De Leidse Burcht
geeft zijn geheimen prijs
Hooggelegen, maar water was grootste vijand
Restauratie legt geschiedenis bloot
Hyacinten op
Gentse Floraliën
Kunstschilder
Von Stein overleden
Ooievaarspaar broedde op vier eieren
Zwartnekzwanen plassen met jongen in de vijver rond
SATERDAG 17 APRIL 1965
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 6
Weel Leidenaars zullen deze zomer weer naar het buitenland op
vakantie gaan. Teruggekomen zullen ze dan opgetogen verhalen
vertellen over al het moois, dat ze hebben gezien, veelal geïllus
treerd met foto's, dikwijls zelfs met kleurendia's,Tien tegen een, dat
zij met bewondering hebben opgezien naar een oude ruïne, in ver
rukking waren over de pracht van een middeleeuws kasteel en af
gedaald zijn in onderaardse gewelven, waar de eeuwen zijn blijven
stilstaan. Maar weten veel van onze stadgenoten, dat ook Leiden
een monument bezit, een burcht en dat zij dus, om zulk een bouw
werk te zien ook „naast de deur" terecht kunnen? Een uniek brok
historie zeldzaam ook voor ons eigen land dat jaarlijks hon
derden buitenlanders trekt en boeit?
De grondige restauratie, die de
burcht momenteel ondergaat (alleen
al voor 50 duizend gulden aan tuf
steen uit de Taunus is er in ver
werkt), brengt thans weer veel aan
het licht, dat bij vorige restauraties
is weggewerkt of verwaarloosd. Bij
het controleren van de fundering is
gebleken, dat het niveau van de bin
nenruimte door natuurlijke en an
dere oorzaken plm. 70 centimeter, op
sommige plaatsen zelfs een meter
hoger is geworden.
Deze verhoging is een der oorza
ken van het verval. Het hemelwater
werd als het ware door een deel van
de (voormalige) buitenmuren heen
geperst en heeft door de eeuwen
heen ook de fundering danig aange
tast en verzakkingen veroorzaakt.
De witte plekken in de „togen"
zijn tekens aan de wand. Ze wijzen
precies de plaatsen aan, waar het
water het metselwerk ondermijnt.
De wandelgalerij liet eveneens veel
water door,, hetgeen vooral in de
winter zeer funest is, omdat dan de
steen kapot vriest. Door onder de
nieuw aan te leggen wandelgalerij1
langs de kantélen een betonnen plaat
te gieten hoopt men dit euvel ver
holpen te hebben.
LAMPNISSEN?
Half verscholen onder de aarde,
werden in iedere toog nisjes aange
troffen, die zeer waarschijnlijk ge
diend hebben voor de kaarsverlich
ting. Dit neemt men aan, omdat de
nissen aan de westelijke zijde zijn
aangebracht, hetgeen gedaan kan
zijn ter bescherming tegen de hier
veelal waaiende westenwind. De ge
dachten gaan echter ook uit naar de
mogelijkheid, dat ze gediend kunnen
hebben tot munitieberging naast de
schietgaten.
DONJON
Geen vesting werd vroeger gebouwd
zonder toren. Het blijkt, dat ook de
burcht van een dergelijke uitkijkpost
voorzien is geweest. Bij de hoofdin
gang werden in de zijmuren de res
ten van een kruisgewelf gevonden,
die wijzen op een z.g. donjon, de
ruimte, waar de verdediger zich met
zijn familie bij gevechten terugtrok.
De veronderstelling van het vroegere
m
m
Het ziet er naar uit dat op de Gent
se Floraliën, die van 24 april tot en
met 3 mei te Gent in België zullen
plaats hebben, de hyacinten sterk de
aandacht zullen trekken. De Commis
sie Onbeperkte Reclame van het Cen
traal Bloembollen-Comité heeft er
voor gezorgd dat er niet minder dan
10.000 hyacinten in fraai sortiment en
beste kwaliteit bollen op het buiten-
terrein van de Floraliën in de perken
zjjn uitgeplant. Naar we vernemen is
de ontwikkeling van het gewas goed
en als de tekenen niet bedriegen zal
de bloei juist op het hoogtepunt ko
men tijdens de dagen dat de Flora
liën worden gehouden. Indien deze
demonstratie zo mag slagen als we
nu m ogen verwachten, kan ze in
niet geringe mate bijdragen om de
hyacinten onder de aandacht van de
tienduizenden bezoekers van de Flo
raliën te brengen. (Blbc.)
Twee van de vele nisjes, duidelijk
is te zien hoever ze in de aarde ver
scholen waren.
HET AMSTERDAMSE VERBOD
VAN DE FILM OVER PORTUGEES
GUINEE
De ledenraad van de Algemene
Studenten Vereniging Amsterdam
(ASVA) heeft de houding besproken
van burg. G. v. Hal met betrekking tot
't verbieden van de vertoning van de
film over Portugees Guinee. De raad
is van mening, dat het verbod tot
vertoning is gebaseerd op formalisti
sche argumenten.,Hij stelt vast, dat
deze argumenten in geen verhouding
staan tot het onderwerp van de film,
namelijk de Guinese onafhankelijk
heidsstrijd tegen het dictatoriale ko
lonialistische regime van Salazar
(Portugal) en dat dit verbod een aan
tasting is van de rechtszekerheid van
de vrijheid van meningsuiting.
Artistiek leider van
Rotogravure te Leiden
Zaterdagochtend 17 april zal op de
oude begraafplaats te Naarden ter
aarde worden besteld het stoffelijk
overschot van de woensdag aldaar
op 68-jarige leeftijd plotseling over
leden portretschilder J. A. W. von
Stein. De heer Von Stein is 40 jaar
artistiek leider geweest van de studio
van de Rotogravure Maatschappij te
Leiden.
Oud en nieuw, voor onze foto heb
ben we de slotbomen, (grendels voor
de deur) uitgeschoven.
bestaan van de toren wordt blijk
baar bevestigd door in de grond aan
wezige funderingen.
Wanneer de financiën zulks toela
ten, zal ook dit deel van de burcht
weer worden opgebouwd. Bij het af
graven kwamen ook twee grote ge
metselde waterreservoirs tevoor
schijn, die naar men aanneemt
enkele eeuwen terug zijn aangelegd
om de vismarktfontein te doen spui
ten. Een soort rioolpijp liep voorts
naar een putje aan de buitenkant
van de muur, waar emmertjes water
konden worden geput.
Het z.g. vluchtpoortje aan de zuid
zijde bleek oorspronkelijk een „pri
vaat" of „gemak" te zijn. Hoewel we
mogen veronderstellen, dat het niet
in de bedoeling ligt dit weer „in ge
bruik" te nemen, is het door de
eeuwen Heen „kleinste kamertje"
weer in zijn oude vorm hersteld.
Misschien zullen velen menen, dat
onze burcht door de restauratie te
nieuw, te mooi en te netjes wordt.
Maar als met de tijd weer en wind
hun werk weer gedaan zullen heb
ben, vindt ons nageslacht een stukje
geschiedenis in het hart van Leiden,
zoveel mogelijk in stijl en gedaante,
zoals het voorgeslacht het heeft neer
gezet
PASEN IN AVIFAUNA TE ALPHEN AAN DEN RIJN
De gedeeltelijk reeds gesloopte
waterreservoirs waarmede de vis
marktfontein werd gevoed.
w«
Als de plannen van de vogelver
zorger van Avifauna te Alphen aan
den Rijn, Rein Verkade gelukken,
dan zal het aantal ooievaars in Zuid-
Holland in de naaste toekomst bedui
dend kunnen toenemen.
Momenteel broedt er namelijk een
ooievaarspaar op vier eieren, die
reeds op uitkomen staan, of wel
licht reeds zijn uitgekomen. Dit is
de eerste keer in de geschiedenis
van Avifauna, dat deze vogelsoort
zich in het vogelpark tracht voort
te planten. Twee jaar geleden werd
dit ooievaarspaar uit het Joegosla
vische stadje Skoblje, bekend van de
aardbevingsramp, geïmporteerd naar
Nederland.
De jonge ooievaars, die in Avi
fauna zullen opgroeien tot vlieg-
vaardige vogels, krijgen in het na
jaar de vrijheid met de bedoeling,
dat zij dan naar warmere streken
trekken. Volgend voorjaar hoopt
Rein Verkade ze dan weer terug te
zien in de Rijnstreek. Hierdoor wil
deze vogelverzorger in hart en nie
ren trachten de ooievaar sstand in
Zuid-Holland op te voeren en het
aanzienlijk te vergroten.
De bijzonder mooie Zuid-Ameri
kaanse zwartnel zwanen hebben in
het vogel park Avifauna ook dit jaar
weer vijf jongen, die nu weliswaar
nog een grijsachtige kleur hebben,
maar binnen niet al te lange tijd
er even sierlijk zullen uitzien dan
hun ouders. Wonderlijk
is vooral, dat de zwarte nekken pas
later ontstaan, door verwisseling van
de donsveren.
Drie van de kleintjes plassen onder
het wakend oog van de ouders reeds
in de vijver van het park rond, ter
wijl twee van hen zich heerlijk in
de vleugels van moeder zwaan in
het zonnetje koesteren, zoals op de
foto duidelijk is te zien.
De westelijke uitgangspoort bleek
bij de afgraving niet oorspronkelijk
te zijn. In de toog links ervan wer
den aanwijzingen gevonden, dat daar
de tweede uitgang geweest moet zijn.
De fundering liep daar namelijk niet
door en de schuifgaten voor de slot
bomen werden nog volkomen intact
aangetroffen. Deze slechts twee me
ter hoge poort was door de ophoging
van het binnenplein niet meer te ge
bruiken, is toen dicht gemetseld en
ernaast maakte men een nieuwe
doorgang. Deze historische dwaling
wordt nu rechtgezet.
Duidelijk is hier te zien hoe de
restaurateurs een begin hebben ge
maakt met het herstel van het kruis
gewelf achter de hoofdingang.
