sm
HUIBERS
ill
ER ZIJN NOG WEL ENKELE
HISTORISCHE RELIEKEN AANWEZIG
EMS heft reclame-afdeling op
en doet benzinestations over
Si
„Vrije Boeren"
tegen melk-export
naar Frankrijk
Vragen over
bibliotheek
van Staphorst
„Stilzwijgende instemming met
overeenkomst tot technische
samenwerking met Indonesië"
Voor tien mille
bont gestolen
Verdachte van
roofoverval in
Epe gearresteerd
Mecano v.d. Broeke (eindelijk) ook ridder
VRIJDAG 2 OKTOBER 1964
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 1U
BELEG EN ONTZET VAN LEIDEN IN 'DE LAKENHAL'
Over het dramatische jaar 1574 is
veel bekend, maar silechts weinige
voorwerpen zijn nog aanwezig om
fetuigenis af te leggen van de his
torische dagen en gebeurtenissen
rond de belegering van Leiden. Klei
ne zaken 90ms van toenmaals huis
houdelijke aard, wat prenten en
schilderijen, die lang niet altijd een
meesterhand verraden, enkele kaar
ten en portretten van de hoofdper
sonen in het drama, een wandtapijt
en een foeilelijke, maar wel duide
lijke maquette van de dwanggordei,
die de Spaanse belegeraar om de
benauwde veste had gelegd.
Sn het middelpuntzoal niet van
de opstelling maar dan toch van de
collectie, is dan de befaamde hutspot-
pot, die na de aftocht der Spaanse
huurlingen in de Lammenschans
word gevonden.
DE HUTSPOT-POT
Deze bronzen vuurketel, waarvan
we mogen aannemen dat ze van uit
heemse makelij is, is niet alleen uit
hoofde van de historie van het beleg
of liever van het ontzet een waar
devol onderdeel van de collectie, het
is daarnaast ook een prachtig gemo
delleerd voorwerp. Een voorbeeld
van schone en gelijk doelmatige „in
dustriële vormgeving", als we dit
woord dam wart; anachronistisch mo
gen gebruiken.
De inscriptie is er later op aange
bracht: „Doen Godes Hant/Dreef den
vijaindt/By nacht uyt Lammenschans
/Creeck Scha eek dees pot/Riep aen
Boisot/Meucht over dammen thans -
3 October 1574 - Gisberrt Comelis-
mh".
HET BELEG IN BEELD
Hoe lelijk de maquette in het mid
den van een der historische zaaltjes
ook is, ze geeft een goed beeld van
het beleg. En naar we mogen aan
nemen ook een geschiedkundig ver
antwoord beeld. We zien in het mid
den de stad Leyden, met daaromheen
de krans van Spaanse schansen, als
daar waren de Lammenschana bij
Cronestein, Allemansgeest, de Wad-
dingerschams in de nabijheid van Bos
huizen en niet ver daarvandaan de
Boshuiyserschams. Schansen bij de
Poelbrug en de Voskuyl bij de tegen
woordige Leidse Buurt, bij de Hooi-
dijk en langs de Morsch, vlak bij het
„Gerecht", waar drie galgen staan
Ben schans bij de „samenvloeiing"
van die Zijl en de Dwaxswetering en
een schans je aan de Rijn bij Leider
dorp. Misschien hebben wij er nog
een vergeten, maar de meesten zul
len we dam in elk geval hebben ge
noemd.
Ook een kaart vam Joost Janszoon
Belhamer geeft er een beeld van en
dam verder hert grote wandtapijt (met
ten dienste van de bezoekers een
gravure met aanwijzingen), dat tot
hoofdmotief heeft de vloot van plat
boomde geuzenvaartuigen, die over
het verdronken land stadwaarts trekt.
Het tapijt is in 1587 vervaardigd door
Joost Janszoon Lamckaert uit Delft.
PORTRETTEN EN
SCHILDERIJEN
Vanzelfsprekend ontbreken in die
kleine collectie niet die portretten van
een aantal hoofdfiguren. Willem vam
Oranje, de man achter de schermen
en de belegeraar Francesco Valdez.
Van Jan van der Does ook gezegd
Janus Douza Heer van Noordwij k
de bevelhebber vam de steedse
bezetting, in persoon en met zijn
gezin; van Jam vam Hout, die tijdens
het beleg stadssecretaris was naast
burgemeester Pieter Adriaenszoon
van dier Werff en tenslotte een klein
miniatuurtje van Willem Cornelis-
zoom, de Leydsche Duyvenmelcker
die voor zijm diuivenpost later de
naam kreeg vam „Duivenbode" en
wiens wapen staat in de gevel van
zijm (gerestaureerdewoonhuis aan
het Rapenburg. Ook het portret van
admiraal Boisort, die miet zijn vloot
de stad ontzette, ontbreekt natuurlijk
niet.
Episodes tijdiens en na het beleg
vinden we uitgebeeld in enkele schil
derijen. Pieter van Veen gaf een
beeld van de spijziging der Ley ernaar s,
direct na het ontzet. Een beeld van
de uitval op en de vernieling van
de Boshuyserscbams geeft een ander
Religieuze Keesthentf
Heerlemmeritteet 123
leiden Tel 01710-22889
MINISTER LUNS:
schilderij en dan is er natuurlijk het
grote doek, dat iedere bezoeker van
het museum wel móet zien, omdat
het hangt in het trappenhuis: Pieter
Adiriaensz. vam der Werff biedt zijn
eigen vlees aan als spijze voor zijn
wanhopige en uitgehongerde stad-
CURIOSA
Tenslotte zijm er nog een aantal
kledne zaken, die de geschiedenis op
aardige wijze illustreren, al hebben
niet alle dingen direct met het drama
te maken. Dat hebben natuurlijk de
noodmunten, die tijdens het beleg
werden geslagen, wel. Ook de twee
door secretaris Jan van Hout gete
kende quitanrties voor ingeleverd
goud en zilver. (Eris niets nieuws
onder die zon).
Ook een rood verglaasd aarden
potje, dart met een stukje van een
Spaansvaandelen een stel speel
kaarten na het beleg in de Lammen-
schans werd gevonden door een ze
kere Berckhey, een voorzaat van de
later zo beroemde professor Le Fran-
que van Berckhey.
Met het beleg als zodanig minder
te maken, maar toch interessant om
dat ze afkomstig zijm van de hoofd
figuur: er een stukje perkament met
de handtekening vam P. Az. van der
Werff, alsmede diens in leer gebon
den en met zilver beslagen notitie
boekje. De geuzenpenning mocht in
de collectie natuurlijk evenmin ont-
berken en tenslotte mogen we wij
zen op een vitrine met munten, dia-
terend tot kort voor het beleg en
die, verborgen in een aarden pot, in
1902 te Noordwij kerhout werden op
gegraven. Deze munten waren in
1574 gangbaar en het vermoeden is
zeker niet ongewettigd dart de schat
door een niet onbemiddelde Noord-
wij kerhout er in die troebele tyd werd
begraven uit vrees voor de roofzucht
van de Spaanse huurlingen. En
wie zal het zeggen ook wellicht
uit vrees voor onze eigen, zo dikwijls
bejubelde geuzen, maar daar willen
we overigens vam af wezen.
Hoe het zij: de kleine, maar niette
min historisch waardevolle collectie
in het stedelijk museum is waard ge
zien te worden. Stadgenoten ook
gij, die nodt ofte ninuner uw eigen
museum hebt bezocht ga er in
deze dagen eens een kijkje nemen.
Gevolg van de
reorganisatie
Tengevolge van vermindering van
werkzaamheden als gevolg van de
reorganisatie van de Horecasector zal
SCMIP-
l4ou
Het tracé van de
Schiphol-(spoor)-lijn
Zoals wij reeds eerder hebben ge
meld, zal het tracé van de ontwor
pen spoorlijn via Schiphol naar Am
sterdam, thans reeds bekend als de
Schiphollijn, bij Warmond afbuigen
van de beslaande spoorlijn Den
Haag-Leiden-Haarlem. Deze lijn
gaat even voorbij Warmond onder
Rijksweg vier door, maar de nieuwe
lijn volgt de rijksweg ten oosten,
gaat dan tussen Sassenheim en
Nieuw Vennep in de Haarlemmer
meerpolder daar over heen om de
route bewesten de rijksweg te vol
gen langs laatstgenoemde plaats en
Hoofddorp, totdat spoorweg en rijks
weg ter hoogte van Schiphol samen
komen.
Bij het Schipholcomplex duikt de
lijm ondergronds, doch komt, na
Schiphol gekruist te hebben, weer
boven de grond om langs een ge
deelte van de ringbaan via Amster
dam-Zuid de hoofdstad te bereiken,
waar op het Museumplein een sta
tion is geprojecteerd.
Ook in Den Haag is een nieuw
station ontworpen, dat het zuidelijk
eindpunt van de Schiphollijn zal
gaan vormen. Vanaf Warmond tot
aan de Laan vam N.O. Indië zal het
spoorwegtracé worden
,j>£$st4 easr
gevolgd om dan af te buigen naar
het Bezuidenhout. Een daar te bou
wen station zal in de plaats komen
it hiudigi IÉ
de afdeling reclame van de Ezploita-
tiemaatschappij Scheveningen (EMS)
met ingang van 15 oktober worden
opgeheven. Voorts heeft de E.M.S.
besloten met ingang van 1 oktober
geen benzinestations meer te exploi
teren.
Het hoofd van de reclameafdeling,
de heer J. G. Gerritsen, heeft per 1
januari a.s. zijn ontslag gevraagd. Na
de opheffing van de afdeling zal hij
worden belast met de afwikkeling
van lopende zaken en met incidentele
opdrachten. De overige vier perso
neelsleden van de reclameafdeling
is ontslag aangezegd.
Desgevraagd werd van die zijdie van
die E.M.S. meegedeeld, diat het ophef
fen van de reclameafdeling betekent,
dait de bedrijven im de horecasector
vam die EMS de reclame zelf gaan
verzorgen. Er mag volgens de EMS-
woordvoerdier wel uirt worden opge
maakt, dart de reorganisatie vam de
Horecasector ook beoogt, dat im deze
sector meer de aanidiacht womdit ge
vestigd op de ontwikkelingsmogelijk
heden van de objecten. Daarbij werd
verwezen naar die gerealiseerde plan-
nen in Scheveningen, Noordiwijk, en
- Zeeland. Dat andere bedrijven wor
den afgestoten, gebeurt im die eerste
plaats, omdat zij niet rendabel zijn
en im de tweede plaats omdat zij niet
passen im onrtwikkeMmgsobj eerten, die
im de toekomst naar verwachting ren
dabel zullen zijm.
Belang OMS
overgedaan
Het belang in de dochteronderne-
imng, de Oliemaatschappij Scheve
ningen O.M.S. die zich met de
exploitatie van benzine-verkooppun-
ten bezig houdt, is overgedaan aan
derden. Een aantal benzinestations,
eigendom van de EMS heeft de EMS
aan de OMS verkocht: die bij het
winkelcentrum in Rijswijk en aan de
Leijweg in Den Haag. Over de ex
ploitatie van deze benzinestations is
een akkoord bereikt met Gulf-Oil
Nederland N.V.
Ook uw adres voor
Geboorte-aankondigingen
(Advertentie)
De landelijke vereniging voor be
drijf s vrij beid in de landbouw, de zo
genaamde Vrije Boeren, heeft mini
ster Biesheuvel geschreven, dat de
organisatie ernstige bezwaren maakt
tegen de melkuirtvoer naar Frank
rijk. Zij vinden het streven van hun
Franse collega's naar een verhoging
van de melkprijs volkomen gerecht
vaardigd en zijn tegen de samenwer
king tussen de r egeringen van Ne
derland en Frankrijk om dit streven
te onderdrukken. De „Vrije Boeren"
verzoeken de minister deze melkleve-
ring direct stop te zetten, ,daar an
ders de Nederlandse boer gedwongen
zou zijn maatregelen te nemen".
Handel in honden
en katten aan
banden gelegd
Zeer binnenkort zijn maatregelen
te verwachten, die de handel in hon
den, katten en uitheemse dieren aan
banden zullen leggen. Een algemene
maatregel van bestuur is ontworpen
voor de bestrijding van de misstan
den op dit gebied. Een ander besluit
zal zich bezighouden met het ver
gunningenbeleid voor de handel in
uitheemse dieren en het houden van
deze dieren in dierentuin, circussen
en dressuurinrichtingen.
Dit blijkt uit „Dierenbescherming",
een uitgave van de Nederlandse Ver
eniging tot Bescherming van Dieren.
De hoofdinspecteur van deze vereni
ging, K. Visser, zei te verwachten,
dat dan ook een einde zal komen
aan mistoestanden, zoals het verhan
delen van zieke dieren.
Het Tweede Kamerlid de heer Wil-
ma (PvdA) heeft aan de staatssecre
taris van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen vragen gesteld over het
afwijzen van een subsidie aan de
stichting „Leeszaal en Bibliotheek
Staphorst-Rouveen". De heer Wilma
vraagt de staatssecretaris of hij be
reid is - eventueel gedurende een
experimentele periode - een oplos
sing te vinden voor de nu ontstane,
onbevredigende situatie door in dit
bijzondere geval een extrasubsidie te
verlenen ter hoogte van de normale
gemeentelijke subsidie.
In brieven aan de Eerste en Twee
de Kamer verzoekt de minister van
Buitenlandse Zaken, de heer Luns,
de met Indonesië gesloten overeen
komst van 3 april j.l. inzake tech
nische samenwerking niet ter dis
cussie te stellen. Hij vraagt stilcwij
gende instemming.
Minister Luns stelt, dat de bepa
lingen van de overeenkomst een al
gemeen karakter dragen. Zij beogen
niet meer dan het leggen van een
fundament waarop beide regeringen
kunnen bouwen en geven in enkele
hoofdlijnen het patroon aan, volgens
hetwelk hun samenwerking zich dient
te voltrekken. Dit patroon houdt on
der meer in, dat eersrt na uitdrukke
lijk verzoek en na daarop volgende
overeenstemming feitelijke samen
werking zal plaatsvinden, zodat de
door het ene land te leveren tech
nische bijstand geheel aangepast zal
zijn aan de wensen van hert andere
land. Tegelijkertijd zal de praktische
uitwerking van de overeenkomst ge
heel bij de administratieve akkoor
den kunnen worden geregeld, zodat
met een minimum aan formaliteiten
de nodige afspraken gemaakt kun
nen worden.
WIL TOT SAMENWERKING
De betekenis der overeenkomst ligt
dus vooralsnog in de wil tot samen
werking der partijen waarvan zij
getuigt, aldus de minister.
De feitelijke omvang van deze sa
menwerking zal afhangen van de
concrete projecten, die in dit kader
te zijner tijd tot uitvoering zullen
komen.
De faciliteiten, welke Nederland
aan Indonesië desgewenst ter be
schikking kan stellen, betreffen o.m.
de uitzending van Nederlandse des
kundigen en assistent - deskundigen,
de verstrekking van beurzen aan
„posrt-gradurte students" van 't an
dere land, de Nederlandse participa
tie met materiaal en kennis in wel
omlijnde projecten, die door het an
dere land na een beginfase zelfstan
dig worden voortgezet, en sinds kort
ook de assistentie van het Neder
lands Jongeren Vrijwilligers Pro
gramma.
Grotere frequentie
op luchtlijn Eelde-
Amsterdam v.v.
De luchtvaartmaatschappij Schrei-
ner Aairways gaat met ingang van
de komende winterdienstregeling
het aantal vluchten tussen Schiphol
en Eelde vice versa uitbreiden. Dit
is het gevolg van de stijgende be
langstelling die er voor deze vluch
ten (retourprijs f 75,-) het afgelo
pen jaar aan de dag is gelegd. Mede
als gevolg hiervan zal met ingang
van 1 november a.s. De De Havil-
land Dove - een zespersoons toestel
waarmee tot dusverre de vluchten
werden uitgevoerd - worden ver
vangen door een DC-3 Dakota, dat
plaats biedt aan 28 passagiers.
Vannacht is uit een winkeletalage
van de firma Gerzon in de Kalver-
straat te Amsterdam een aantal
bontjassen, stola's en vossen gestolen.
De etalagedeur bleek te zijn openge
broken. Aan de hand van de gevon
den prijskaartjes kon worden nage
gaan, dat de verkoopwaarde van de
gestolen artikelen minstens tien mil
le bedraagt.
Wrak van Tresher
gelocaliseerd
De Amerikaanse marine heeft
meegedeeld, dat zij de ligging heeft
vastgesteld van een gedeelte van het
wrak van de Amerikaanse kernener
gie-onderzeeboot „Thresher", die op
10 april 1964 ter hoogte van de
Amerikaanse Atlantische kust is ge
zonken, hetgeen het leven heeft ge
kost aan alle 120 opvarenden.
De 33-jarige Rotterdammer G. A.
B., de derde verdachte van de roof
overval op het bijkantoor te Epe van
de. Nederlandse Handel Maatschappij,
is gepakt. De politie in West-Berlijn
heeft hem woensdagavond gearres
teerd.
De gewapende overval op het bank
kantoor in de Beekstraat te Epe werd
gepleegd in de nacht van 14 op 15
november 1963. De daders ontkwa
men met een buit van bijna 30.000
gulden. Op 5 december werden twee
Duitsers, de 33-jarige Konrad Welsch,
en de 22-jarige Hermann Wiertz, ge
arresteerd. Naar de Rotterdamse
verdachte werd geruime tijd tever
geefs gezocht; later bleek dat hij in
Oost-Berlijn was gepakt, omdat hij
daar nog voor een misdrijf van min
der ernstige aard werd gezocht. De
hem daarvoor opgelegde straf had B.
nu ondergaan, daarna zette de Oost-
Duitse politie hem als ongewenste
vreemdeling over de grens. Hun W.
Duitse collega's sloegen dadelijk toe.
De officier van Justitie in Zutfen
heeft de uitlevering van Broekho
ven verzocht.
EERSTE VLUCHT NAAR INDIE HERDACHT
Veertig jaar, nadat hij zich alsden, dat KLM-gezagvoerder A. N. J.
boordwerktuigkundige op de eerste Thomassen a Thuessink van der Hoop
vlucht van Amsterdam naar Batavia met een militaire vlieger, eerste lui-
in de burgerluchtvaart een onsterfe- tenant H. van Weerden Poelman, en
lijke naam verwierf, is de thans 66- met de KLM-mecanicien P. A. v.d.
jarige P. J. van den Broeke als waar- Broeke zijn ruim 3600 kg wegende
dering voor zijn pioniersrol benoemd fokkertoestel H-NACC van Schip
tot ridder in de orde van Oranje hols doorweekte grasbaan los trok
Nassau. De daarbij behorende ver- en koers zette naar Batavia,
sierselen werden hem gisteren in res- Terstond na de triomfale tocht
taurant „De Wijde Wereld" op Schip- werd de bemanning onderscheiden,
hoi uitgereikt door de minister van echter met inachtneming van rang
Verkeer en Waterstaat, mr. J. van en stand. Van der Hoop werd Offi-
Aartsen. cier in de Orde van Oranje Nassau,
Van Weerden Poelman ridder en
Het was nl. precies 40 jaar gele- Van den Broeke ontving de gouden
medaille. Gisteren is hij dan gepro
moveerd tot ridder in de orde van
Oranje Nassau.
Op de herdenking van deze eerste
vlucht ontbrak Van Weerden PoeL
man, die kort na de tweede wereld
oorlog bij een auto-ongeluk om het
leven kwam.
De foto toont links dr. A. N. J. Tho
massen, de toenmalige gezagvoerder
van de H-NACC, in gesprek met de
heer P. A. v. d. Broeke, die kort te
voren werd onderscheiden met het
ridderschap van de Orde van Oran
je Nassau.
van het
spoor.
Men schat, dat het gehele com
plex van werken drie- tot vierhon
derd miljoen gulden Md vergen.
Station-Staate- De contacten met de OMS zulïlen
worden onderhouden met betrekking
tot on/twikkeldng van onroerend goed,
waarin benzinestations kunnen wor
den gevestigd.
