In Genève
Schotse Sovjet-spion koos
eieren voor zijn geld
EEN ADVERTENTIE IN DEZE KRANT WORDT GELEZEN IN STAD EN LAND
Uit het leven
van spionnen
In Spanje „bekeerd" in Moskou ontgoocheld
nachtjapon of pyama
TELEFOONTJES
ZATERDAG 30 MEI 1964
DE LEIDSE COURANT
PAGINA d
communistisch
spionage-centrum
Luitenant-kolonel
JOHN. BAKER WHITE
Met witte sjaal
en leren tas
In de herfst van 1938 kwam een ze
kere Alexander Foote naar Genève.
Hij moest zich 's middags bij het
hoofdpostkantoor melden. Afgespro
ken was, dat hij een witte sjaal zou
dragen en een leren tas in zijn hand
zou dragen. Toen een vrouw met een
groen pakje in haar tas en een rode
sjaal in haar hand hem vroeg:
,,Waar hebt u die tas gekocht?" wist
hij, dat hij een goed contact had. Con
tact met de Sovjet-spionagedienst.
Hij bleef er negen jaar lid van.
Foote bezat op het moment, dat hg
naar Genève kwam geen bijzondere
kwaliteiten als geheim agent. Hij was
zoon van een Schotse pluimveehouder
en sympathiseerde met het commu
nisme. Als vrijwilliger maar, niet als
lid van de partij, had hg in Spanje
bij de Internationale brigade gediend,
waar hg was „ontdekt" door Douglas
Springhall, die eens secretaris was
van de Young Communist League, la
ter nationaal organisator van de com-
"f S
Al vele jaren is Genève een druk centrum van de internatio
nale spionage. De Zwitserse politie bezit de dikste dossiers ter
wereld over geheime agenten. De voorliefde van de geheime
agenten voor deze prachtige Zwitserse stad ligt voor de hand.
In twee wereldoorlogen immers bleef Zwitserland een neutraal
eiland tussen oorlogvoerende staten en Genève vormt een na
tuurlijk centrum wat de verbindingen betreft. Tenslotte behoort
Zwitserland tot het zgn. dollar-gebied en dat is ook van belang
want de meeste agenten geven de voorkeur aan betalingen in
dollars of met dure horloges.
munistische partij en „wervings-offi-
cier" voor de Sovjet-spionage.
Nadat Foote en Springhall een uit
voerig gesprek hadden gehad, werd
Foote naar een flat in Londen gezon
den, waar een onbekende vrouw hem
testte voor het moeilijke spionage
werk. Met succes overigens want hij
werd spoedig naar Genève gezonden.
„Albert is ziek"
Dat Genève het eigenlijke centrum
van de rode spionage in Europa was
bleek eerst nadat Igor Goerenko van
de Sovjet-ambassade in Ottawa in Ca
nada naar de Geallieerden was over
gelopen en de Canadezen belangrijk
feitenmateriaal in handen had ge
speeld over de Sovjet-spionage en uit
de archieven van de Gestapo. Bijna
het gehele spionagenet van de Sov
jets kon worden ontsluierd. Het zgn.
onderdeel Foote niet. Hier kwam men
eerst achter nadat Foote in 1947 met
de Russen brak en terugkeerde naar'
Engeland. Lang hadden vele speur
ders naar de omvang en de aard van
dit onbekende onderdeel van de Sov
jet-spionage gezocht. Aanleiding hier
toe was o.m. dat bg de dokumenten,
die Goerenko in handen van de Ca
nadezen had gebracht een brief was
aan Hermina Rabinowitch, een em
ployee van de International Labour
Office in Genève, die op dat moment
in Montreal in Canada werkte. In de
ze brief stond het volgende:
,,Ik heb uw telegram van 23-l-'44
ontvangen. Deel Gisel's familie
s.v.p. mee, dat ze Znamensky 19
moet adviseren, dat Sisi in leven is
en samenwerkt met Lucy. Lucy wil
van personeel veranderen maar de
fondsen zijn op. Albert is ziek en is
niet geinteresseerd in zaken. Voor
het werk van Sisi moet Gisel's fa
milie 10.000 dollar overmaken. Het
overmaken moet persoonlijk door
Hermina geschieden via N. Y. in
overeenstemming met de wensen
van mrs. Heimars".
Rote Kapelle
Lang heeft men gezocht naar de
werkelijke bedoeling, die de Sovjets
met deze boodschap hadden. Goeren
ko kon daarbij helaas niet veel hel
pen. Hij wist alleen, dat „Gisel" het
codewoord was voor de Sovjet-ambas
sade. Maar wie waren „Sisi", ,,Lucy"
en „Albert"? Het duurde geruime tijd
voor men dat ontdekte. „Sisi" bleek
tenslotte Rachel Duebendorfer te zijn,
een actieve schakel in Genève tussen
de directeur aldaar (Alexander Ra-
do), de Zwitserse communistische par
tij en de International Labour Office.
„Lucy" was iemand, die voortdu
rend op de achtergrond bleef. Zelfs
Foote, die toch werkzaam was ge
weest in het hart van de organisatie,
wist niet wie hij was. Maar hij was -
en is het misschien nog wel - een spion
van grote bekwaamheid en met veel
durf. „Lucy" had zelfs contacten in
het Duitse hoofdkwartier en in het
kantoor van von Ribbentrop. Hij le
verde Moskou regelmatig accurate en
up-to-date* rapporten over de posities
van de Duitsers aan het Oostfront en
belangrijke inlichtingen over de ma
rine en luchtmacht. Hij was een be
langrijke figuur in de organisatie die
bij de Wehrmacht de naam had van
„Rote Kapelle" - de Sovjet spionage-
organisatie binnen het oppercomman
do van de Wehrmacht en binnen de
Duitse buitenlandse dienst.
Het werk van Foote in Genève en
Lausanne bestond uit het vergelijken
en doorgeven van inlichtingen naar
„het centrum" in Moskou door mid
del van een geheime radiozender. Zo
als zoveel routinewerk was het stom
vervelend, maar belangrijk. Hij werd
echter wel bijzonder onaangenaam
verrast toen op 20 november 1943 le
den van de BUPO, de Zwitserse poli
tieke politie, de deur van zgn huis
openrukten en hem arresteerden. Hij
bracht de daaropvolgende tien maan
den in de gevangenis door. Toen hg
werd vrijgelaten, ging hg via Parijs
naar Moskou. Daar verbleef hg twee
jaar, waarin hg werd voorbereid voor
een nieuwe spionagepost.
Maar Foote had zijn geloof en zgn
vertrouwen in het communisme ver
loren. Hij had er nu het ware ge
zicht van gezien en zgn enige wens
was te vluchten naar Engeland,
dat hij bijna tien jaar geleden had
verlaten.
Handboek
In februari 1947 ontving hg zijn
nieuwe opdracht. Hij zou naar de Ver
enigde Staten gaan en daar de Sov-
jetspionagemachine weer op gang
brengen. In augustus, toen hij via Ber
lijn naar de Verenigde Staten zou ver
trekken, gaf hij zich onmiddellijk by
de Britse autoriteiten aan na het over
schrijden van de grens
In 1949 schreef Foote een boek over
spionage: „Handboek voor spionnen".
Later ging het gerucht, dat hij gedu
rende de tgd, dat hij in Zwitserland
in dienst van de Sovjet-Unie was een
„dubbelrol" zou hebben gespeeld. Hg
zou zowel voor de Britse geheime
dienst als voor de Russische inlichtin
gendienst hebben gewerkt. Dit is ech
ter niet waar. Aan de oevers van de
Ebroin Spanje was hij „bekeerd" tot
een overtuigd communist maar de ont
goocheling kwam „in het centrum"
van Moskou!
Copyright Opera Mundi.
KOUDEKERK A. D. RIJN
Spreekuur burgemeester In
verband met ziekte is burgemeester
Q. Waverijn op de dinsdagen 2 en 9,
juni verhinderd om spreekuur te
houden.
ALPHEN AAN DEN RIJN
DIPLOMA-UITREIKING
NIJVERHEID-AVONDSCHOOL
MARTHA-STICHTING
In de tekenzaal van de Nijverheids-
avondschool van de Martha-stichting
vond gisteravond de sluiting plaats van
de cursus 1963—1964.
De geslaagden zijn: Van le naar 2e
klas: C. Groote, S. C. K. Idelenburg, H
van Koperen, P. R. Smits, F. A. Aronds,
P. Elberse (vw.), J. Koolaard, Ph. van
Norde, J. C. Posthumus en G. van Spen-
gen te Alphen en L. Verduijn te Zwam-
merdam; 3 niet bevorderd.
Van 2e naar 3e klas: A Broer, B. A.
van Eijsden (voorw D. Koster, J. P.
Splinter. H. M Bruné, J. W J v. Gelder,
W Verbeek allen te Alphen: twee niet
bevorderd.
Diploma A: A. M. G. van Dijk, J
Zaal. P J Zuidam, W de Neef, P. Ver-
looy en P F. Dongelmans allen te Al
phen a d. Rnij en G. Helling te Hazers-
woude.
Van 4e naar 5de klas: A. Domburg,
A i N Haak, H. Meijers, A. J, Valk, J. W
Valk, H. van Veen en H. N. Knol allen te
Alphen a. d. Rijn en D. Scheer te Kou-
Diploma B. M. Idelenburg, C. Koop
man en J. M. H. Rens te Alphen a. d.
Rijn; J. H. Griffioen en J. Langelaar te
Zwa'mmerdam; J. P. de Bruijn te Wad-
dinxveen en J. F. Valentijn te Ter Aar.
Alphense Bank In de heden gehou
den aandeelhoudersvergadering van de
Alphensche Bank N V. is tot commis
saris gekozen de heer W. S van de
Meent alhier. De heer Van de Meent
heeft zyn benoeming aanvaard.
BEURS0VERZ1CHT
AMSTERDAM RUBBER VAST
OP JAARVERSLAG
Het einde van deze stille beursweek
kwam toch nog met een oijzonder aspect
voor de markt namelijk wat meer aan
dacht voor cultuurfondsen vooral voor
Amsterdam-Rubber. Dit was het gevolg
van het jaarverslag dat melding maakt
van aanzienlijk gestegen winst en goede
vooruitzichten. Dientengevolge is de
koers met vier punten opgelopen tot
121. In het voorbeursverkeer was Am
sterdam Rubber al vast georiënteerd.
In de andere afdelingen hebben zich
deze week geen wijzigingen van bete
kenis voorgedaan Ook vandaag was al
les stil en ongeanimeerd. Scheepvaart
had een lusteloos verloop. De staats-
fondsenmarkt was prijshoudend, de vijf
procent lening 1964 noteerde 100 De
markt sloot ongeanimeerd maar zonder
tekenen van afzwakking.
Nu het zomerseizoen weer
in aantocht is zullen bij
veel dames de luchtige
nachtjaponnen tevoorschijn
worden gehaald. De tijd
van de lekker warme fla
nellen winterpyama's is
weer voorbij. Maar dat be
tekent nog niet, dat alle da
mes zich nu in een nacht
japon gaan hullen. Er zijn
ook nog luchtige zomer-
pyama's en die worden ook
door velen op prijs gesteld.
Over het probleem nachtja
pon of pyama zouden lange
stukken zijn te schrijven,
want voor elk van deze
nachtkledingstukken zijn
voor- en tegenstanders te
vinden. Er zijn genoeg da
mes die niet graag een
nachtjapon dragen. Zij me
nen, dat zo'n kledingstuk
niet prettig zit. Het is hun
te wijd en wanneer ze zich
enkele malen omdraaien in
bed, dan zit zo'n ruim ge
waad als een kurkentrek
ker strak om hen heen ge
draaid en kunnen ze zich
nauwelijks meer bewegen.
Anderen vinden dat zo'n
omhulling r wanneer je
even wat dieper onder de
wol schuift de neiging
heeft omhoog te kruipen,
waardoor je benen onbe
dekt zijn, wat voor sommi
gen oorzaak is dat ze niet
in slaap kunnen komen.
Anderen daarentegen pre
fereren de nachtjapon, om
dat bij een pyama na een
nacht slapen de pijpen van
de pantalon veelal ergens
in de knieholte als een prop
zitten samengedrukt, het
geen ook met de mouwen
het geval is, die zich ergens
in de armholte verzamelen.
Wij zullen het er maar op houden, dat het een kwestie van persoon
lijke smaak is of men al of niet een nachtjapon of een pyama prefe
reert. Voor de liefhebsters van nachtjaponnen tonen we hier een hef
en eenvoudig modelletje. Het werd vervaardigd van een heerlijke
fijne, zachte en luchtige lingerie in de kleur pastelblauw Het model
heeft een niet te wijde halsopening, iets bijeengehouden door een
bandje dat van voren een strikje vormt. Van deze halsopening af valt
het bovendeel met kleine plooitjes neer, om dan verder naar beneden
ruim uit te vallen. De ontwerpers hebben er wel rekening mee ee-
houden dat het model niet al te ruim uitstaat Voorts zien we heel
kleine mouwtjes, die de schouder net voldoende bedekken, zonder
eenter tijdens het slapen hinderlijk te kunnen zijn Werkelijk een
slapen8 toilet^e' waarin de liefhebsters ongetwijfeld heerlijk zullen
(Nadruk verboden)
ELLY MARTINS.
AANGEBODEN
g Wie koopl voordelig'
van mij: cassette, merk Ge
ro. linnenuit.zei merk Cin
derella en kookset, merk
Lagostina. Br onder nr
4577 bur v d blad
g Te koop Opel Caravan
1957. In prima staat. Narm-
straat 9. Tel. 24887.
g Cocker Spaniel, 2 mnd.
Kampioen afstamming, tel.
070—725793.
g Schotse cdlie 2Vs mnd.
Lasie kampioen. Afstam
ming f 100. tel. 070-725793.
g Trouwjapon te koop.
lang, wit, maat 38-40. Br.
onder no. 8266 bur. v.d. bl.
g Stoeltjesklok, Friese
staartklok, of andere oude
klokken gevraagd, tevens
ook lange kwik-barometer
Br. aan postbus 3045. Voor
burg.
Te koop aangeboden
Renault Dauphine f 1650.-
bouwjaar 1958. v. Limburg
Stierumstraat 26, Wasse
naar
g Extra mooie sportrij-
wielen vanaf f 25, T wee
moderne clubfauteuils met
vier stoelen f 75. Vloerkle
den f 15, twee persoons
kapokbedstellen f 35, één
pers. f 19, Kloostertafels,
Linnenkasten, Opklapbed-
den. Ledikanten enz. enz.
Nieuwenburg, Hooigracht
55 (geen winkel).
g Goede automobielen te
gen redelijke prijs. Fiat
500 '59, Ópel 1961, Opel
1958, Vauxhal Victor. Re
nault Dauphine '60. Gar. v.
d. Meer, H. Rijndijk 4A,
tel. 25259.
g Door inruil scooter Bel
la f 350; Consul 4-deurs
f 850; V.W. bestelwagen
f 1150. Gar. v. d. Meer. Ho
ge Rijndijk 4A. Tel. 25259.
g Gebruikte bromfietsen
voorradig, Di'»r inruil ver
kregen Door vakmensen
nagezien Van Zijp Haar
lemmerstraat 295 Leiden
g Koelkasten- Baukr.echt
Ignis. Friventa, Bosch v.a
298.—. Van Zijp, Haar
lemmerstraat 279.
g Gootstenen, aanrecht-
bladen en keukenkasten,
geheel pasklaar. Eerste
g Grammofoonplaten
populair, klassiek, top hit:
Keuze uit meer dar> 20 000 klas materialen, zeer lage
nummers. Van Zijp, Haar- prijzen. Jac. Arnoldus en
lemmerstraat 279, Leiden Zn., Minnebroersgracht 9.
g 2 Opel Caravan '59 en
'60 verkeren in uitsteken
de staat. Tegen interessan
te prijs, met 3 mnd. garan
tie. Gar. v. d. Meer, Hoge
Rijndijk 4A, Tel. 25259.
g Te koop aangeboden
Renault Dauhpin van 1960,
30.000 km gelopen, in zeer
goede staat. N. Hazen-
broek, Achterweg 2, Nieu
we Wetering, tel. 01713
370.
g Zwakte na ziekte?
Schieffers lloedwijn helpt
bijzonder snel! Bevat ak-
tief-Lecithine, vitaminen
en mineralen, werkt bio-
vitaal. Bij apothekers en
drogisten.
g Hang- of legkasten 58.-
leg: 165x60x40 cm., vnf
planken; hang: 165x60x54
cm. Ook vele modellen
wandkasten. C. J. v. d.
Geest, Houthandel „De
Burcht", hoek Nieuwstr.
Hoogl. Kerkgracht 49. tel.
33078.
g 500 merkfietsen in vele
kleuren en uitvoeringen
voorradig. Prijzen vanaf
132.50 kompleet Van Züp.
Haarlemmerstr 295, Ko-
revaarstraat 6, Leiden.
g Een nieuwe woning?
voor al uw lampen naar
De Lichthal Gratis plaat
sen van lampei boven de
25.- in Leiden en omge
ving. De Lichthal, Haar
lemmerstraat 293 t.o. De
Overdekte.
g Gaat u trouwen of
heeft u een nieuwe wo
ning? Kredieten voor
iedereen tot 5000.- voor
aanschaf meubilair/wo
ningtextiel. Vraagt gratis
folder, dan krijgt U alge
hele inlichtingen. Postbus
1371, Rotterdam.
g Door Elastocorn kunt
u weer meedoen aan wan
deltochten. Elastocorn ver
wijdert snel en volkomen
pijnloos iedere likdoorn.
Elastocorn-likdoornpleis-
ter laat pas los als de lik
doorn loslaat. 6 stuks - 75
cent.
g Twinset. De nieuwste
wascombinatie Beter dan
vaste combi Centrifuge
2800 toeren ook in gedeel
ten aan te schaffen, vanaf
f 490, kompl Financiering
mogelijk. Firma Dusoswa
Turfmarkt 1.2.3 Leiden
tel 24409
g Kamers laten behan
gen? Nieuwe vloerbedek
king in kamer, trap of
gang? Zonwering, zoals
Luxaflex en Balastor?
Naar W. J van Niekerk.
Zeemanlaan 12, Leiden,
telef. 23045.
g Aangeboden goedkope
Lambretta-scoöter. Hoge
Rijndijk 212, Leiden.
g Te koop half Engelse
kinderwagen. Te bevr. bij
S. v. d. Ing, woonark De
Silee, Noordeinde, Hoog-
g Wegens overcompleet
2-persoons kano met ped
dels. Als nieuw f 125. Goe-
g Voordeel voor U. Zijn
uw stoelen, fauteuil of
bankstel in versleten staat
geen nood. Wij stofferen,
repareren, overtrekken,
lijmen in onze eiger stof-
34824, Trompstraat I
g Verzamelaars, wij heb
ben alles op postzegel ge
bied. Hawid klemstroken
gomstrookjes, pincetten, al
bums. insteekboeken. pak
ketten. cat.alogie. nieuw
tjesdienst. geschenkbon
nen enz. enz. Van Leeu-
wen's Postzegelhandel
Lokhorststraat (t.o. Pie
terskerkgracht)
g Vaderdag: Peugeot
poetsmachine f 38.50, Peu-
feot boormachine 6 mm
58.80, borstboormachine
13 mm f 16.10, 10 mm
f 12.60; boormachine 6 mm
f 5.85; boormachine met
set boren f 5.50. Gereed
schapétuis ƒ2.25 en ƒ4.90
Alt op de Mare 112.
g Rotan meubelen, wie
gen. mandenwerk, koopt
U net voordeligst bij ra
Van der Vaart Lange Pie-
terskerkkoorsteeg 24, tel
30534. Speciaal adres voor
reparaties en bekleden
van wiegen.
g Een bezoek aan onze
kwekerij is zeker de moei
te waard. Wij zijn ruim ge
sorteerd in diverse soorten
planten voor uw zaak, huis
of kantoor. Tevens hebben
wij een ruime sortering
aardewerk. Zaalberg, Lo-
ré, enz. en een grote col
lectie koper en tin. Bloe
menmagazijn C. L. Mul
der, Haarlemmerweg 21.
Leiden, tel. 20550.
g Alt op de Mare 112
Nieuwe uitneembare Im
periaal, passend op alle
auto's f 49.50, ook in huur
f 1.75 per dag. Autokinder
zitje vanaf f 14.70, Au
to-windschermen vanaf
f 27.50. voor VW f 34. f 35.
voor Citroën 2CV.
repareren, veranderen en
leveren van elk slot. Haar
lemmerstraat 273 (bij de
Overdekte), tel. 33958. Le
vering aan rijk en ge
meente. Zaterdagsmiddags
en maandagmorgen geslo-
g Aparte bankstellen van
fabrikant aan particulier
Chique gebogen modellen
met losse kussens 650
750, 995, 1150, Ü95
1350. Tevens aparte fau
teuils 165 en f 185 p. st
Te zien zaterdag, zondag
maandag tot en met don-
g Wij verzorgen al uw
drukwerk tegen zeer
scherp concurrerende Drij
zen, o.a. visitekaartjes, ge
boortekaartjes verlovings
kaartjes, huwelijksaank
en uw zakendrukwerk en2
Prima afwerking, vlotte
bediening Halpa. Vul
penservice. Haarlemmer
straat 64, naast muziek
handel Gé Hofenk.
g Er is maa. éér Van der
Berg, die in eigc stoffeer-
derij stoffeert, repareert,
overtrekt, lijmt. Gerrit
Doustraat 1-27, tel. 34824.
Trompstraat 6"
g Te koop aangeboden
Fiat 1100 type '58. N. Ha-
zenbroek, Achterweg 2,
Nieuwe Wetering, tel. 01713
—370.
g Nu een nieuwe lamp
voor wonin" boot, winkel
of kantoor. De grootste
sortering De laagste prij
zen. De Lichthal, Haar
lemmerstraat 293. Leiden
g Zonder aanbetaling
voor ƒ29 - per maand. 59
cm, t.v. met tweede pro
gramma Brieven: Postbus
169, Leiden.
tg U.B.O. Coverbanden,
uit voorraad leverbaar met
inruil. Fa. L. Berk Zn.,
Kaasmarkt 2-7, Leiden,
telef. 25341.
g Alt op de Mare 112.
Herenfiets f 55, Phoenix-
heren f 75, Topper-heren-
sport, trommelrem, ver
snelling f 105, Löco-dames-
sport, knijprem, versnel
ling f 105. idem Triumf
f 120, prima tanden f 85.
Enige autopeds f 3.5018.
g Veel geld voor uw ge
bruikte meubelen bij aan
koop nieuwe rechtstreeks
van fabriek. Enorme keuze,
elke prijsklasse, eerste klas
afwerking, betaling in 6
maanden rentevrij. Vraagt
vrijblijvend catalogus Post
bus 538 Den Haag.
S? Televisie inruilkoopies
Philips, Erres. Griindig.
Blaupunkt. Deze appara
ten zijn met 2e program
ma, worden geleverd met
6 mnd. garantie en
g Postzegelverzamelaars.
Speciaal voor ons ontwor-
f>en envelop voor het Féde
nterzonaal Schaaktoer
nooi, gefrankeerd en voor
zien van speciale post
stempels. Prijs 75 cent. Al
leen verkrijgbaar van
Leeuwens postzegelhandel.
Lokhorststr. (Pieterskerk
gracht), Leiden.
3?* Kinderfoto's en huwe-
Inksreportages. Foto van
Bemmelen, Zuid huur ise-
weg 30, Zoeterwoude. tel
01715-353.
g Gouden dameshorloge
69.-; gouden herenhorloee
145.-. schokvrij 17 steens
ancre uurwerk (incabloe)
Chroom of doublé horloge
met ancre-uurwerk: voor
dames 29,75, voor heren
28.75. „Uurwer^kliniek
Gorthuis'Leidens beste
speciaalzaak alléén Lase
Rijndijk 8.
g Dwergpoedeltje 2
maanden, git zwart. Gekr.
f 85.-. Moeder 35 cm hoog.
Tel. 070-984235.
g Vakkundig uw bed
overtrekken! 2-pers va
26 50; 1-pers va 19 50 In
één dag klaar! De Kleine
Winst, Haarlemmerstr. 51,
