Veel werk voor enkele seconden
Hij zit er Jekker
^üy^£PTEMBEiy964
DE LEIDSE COURANT
pagina 10
Velen malton bat met oos be
treuren, maar wanneer <to
scholen weer zijn begonnen in
de aanvang van september,
dan ia het met de zomer ge
daan. Yeker, we kunnen nog
wat „nazomer" krijgen, maar
de warmte is weg, de avon
den langer en killer en we
zullen er daarom grondig Te
kening mee moeten houden.
Vooral onae kinderen die er
elke dag weer door moeten
naar school, dienen er lekker
in te zitten, opdat xe niet aan
het begin van het schooljaar
al met verkoudheid, griep en
wat al niet meer komen te
liggen. De korte broekjes wor
den verwisseld voor lang en
truien, pullovers en slipovers
komen weer ln de gratie.
Tegenwoordig komt de „cha-
aublei" er in. Dat is een recht
toe, recht aan Jak zonder mou
wen an een ruime halsope
ning, een bijzonder leuke
dracht. De naam is gestolen
van het priesterlijk opper
kleed, dat bij ons gewoon ka
zuifel heet. Het heeft niets
met elkaar te maken; maar de
modehuizen moesten het kind
een naam geven en zochten
een mooie Franse naam uit
Wij tonen u hierbij een voor
beeld van zo'n „kazuifel" met
bijbehorende pantalon uitge
voerd in Rllsan met zwarte en
witte ruitjes, hetgeen een ge
zellig en leuk effect geeft
Zo zit uw kleine man er lekker in en xka pttrft km bovendien tegen een
stootje en i, gemakkelijk te waaien. Sok* kleding voor de kortst die we nu
Ingaan.
(Nadruk verbodent
DRIEJAAR WERKLOOSHEID IN DE WERELD
percentage werklozen ven de beroepsbevolking
ii Zweden oooooNederl.
In een grafiek geven wij een over
zicht van het verloop van de werk
loosheid in diverse landen. De oor
zaak van de werkloosheid is in alle
landen anders. Het maakt b.v. veel
verschil uit of een land veel of wei
nig landbouw heeft, de mate van in
dustrialisering, de buitenlandse han
del etc. Bij een beoordeling van de
cyfers moet men ook bedenken dat
de landen vaak verschillende syste
men hebben voor het tellen van hun
werklozen. België telde b.v. in 1962
ruim 5 pet. werklozen maar daar
telt men ook alle gedeeltelijk werk
lozen mee.
In onze grafiek heeft Italië de
meeste werklozen in de periode 1960-
1962. Toch is de werkloosheid in on*
land aanzienlijk gedaald want in 1958
bedroeg het percentage werklozen
nog meer dan 6 pet. Het hoge cijfer
voor Italië komt vooral op rekening
van Zuid-Italië, in Noord-Italië is
ruime werkgelegenheid, dit in tegen
stelling tot het zuiden.
Opvallend is het lage percentage
werklozen m Zwitserland. Dit land
kent zo'n hoge graad van werkgele
genheid dat het thans de meeste bui
tenlandse arbeiders van Europa in
dienst heeft, in verhouding tot zijn
kleine bevolking.
De Ver. Staten - die niet in de gra
fiek zijn opgenomen - bezaten in 1962
5,6 pet werklozen.
CONSTELLATION VOOR TWEEDE
MAAL WINNAAR
Constellation, het Amerikaanse jacht
dat houder is van de America-Cup,
heeft donderdag de tweede van de
zeven wedstrijden om de fel-begeerde
zeil trofee met ruim verschil gewon
nen. Won de Constellation dinsdag de
eerste race voor Rhode Island met
een verschil van vijf minuten en 34
seconden, donderdag was de marge
tussen de Constellation en de Engelse
uitdager Sovereign bijna 2(fi/t minuut.
TWEE KOZAKKENPAARDEN
GESTORVEN
Twee paarden van de in ons Land
optredende Don Djiguiten-kozakken
zijn gisteren plotseling gestorven.
De politie van Driebergen, waar de
groep optrad, en de Amsterdamse
politie hebben een onderzoek inge
steld. Delen van de dode kozakken-
paarden zijn voor een uitgebreid on
derzoek opgestuurd naar 't Centraal
Diergeneeskundig Instituut in Rot
terdam. Gevreesd wordt, dait de die
ren verkeerd voedsel hebben gegeten.
West-Berlijn heeft donderdag de
zes mannen geëerd, die vijf dagen
geleden door hun moed en tegen
woordigheid van geest de zwaarge
wonde Michael Meyer over de muur
naar het westelijk stadsdeel hielpen
vluchten. Burgemeester Willy Brandt
reikt* de Amerikaanse korporaal
Hans-Werner Puhl en twee West-
Berlijn&e burgers de „medaille voor
redding uit gevaar" en een oorkonde
uit. Drie West-Berlij nee politieman
nen kregen boeken cadeau.
In de kraamkamers van de reclametekenfilm
Onze filmindustrie kent het woord „on mogel(j k" niet
(van onze verslaggever)
Amsterdam (P&P) - De lampen flitsen aan, even maar, dan zijn
ie weer uit. Binnen in de camera zoemt het, een nieuw beeldje draait
automatisch voor. Inmiddels legt de assistente van de cameraman een
nieuwe illustratie in het opnameraam.
Klaar. Weer flitsen de lampen aan en weer uit. weer zoemt de
camera en wordt een nieuwe tekening ingelegd. Zo gaat het steeds
maar weer. Vierentwintig beeldjes per seconde is de snelheid waar
mee de film in de projector later wordt gedraald, dat wil seggen,
vierentwintig illustraties met elk een kleine verandering om een
kijkperiode van slechts één seconde te vullen. Dit komt neer op 1440
beeldjes per minuut.
KLAAR VOOR DE RECLAME
TELEVISIE.
Om een kort tekenfilmpje van 8
minuten te maken zijn er dus
11.520 beeldjes nodig en die moe
ten allemaal getekend worden.
Deze overweging deed ons be
sluiten eens een bezoekje te bren
gen aan Marten Toonder Film
N.V. te Amsterdam, het Neder
landse dorado van de teken
film, waar momenteel gewerkt
wordt aan de vervaardiging van
vele korte reclamefilmpjes voor
de commerciële televisie en an
dere reclamedoeleinden.
Reeds vele jaren ervaring heeft
men in Amsterdam, vaar inder
tijd reeds korte reclam teken
filmpjes voor het buitenlmd wer
den gemaakt. En nu werkt men
ook voor een toekomstig Neder
lands publiek en Nederlandse op
drachtgevers, die hopen binnen
kort hun reclamefilmpjes via de
zender T.V. Noordzee en straks
via Nederland 2 uit te zenden.
Wij zijn niet bedrogen uitgeko
men, al was de werkelijkheid wel
iets anders dan wij dachten.
Voor elk beeldje wordt geen a-
parte tekening ge taakt, dat
was het eerste wat w:" ontdek
ten. Ten tweede zagen we vol
gens welk vernuftig systeem men
hier werkt en hoe efficient. Dat
moet ook wel, want tekenfilms
maken is een buitengewoon tijd
rovende bezigheid m weerwil van
de methoden die men gebruikt
om snel te kunnen opschieten.
ALS EEN NIESBUI
„Wij rekenen hier niet in uren
of minuten," vertelde onze gast
heer, "maar in seconden en on
derdelen van seconden en dat dit
nodig is zal u duidelijk worder.
Wij maken dikwijls filmpjes van
niet langer dan' dertig of zestig
seconden, hetgeen altijd nog 720
of 1440 beeldjes betekent. Maar
ook filmpjes van tien, vijftien )f
twintig seconden, filmpjes zo kort,
dat je ze helemaal mist als je
toevallig even een niesbui hebt.
Dit soort zijn meestal zogenaam
de "commercials", de langere
voor de bioscoop, de kortere voor
de televisie.
Bij dit soort filmpjes werken wij
op vooraf vastgestelde tekst,, die
in nauwe samenwerking met re
clamedeskundigen is opgesteld.
Ook in onderling overleg wordt
door enkele plaatjes aangege
ven hoe we ons het verhaaltje
hadden gedacht en hierop wordt
verder gewerkt.
De hoofdproduktieleiding is m
handen van de heer Back met
naast zich als produktieleider de
h er J. v.d. Meulen. Hoofd- en
bijfiguren voor zo'n filmpje wor
den in wekenlange studies ont
worpen en tenslotte nemen enke
le tekenaars, waaronder de he
ren Jensen en Ring. twee De
nen, de zaak onder handen nm
alles tot in details uit te werken.
Deze heren heten met een mooi
woord "animators", zij brengen
het leven in de figuren.
LOSSE ACHTERGRONDEN
Andere tekenaars zorgen voor
de bij het verhaal bev -ende ach
tergronden, dus achtergrond en
actief figuurtje staan niet op één
tekening. U begrijpt dat het teke
nen van geheel complete beel
den enorme tijden zou vergen.
Eén zo'n achtergrond kan bijvoor
beeld in een bepaalde scène van
enige tientallen beeldjes steeds
gebruikt worden.
De achtergrond in tekening op
papier wordt bij de opname ge
bruikt, de actieve figuurtjes zijn
op papier niet te gebruiken.
De opnamecamera voor teken
film In aetle.. De beelden kun
nen ln verschillende, onderling
verstelbare vlakken worden ge
legd.
Als ze van de tekenaars komen
gaan ze naar een speciale afde
ling, waar een groot aantal meis
jes de voorstellingen in inktlij-
nen overbrengen op platen cellu
loid."
Wij zagen met welk een verbluf
fende handigheid de dames op het
celluloid de potloodtekeningen
overtrokken in i* kt.
Sierlijke en fraaie lijnen zijn hier
van het grootste belang. Staat de
tekening in zwart en wit, dan
gaat de cel naar een ander meis
je, dat hem "indekt", dat wil
zeggen de figuur in nuances grijs
tussen wit en zwart inkleurt.
HET SPEL BEGINT
De gereed gekomen "cels" gaan
naar de opnameafdeling, samen
met de daarbij behorende achter
grond dan kan het spel beginnen.
Hiei laat men het niet bij, want
steeds een geheel nieuw figuurtje
tekenen is ook te veel werk.
Er worden opnamen gemaakt
van een getekend hondje, dat
kwispelt en met zijn oogjes rolt.
Op de papieren achtergrond wordt
een celplaat gelegd, waarop al
leen het hondelichaam met poot
jes te zien is, de s art en de
oogjes ontbreken. Over deze cel
plaat legt men een tweede,
waarop alleen een staart en oog-
Btf het maken van poppenfilma, waarvan hier een beeli, lieren de moeilijkheden In een
geheet ander vlak. Alvorens een nieuw beeldje te kunnen opnemen moet in de scène
allea worden veranderd wat ln beweging dient te ityn. Ben kleine vergissing
of nalatigheid la funest.
ies in bepaalde stand. Alles «luit
lijntje op lijntje precies. Klaar,
opname! De bovenste celplaat
wordt verwijderd en een nieuwe
met staart en oogjes in andere
stand gaat er op. Volgende opna
me en zo gaat het door.
De niet bewegende delen gedu
rende vele beeldjes worden dus
apart op een celplaat gezet, dat
spaart steeds weer tekenen.
Zo kan men zonodig met drie
celluloidplaten over elkaar wer
ken.
Bij een lopend mannetje b.v. ver
schuift men bij elke opname de
achtergrond een klein stukje en
zo zijn er tientallen kleine truc
jes, waardoor men het zich ge
makkelijker maakt, met de moge
lijkheid sneller te werken.
DE SYNCHRONISATIE
Het geluid is weer een probleem
apart. De tekst is op een film
band opgenomen, maar nu moe
ten de beeldjes en de daarop aan
gebrachte tekeningen met die
tekst correspond-
Dat is een titanenwerk. Door de
geluidstechnicus worden tekst
en muziek klank voor klank ont
leed, want men heeft te maken
met vierentwintig beeldjes per
seconde. Op de filmstrook wordt
die tekst onder de geluidsband
met letters aangegeven zodat
men af kan lezen wat op de ge
luidsband staat, bijvoorbeeld
"der".
Dat betekent dat op de geluids
band de tweede lettergreep van
het woord vader gesproken wordt.
Zo kan men elk te tekenen beeld
je precies op het geluid afstem
men. Vooraf worden daarom lan
ge lijsten gemaakt met een beeld
jesindeling, seconden- en minu-
tenindeling, waarop men verti
caal naast elkaar alles kan aan
tekenen, de tekst, de muziek, de
handeling, enzovoort. Wanneer
de tekenaar b.v. beeldje 274 gaat
maken, ziet hij precies welke mu
zieknoot, deel van een gesproken
letter enzovoort in dit beeldje val
len.
GESPECIALISEERD.
Marten Toonder Film N.V. heeft
zich gespecialiseerd het teken-
filmwerk. Vroeger heeft men ook
trucfilms gemaakt met gebruik
van poppetjes en driedimensio
nale figuren en achtergronden.
Maar dergelijk werk werd reeds
gedaan door de studio's van Joop
Geesink te Amsterdam, die ge
specialiseerd was in zogenaamde
poppenfilms.
In onderling overleg heeft men
de terreinen gesche-'den.
Marten Toonder vervaardigt nu
speciaal tekenfilms, terwijl de stu
dio's van Joop Geesink zich hou
den bij de poppenfilm.
In de loop der jaren heeft Mar
ten Toonder Film N.V. al vele
malen van zich doen spreken,
door voortreffelijke produkties,
zoals indertijd de bekroonde rol
prenten „Moonglow" en "P° gou
den vis" en kort geleder, de
ouden lokken", een korte te
kenfilm gebaseerd op een Terse
ballade, vertaald door Annie M.
G. Schmidt en gezongen door Ot
to Sterman. Over het algemeen
lijn dergelijke films zogenaamde
'vrije produkties". waarin de ge
zamenlijke werkers van de stu
dio's zich heerlijk kunnen uitle
ven, zonder gebonden te zijn
Dergelijke produkties kunnen «oh-
ter niet veel gemaakt worden,
aangezien men grotendeels in 'be
slag wordt genomen door de
zuiver commerciële produkt:®s
voor opdrachtgevers.
Maar onze nog jonge tekenfilm-
industrie is op de goede weg. het
geen blijkt uit de stroom van op
drachten. die mer krijgt uit
nen- en buitenland, tot ze1 !t
het land van de tekenfilm "H-
ka Dat stemt tot 4evrr^- "u*l(!
en biedt perspectief voor de toe
komst
De eerste wagen van NSU met wankelmotor zal nu in serie worden vervaardigd. De motor heeft een inhoud
van 500 cc en kan 50 pk leveren; het benzineverbruik wordt opgegeven als 112. De auto heeft een accelera
tie van 0-100 km. in 14,3 sec. De voorwielen rijn uitgerust met schijfremmen. De prijs in Duitsland bedraagt
8300 Mark. Op de foto recht* wordt het hui* van de roterende motor getoond.
N. V. N UTRI CIA
ZOBTBKMBBX.
In de TECHNISCHE DIENST van ons modern steeds groeiend baby-
voedingbedrijf hebben wij plaats voor een;
4 ll.rsiiitirl mnntear- 111 hoofdzMk zal worden be-
/Ë.II ruiul<l mutlivuria3t met het onderhoud van pro-
duktieapparatuur.
E lectro-monteur:
in het bezit van het diploma Sterk
stroommonteur (V.E.V.)
Machine-smeerder: voor deze functie strekt l-t.s.-
opleiding tot aanbeveling.
Geboden wordt verantwoordelijk zelfstandig werk, goede beloning en
andere gunstige arbeidsvoorwaarden.
Voor alle funkties wordt ervaring in een levensmiddelenindustrie op
prijs gesteld, terwijl men geen bezwaar mag hebben tegen het werken
in ploegendienst.
Sollicitaties te richten aan de afdeling Personeelszaken, N.V. NUTRICIA
TE ZOETERMEER (telef. 01790—3900).
Woonarkje, geheel
nieuw opgebouwd, bev. k.,
k., slp.k., W.C. Prijs f 4000.
Bevragen Hovius, Indu
striekade, Sassenheim.
Z Meisje, 17 jaar, in be
zit van coupeuse-diploma,
wil werken in een klein
atelier. Br. onder no. 6201
bur. v. d. blad.
Z Ruimtevaart Speciaal
voor ons ontworpen zeer
fraaie envelop, voorzien
van speciaal stempel. Int.
Tent. ruimtevaart op post-
kerkgracht).
Z Postzegels. Wij kochten
weer belangrijke partijen
kilowaar en maakten daar
van een grote partij pak
ketten. Komt u maar kij
ken, ze liggen in onze eta
lage. Van Leeuwens post-
zegelhandel. Lokhorststraat
27 (Pieterskerkgracht).
Z Te koop Opel Rekord
'59, prijs f 265Ó, in prima
staat. Kan gefinancierd
worden. Prins Frederikstr.
9, Leiden.
Z Voor direct gevraagd
hulp in de huishouding
voor 3 a 5 weken. N. v. a.
Zwet, De Baan 9, Oude
Wetering, tel. 01713-763.
