REM-aandelen
eerst na goede
uitzending
Havenarbeider
moest toch
vinger missen
politie-agent
in overhemd
Leidse Bioscopen
Grote vissterfte
in de Maas
MET ULTRA-WASWERKING.
MOET WIT-GELE KRUIS
CONTRIBUTIE GAAN VERHOGEN
De Nerveuze Nerviërs
VULCANO
DONDERDAG 23 JULI 1964
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
De uitgifte aandelen van 20,-
van de REM zal niet eerder dan
half augustus geschieden. De leiding
van de Volks Aandelen Trust wil
n.l. eerst afwachten of er zekerheid
bestaat over het functioneren van
de televisiezender op half augustus
aanstaande. Belangstelling voor de
deelname zal groeien zo meent men,
als blijkt dat de ontvangst goed is.
Medegedeeld wordt dat reeds een
stroom aanvragen om REM-aande
len bij de maatschappij is binnen
gekomen. De REM stelt nadrukke
lijk, dat bij het publiek voldoende
bekend moet zijn, dat er van een
gokje sprake is. Zij die inschrijven
zijn afhankelijk van de reactie van
de regering.
Rotterdamse politie
deed wat zij kon
Een merkwaardig transport werd
gisteravond in topsnelheid van de
Rotterdamse haven naar het Haven
ziekenhuis overgebracht. De snelste
politie boot bracht een handschoen
over, waarin zich een vinger en
twee kootjes van ring- en midden-
ger bevonden. Niet lang daarvoor
had de 22-jarige havenarbeider, H.
Bel.man uit Rotterdam, een ongeluk
met zijn hand gehad.
De vingers waren afgekneld in
het ruim van een Frans schip. Hij
was al op weg naar het ziekenhuis
toen de handschoen werd gevon
den. De chirurgen wilden de hand
schoen met inhoud zo snel mogelijk
in de operatiekamer hebben. Aan
de kade stond een politie-auto te
wachten. In het ziekenhuis moest
helaas toch tot amputatie van vin
ger en vingertoppen worden beslo
ten. Helen van de gescheiden lede
maten bleek niet meer mogelijk,
hoewel deze ingreep tegenwoordig
vele malen rnet succes is toegepast.
Bij commissie
in onderzoek
Een speciale commissie, gevormd
door leden van gemeentepolitie
korpsen en ambtenaren van binnen
landse zaken, stelt thans een on
derzoek in naar de mogelijkheid
voor de gemeentepolitie om bij war
me dagen in overhemd dienst te
doen. Dit is thans bij kledingveror-
dening van 1961 verboden. Vóór
1961 was het wel mogelijk.
De nieuwe kleding van de ge
meentepolitie bracht in 1961 echter
een zomer- en wintermode. Het zo-
meruniform blijkt echter voor de
hondsdagen toch nog te warm. De
burgemeester kan incidenteel be-
De films in de week van 23 juli
tot en met 29 juli zijn door de Ka
tholieke Film Centrale als volgt ge
keurd:
Camera: ,,E1 Cid".
(14 jaar).
Dagelijks (óók zondag) 8 uur.
Lido: „Maarrr. dokter".
(18 jaar).
Dagelijks: 2.30, 7.15, en 9.15 uur.
Zondag 2 30. 4 45 7 00 en 9.15 uur.
Luxor: „Stad op stelten".
(alle leeftijden).
Dagelijks: 2.30, 7 00, en 9.15 uur.
Zondag 2 30 4 45 7 00 en 9.15 uur
Studio: „De fantast".
(18 jaar).
Dagelijks: 2.30. 7.00, en 9.15 uur.
Zondag 2 30. 4 45. 7 00 en 9.1B uur
Trianon: „Irma la Douce".
strikt volwassen
Dagelijks: 2 en 8 uur.
Zondag 2 uur 6 en 8 uur
Rex: „Dertig jaar vrolijkheid".
(Alle leeftijden).
Dagelijks: 2.30, 7.15, en 9.15 uui.
Zondag. 230, 4.45. 7.15 en 9.15 uur
slissen, dat het jasje uit mag. Hij
is dan wel in strijd met de verorde
ning, maar kan dit ongestraft doen.
De overweging van 1961 was, dat
een doorgetranspireerd overhemd
het aanzien van de politie schaadt.
Regina Strassburger
in Hilversum begraven
Gistermiddag is het stoffelijk over
schot van de bekende circusdirectrice,
mevrouw Regina Strasburger die vo
rige week vrijdag in Budapest is over
leden, per vliegtuig naar Nederland
overgebracht. Bij de aankomst van
het vliegtuig op Schiphol waren en
kele familieleden aanwezig onder wie
de zwager van de overledene, de heer
Harry Belli, die getrouwd is met
haar zuster Elly.
Het stoffelijk overschot werd on
middellijk na aankomst per auto
naar Hilversum gereden, waar het
hedenochtend op de begraafplaats St.
Barbara ter aarde is besteld.
Kleine peertjes
op de markt
Het Produktschap voor Groenten en
Fruit heeft besloten dat met directe
ingang peren van de maat 3540
mm doorsnee ook verkocht mogen
worden voor verse consumptie.
Dit geldt gedurende de zomermaan
den. Ook in voorgaande jaren moch
ten in de zomer deze kleine peer
tjes voor verse consumptie worden
verkocht.
In de najaars--en wintermaanden
mogen geen peren beneden 40 mm
doorsnee voor verse consumptie
worden verkocht. De aanvoer van
peren op de Nederlandse fruitveilin
gen begint thans langzamerhand op
gang te komen.
MR. BARON DE VOS VAN
STEENWIJK
AMBASSADEUR IN BRUSSEL
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van mr. J. A. G. baron de
Vos van Steenwijk, momenteel di
recteur-generaal politieke zaken ten
departemente van buitenlandse za
ken, tot Hare Majesteits buitenge
woon en gevolmachtigd ambassadeur
te Brussel.
Mr. Jan Arent Godert baron de Vos
van Steenwijk is 56 jaar. Hij is gebo
ren in Zwollerkerspel, volgde het
gymnasium in Zwolle en studeerde
vervolgens rechten aan de Rijksuni
versiteit in Leiden. Hij werkte eerst
zes jaar op de Provinciale Griffie
(afdeling Waterstaat) in Haarlem en
kwam in 1945 bij de buitenlandse
dienst. Zijn buitenlandse standplaat
sen waren: Buenos Aires (1945-'49),
New York (1951-'56) en Parijs (1959-
'60).
Ook in Groningen
wonder-gymnasiast
Een leerling van het Wil
lem Lodewijk Gymnasium in
Groningen, de 19-jarige D. v.
Enk uit Zuidlaren, heeft het
gepresteerd het staatsdiploma
B te halen hoewel hü met een
taak voor Latijn over was ge
gaan van de vijfde naar de
zesde klas.
Dick van Enk vindt deze
prestatie niets bijzonders en
wil er nauwelijks ophef over
maken. Hij had zich direct al
voorgenomen toen hij in de
vijfde klas kwam om dit jaar
staatsexamen-B te doen. De
rector van het gymnasium en
enkele leraren waren op de
hoogte. De jongeman kreeg
weliswaar geen medewerking,
maar ondervond evenmin te
genwerking. Dick van Enk
wilde namelijk proberen een
verloren jaar in te halen. In
de derde klas moest hij dou
bleren omdat hij te veel tijd
besteedde aan de schaaksport.
Hij is in het noorden een be
kend jeugdschaker.
Dick van Enk heeft de taak
voor latijn gelaten voor wat
het was en is naar Amsterdam
gegaan om alvast een kamer
te zoeken, want het komende
studiejaar gaat hij studeren,
waarschijnlijk medicijnen aan
de Vrije Universiteit te Am
sterdam.
trict, per provinciale bond en ten
slotte in de federatie.
„Wil mende particuliere ge
zondheidszorg waarmaken", aldus
mr. Leenen, „dan is in deze tijd een
behoorlijke leidinggevende appara
tuur absoluut noodzakelijk" „Of
men zou het kruiswerk moeten zien
als een beperkte lokale verpleging".
De secretaris-generaal van het
Wit-Gele Kruis, mr. H. J. J. Lee
nen, heeft in zijn jaarverslag zijn
bezorgdheid uitgesproken over de
„enorme ontwikkeling van de loon
kosten en de prijsstijgingen", omdat
deze de verzorgende functies in de
maatschappij in gevaar brengen. Zij
dreigen zo'n zware druk op de or
ganisaties te leggen, dat het werk
er steeds meer onder gaat lijden. Het
is zaak, aldus mr. Leenen, dat zo
wel de regering als de particuliere
organisaties zich hierop bezinnen-.
Met aanpassing van de susidie
(d.w.z. verhoging) worden deze
moeilijkheden niet opgelost, want
het deel dat uit eigen middelen moet
komen, blijft relatief dan wel het
zelfde, maar wordt in absolute be
dragen veel groter. Het is dan ook
te verwachten, dat „aan de contri
buties in de komende periode het
nodige moet worden gedaan".
Per gezin betalen de leden thans
gemiddeld 10 per jaar. Dit zal aan
zienlijk moeten stijgen.
Daarnaast pleit mr. Leenen voor
een verder doorgevoerde reorganisa
tie van het Wit-Gele Kruis, welke
zal leiden tot mindere zelfstandig
heid van de plaatselijke afdelingen
en tot grotere samenwerking in de
verbindende organisaties per dis-
8AEXO TELEVISIE
ligtvoet
GANGETJE
LEIDEN
(Advertentie)
In de Maas nabij Bergen op Zoom
drijven duizenden dode vissen aan
de oppervlakte. Met manden tege
lijk worden zü uit het water ge
haald. Soms zijn er snoeken bij van
40 cm lengte. Hoewel men over de
oorzaak nog geen zekerheid heeft,
bestaat het vermoeden, dat er rat-
tekruit in het water is terecht ge
komen. De gemeente heeft n.l. dit
kruid langs de oever gestrooid om
de ratten te verdelgen. Hogere wa
terstand heeft het rattenkruit in
het water gebracht.
H. Mis in
Pidgin-Engels
Missionarissen op Australisch
Nieuw-Guinea werken op het ogen
blik aan een vertaling van de liturgi
sche gebeden in het Pidgin-Engels ten
behoeve van de bewoners van
Australisch Nieuw-Guinea. De Ame
rikaanse missionaris pater W. Ros
SVD die al 38 jaar daar werkzaam is,
werkt aan deze vertalingen mee. Hij
heeft verklaard, dat de vertaling voor
de H. Mis binnenkort klaar komt.
Bij een frontale botsing van
twee auto's is gisteren de 33-jarige
Rotterdammer P. Albers om het le
ven gekomen. Een hem tegemoetko
mende auto raakte in de wegberm
en schoot de weg over. De heer Al
bers was vrijwel op slag dood. De
bestuurder van de tegenligger is met
een hersenschudding naar het zie
kenhuis in Schiedam vervoerd.
Een vervolgverhaal van Snske en Wiske
AETHERKLAmElS
VRIJDAG
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 VARA. 9.40 VPRO. 10.00 VARA.
13.00 AVRO. 16.00 VPRO. 21.00—
24.00 VARA.
7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Socialistisch strijdlied. 7.23
Lichte grammofoonmuziek. 8.00
Nieuws. 8.18 Lichte grammofoonmu
ziek. 8,40 Kiriderstrip. 8.50 Ochtend
gymnastiek voor de vrouw. 9.00 Te
land en te water: een informatief
programma voor weg- en waterweg
gebruikers. 9.35 Waterstanden. 9.40
Morgenwijding. 10.00 Kamerkoor:
oude en moderne muziek. 10.15 Pia
norecital: moderne muziek. 10.45
Voor de kleuters. 11.00 Nieuws. 11.02
Zij die van de zon leven, vakantie-
dagboek (herhaling van 27 juni jl.).
11.35 Lichte grammofoonmuziek.
11.40 Uitwisselingsprogramma bin
nen het kader van de U.E.R. (Euro-
Jese Radio Unie): Bijdrage van de
oegoslavische omroep. 12.20 Rege
ringsuitzending: Uitzending voor de
landbouw. 12.30 Mededelingen t.b.v,
land- en tuinbouw. 12.33 Licht in
strumentaal septet (stereofonische
uitzending). 13.00 Nieuws. 13.15 Me
dedelingen, eventueel actueel of
grammofoonmuziek. 13.25 Beursbe
richten. 13.30 Licht ensemble met
zangsolist. 14.00 Strijkkwartet: mo
derne muziek. 14.30 Voordracht.
14.40 Moderne kamermuziek (gr.).
14.60 Tot uw orders, gevarieerd pro
gramma voor de soldaten, (herha
ling van 2 februari 1964). VPRO:
16.00 Nieuws. Aansluitend: Plezie
rig pensioen, lezing (1). 16.15 Oude
muziek (gr.). 16.40 Cesar Cascabel,
hoorspel voor de jeugd. 18.00 Nws.
18.15 Amusementsmuz. 18.30 Sport-
spiegel. 18.40 Jazz-rondo. 19.00 Ki
osk. 19.10 Literaire verkenningen in
Noord en Zuid, lezing. 19.30 Franse
chansons (gr.). 19.55 Eerste kolom:
dagelijkse dingen vrijzinnig be
keken. 20.00 Nws. 20.05 Kamperen,
vakantie, ontspanning hier, kuituur
daar, lezing (II). 20.20 Internatio
naal Orgel Improvisatie Concours
te Haarlem. 20.50 Boekbespreking.
VARA: 21.00 Metropole orkest. 21.30
De Olympische Spelen, klankbeeld
(II). 21.50 Lichte Weense muz. (gr.).
22.30 Nieuws. 22.40 Licht orgelspel.
23.00 Balans: actuele kroniek. 23.15
Licht gr. 23.45 Soc. nieuws in Espe
ranto. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 208 m. 1007 kc/s.
7.00-24.00 NCRV
7.00 Nieuws. 7.10 Dagopening. 7.20
Amusementsmuz. (gr.). 7.45 Radio
krant. 8.00 Nieuws. 8.15 Beroemde;
walsen en tango's (gr.). 8.30 Koor
zang. 9.00 Voor de zieken. 9.35 Po
pulaire klassieke orkestmuz. (gr.).
10.30 Morgendienst. 11.00 Klassieke
kamermuz. (gr.). 11.15 Voor oudere'
luisteraars. 12.00 Oud worden - jong,
blijven: muz. herinneringen. 12.33:
Lichte orkestmuz. en zangsol. 12.53
Grammofoonmuz., eventueel aktua-
liteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Lichte
orkestmuz. 13.35 Transistor: pro
gramma voor de Nederlandse va
kantiegangers. 14.30 Klass. orkest-
IT1U3. (gr.). 15.15 Voor de vrouw.
15,45 Klass. muz. met toelichting.
16.15 Duizendschoon - vetplanten,
lezing. 16.30 Sopraan en piano: mo
derne liederen. 17.00 Deklamatie.
17.20 Vocaal ensemble. 17.40 Licht
instrumentaal kwintet. 18.00 Fanfa
recorps. 18.20 Voor de jeugd. 18.50
Regeringsuitzending; De Politie nu.'
19.00 Nieuws en weerpraatje. 19.10
Van horen zeggen en zingen: kritie
ken. 19.15 Koorzang met orkestbe
geleiding. 19.30 Radiokrant. 19.50
Klassieke kamermuziek (gr.). 20.10
Rond de oude Zuiderzee over Kam
pen, klankbeeld. 21.00 Geestelijke
liederen. 21.30 Lichte gram. 21,40
Grammofoonmuziek. 22.00 Klassieke
orkestmuz. (gr.). 22.30 Nieuws en-
SOS-berichten. 22.40 Wijd als de we
reld, internationale oriëntatie in
kerk, zending en oekumene. 23.00
Moderne kamermuz. (opn.). 23.40
Walsmuziek (gr.), 23.55-24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
VARA: 19.30 Avontuur - in het
oerwoud van Malakka, expeditie
film. NTS: 20.00 Journaal. VARA:
20.20 Achter het nieuws. 20.45 Happy
- wat «en baby, TV-film. NTS: 21.10
Licht muziekprogr. VARA: 21.45 Sig
nalement: Figuren en verschijnse
len uit de wereld van muziek, li
teratuur, toneel en beeldende kunst.
NTS: 22.20-22.25 Journaal.
door
Antonio del Monte
32
Zij gooien de tonnara in het water.
Even drijft een web van zwarte vier
kanten op het blauwe water. Dan
begint het te zinken. Soms wel dertig
meter diep. Langzaam en bewegend
door de golving van de zee; als een
grote, gespreide vleugel, die lang
zaam naar beneden wordt getrokken.
In de boten spannen de vissers al
hun spieren om het uiteinde van het
net aan de oppervlakte te houden.
Dan eindelijk hangt „de staart" als
een muur in het water.
En ieder jaar in een bepaalde
tijd komen de tonijnen om langs
de kust hun eieren te leggen. Kilo
meters lang zwemmen zij in dezelfde
richting tot zij stuiten op het net. Zij
gaan verder, langs de tonnara, maar
aan het einde wachten de vissers met
hun kolossale fuiken. Ze zwemmen
er in, doch zodra ze bemerken, dat ze
in een verkeerde richting worden ge
dreven, werpen ze zich om en beant
woorden zo aan het doel van de vis
sers. Want zij hebben een soort in
gang gespannen, waardoor de yissen
in een net komen, waaruit geen terug
meer mogelijk is. Ze kunnen niet an
ders dan verder gaan door nog meer
netten tot ze tenslotte in het laatste
komen: „de dodenkamer."
Dagen en nachten hebben de vissers
hierop gewacht. Ze zagen de zon in
een mengeling van kleuren ondergaan
en de nacht als een onwaarschijnlijke
schaduw over de zee glijden. De mor
gen spande ijl en violet over het stille
water.
En dan zijn er de tonijnen!
Het eerste werk is nu het laatste
net zo op te halen, dat „de dodenka
mer" nauwer en nauwer wordt en
eindelijk naar de oppervlakte komt.
Het net is dik en zwaar, gevormd als
een enorme rieten mand.
De vissers zingen de cialoma ter
wijl hun handen werken. Het lied is
van Arabische oorsprong en het on
dersteunt hun bewegingen, waarmee
ze de „dodenkamer" naar boven moe
ten halen. Iedere visserszoon kent 't;
het moet al op zijn lippen geweest
zijn toen hij werd geboren.
De tonijnen gooien zich omhoog
zodra ze net water aan zich voelen
ontglippen. Als waanzinnigen sprin
gen ze. Een fontein van water springt
op. Hun staarten slaan wolken van
schuim.
Plotseling klinken er dan kreten.
Wilde, rauwe kreten, die ver uitstij
gen boven het lawaai van de sparte
lende tonijnen in doodsangst.
Dan begint de mattanza.
In het licht van de zon flitsen de
harpoens. Het is een kwestie van
zorgvuldig richten; dan dringt de
vlijmscherpe punt van de harpoen in
het weke vissenvlees.
De aanmoedigingskreten worden
feller. De vaders gillen en de zonen
krijsen. Juichend worden de tonijnen
aan boord gehesen. De haken scheu
ren diep in de zilveren lijven. De
handen spannen zich om de glibbe
rige, schubbige vissen. Sneller en wil
der hakken de harpoenen in de woe
dende dieren. En in een uitgestrekt
heid van meters is de zee rood van
bloed.
Visser-zijn is geen beroep. Het is
een bestaan. De strijd aanbinden met
de zee en wat daarin leeft.
Nino wilde het wel. Wanneer hij
langs de kade liep en de pas-gevan
gen tonijnen op de warme plavuizen
zag liggen, begonnen zijn ogen te
glanzen.
Hij keek naar de bloederige won
den, die de harpoens hadden gesto
ten in de buurt van de kop en soms
wachtte hij urenlang om te kunnen
zien hoe een visser met zijn lange,
vlijmscherpe mes in het grove, rode
vlees begon te kerven.
De kleinste tonijn was meestal lan
ger en omvangrijker dan Nino ooit
zou worden, maar wanneer de dieren
daar in de brandende zon lagen uit
gestrekt en hem aankeken met hun
dode, glazige ogen, voelde hij zich
plotseling een kleine koning.
Hij kon niet nalaten een triomfan
telijke trap te geven tegen het hoge,
gladde lichaam, dat bewegingloos van
zwaarte bleef. En op zulke ogenblik
ken wisthij heel zeker, dat hij nooit
op de postboot zou willen werken, of
het puimsteenpoeder blijven schrap
pen van de groevewand. Hij wilde al
leen maar tonijnen vangen.
Maria ook.
Ze ging door de dorpsstraat en liep
langs het winkeltje van Campo. Op
de trapjes zaten enkele vrouwen te
praten en wat vruchten te eten.
Maar ze ging niet naar binnen. Ze
had geen lire meer in huis en ze was
er van overtuigd, dat Campo haar
ieder verder crediet zou weigeren.
Maria hield niet van het bloed, dat
uit de tonijnenlijven in zee vloeide.
Hoewel ze gewend was aan de door
dringende aanmoedigingskreten van
de vissers, kwam er diep in haar toch
altijd een vaag verzet tegen deze
slachting. Zwaardvissen vangen vond
ze eerlijker. Een visser stond voorop
de boot en wanneer het dier nieuws
gierig langs het schip zwom, werd
hi] gedood met één steek. Maar som
mige tonijnen leefden nog als ze aan
de wal waren gebracht.
Maar ze moest geld verdienen en
de tijd van de tonijnenvangst was
op komende wegen. Ofschoon het geen
gewoonte van de vissers was de slach
ting op te luisteren met de aanwezig
heid van meisjes, Was er toch voor en
kele vrouwen werk.
Eva Lattin! bijvoorbeeld, was bij
zonder bedreven in het knopen van
de tonnara's. Het werk dat uit haar
handen kwam-,.was stevig en sterk
als ijzer.
Maria ging naar haar toe en vroeg
om werk.
Ze zei: „Ik weet wel, dat je natuur
lijk helemaal geen zin hebt om het me
te geven. Je zult wel net zo over ons
denken als alle anderen, maar ik heb
geen draad spaghetti meer in huis
en we moeten toch eten? Zelfs Nino
willen ze in de puimsteengroeve niet
meer zien."
Eva Lattini was niet jong meer.
Sinds de tijd, dat haar man en haar
zoon in zee waren verdronken door
het omslaan van hun ranke boot,
woonde ze alleen in haar huisje. Ze
bemoeide zich nog weinig met andere
mensen en wanneer de periode van
het nettenknopen vorbij was, bracht
ze vele uren van de dag met haar
rozenkrans in de schemerige kerk
door.
Ze gaf gen antwoord. Met een on
behouwen gebaar trok ze een houten
bankje onder haar vlekkerige tafel
uit en maakte een gebaar, dat Maria
kon gaan zitten. Dan begon ze koffie
te schenken in kleurloze kommen van
grof aardewerk. Ze nam de kop tus
sen haar handen en vlak tegenovéf'
Maria begon ze aandachtig te slur
pen. Ze had smalle, grijze ogen, die
altijd schenen te loeren.
„Je hebt werk genoeg", vervolgde
Maria opeens weer. „De tonnara's
moeten in een paar weken klaar zijn
en ze hebben verschrikkelijk geleden
van de vorige vangst."
Eva knikte. Ze zette haar kop op
tafel en begon te spreken met een
gebarsten stem. Ze sprak har zinnen
eentonig en vlak en ze gaf de indruk
of ze tussen haar woorden nooit
adem haalde.
(Wordt ver void)
