheim te houden.
De heer Douma deelde mede, dat
een door het Verbond voor Veilig
Verkeer opgezette actie om de kleu
ters de regels van het verkeer bij
te brengen, (kosten 80.000 gulden)
door een tegenactie van het comité
Kleuterbescherming onderafdeling
van de Vereniging Bescherming
Stockholm: de Zweedse inlichtingendienst heeft een geheime politieke orga- Voetgangers volkomen is mislukt,
nisatie opgerold. Volgens het dagblad „Expressen" is hier sprake van een VOOR NIETS
belangrijke Zweedse nazi-beweging. Op de foto een gedeelte van de hoe- De actie was groots opgezet: de
veelheid wapens en munitie, welke door de politie is opgespoord. televisie wee erin betrokken, «r we
ren filmpjes gemaakt, er waren klei
ne wedstrijden georganiseerd, waar
voor prijsjes werden uitgeloofd. Bij
na zesduizend kleurterscholen wer
den benaderd, maar doordat het Co
mité Kleuter bescherming dezelfde
kleuterscholen een briefje zond,
waarin de scholen werd ontraden
aan de actie deel te nemen, reageer
den er maar driehonderd. Vele an
dere scholen wachtten in verwarring
af, wat er officieel zou gaan gebeu
ren. Zo'n negenduizend wandplaten
had UK '65 zoals de Veilig Verkeer -
actie heet, laten vervaardigen, en
driehonderdduizend instructiebrieven
en ideeënmapjes. Vijftienhonderd
platen en twintigduizend mapjes gin
gen de deur uit. Het enige program
ma-onderdeel, dat normaal kan wor
den afgewerkt is de uitzending van
de televisiefimpjes
DUIDELIJKE UITSPRAAK
Ondanks het feit, dat de leden van
Veilig Verkeer tot zwijgen over de
ze zaak waren verplicht, is het Ver
bond niet helemaal ongelukkig met
de eigenmachtige uitlatingen van de
heer Douma. Het Verbond heeft goe
de hoop, dat de controverse nu spoe
dig uit de wereld zal zijn: „Wij ho
pen dat de nieuwe minister door deze
plotselinge publikatie met zijn neus
op de moeilijkheden wordt gedrukt
en tot een duidelijke uitspraak zal
komen".
De heer Doum a is door oud-minis
ter Korthals (ook al van Verkeer en
Waterstaat), die thans voorzitter is
van Veilig Verkeer naar zijn woning
in Leiden ontboden. De heer Korthals
had de heer Douma gisteren nog via
een telegram zwijgplicht opgelegd.
Vandaag zal in de woning van de
heer Korthals een gesprek binnens
kamers plaatsvinden met de heer
Douma. De nieuwe minister van ver
keer en waterstaat, de heer J. G.
Suurhoff, heeft gistermiddag onmid
dellijk na het openbaar worden van
de controverse, mevrouw G. W. van
der Does uit Den Haag naar zijn de
partement ontboden. Mevrouw Van
der Does is voorzitster van Bescher
ming Voetgangers en het comité
Kleuterbescherming. Zij verklaarde,
dat zij de actie van Veilig Verkeer
pedagogisch niet verantwoord vond.
„Kleuters horen niet alleen op de
zebra's zoals Veilig Verkeer wil",
zei zij.
Het eerste luchtkussenvoertuig, dat
op eigen kracht de Noordzee is over
gestoken, is gisteravond omstreeks
zes uur op het strand tussen de IJ-
muidense pieren uit Cowes in Enge
land aangekomen. De tocht van Co
wes naar IJmuiden, aldus vertelde
ons de piloot Peter Lamp, had zes
uur geduurd. Er was op vier uur ge
rekend maar een miswijzing in het
kompas deed de Hovercraft de kust
van Europa bij Duinkerken berei
ken.
Langs de kust van België en Ne
derland is men daarna naar IJmui
den gestoven met een vaart van 110
kilometer per uur. Nog nimmer te
voren is een schip met een dergelijke
snelheid te IJmuiden binnengevaren.
De Hovercraft, die van Hyet-type
s.r.n. 5 is, en die plaats heeft voor
twee bemanningsleden en 12 passa
giers, zal van 14 tot 22 mei in het
kader van de Britse Week in Am
sterdam demonstratietochten maken
in de nabijheid van Amsterdam en
op het IJsselmeer bij Muiderberg.
Maandag zullen Prins Bernhard,
Prinses Margaret en Lord Snowdon
een tocht met het voertuig op het IJs
selmeer maken. Omstreeks kwart
over zes gisteren is de Hovercraft
weer van het strand bij IJmuiden
vertrokken om onder loodsaan wij zing
op weg te gaan 'naar de Zuidersluis
en vervolgens door het Noordzeeka
naal naar Amsterdam.
NEDERLANDSE ONTSNAPTEN
IN BELGIE AANGEHOUDEN
Twee 18-jarige Nederlanders, M.
G. en C. v. W. uit Dordrecht, zyn
in Charleroi in België aangehouden
na te zijn ontsnapt uit een inrichting
in Utrecht. In een gestolen auto waren
zy naar Brussel gereden, waarna zij
naar Frankrijk vertrokken. Aan de
Belgisch-Franse grens lieten zij het
gestolen voertuig achter. Uit een Bel
gische villa ontvreemdden zij 'n foto
toestel en een tandem, die hen over
de grens bracht. De inmiddels ge
waarschuwde Franse politie kon ech
ter het tweetal kort daarna inreke
nen.
