Opstand in psychopatenasiel te
Groningen snel bedwongen
U ZIT GOED ALS U SPAART
Auto van toerist
in Delft geplunderd Vrije boer verkocht
illegaal volle melk
De Nerveuze Nerviërs
Twintig procent
hoger salaris
DE SCHADUW
VAN EEN MAN
WOENSDAG 13 MSI 1904
DE LËIDS2 COURANT
PAGINA 9
naar Groningen vertrokken voor het
plegen van overleg met de geneee»
heer-directeur, het eventueel treffen
van voorlopige maatregelen en het
opmaken van een rapport voor de
minister van Justitie. Verder vindt
een onderzoek door de politie te
Groningen plaats naar eventueel ge
pleegde strafbare feiten. Met het
herstel van de aangerichte materiële
schade is inmiddels een begin ge
maakt.
Vorig jaar
Vorig jaar op 6 januari brak er in
dit psychopatenasiel 's avonds om
half tien een oproer onder de gede
tineerden uit. Een aantal gevangenen
weigerde toen, nadat zij in de ver
gaderzaal een bijeenkomst hadden
bijgewoond, naar de cellen terug te
keren. In de hoofdgaanderij op de
eerste verdieping van de noordvleu
gel staken zij toen meubilair en oude
rommel in brand, waarna zij de rui
ten insloegen.
Het bewakingspersoneel kreeg toen
assistentie van de gemeente- en
rijkspolitie, alsmede van de Konink
lijke Marechaussee. De brandweer
wist met behulp van een magirus-
ladder van buitenaf de brand met
een miststraal te blussen. Mr. A. C.
W. Beerman, de toenmalige minister
van justitie, bracht de dag daarop
een bezoek aan het psychopatenasiel.
vergezeld van de inspecteur van het
gevangeniswezen, mr. M. A. Peter
sen, en het hoofd van het Stafbu
reau Wetenschappelijke Adviezen
van het ministerie van Justitie, dr.
G. H. Veringa.
Naar aanleiding van het oproer van
vorig jaar werden enkele maatrege
len genomen. Onder meer werden
enkele personen toegevoegd aan het
lagere personeel van dit asiel. Voorts
werden aan de verouderde noord-
vleugel provisorische verbouwingen
verricht.
(Advertentie)
Spaartegoed maakt, dat u er goed voor staat. Straks.
Want uw spaargeld is goed voor alles. Ga naar de
spaarbank waar men u óók gaarne van dienst is met
andere bankzaken, zoals rekening-courant, deviezen
voor uw reizen, kredieten, hypotheken en bemiddeling
In effectenzaken. Meer dan 1000 banken en bijkantoren.
De spaarbanken met volledige bankservlce.
AANGESLOTEN BIJ DE COÖPERATIEVE CENTRALE RAIFFEISEN-BANK TE UTRECHT
(Advertentie)
In het rijksasiel voor psychopaten „dr. S. van Mesdag" te Groningen zijn
dinsdag enkele gedetineerde ter beschikkinggestelden in opstand geko
men. Zij drongen door in het nieuwe deel van het gesticht en vernielden
daar een aantal ramen, terwijl ook een deel van de inventaris het moest
ontgelden. Later heeft de gestichtswacht met assistentie van het personeel
van het gesticht de orde weten te herstellen. Op de foto zien we een
exterieur van het nieuwe deel van het gesticht, waarop duidelijk de ver
nielingen aan de ramen zichtbaar zijn.
volle melk voor u en mij", stond op
meegevoerde borden te lezen.
„Ik had geen vergunning, maar
het was mij niegen melk, ik had het
dezelfde morgen gemolken", aldus
verdachte P. Lefferstra uit Wijckel,
voorzitter van het actiecomité van
Dinsdagmiddag van circa half twee Directie Gevangeniswezen en een in- in de rioolput achter "de"woningge-
- - - van
af vonden in het dr. S. van Mesdag- specteur
asiel te Groningen ongeregeldheden
plaats. Deze zijn begonnen na het
luchten aan het begin van de na
middag, toen een aantal gedetineer
de terbeschikkinggestelden zijn bin
nengedrongen in twee gemoderni
seerde afdelingen van de zuidvlengel.
Zij hebben toen een bewaarder en
een verpleger de sleutels afhandig
gemaakt. In de genoemde afdelingen
zijn vrij ernstige vernielingen aan
gebracht. Het eigen personeel van
het gesticht en de gestichtswacht, ge
assisteerd door manschappen van de
gemeentepolitie van Groningen, had
den binnen een uur de situatie weer
in de hand, onder meer door traan
gas te gebruiken.
Vooralsnog is niet gebleken dat er
eén bijzondere aanleiding voor de
ongeregeldheden is geweest Daarbij
zijn vermoedelijk ongeveer tien pa
tiënten betrokken geweest die nu
afzonderlijk zijn ingesloten. De ove
rigen op de genoemde afdelingen ver
blijvende patiënten hebben zich af
zijdig gehouden.
De brandweer behoefde niet in ac
tie te komen, daar er geen brand
bleek te zijn. Wel schijnen de op
standelingen een van de bewakers te
hebben overmeesterd. Zij riepen
naar de politie en de overige bewa
kers, dat er niet moest worden ge
schoten, daar zij één van hen in hun
macht hadden. Een groot aantal po
litiemannen was uitgerukt om het
oproer te dempen. Burgemeester J.
Tuin van Groningen bevond zich
eveneens ter plaatse.
Naar Groningen
Uit Den Haag zijn de inspecteur-
generaal voor de Psychopatenverple-
ging, het waarnemend hoofd van de
Naar eerst thans door de politie
te Delft bekend werd gemaakt is in
de nacht van zaterdag op zondag de
auto van K. B. uit Frankfurt am n. ««.ncwmnc van
Main die bij een hotel in Delft was ^ZemenU«eMbank te wal'van "menfna
geparkeerd, geplunderd. Drie koffers. f ..„warden mr H w Knin»rc 1}oeK- M,r' kuipers was van mening,
inhoudende kleding, een caasette met -kt*,,,, conform de eis de 'eerste !|at verda*te vermoedelijk niet zijn
parelcolliers, twee gouden kettingen. Tr1ie botr dte terechtstond werrns X T'X meegenomen. By on
een gouden armband en nog ver- ^u^eXcr^ vÏn volU \bf .na™
scheidene andere sieraden werden u„ het publiek veroordeeld tot twee- Howel dfliffTeïr hlX'Xnd.
meegenomen. De politie heeft een maai t <?oo hoete of tweemaal da Tioewei de officier begrip toonde
onderzoek ineesteld maai j juu boete oi tweemaal ju da- voor het standpunt van de verdachte,
onderzoek ingesteld. gen hechtenis, waarvan tweemaal vond dit toah* nie, reëel w(j koJ
gen hechtenls men zo bij anarchie terecht", aldus
KIND IN RIOOLPUT OMGEKOMEN ™r Kuipers. „Als dit doorgaat, zal
De demonstratieve melkverkoop de politie anders moeten optreden".
Gisteren is het 1^-jarige zoontje vond Plaats te Sneek op 19 maart De heer Lefferstra vond het treurig,
van de familie J. H. van Oers te Hee- en was in stri'd met de beschikking dat er zoveel jaren na de oorlog nog
melkstandaardisatie. en de zuivel- geen vrijheid bestaat, hoewel de eco
nomische politierechter getracht had
hem duidelijk te maken, dat we
renveen in
een onbewaakt ogenblik meiKstanaaaraisui
.ut achter de woning ge- verordening 1958.
Gevangeniswezen vallen en gestikt. „De service van de boerenpartij is
Een vervolgverhaal van Sugke en Wiske
deze gecompliceerde wereld vele
dingen niet meer op eigen houtje
kunnen doen.
Lokkertjes in
advertenties
„Zij die hij ons in dienst treden
garanderen wij een twintig procent
hoger salaris dan het huidige". Dit
stond in een advertentie. Het cen
traal Sociaal Werkgeversverbond
(CSWV) heeft, naar het in het or
gaan „De Onderneming" meedeelt,
de aandacht van de looncontrole-
dienst op deze advertentie gevestigd.
Het CSWV noemt zoiets zonder
meer stimuleren van inflatie. Het
constateert, dat het middel ook niet
helpt, want morgen nemen de col
lega's wraak en is de onrust gebo
ren. Intussen blijft de krapte op de
arbeidsmarkt voortduren.
Tot de meer bijzondere adverten
ties, die het CSWV signaleerde, be
hoorde ook: „Wij hebben nog enkele
woningen en zoeken daarvoor per
soneelsleden". Het opstellen van aan
trekkelijke personeels-advertenties
schijnt nog altijd tot de veelbeoefen
de kunsten te behoren.
Dr. Hewlett Johnson, de voor
malige „rode deken" van Canterbu
ry is gisteren per vliegtuig naar
communistisch China vertrokken
waar hij een maand vakantie hoopt
door te brengen. Johnson is 90 jaar
Aetherklanken 1
DONDERDAG 14 MEI
HILVERSUM I, 402 m.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO. 8.00-24.01
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymn. 7.20
Lichte gram. 7.50 Dagopening. 8.00
Nws. 8.15 Progr.-overz. en lichte
gram. 9.00 Ochtendgymn. 9.10 De
groenteman. 9.15 Klass. gram. 9.35
Waterst. 9.40 Morgenwijding. 10.00
Lichte gram. 10.50 V. d. kleuters.
11.00 Huishoudelijke zaken, lezing.
11.15 Kerkorgelconcert. 11.50 Lond en-
se koffiehuizen, vroeger en nu, praat
je. 12.00 Licht ensemble en zangsol.
12.30 Meded. t.b.v. land- en tuinb.
12.33 Uit het bedrijfsleven, lezing.
12.40 Licht ensemble en zangsol.
13.00 Nws. 13.15 Meded., evt. act. of
gram. 13.25 Beursberichten. 13.30
Licht ensemble met zangsol. 14.00
Stereof. uitz.: Sopraan en piano: mo
derne liederen. 14.30 Hou je aan je
woord, een programma vol speelse
invallen en literaire spitsvondighe
den (herh. van 12 mei jl.). 15.10
Oude gram. 15.30 Stereof. uitz.: Pia
no a quatre mains: klass. en moderne
muziek. 16.00 Voordracht. 16.20 Lichte
gram. 17.00 V. d. jeugd. 17.55 Gespro
ken brief. 18.00 Nws. 18.15 Evt. act.
18.20 Uitz. v.d. PvdA: Partijdig. Een
programma van de PvdA, waarin
iedere luistèraar wel ongeveer weet
wat hij waagt met presentator: Theo
Eerdmans. 18.30 Licht ork. en zang
sol. 19.00 V. d. kleuters. 19.05 Sport-
parade. 19.30 Dansork. en zangsol.
20.00 Nws. 20.05 Stereof. uitz.: Piano
sol. met Radlophilh. ork.: klass. muz.
20.45 Het dodelijk dilemma, hoorspel;
22.30 Nws. en meded. 22.40 Act. 23.05
Nieuwe gram. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM H, 298 m.
7.00 Nws. 7.10 Morgengebed. ?.i5
Ouverture radio voor vroege
mensen. 7.55 Overweging. 8.00 Nws.
8.15 Strip v.d. jeugd. 8.20 Lichte
gram. 8.50 V. d. huisvrouw. 9.40
Schoolradio. 10.00 V.d. kleuters. 10.10
Concertgebouwork.: mod. muziek.
11.00 V.d. zieken. 11.45 Van alle
markten thuis: lichte gram. 12.15 Le
ven op het land, gesprek. 12.30 Me
dedelingen t.b.v. land- en tuinbouw.
12.33 Deze week, act. kroniek. 13.00
Nws. 13.15 Klass. gram. 13.45 Voor de
vrouw. 14.15 Marsmuziek (gr.). 14.35
Lichte orkestmuz. (gr.). 14.45 Piano
recital: klass. muz. 14.55 Klass. gram.
15.35 NCRV-Vocaal ensemble: oude
en moderne liederen. 16.00 Leven
naar Pinksteren, Gódsd. uitz. 16.30
Viool, fluit en piano: klass. en mod.
muziek. 117.00 V.d. jeugd. 17.20 Lich
te gram. 17.30 Schoolzang. 17.45 Me-
tropole-ork. 18.15 Sportrubriek. 18.30
Licht instrumentaal kwintet. 18.50
Soc. perspektief, lezing. 19.00 Nws.
en weerpraatje. 19.10 Op de man af,
praatje. 19.15 Mannenkoor.' Geeste
lijke liederen. 19.30 Radiokrant. 19.50
Licht instrumentaal trio. 20.05 Yo-
lanthe, savoy-opera (opn.). 22.00
Kerkorgelconcert. 22.30 Nws. en SOS-
ber. 22.40 Avondoverdenking. 22.55
Boekbespr. 23.00 Rondom het kind.
pedagogische etherleergang. 23.30
Operamuz. (gr.). 23.55-24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
KRO: 15.00 V. d. vrouw. 15.45 Pau
ze. 16.00-16.15 V.d. kinderen. 19.30
De Flinstones, tekenfilm (dl. 28).
NTS: 20.00 Journaal. KRO: 20.20 Act.
NTS: 20.30 Hamlet at Elsinore, tra
gedie. 23.20-23.25 Journaal.
Experimentele uitzendingen op
het tweede net (kanaal 27)
NCRV: 20.30 De kleine Vijf, een film
reportage van de NBC. 21.15-22.05
Geheime Brigade, speelfilm.
92
Wij gingen de trappen af naar de
salon, die ik had gereserveerd en
waar de thee al klaar stond. Een
paar minuten later kwam Mercia bin
nen. Ondanks alles, wat zy had door
gemaakt, zag zij er betoverend lief
uit, toen zij enigszins verlegen de ka
mer in kwam. Billy was zo onder de
indruk, dat hij van zijn stoel op
sprong en een onderdrukte kreet van
bewondering slaakte.
„Sapperloot, Mercia." zei hij. „Je
moest tweemaal per dag geschaakt
worden. Het maakt je mooier dan
ooit."
Zij lachtte allerliefst en liep het
vertrek door naar de plaats, waar ik
stond.
„Ik vrees, dat ik dan meer mooi
zal zijn", antwoordde ze. „tenzij er
nog meer roekeloze mannen in de we
reld zijn."
Ik trok haar arm teder door de
mijne.
„Voor mij behoef je niet mooier te
worden, Mercia", zei ik, „ik zou bang
zijn, als het zo was."
Er werd aan de deur geklopt en de
binnenkomende kellner kondigde
„Mijnheer Gordon", aan. Glimmend
en beleefd als altijd, volgde hij de
kellner op de voet.
„Doe geen moeite mij een verkla
ring te geven", zei hij, terwijl hij ons
allen de hand drukte. „Ik heb maar
tien minuten tijd en ik heb al een
volledige beschrijving van uw zeero
verij waarmede ik natuurlijk vol
komen instem ontvangen. Ik heb
Wilton be-neden ontmoet in de hal."
„Wij verwachten- hem op de thee".
Gordon schudde zijn hoofd.
„U zult hem niet zien", zei hij.
„Wilton heeft als particulier detective
wel enige verdiensten, maar buiten
zijn vak is hij een mirakel van be
deesdheid en lummelachtigheid."
Hij lachte op zijn kalme, vermoeide
manier. „Maar hij verzocht mij
toch, u te feliciteren."
„Mij te feliciteren?" herhaalde ik.
„Waarom?"
Gordon nam een kop thee aan, die
Mercia hem aanbood.
„Met vijftigduizend pond inkomen,
geloof ik", zei hij slepend.
„Er is ongetwijfeld veel meer hier
of daar, als wij het kunnen vinden."
Wij staarden hem allen met onge
veinsde verbazing aan.
Glimlachend keek hij ons van on
der zijn eigenaardige zware oogleden
beurtelings aan.
„U schijnt zich onbewust vriend
van de onrechtvaardige Mammon ge
maakt te hebben dat is alles. Die
papieren, waarmede die bewonde
renswaardige Milford ons verraste
die, welke aan mijnheer Horsfall ge
adresseerd waren bevatten een be
kentenis en tevens een laatste wils
beschikking. Northcote heeft u alles
vermaakt."
Ik sprong van mijn stoed.
„Goede hémel." riep ik. „U schertst
toch zeker?"
Gordon schudde zijn hoofd.
„Maar waarombegon ik.
„Zover ik het kan nagaan", onder
brak de advocaat mij, werkte de geest
van onze overleden vriend zo: De
kans was natuurlijk groot, dat u voor
de drie weken om zouden zijn, ver
moord zou zijn, in welk geval al de
landgoederen, welke zijn eigendom
waren en welke hij niet had kunnen
verkopen, aan Maurice in eigendom
zouden overgaan, als zijnde de naaste
bloedverwant. Dit nu was hij beslo
ten te voorkomen, want het schijnt
toen bij hem vastgestaan te hebben,
dat Furnivall hem verraden had. Hij
schreef een volledige verklaring hoe
de zaak stond en zond het document
aan Horsfall, met een brief erbij, dat
het sleohts geopend mocht worden,
in geval van zijn overlijden. Aange
zien deze verklaring bewees, dat hij
nog in leven was, hetgeen als condi
tie gesteld was, zou het voldoende
zijn het document te laten rusten, tot
hij het veilig zou vinden zelf weer
op te duiken, of indien nodig, met de
justitie te onderhandelen."
„Maar zijn laatste wilsbeschik
king?" viel ik in.
„O", zei Gordon. „Zoals vele ruwe
•churken denk ik, dat Prado een
soort fatalist was. Ofschoon hij op
behendige wijze verdwenen was, ge
loof ik, dat hij een soort voorgevoel
had, dat zijn dagen geteld waren. Hij
zinspeelt er feitelijk op in zijn laatste
wilsbeschikking, welke hij zoals hij
Horsfall mededeelt, had opgesteld, in
geval al zijn voorzorgen zouden blij
ken nutteloos te zijn. Het is een
zeer eenvoudig document. Hij ver
maakt u alles, alleen in het on
waarschijnlijke geval, zoals hy het
uitdrukt, dat u hem overleeft. In
dien, 'dat niet gebeurt, vervallen de
eigendommen aan liefdadige instel
lingen."
„En krijgt Maurice niets?"
„Geen kruimelantwoordde
Gordon vriendelijk. „Als hij in geld
verlegenheid komt, raadt de erflater
hem aan zich in verbinding te stellen
met San Luca. Ur vermoed, dat dit
de enige grap is, welke Prado ooit ge
maakt heeft."
„Maar zal het rechtsgeldig zijn?"
vroeg ik.
Gordon haalde zijn schouders op.
„Ik denk het wel", zeide hij. „Het
is enigszins onregelmatig, natuurlijk,
maar er is niemand om 't te betwis
ten, behalve Furnivall en als hij niet
krankzinnig is, zal hij zioh duivels stil
houden. Ik heb genoeg bewijsmate
riaal voor moordaanslag te Wood
ford te eisen. O ja, dat herinnert er
mij aan: u zult er waarschijnlijk niet
op gesteld zijn verder met uw Zuid-
Amerikaanse vrienden geconfronteerd
te worden. Zij zijn vanmorgen met
de ,New York City" uitgevaren. Ik
kan hen natuuryk bij aankomst in
Amerika laten arresteren, als het
nodig is, maar voor alles vind ik het
beter hen maar te laten gaan."
Ik knikte toestemmend. „Wij zullen
hen wel missen, vind je niet, Billy?"
Zelfs de beste vrienden moeten schei
den."
„Dat is zo", stemde Gordon toe, ter-
wil hij zijn horloge uit zijn zak haalde.
„Ik moet om kwart voor zessen in het
Lagerhuis spreken en het is al vijf
minuten later. Komt u morgen om
half elf op mijn bureau, dan zullen
wij de zaken afhandelen", zei hij, ter
wijl hij ons allen de hand schudde.
Hy nam zijn hoed en handschoenen
en ging haastig naar de deur. „Tot
ziens dus", knipoogde hij, „en haal
geen ondeugende streken meer uit."
„Vijftigduizend pond", schreeuwde
Billy, toen Gordon weg was. „Alle
machtig, geef mij nog wat thee, ik
voel me beslist duizelig."
„Mercia schonk hem nog een kop
in, die hij zwijgend ledigde.
