Kerstmis in het buitenland
Wie hing de eerste kous op
NEDERLAND Hier kent men de cadeaubrengende Kerstman niet. De
Nederlandse kindertjes hebben al weken eerder dan hun buitenlandse vriend
jes en vriendinnetjes de Goedheiligman op bezoek gehad ter gelegenheid
van zyn verjaardag op 5 december. Een schoen of klomp bij de schoorsteen
is gedurende de dagen voor het grote feest een algemeen verschijnsel.
COLUMBIA. Gemaskerde
taartjes trekken in optocht
door de straten en er wordt
een wedstrijd gehouden in
het herkemxen van de mens
achter het masker. Zij die
qoed raden krijgen een ca
deautje. In het oude Enge
land waren gemaskerde to
neelstukken en pantomimes
populair, een traditie date
rend uit de regeringsperiode
van Henry VIII. 'Door een
grote toename van het aan
tal misdaden kwam hij er tje
de maskers te verbieden.
MEXICO. Geschen
ken worden gelegd
in een „pinata". een
grote, mooi versier
de aarden schaal,
die opgehangen
wordt in een kamer.
De kinderen krijgen
een blinddoek voor
en ieder krijgt een
kans <Le pinatate
breken met 'n stok.
Ieder kind mag
slechts één maal
toeslaan. Als de
schaal kapot is
wordt er gegrabbeld
om de cadeautjes.
FINLAND Iedereen neemt een stoombad (sauna), soms gevolgd
door een rolparty in de sneeuw, vroeg op de Kerstavond. Nadat men
de traditionele maaltyd heeft verorberd, gaan de mannen worstelen
en maken de meisjes zich op, trekken mannenkleding aan en gaan van
huis tot huis om de feestelijkheden te aanschouwen.
BULGARIJE De kinderen krygen hun geschenken van Grootva
der Koleda, een Wintergod uit vroeger dagen. Er worden vonken ge
maakt op het houten blok van het Kerstvuur en iedereen doet een
wens.
JOEGOSLAVIË De nachtmis wordt onderbroken waarna IS
jongelui naar buiten gaan en een pistoolsaluut afvuren om de geboorte
van Christus aan te kondigen.
SPANJE Het is traditie dat de De Drie Wyzen uit het Oosten elk
jaar hun reis herhalen en hierby door Spanje trekken. Kinderen gelo
ven dat één van de Wyzen, Balthasar, 's nachts op zyn ezel langs de
huizen trekt en cadeautjes achterlaat voor brave jongens en meisjes.
Kalkoen is het traditionele kerstdiner sedert de dagen dat de „Con
quistadores" deze uit de Nieuwe Wereld meebrachten.
NOORWEGEN. Er wordt
een Kerst„boo'm" voor de vo
gels geplaatst voordat het gezin
zich aan de feestmaaltijd zet.
De „boom" is een paal met een
schoof graayi er bovenop om de
vogels te voeden.
SYRIË De jonge kameel van de karavaan van de Drie Wy-
zen Uit het Oosten is nog in leven, gelooft men. Aan het einde van
de reis viel dit dier uitgeput neer in de stal van Bethlehem en men
zegt dat het Christuskind hem toen het eeuwige leven gaf. Nog steeds
koopt de kameel geschenken voor de kinderen.
ITALIË Geschenken worden uitgedeeld door La Befana.
Zij is een leeftydloze vrouw, waarvan men zegt dat zij destijds
weigerde mee te gaan met de Drie Wijzen, toen deze by haar
huis stopten om de richting naar Bethlehem te vragen. Zij had
al gauw spijt van haar besluit, maar een poging om zich alsnog
by de pelgrims aan te sluiten mislukte. Tot vandaag de dag
kykt La Befana nog uit naar het Kerstkind en laat geschenken
achter voor de kinderen.
ZWEDEN Het Is gewoonte een Kerstster van papier, hout of stro
voor een raam te hangen met een lamp er achter, waardoor een zacht
licht naar buiten schynt. Een boek, Zweedse Kerstvieringen, staat vol
met recepten, versieringsraogelykheden, spelletjes en liedjes, en hier
van geniet men een maand lang.
AUSTRALIË Omdat de Kersttyd hier in de heetste periode van
het jaar valt, krygt de Kerstman, als hy in traditionele kledy in het
openbaar verschynt, extra overwerkgeld uitbetaald.
JAPAN Sinterklaas Is Hoteisho. De kinderen geloven dat hy
ogen in zyn achterhoofd heeft.
CHINA In China heet de Kerstman Khoong-Khoong. Hier heeft
men een „Boom van Licht", die versierd is met gekleurde papieren
bloemen, slingers en sneeuwvlokken van katoen. De Chinezen trekken
onder het zingen van Kerstliederen en het afschieten van vuurwerk
naar de kerk.
CHILI „Een apestaart", dit is een koude drank van melk, koffie,
en ei gemengd met alcohol gedistilleerd uit gefermenteerd druiven
sap, is de traditionele dronk voor de feestdagen.
GRIEKENLAND 8t. Basilius brengt geschenken voor de kinde
ren op de laatste dag van het jaar. Op de laatste dag van het seizoen,
werpt een priester een kruis in het dichtstbyzijnde water en jonge
mensen duiken dit op. (Dit is ook een jaariyks gebeuren in New York
en andere plaatsen waar men aanhangers van de Grieks-Orthodoxe
Kerk vindt).
Dit kan men lezen in een negen
tiende eeuwse encyclopedie, die
uitgegeven werd vóór het ver
schijnen van het bekende gedicht
van Clement Clarke Moore „A Vi
sit From St. Nicholas" (Een be
zoek van Sint Nicolaas) en popu
laire tekeningen van Kerstgebrui
ken waarbij jonge en oude men
sen hun kerstgeschenken in een
kous aangeboden krijgen van
Sint Nicolaas, St. Nicholas, Santa
Claus, Father Christmas of Pere
Noêl.
Voetnoten
By deze omschryving van de kous kun
nen nog enige „voetnoten" worden ge
plaatst.
1. Voordat in de veertiende of vyftien-
de eeuw de gebreide, goedsluitende kou
sen werden gufitroduceerd, wikkelden de
mensen hun voeten eenvoudig in lange
banden, geknipt uit stof of vodden alvo
rens de voeten in laarzen, schoenen, slip
pers, sandalen of klompen te steken.
2. Aan William Lee werd het patent
geweigerd door de georganiseerde druk
van de kousenmakers als onderdeel van 't
verzet van handwerkslieden tegen machi
nes en automatisering.
3. Armere mensen hadden domweg geen
geld om zich gebreide kousen te veroor
loven tot enige jaren nadat Lee en colle
ga- uitvinders het kousenframe ontwier
pen en ontwikkelden en het daarop volgen
de proces van het weven van wol, katoen
linnen of zyde of andere kledingstukken
bestemd om te dragen om de enkels of
polsen, dat ze goedkoper maakte.
Tegenspraak
4. De bewering dat kousen praktisch on
bekend waren in de warmere landen van
Europa, zelfs onder de rijken in de eer
ste eeuwen van het Christendom, wordt te-
„Kous: een kledingstuk. Ofschoon reeds bekend bij de Romeinen
in de jaren voor Christus, zoals bewezen door schilderijen te Pompeii
het geregeld gebruik van dit kledingstuk van veel latere datum in
het koudere Noord-Europa, waar pas in de twaalfde eeuw kousen
werden gemaakt van textiel. „In de tijd van Edward II van Enge.
land (1284.1327) namen zij de vorm aan die zij nu nog hebben, en
aan Spaanse en Italiaanse hoven in de vijftiende eeuw dienden enor
me zijden kousen soms als substituut voor zowel broek als schoe
nen. „Het thuis fabriceren ervan door middel van breien was in het
Engeland van Elizabeth I zo ingeworteld geraakt, dat men William
Lee (1589) een patent weigerde voor de uitvinding van een kousen
frame. Hy vertrok daarom naar Frankrijk en richtte in Rouen een
fabriek op."
gengesproken door de overal geaccepteer- Het schynt eens gebeurd te xyn dat
de legendes van Sint Nicolaas. Hy. een de beurs met goud terecht kivaiu In een
bisschop uit de vierde eeuw, rou lncogni- kous, die by het vuur was opgehangen
to periodiek excursies gemaakt hebben om te drogen. Dit incident gevolgd door
onder iyn volk, om self te constateren meerdere verrassingen voor trouwgra-
wat zy nodig hadden, met als resultaat ge meisjes veroorzaakte zulk een nieuws-
dat hy daarvoor in aanmerking komen- gierigheid dat de anonime goede Samarl-
de lieden anoniem ter wille was met gif- taan bekend raakte en nadat zyn liefda
ten. Dit ltjkt veel op de manier van doen digheid overal werd rond verteld, werden
van Haroen-ul-Raschld uit de latere ver- onverwachte geschenken altyd beschouwd
halen van de „Dulzend-en-Een-Nacht". Sin als een gift van Sinterklaas,
terklaas stond er vooral om bekend dat
hij mededogen had met meisjes, die door V TlJgeZellM
een gebrek aan uitzet niet in staat waren
een behoorlyke echtgenoot te verkrygen.
Er wordt wel beweerd dat hy in huizen,
waar zulke meisjes woonden, beurzen met
goud naar binnen wierp.
Geen ramen
In die dagen hadden de huizen van ar
me families geen ramen, want glas was
een dure liefhebbery en er werden extra en kousen zou Sint Nicolaas vereerd zyn
belastingen geheven op ramen. Omdat hij gebleven als de beschermheilige van zee-
niet door de deur wilde gaan, gebruikte lieden. Zeelieden die verschrikkelijke stor
de goede bisschop de lage schoorstenen men hadden doorstaan in de gevaarlyke
als entree voor zyn geschenken be- kustwateren van Klein Azië, maakten
stemd voor brave oude vrysters. Hy had hem en zyn werken bekend in het hele
reden om aan te nemen dat het goud in Middellandsezeegebied en waar him sche- t
goede handen zou komen, want in die ar- pen ook maar aan wal kwamen. Zo werd Pinata S
me gezinnen werd door de ongetrouw- het verhaal van zyn liefdadigheid ver-
de dochter altyd slavenwerk verricht en spreid in het buitenland. Zyn faam was
het was normaal dat zy de pannen op het stevig gevestigd in het Europa van de
vuur in de gaten moest houden. dertiende eeuw. En dat was nu juist de
Het is dus waarschy'niyk dat de eer
ste kous werd opgehangen door 'n lie
ve vrygezellin in Myra, waar de kathe
draal van bisschop Nicolaas stond.
In de verhalen wordt geen naam ge
noemd en het is niet bekend of zo'n
meisje nu een man vond of niet.
Zonder deze verhalen over liefdadigheid
tyd. volgens de oude encyclopedie, dat
kousen hun huidige vorm aannamen.
Men kan rustig aannemen dat een
heer, die de gunst van een dame wilde
winnen, zyn kansen zou zien stygen,
door het schenken van zo'n paar goed
passende luxe kousen, die ook gedra
gen werden door koninginnen en andere
dames van hoge afkomst. Kousen die
by het vuur werden opgehangen, zou
den op zich al cadeaus zyn geweest.
Hoe dan ook, de kous is nooit de uni
verseel geaccepteerde mogelykheid ge
worden om geschenken in te verbergen. In
Nederland, zowel als in Frankryk, waar
de arme mensen klompen droegen, werd
dit schoeisel naast het vuur geplaatst om
cadeautjes in te ontvangen van Sinter
klaas of Père Noël.
In Mexico en de Centraal-Amerikaanse
republieken, waar schoorstenen vanwege
het klimaat overbodig zyn, worden ge
schenken verstopt in „plnata's" die aan
plafond worden opgehangen. Het is in
Armenië gewoonte gebleven kledingstuk
ken aan het dak te laten slingeren en als
een kind de volgende morgen wakker
wordt en er geen rozijnen, honingkoek-
jes, geldstukjes of andere cadeautjes in
vindt, dan zal dit minstens zo bedroefd
zijn als het meisje van de hierby ge
plaatste bekende oude tekening „De lege
kous".
Een van de meest be
kende en treffende teke
ningen over verdriet by
het Kerstfeest is de plaat
van F. S. Manning waar
op een bedroefd meisje
constateert dat haar zo
hoopvol opgehangen kous
nog leeg is. De titel van
de tekening luidt: „De
lege kous".
