Gemeente-ontvanger v. Chaam bekent100.000verduisterd BIOSCOPEN TE LEIDEN POPULIEREN 4 IN DE STORM J ZATERDAG 21 NOVEMBER 1964 DE LE1DSE COURANT PAGINA 2 Jarenlange valsheid in geschrifte Politie„Bedrag nog niet zeker" De op verdenking van malversa ties aangehouden gemeente-ontvan ger van Chaam, J. C. R., heeft gis teren tijdens zijn verhoor tegenover de officier van justitie te Breda, mr. J. C. Louet-Feisser, verklaard, dat hij in totaal ongeveer 100.000 heeft verduisterd. De rijkspolitie, die het onderzoek verricht, deelt mede, dat zij wegens de uitgebreidheid van het onderzoek nog geen enkele me dedeling kan doen over de juistheid van dit bedrag. Wel staat volgens de politie vast, dat deze verduisteringen reeds verscheidenen jaren aan de gang waren en dat zij mogelijk wa- Nieuwe Amerikaanse oliemaatschappij in Nederland Horizontaal: 1 keurig, 4 bij dag, 10 stuk stof, 13 gast, 15 wezenlijk, 16 stand, 17 kweken, 19 meisjesnaam, 0 mist, 21 zwarte, 23 klein kind, 25 verstand, 26 rivier in Duitsland, 28 voorzetsel, 29 kneep, 31 bereide dierenhuid, 32 familielid, 33 wolvlok je, 35 werktuig van de kunstschilder, 37 water in Utrecht, 38 zijde van het voorhoofd, 39 gesloten, 40 troep on geordende krijgers, 41 metaalsoort, 42 dorp in N. Brab., 44 vis, 45 boom, 46 inwendig lichaamsdeel, 48 term bij kaartspelen, 51 bekende afkorting, 52 richtsnoer, 54 geluid, 56 Nederl. schilder, 57 platte gebakken steen, 59 schrijfkosten, 60 meisjesnaam, 62 plant, 64 lusthof, 65 ten dele, 67 gem. in Gelderl., 68 achting, 69 bijwoord, 70 soort. Vertikaal: 1 keurig, 2 voedsel, 3 kweker, 5 dag der week (afk.), 6 tel woord, 7 wezenlijk, 8 duinvallei, 9 telwoord, 10 bladerkroon, 11 zoon van Jacob, 12 vlies, vel, 14 zijtak Do- nau, 16 jongensnaam, 18 gem. in Gelderl., 20 ongaarne, 22 hoepel, 23 zoutziederij, 24 staal, 27 eetketeltje, ongenummerd hokje: verzekerings- brief, 30 geestelijke, 31 stad in Enge land, 32 hoofdstad van Sumatra's oostkust, 34 bosgod, 36 oude lap, 37 tijdrekening, 42 rivier in Duitsland, 43 gem. in Gelderl., 46 Europeanen, 47 bloem, 49 voedsel, 50 gem. in N.- Brab., 52 spijker, 53 lans, 55 lengte maat. 56 bijwoord, 58 myth, figuur, 59 Europeaan, 60 water in Z.H., 61 biersoort, 63 onderricht, 65 met Gods wil (afk. Lat.), 66 scheik. element (afk.). OPLOSSING VORIGE WEEK Horizontaal: 1 eb, 3 brandal, 9 s.l., 11 Erp, 13 egaal, 14 Ate, 15 kier, 17 era, 18 Sara, 19 Steen, 21 lento, 23 Ot, 24 si, 26 ge. 27 Po, 29 Poot, 31 kap, 33 Leen, 35 le, 36 pater, 38 nr, 39 voet, 40 kerk, 41 p.e., 42 leven, 44 eg, 46 Born, 48 ral, 49 elan, 51 ar, 52 op, 54 ed, 55 m.o., 56 troon, 59 veine, 61 riet, 62 ode, 64 kelk, 66 een, 67 Adorp, 69 sla, 70 kr, 71 Diessen, 72 Em. Vertikaal: 1 eek, 2 Bristol, 4 re, 5 Agen, 6 nar, 7 daal, 8 al, 9 stroper, 10 Lea, 12 pet, 14 aat, 16 rest, 18 snel, 20 ei, 22 eg, 23 op, 25 mat, 28 on, 30 oever, 31 kater, 32 pekel, 34 enkel, 36 pel, 37 ren, 41 portier, 43 val, 45 gamelle, 46 ba, 47 noot, 49 edik, 50 no. 53 Po, 54 Ee, 57 ren, 58 node, 59 vers, 60 nes, 61 rek, 63 dos, 65 kam, 67 a.i. 68 p.e. EVEN NAKAARTEN Er zijn deze week nogal wat puz zelaars geweest, die voor horizontaal 59 „geluk in het spel" wel het juiste woord „veine" hebben ingevuld, maar hierbij de kanttekening hebben ge maakt, dat dit woord in geen enkel woordenboek te vinden is. Wij heb ben hierop het omvangrijke boek werk van Van Dale (officieel gehe ten „Van Dale's nieuw groot woor denboek der Nederlandse taal") opengeslagen, waar op bladzijde 1948 staat „veine (Fr.) v. (-s) geluk (inz. in het spel) Waarmee, dunkt ons, alle moeilijkheden uit de weg geruimd zijn. De prijs van tien gulden gaat deze keer naar mej. Joke Lovink, Frans van Mierisstraat 17a te Leiden. De Amerikaanse oliemaatschappij Standard Oil of California, één der beide moedermaatschappijen van de Caltex-groep heeft een Nederlandse dochteronderneming opgericht on der de naam California Petroleum Nederland N.V. in Den Haag. Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt 2,5 min., waarvan 500.000 is geplaatst. Het geplaatste kapitaal is voor tien pro cent in contanten volgestort. Het doel van de vennootschap is o.m. de opsporing van petroleum en aardgas. ren door de vele valsheden in ge schrifte die er gepleegd zijn. GERAFFINEERD Door de geraffineerde wijze, waar op een en ander gebeurde, was het, aldus de politie, zelfs de verificatie- dienst van de Vereniging van Neder landse Gemeenten niet mogelijk eer der deze zaak aan het licht te bren gen. Slechts na het opnieuw opzet ten van de financiële administratie van de gemeente Chaam zal het mo gelijk zijn om achter alle knoeierij en te komen. Of er meer personen bij deze knoeierijen betrokken zijn kan door de politie wegens de uitge breidheid van het werkterrein van verdachte nog niet worden vastge steld. Daar verdachte de financiële administratie van het comité van de „Acht van Chaam" niet had, is er geen geld ten nadele van dit comité verduisterd. Ook de Verzekerings administratie van verdachte bleek in orde te zijn. BRAND IN ROTTERDAM Vrijdagavond rond elf uur is brand ontstaan mogelijk door kortslui ting in een complex aam die Klei weg in Rotterdam waarin een meu- beflstoffeerd'eirij, een plaatwerkerij en een opslagruimte van het Nederlands Taleninstituut waren gevestigd. De meubelstoffeerderij en de plaatwer kerij brandden geheel af. Van het NTI ginjg de garage, waarom een ca- ddllac, verloren. De eigenaar van het complex, de heer C. van der Gaag, werd door een hartaanval getroffen en naar een zie kenhuis overgebracht. De schade wordt op enkele tienduizenden ge schat. De eigenaar is verzekerd te gen brandschade. Aetherklanken ZONDAG 22 NOVEMBER HILVERSUM I, 402 m. 8.00 KRO. 10.00 CONVENT VAN KERKEN. 11.15 KRO. 17.00 IKOR. 19.30 NCRV. 20.15-24.00 KRO. 8.00 Nws. 8.15 Klass. gram. 8.25 Inleiding Hoogmis. 8.30 Hoogmis. 9.30 Klass. gram. 9.45 Nws. 10.00 Ge reformeerde Kerkd. 11.15 Medaillon, klankrijk portret aan de hand van wetenswaardige feiten uit de muziek geschiedenis. 12.10 Boekbespreking. 12.20 De Springplank: jonge arties ten. 12.45 Marsmuz. (gr.). 12.50 Bui tenlands commentaar. 13.00 Nws. 13.10 De drie Musketiers, licht progr. 13.30 V. d. jeugd. 14.00 Bariton en piano: klass. liederen. 14.25 Mod. mu ziek voor twee piano's. 15.00 De hand aan de ploeg, lezing. 15.05 Lichte gram., sportreportages en -uitslagen. 16.30 Gram. 16.45 Nieuws over het Concilie. 17.00 Herv. Kerkd. 18.00 Oec. nws. 18.05 Woord en Weder woord. 18.30 Zingt het voorbedachte lied. 18.50 De kerk aan het werk, re portage. 19.00 De Open Deur. 19.30 Veel gevraagde gewijde muziek (gr.). 20.00 Nws. 20.07 Meditatie. 20.15 In ternationale volksliederen. 20.35 Wat de vrouw wil, hoorspel. 21.30 Klass. kamermuz. (gr.). 22.05 Wissewas- sen licht progr. 22.25 Boekbespr. 22.30 Nws. 22.40 Epiloog. 22.50 Instru mentaal ensemble: licht-klass. werk jes. 23.10 Muziek van de Lage Lan den, muzikale lezing. 23.55-24.00 Nws. HILVERSUM II, 298-m. $.00 VARA. 12.00 AVRO. 17.00 VARA. 18.30 VPRO. 20.00-24.00 AVRO. 8.00 Nws. sportmeded. en soc. strijd lied. 8.18 V.h. platteland. 8.30 Weer of geen weer, gevar. progr. 9.45 Gees telijk leven, toespraak. 10.00 Instru mentaal ensemble: klass. muz. 10.30 Ad rem. 10.50 Klass. ork.muz. (gr.). 11.25 Lichte romantische muz. 12.00 Licht ork. en zangsol. 13.00 Nws. 13.07 De toestand in de wereld, lezing. 13.15 Die schokkende dag in novem ber, een kort programma over John F. Kennedy. 13.25 Knipperlicht, een programma voor alle weggebruikers. 14.05 Klankomrankte levens, muzi kale biografie. 15.05 Stereof. uitz.: Residentie-ork. en sol.: mod. muziek. 15.50 Harpspel (gr.). 16.00 Koste(r)- lijk rendez-vous, cabaret. 16.30 Sport- revue. 17.00 Dansmuz. voor tieners (gr.). 17.30 V. d. jeugd. 17.50 Nws. en sportuitslagen. 18.05 Sportjourn. 18.30 De kerkdienst, lezing (VI). 18.45 Par lando. 19.30 Korte kerkd. 20.00 Nws. 20.05 Promenade-ork., koor en sol.: The Geisha, operette. 21.15 Lichte gram. 21.30 Wie is de schuldige I: De 'gokkers, hoorspel. 22.00 Gitaar duo (gr.): klass. muz. 22.30 Nws. 22.40 Act. 23.00 Franse chansons (gr.). 23.30 Metropole-ork.: romantische muz. 23.55-24.00 Nws. TELEVISIEPROGRAMMA'S Nederland I: NTS: 15.45-16.45 Do cumentaire Herdenking John F. Ken nedy. 16.45-17.00 Pauze. CVK: 17.00- 18.00 Geref. kerkd. 19.30 Smog, de sluipmoordenaar, documentaire over de beruchte Londense mist. 19Ï55 Kort filmpje. 20.00 Journ. 20.05 Sport in beeld. VARA: 20.30 De wereld van vandaag. 20.40 Impressie uit Brussel. 20.45 Rudi Carrell Show. 21.30 De moedwillige vergissing, TV-spel in de Maigret-serie. NTS: 22.45-22.50 Journ. Nederland 2: NTS: 19.30 De Tijds- capsule, TV-film v. d. jeugd. 20.00 Journ. 20.05 Tom Ewell Show, TV- film. 20.30 Vrouwenrechten, 'n mis dadige dwaasheid, Engelse documen taire. 21.20 Toulouse Lautrec, muzi kaal spel. 22.00-22.15 Sport in beeld. 22.15-22.45 Indonesisch dans- en mu ziekprogramma. MAANDAG 23 NOVEHMER 1964 HILVERSUM I, 402 m, 746 kc/s 7.00 24.00 NCRV NCRV: 7.00 Nws en herh. SOS- berichten; 7.10 Dagopening; 7.20 Oude kameermuz. (gr); 7.35 Sportuitslagen van zaterdag; 7.45 Radiokrant; 8.00 Nws; 8.15 Gewijdie muziek (gr. en opn.); 8.30 Lichte giram.; 9.00 Ver- zoekprogr. voor de zieken; 9.35 Wa terstanden; 9.40 Voor de huisvrouw; 10.10 Klassieke gram.; 10.20 Rondom het Woord: theologische etherleerg.; 11.05 Lichte gram.; 12.00 Musette- ensemble en zangsol.; 12.25 Voor boer en tuinder; 12.30 Meded. t.b.v. land en tuinbouw; 12.33 Orgelconcert: po pulaire werken: 12.53 Gram, event, actualiteiten; 13.00 Nws; 13.15 Instru mentaal ensemble: amusementsmuz.; 13.55 Lichte orkestmuz.: Britse en Amerikaanse volkswijsjes (gr); 14.05 Schoolradio; 14.30 Oude gewijde mu ziek (opn.); 15.00 Lichte gram; 15.30 Lichte orkestmuziek (gr.); 16.00 Bij beloverdenking; 16.30 Vocaal ensem ble: Oude en klassieke liederen; 16.50 Gram.; 17.00 Voor de kleuters; 17.15 Voor de jeugd; 17.30 Lichte gram. voor de tieners; 17.50 Regeringsuitz.: Culturele ontmoetingen in Suriname en de Ned. Antillen. Spreker: Rudy Bedacht; 18.00 Marinierskapel der Koninklijke Marine; 18.20 Uitzending van de P.v.d.A., voor de microfoon gebracht door Theo Eerdmans en Jaap Brand. Tekst en regie: Gabri De films in de week van 19 tot en met 25 november 1964 zijn door de Katholieke Film Centrale als volgt gekeurd: Camera: Een echte Parisienne. (Str. volw.) Dagelijks 2 30, 7 00 en 9.15 uur Zondag: 2.30, 4.45. 7 00 en 9.15 uur Lido: Mondo Cane 2 (Volw.) (geprolongeerd) Dagelijks 2 30 7 15 en 9.15 uur. Zondag 2.30, 4.45. 7.00 eD 9 15 uur Luxor: Dreigende trommen (14 jr.) Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur. Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur Studio: Mamma Ruma (volw.) Dagelijks: 2.30, 7.00 en 9.15 uur. Zondag: 2.30, 4.45, 7.00 en 9.15 uur. Trianon: Tom Jones (18 jaar), (geprolongeerd) Dagelijks 2.30 7 00 en 9.15 uur Zondag 2.15. 4 30. 7 00 en 9.15 uur Rex: Inspecteur Coplan gebruikt geweld (14 jaar). Dagelijks 2.30. 7.15 en 9.15 uur. Zondag: 2.30. 4.45. 7 15 en 9.15 uur. Smidje Verholen en de sport- computer 71. Toen brigadier Piet de ongelo felijke wielrennerij van Kobus had waargenomen en hem de herberg had zien binnengaan, besloot hij nog eens een bezoekje aan de smidse te gaan brengen. Daar brandde 't licht nog vol op en de brigges zei: „Goeien- avond, samen! Herkent U mij mis schien nog? Ik ben„De bri gadier van politie!" vulde smidje Ver holen aan. „U heeft geholpen om dr. Yokito uit de handen van Kille Bill te halen!" „In alle bescheidenheid gezegd, ik deed er het meeste aan," zei de brigges. „Maar daar gaat het niet om. Zoals U ziet ben ik nu in burger. Ik nam ontslag bij de politie omdat ik Wladimir Kotsof en Kid Sucker wel eens te grazen wou ne men. Dat kun je als politieman na melijk niet doen, want die beide vriendelijke heren beroepen zich er altijd op dat ze onderdanen van be vriende mogendheden zijn. Daarom heb ik me als privédetective geves tigd en op deze wijze hoop ik wel wat te kunnen ondernemen. Ik zal ze het leven zuur maken. Ze zitten namelijk achter de sportcomputer aan. En wat dat ding waard is, heb ik zojuist aan dikke Kobus kunnen zien Toen trok hij met een ernstig gezicht een krant ui4, zijn zak en las een be richtje voor. „U begrijpt het dus wel, hè?" zei hij, toen hij klaar was met lezen. „Kille Bill is op vrije voeten gesteld en geloof maar, dat ook hij weer op de sportcomputer zal afko men zoals vliegen op een pot stroop!" „Wat kunnen we daar dan tegen doen?" vroeg smidje Verholen met een zorgelijk gezicht. „Jullie moe ten ophouden met dat gekke ding!" zei de brigges bars. „Dat doe ik niet!" antwoordde Yokito kwaad. „Ik maak mijn experimenten af! Is het soms mijn schurd dat het here rand hier vor zit met boeven, gauwdieven en geheime agenten, die het arre- maar op mijn computer gemunt heb ben! Kobus moeten we morgen ra ten winnen van Staren Pier en daar om zurren we gewoon voortgaan! De sportcomputer hebben we ar in een kist gepakt en vannacht sterren we die in het diepste geheim op in de kerktoren! Op de tweede étage vrak onder de gewerven!" Brigadier Piet kon er niets tegen ondernemen en zo zien we de geheimzinnige sport computer hier al in de toren staan (Wordt vervolgd) die Wagit; 18.30 Klassieke gram.; 19.00 Nws. en weerpraatje; 19.10 Radiio- krant; 19.30 Stereofondsohe uitz.: Me- tropole-orkest: amusementsmuz; 19.55 Op de main af, praatje; 20.00 Piano spel (gir.); 20.20 De nalatenschap van Thomas Garrique Masaryk, hoorspel - documentaire; 21.25 Klassieke piano muziek (gr.); 21.50 Wereldpanorama 22.00 Liobt ensemble: Franse volks liedjes; 22.20 Boekbespreking; 22.30 Nws; 22.40 Avondoverdenking; 22.55 Aan die bronnen van muziek, muzi kale lezing; 23.20 Stereofonisohe uitz.: Lichte orkestmuz.; 23.55 - 24.00 Nws. HILVERSUM H, 298 m. 1007 kc/s 7.00 VARA; 9.40 VPRO; 10.00 —24.00 VARA VARA: 7.00 Nws; 7.10 Ochtend- gymn.; 7.20 Soc. strijdllied; 7.23 Lich te gram.; 8.00 Nws. en soc. strijdllied; 8.18 Lachte gram.; 8.50 Oohtendgymn. voor de vrouw; 9.00 Stereofonische uitz.: Klassieke kamermuziek (gr.).. VPRO: 9.40 Droom en werkelijkheid, overdenking. VARA: 10.00 Voor de huisvrouw; 11.00 Nws; 11.02 Literair klawkb. over Augusta de Wit; 11.30 Semi - klassieke orkestwerken (gr.); 12.00 Licht ensemble met zangsoliste 12.25 Actualiteiten; 12.30 Meded. t. b.v. lianid- en tuinbouw; 12.33 Voor het platteland; 12.38 Licht instrumentaal trio; 13.00 Nws; 13.15 Voor de mid denstand; 13.20 Elektronisch orgel: lichte muziek; 13.45 Wikken en we gen, praatje; 14.00 Grepen uit de muziekgeschiedenis, muzikale lezing; 14.30 Het edndie van de reis, hoorspel (herh. van 21 oktober jl.)15.45 Cla- vecómbelrecdtal (opn.): klassieke mu ziek; 16.00 Nws; 16.02 Sociëteit: Zes tig minuten voor boven de zeestig; 17j00 Oude liedjes; 17.15 Licht piano spel; 17.30 Een uitzending uit de Be tuwe; 17.50 Militair commentaar; 18.00 Nws; 18.15 Actualiteiten; 18.25 Licht instrumentaal trio; 18.45 Gram; 18.50 Openbaar Kunstbezit; 19.00 On der de afwas, een programma alleen voor mannen, die niet mogen afdro gen; 19.30 Parlementair overzicht; 19.45 Regeringsuitz.: Samenwerking met ontwikkelingslanden. Paul de Waart in gesprek met Prof. Dr. P. Kuin, Voorzitter commissie ontwik kelingslanden van de Raad van Ne derlandse Werkgeversbonden en Mr. J. Everts, Chef van de Direktie fi nanciële en economische ontwikke lingshulp van het Ministerie van Buitenlandse Zaken; 20.00 Nws; 20.05 N.I.V.O.N. 40 jaar: feestavond; 20.30 Etherforum; 21.00 Klein gedrukt, ca baretprogramma; 21.20 Het hangt aan de muur en het tikt; 21.40 Concert gebouw orkest en solist: klassieke en mod, muzeik (stereof. uitz.). (In de pauze: 22.30 - 22.40 Nws); 23.25 Her man Gorter, literair klankbeeld; 23.55 - 24.00 Nws. TELEVISIEPROGRAMMA'S Nederland I. NTS: 19.00 Engelse les; CVK/IKOR/RKK: 19.30 Bijbel verhaal voor kinderen; 19.35 Ken merk, veertiendaagse kroniek van de kerken; NTS: 20.00 Journaal en weer- overzicht; 20.20 Politieke uitzending: De Boerenpartij; 20.30 Crazy days: Oude lachfilms; 21.00 Terwijl Parijs slaapt (Du Rififi ohes les hommes), speelfilm (Beidie keuringen 18 jaar); 22.50 - 22.55 Journaal. Nederland 2. NTS: 20.00 Nieuws in het kort; KRÓ: 20.01 Waauw, eigen- gedanste hitparade; 20.25 Documen taire over Mao Tse Toeng; NTS: 21.05 Vrouwenlevens: De onbestorven we duwe, voordracht; KRO: 21.45 - 22.10 Onze man in Keulen. TV-Noordze'e heden- en morgenavond ZATERDAG 21 NOVEMBER 18.30 Rin Tin Tin: De heilige lans. 18.59 Mr. Magoo; 19.07 Lastige ge vallen: De uitsmijter; 19.19 Beatle- mania. Pauze. 22.00 Opstand der gedoemden; 23.30 Einde. ZONDAG 22 NOVEMBER 18.30 Robin Hood: Ware liefde; 18.58 Popeye; 19.06 President J. F. Kennedy (Een documentaire over 't leven van de Amerikaanse president J F. Kennedy. De film belicht o.m. zijn opkomst als politicus en toont beelden uit zijn familieleven). Pauze. 22.00 Dokter Ben Casy: Strijd om 2 levens (Een aan alcohol verslaafde man wordt gekweld door de gedachte dat hij verantwoordelijk is voor de dood van zijn vrouw)23.00 Einde. door p v -■* Domien van Rietvclfle Bij deze gelegenheden was het, dat eerst in het jaar zestien Lieva, en in zeventien Kristin werden geboren. Rika Hageman werd een harde, verbeten vrouw met een stem als een hakmes, zonder mededogen van het hof wegjagend al wie niet vol ledig aan haar zijde stond, of naar haar wensen handelde, wat echter niet belette dat ze in zaken van licht plichtverzuim of kleine nalatigheden goedguntig zijn kon en trots al haar scherpte toch bedrogen werd De mens wijkt, ondanks zijn goede wil, zo licht, uit gemakzucht of om per soonlijk voordeel, van de goede weg af. Zij was verplicht oogluikend toe te laten dat iemand van het werk volk een schepel graan of een korf aardappelen wegsleepte, of zijn ko nijnen voederde met klaver of haver die voor haar dieren waren bestemd, maar ze werd woest wanneer een knecht hof en stalling onbewaakt liet, zodra de duisternis over het land kwam. En toch was het niet mogelijk de knepen en streken der knechten te voorkomen en elke minuut met de zelfde scherpe aandacht alles te ob serveren. Een zijsprong naar de dichtstbijgelegen herberg is zo gauw gemaakt, maar tien trekpaarden, acht tien melkkoeien, en een behoorlijk aantal stuks jong- en kleinvee zon der toezicht laten als de elementen van storm en onweer over de polders razen, dat kon de boerin van het Reigershof niet dulden. De trouwste ziel op het hof was Mina Zonneviele, een oude huismeid, die al twaalf jaar vóór Rika Hage- man's machtsovername, in woon- en melkhuis het meidenwerk verrichtte. Sedert de dood van haar zwager bleef Mina echter 's nachts niet meer op het hof, maar sliep zij bij haar zus ter Letje, die met vier kleine kinde ren in haar huisje op de Lammerdijk was achtergebleven. De novemberstormen huilen al drie dagen met onafgebroken heftigheid over de vlakte. Menige sterke boom heeft de trotse kruin voor altijd op het slagveld der elementen moeten laten. Sedert vanmorgen echter is de windwoede enigszins bekoeld, maar nog altijd woelen lage, grauwe wol ken in dreigende achtervolging over daken en velden voorbij. Vrouw Lie- baert heeft de jongste knecht, in werkbroek en gescheurde jas, na het avondeten in het konvent naast de paardestal zien verdwijnen. Die zal vanavond het hof niet meer verlaten. Pol Vyncke durft anders wel in de arbeidershuisjes op de Lammerdijk gezelschap zoeken als de avond ge vallen is. Herbergen zijn daar niet, en bij dit weer vindt het afgebeulde dienstvolk na het zware werk in de suikerbietenoogst, al vroeg solaas on der de veilige dekens. Op Sander Lie- baert rekent sedert jaren niemand meer. De wind komt tegen de avond weer heviger opzetten. Zo erg als de vo rige nachten zal het wel niet meer worden, denkt de boerin. Zij zit een tijdlang met de handen in haar schoot, onbewust tastend naar het leven, dat de wilde kuren der elementen schijnt te volgen. Het geelrosse schijnsel van de petroleumlamp valt op de linker zijde van haar gezicht. Lieva en Kris tin zijn al naar bed. Stefaan snijdt, staande achter de witgeschuurde keu kentafel, met een zakmes paarden koppen uit een plankje wit hout. De jongen is helemaal in zijn bezigheid verdiept en ziet niet hoe de donkere ogen van zijn moeder van onder de harde, samengetrokken wenkbrau wen de beweging van zijn vingers volgen. Af en toe trekken de mond hoeken der boerin pijnlijk trillend open en de pezen van haar magere hals spannen zich even. Het gebeurt maar zelden, dat ze aldus enkele mi nuten in nietsdoen doorbrengt, maar een innerlijke onrust doet haar van avond naar het leven in haar schoot luisteren. Onbewust ondergaat ze be wegingloos de kracht van het won der dat haar in zijn zoete macht heeft. Ze heeft vaak het ogenblik verwenst, dat haar na zoveel jaren weer aan de lust Van hem, die tenslotte niet waard is zijn verlepte ogen op haar te laten vallen, heeft overgegeven. Maar stilaan heeft zij zichzelf weer overwonnen en is met hetzelfde lief derijk verlangen de dag gaan verbei den waarop dit nieuwe leven uit het hare zal losscheuren. Stefaan, 't is tijd, speelgoed weg en naar bed. Zachte woorden bezit ze niet meer, ook'haar tederste ge voelens uit ze kortaf en snijdend als bevelen. Verachting, woede en haat voor Liebaert, de harde zakelijkheid van elk bevel aan knechten en ander dienstvolk, de omgang met de die ren, die nog het best op afgebeten woorden reageren, hebben iedere nut teloze sier, alle weekheid uit haar stem verbannen. Zonder op te zien neemt Stefaan zijn snijwerk van de tafel, knipt het mes dicht,'veegt de houtschilfers met de voorarm weg en komt naar moe der toe. De jongen heeft diepe, pein zende ogen en de verbeten trek van zijn moeder om de mond. Kruiske, Moe? Ze drukt de harde duim met hoe kig gebaar over zijn voorhoofd, een paar onverstaanbare woorden tussen de gespannen lippen mompelend. Dan duwt ze de jongen naar de schouw toe. Lantaarn! zegt ze, en goed uit doen, niet vergeten! Nee, Moe, slaapwel! Slaapwel! Stefaan neemt de lantaarn, die de boerin na haar avondronde dool' de stallen zonder uitdoven aan een haak naast de schouw heeft opgehangen. Hij gaat langzaam naar de trap toe. Iets dat iedere avond bij het sla pengaan haar hart beroert, maar nooit tot uiting komt, dwingt haar vanavond dichter naar het kind toe. Als hij haar met de lantaarn in de hand voorbij komt legt zij opeens haar harde vingers op zijn hoofd. Valt het snijwerk nogal mee? vraagt ze. Ervis niet de minste verzachting in de toon van haar harde stem, maar inwendig is ze geroerd, iets dat ook de jongen vaag aanvoelt, /.'ij werkt zo op zijn gemoed dat de woorden in zijn keel samenkroppen. Zij weet dat hij erg gevoelig is voor iedere toenadering van haar en dat hij op het geringste gebaar diep reageert. Kom, zegt ze, slaapwel Stefaan! Slaapwel moe, zegt hij nog eens, en verdwijnt met het fletse, zwaaien de lantaarnlicht in de donkere trap- holte. (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1964 | | pagina 2