S)e
Westduitse politiek
blijft onveranderd
rr
CIJFERS VAN LONG
KANKER ZIJN WEER
STERK GESTEGEN
Tsjombe - na vertraging - nu
officieel premier van Kongo
GEEN KEUS PARIJS-WASHINGTON
SABOTAGE BIJ
VLIEGONGELUK
80-JARICE SLAAGDE IN GRONINGEN
BUREAU PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 11 JULI 1964
54e JAARGANG No. 16.272
Directeur J F J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
Telef. 2.09.35 - Red. 2.00.15, 2.55.94 - Advert. 2.08.26 - Klachten bezorging 3.38.39 (tussen 17.30 en 19.00 u.) - Giro 10.30.03 - Abonn. 0,78 p.w., 3.35 p. mnd., 10,05 p.kw. Franco p.p. 10.55 Adv. 20 ct p. mm. Telefoontjes f 1.75
GEEN AS
PARIJS-BONN
Na afloop van een gisteren gehouden vergadering van het Westduitse
kabinet heeft de regeringswoordvoerder verklaard, dat de Europese poli
tiek der federale regering geen verandering zal ondergaan. De regering
zal blijven streven naar een Europese politieke unie op basis van het
samenwerkingsverdrag tussen Frankrijk en West-Duitsland. De woord
voerder voegde aan zijn verklaring toe, dat de politiek zijner regering op
de volgende vier beginselen berust: 1. prioriteit voor de hereniging van
Duitsland; 2. behoefte aan steun van alle bondgenoten der Bondsrepubliek,
en in het bijzonder van de Verenigde Staten, Frankrijk en Engeland; 3. de
regering in Bonn moet niet kiezen tussen Parijs en Washington; een derge
lijke keuze zou nadelig zijn voor de hereniging van Duitsland; 4. benutting
van alle mogelijkheden, geboden door het Frans-Duitse verdrag in het
perspectief van de Europese politieke unie.
Frankrijk en de Verenigde Staten.
Alle discussies over een dergelijke
keus waren slechts nadelig voor de
zaak van de Duitse hereniging.
Voor deze hereniging blijft de
Westduitse regering de steun van al
haar bondgenoten en in het bijzonder
van de drie westelijke geallieerden
nodig hebben.
DOEL, GEEN MIDDEL
Frans-Westduitse politieke samen
werking „in alle sectoren" is de eer
ste voorwaarde van de Westduitse
regering voor een Europese politieke
unie, aldus woordvoerder Von Hase.
West-Duitsland zou echter in geen
geval een „Europa van de twee" aan
vaarden. De Frans-Duitse samenwer
king is niet het doel, maar het mid
del om tot een verenigd Europa te
komen, zo zei hij.
Op het gebied van de defensiepoli
tiek was er volgens hem geen sprake
van een Westduitse keus tussen
„GAULLISME"
De voormalige Westduitse minister
van defensie Strauss, voorzitter van
de afdeling Beieren van de Christen
democratische partij (CDU), stelde
woensdag in München een verbond
voor van EEG-landen, die daaraan
wensen deel te nemen. Het voorstel
werd beschouwd als de jongste po
ging van Westduitse „Gaullisten" om
de politiek van de regering te beïn
vloeden.
Bondskanselier Erhard zei toen hij
van zijn bezoek aan Denemarken in
Bonn aankwam tot verslaggevers te
menen dat hij „daar meer voor de
consolidatie en eenheid van Europa
had gedaan dan het geval was bij
sommige gesprekken hier (in Bonn).
Erhard gaf geen nadere uitleg voor
zijn opmerking maar politieke waar
nemers noemden het duidelijk dat de
bondskanselier doelde op de pogin
gen van de Gaullistische vleugel om
druk op hem uit te oefenen om te
streven naar een Frans-Duitse poli
tieke unie.
De Amerikaanse recherche (FBI)
en het bureau voor de burgerlucht-,
vaart sluiten de mogelijkheid niet uit,
dat het verongelukken van een Vis
count van de United Airlines op don
derdagavond bij Parrotsville in Ten
nessee een gevolg van sabotage is.
Zoals gemeld deed zich aan boord
van het toestel een ontploffing voor,
waardoor het brandend neerstortte.
Alle 39 inzittende kwamen om het le
ven.
Het merkwaardige is, dat de gezag
voerder van het toestel geen melding
had gemaakt van eventuele moei
lijkheden, tQen hij radiocontact had
met het vliegtuig van Knoxville, kort
voordat het toestel in de lucht ont
plofte. Het onderzoek duurt voort.
WAARSCHUWINGEN BLIJVEN NOODZAKELIJK
Ook hartziekten zijn dikwijls het
gevolg van veel roken
GEVANGENIS
WEZEN II
ALS EEN klemmend bewijs voor
de noodzaak van nieuwbouw en
uitbreiding in het gevangenisbestel
kan men de overweging laten gel
den, dat naast de wenselijkheid van
redelijke huisvesting de arbeid als
element van heropvoeding en voor
bereiding op „later" een vooraan
staande plaats heeft verkregen. Die
arbeid geldt in de huidige weten
schappelijke opvatting immers niet
meer uitsluitend als een middel tot
bestrijding van de verveling, in ver
band waarmee aan de outillage ook
vanzelfsprekende eisen moeten wor
den gesteld. Populair gezegd: geen
zakjesplakkerij meer, maar bezighe
den, waarmee de menselijke persoon
lijkheid juist van de gedetineerde
geen geweld wordt aangedaan.
Dat stelt het gevangeniswezen voor
zware eisen, zowel qua personele be
zetting als in financieel opzicht. Mi
nister Scholten wil.bovendien de be
loning van het geleverde werk op
een geheel andere basis brengen,
door „af te rekenen" met het stelsel
van wat men niet veel anders dan
fooien gever ij zou kunnen noemen en
daarvoor in de plaats een redelijke
financiële tegenprestatie te stellen.
DAARMEE ten nauwste samen
hangend is een vernieuwing van
de rechtspositie van de gevangenen.
Een essentieel, element dat daaraan
totnogtoe heeft ontbroken, is bijvoor
beeld het recht op beroep na een
aangedane of zelfs vermeende tekort-
doening door welke instantie dan ook.
Mr. Scnolten erkent voluit in te zien,
dat met die uitbreiding in het re
giem de leiding van gestichten het
er niet gemakkelijker op zal kunnen
krijgen, omdat er altijd wel lieden
zullen zijn, die ten onrechte' van hun
beroepsrecht gebruik zullen willen
maken. Niettemin kan men van oor
deel zijn, dat zulk een risico op de
koop toe moet worden genomen. Als
bovendien ook aan de wens van de
bewindsman kan worden voldaan om
het gehele personeel van hoog tot
laag op een beter niveau te brengen
(waartoe een hogere salariëring een
van de eerste vereisten zal zijn!),
dan zal er naar alle waarschijnlijk
heid ook te minder grond zijn voor
de vrees, dat aanspraken op beroeps-
recht al te veelvuldig zullen voor
komen. Overijld wil de minister deze
problematiek in alle geval niet aan
pakken, aangezien hij in de nota aan
kondigt eerst nog eens grondig ver
scheidene adviezen te willen bestu
deren.
E'EN HOOFDSTUK apart vormt in
de nota een reeks bespiegelingen
over de speciale zorg voor de geeste
lijk gestoorden onder de gedetineer
den, waarover in de laatste jaren in
verband met een aantal ontegenzeg
lijk ernstige gebeurtenissen nogal
eens wat te doen is geweest. Toe te
juichen zijn de overwegingen van
mr. Scholten om deze patiënten ge
zamenlijk onder te brengen in een
inrichting, die onder de hoede van
„Sociale Zaken en Volksgezondheid"
zou komen te ressorteren, waarmee
de verpleging meer zou zijn geaccen
tueerd dan de „straf" voor deze ca
tegorie. De opneming in de rijks-
a6iels zoals de laatste jaren nogal
eens te doen gebruikelijk, bleek in
verscheidene opzichten niet aanbe
velenswaardig. Een volkomen eigen
oplossing voor deze moeilijke sector
in het gevangenisbeleid verdient ze
ker sterke aanbeveling.
Opvallend in de nota is tenslotte,
dat mr. Scholten bij herhaling te
kennen geeft in de komende jaren
grote aandacht te willen besteden
aan wetenschappelijk onderzoek,
waarbij ecluer wel eens een handi
cap wordt ondervonden, doordat juist
de gedetineerden in bepaalde omstan
digheden zo moeilijk als objecten
voor dat onderzoek kunnen worden
gebruikt. Bij experimenten aangaan
de bewaking en beveiliging springt
dat bijvoorbeeld vooral in het oog.
Het is te hopen, dat niettemin zowel
voor als door het onderzoek en spe
ciaal door het kunnen aantrekken
van geschikte mankracht goede me
thoden voor het penitentiair béleid
kunnen worden gevonden. Dat be
leid moetnu eenmaal in een onvol
komen wereld als de onze een essen
tieel deel van de overheidszorg uit
maken. Te hopén valt daarom ook,
dat jonge wetenschapsmensen hun
aandacht aan deze sector zullen wil
len wijden en de tekorten aanvullen,
die ook uit de nota blijken.
De bijna 3-jarige Franciscus La-
gerweij uit Mijdrecht is gistermiddag
in een sloot achter de ouderlijke wo
ning verdronken.
President De Gaulle heeft een
uitnodiging aanvaard om dit jaar een De voormaii&e Katangese president Moise Tsjombe (re chts) is sinds vannacht de vierde premier van Kongo. In
bezoek aan Venezuela te brengen. Het z-.n kabjnet, waarVan de meeste ministers de westelijke waarnemers onbekend zijn, is de voormalige Katangese
Franse staatshoofd zal waarschijn- ministef vaIJ buitenlandse zaken en de sterke man van Tsjombes regering in Elisabethstad, Godefroid Munongo,
De stijging van de sterfte aan long
kanker gaat nog steeds voort. Volgens
de laatste cijfers van het centraal bu
reau voor de statistiek stierven in
1963 in ons land aan kanker van de
ademhalingsorganen 3390 mannen en
275 vrouwen. Zestien procent van de
overledenen was jonger dan 55 jaar
en 50 procent jonger dan 65 jaar.
Over 1962 waren deze sterftecijfers
3142 mannen en 245 vrouwen.
Onderzoek met mede
werking van huisartsen
Dr. L. Meinsma, directeur van de
Centrale Kankerregistratie en Voor
lichting, heeft op een in Amsterdam
gehouden persconferentie er opnieuw
de aandacht op gevestigd, dat deze
indrukwekkende cijfers het reëele
bestaan aantonen van een hoogst
ernstige, een bijzonder verontrusten
de situatie. Een situatie die dwingt
tot het onverminderd voortzetten van
de strijd tegen de belangrijkste oor
zaak van de longkanker: het roken
van veel sigaretten. Ook dë cijfers
van de sterfte aan ziekten van de
hartvaten blijven stijgen. In 1963
stierven in ons land 15.835 patiënten
aan deze ziekten en het voorgaande
jaar 14.893. De mortaliteit bij de man
nen is bijna 't dubbele van die bij de
vrouwen.
De meeste mensen zijn aldus dr.
Meinsma nu wel overtuigd van
het oorzakelijke verband tussen veel
roken en het ontstaan van longkan
ker en ook van bepaalde hartziekten
en de sigarettenconsumptie. Het
blijft echter moeilijk een gunstige
verandering in de rookgewoonten te
bereiken. Toch wel hoopgevend noemt
dr. Meinsma het feit dat in de eerste
vier maanden van dit jaar 15 pro
cent minder sigaretten zijn verkocht
dan in dezelfde periode van 1963. Hij
ziet daarin de eerste successen van
de actie onder de jeugd, die er voor
al op is gericht haar te weerhouden
met roken te beginnen.
Oude gewoonte
Overigens moet de actie in haar
geheel onverminderd worden voort
gezet. Waarschuwingen blijven nood
zakelijk: er zijn rokers die na een
korte of langere onderbreking weer
in hun oude gewoonte vervallen.
Door de ook daarvoor weer toege
zegde financiële steun van het Ko
ningin Wilhelminafonds, voorts met
de medewerking van tweeduizend
(van de 4700) huisartsen kan in sep
tember een onderzoek beginnen naar
het aantal kankerpatiënten in de huis
artsenpraktijk, naar de sociale om
standigheden van in het ziekenhuis
behandelde en voorts van de daaruit
ontslagen kankerpatiënten.
Beoogd en gehoopt wordt met de
bij dat onderzoek verzamelde gege
vens een belangrijke bijdrage te ver-'
krijgen voor het inzicht in te nemen
maatregelen, maatregelen die kun
nen leiden tot een zo vroegtijdig mo
gelijk opsporen van kankerpatiën
ten, tot het vergroten van het inzicht
in de bestaande problemen rondom
de verzorging van de kankerpatiënt
als sociaal geneeskundig studie
object van bijzonder groot belang
met betrekking tot een zo effectief
mogelijke planning van de strijd te
gen de kanker en tenslotte tot een
zo effectief mogelijke nazorg.
Gezien de verschillende genezings
kansen voor de verschillende vormen
van kanker, waaraan de mens kan
lijden, is de zorg voor de ernstig
zieke patiënt ëen van de zwaarste
taken van de huisarts samen met de
wijkverpleegster. Dr. Meinsma is dan
ook zeer verheugd over het resultaat
van de gevoerde besprekingen met
het bestuur van het Nederlands Huis
artsen Genootschap.
Bronchitis
Met betrekking tot recente publi-
katies over het proefschrift een
studie over het verband tussen long
kanker en chronische bronchitis
waarop mej. A. M. van der Wal op
3 juni is gepromoveerd, zei dr. Meins
ma dat dr. Van der Wal heeft ge
zocht naar enige concretisering van
een mogelijke predispositie voor long
kanker. Zij heeft chronische bron
chitis als zulk een predisponerende
factor herkend. Haar conclusie houdt
bepaald niet in dat chronische bron
chitis de oorzaak van kanker is en
er geen verband tussen roken en
longkanker zou bestaan.
Aan de Rijksuniversiteit te Groningen is gisteren geslaagd voor het docto
raal examen filosofie de tachtigjarige heer L. Groefsema uit Groningen,
oud-hoofd van de Christelijke Lagere School in Oldehove. In zijn vrije tijd
studeerde de heer Groefsema in de twintiger jaren reeds voor het staats
examen, waarvoor hij in 1926 slaagde. Hij ging toen filosofie studeren aan
de Rijksuniversiteit in Groningen en haalde in 1933 zijn kandidaatsexamen
Toen moest hij echter verdere studie opschorten tot zijn pensionering, om
dat gezin en werkkring alle tijd opeisten. Na zijn pensionering in 1950 was
de heer Groefsema eerst nog acht jaar als tijdelijk schoolhoofd werkzaam
in achttien verschillende plaatsen in het noorden van ons land, maar in
oktober 1958 kon hij zijn studie hervatten. Deze kon hij dus gisteren af
ronden met het doctoraal examen. Namens de senaat werd hem een ge
denkboek van de universiteit aangeboden.
lijk op 20 september aankomen voor
een verblijf van twee dagen.
minister van buitenlandse zaken geworden (links).
De voormalige Katangese president
Moise Tsjombe is vannacht de vierde
premier van Kongo geworden, nadat
de demissionaire premier Cyrille
Adoela een decreet van president
Joseph Kasavoeboe tot de vorming
van de nieuwe uit elf leden bestaan
de regering van Tsjombe mede-on
dertekend had.
Moise Tsjombe kon Adoela giste
ren nog niet als premier van Kongo
opvolgen omdat deze het presidenti
eel decreet nog niet ondertekend had.
Volgens de huidige grondwet moeten
alle presidentiële decreten van de
handtekening van een minister wor
den voorzien. Adoela bleef volgens
een woordvoerder van Tsjombe de
hele dag onbereikbaar.
Volgens diplomatieke en politieke
waarnemers lag aan de vertraging
eerder een. politiek dan een grond
wettelijk probleem ten grondslag.
Genoemde waarnemers achten het
mogelijk, dat de moeilijkheid lag in
het verlangen van A'doëla^s partij,
dat een portefeuille wordt toegewe
zen aan een van haar vrouwelijke
leden. Volgens betrouwbare kringen
was zowel Tsjombe als president Ka
savoeboe hiertegen gekant.
EERSTE BESLUITEN
Na de eerste kabinetszitting onder
leiding van premier Tsjombe is vrij
dag bekendgemaakt, dat alle politie
ke gevangenen in vrijheid zullen
worden gesteld. De minister van jus
titie is met de uitvoering van dit be
sluit belast. Voorts werd dè avond
klok in geheel Leopoldstad opgehe
ven.
Tsjombe sprak niet over vrijlating
van de linkse vroegere vice-premier
Amtoine. Gizènga, die meer dan twee
jaar geleden in Stanleystad een eigen
regering vormde.
Intussen heeft de aftredende pre
mier, Adoela, een persconferentie ge
houden waarop hij ontkende Leo
poldstad verlaten te hebben tenein
de het mede-ondertekenen van de
aanstelling van Tsjombe te ontlopen.
Niemand heeft mij gevraagd het be
sluit te ondertekenen, aldus Adoela.
De ex-premier zal zijn tijd gaan wij
den aan zijn nieuwe partij, Radeco.
Verbouwingsuitverkoop
Tientallen werkelijke koop
jes horloges, klokken, siera
den, cassettes
Juwelier-horloger v. d WATER
Haarlemmerstr 207, Leiden
Advertentie i
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Veel bewolking
Bij de noordkust van Schotland
is een depressie aangekomen, waar
van het voorste front vanmorgen
voorafgegaan door een vrij brede re
genzone ons land bereikte. De lucht
achter dit front, waarin we ons mor
gen zullen bevinden, is zeer vochtig.
Er komt veel bewolking in voor en
ook valt hierin af en toe nog wat
regen. Eerst morgen later op de dag
is er kans dat van het westen uit de
bewolking gaat breken.
De wind* die vanochtend overwe
gend uit richtingen tussen zuidwest
en zuid waaide, gaat geleidelijk rui
men naar west. Er blijft dus luchtaan-
voer van de Oceaan af plaats vinden
en daarom is er in het temperatuur-
verloop vrijwel geen verandering te
verwachten. Alleen in het zuiden van
het land wordt het mogelijk wat war
mer.
ZON: en MAANSTANDEN
12 juli: zon op 4.34; onder 20.56;
maan op 8.03; onder 23.09.
13 juli: zon op 4.35: onder 20.56;
maan op 9.23; onder 23.30.
H oogwaterstanden
12 juli: v.m. 4.59; n.m. 17.30.
13 juli: v.m. 5.45; n.m. 18.15.
KORRELTJE
Juist moeilijkheden doen beseffen
hoe zeer men op iemand gesteld is.
Koningin Juliana.
