BISSCHOPPELIJKE VASTENACTIE
IN LAATSTE RONDE
jlATERDAGJ^MAART^l»^
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
JEUGD VRAAGT TOEKOMST - strijd
tegen honger en analfabetisme
JONGENSSTAD
IN BRAZILIë
In Governador Valadares is
een jongensstad opgericht. Men
heeft enkele scholen gebouwd
voor een kompleet lager onder
wijs. Drie duizend kinderen
genieten daar op het ogenblik
hun lager onderwas. Ruim 80%
van de families zijn arbeiders
gezinnen en de sociale toestan
den zijn van dien aard dat het
voor deze kinderen praktisch
onmogelijk is, na hun lagere
school, hoger onderwijs te vol
gen. Men heeft nu een oplos
sing gevonden in een Ambacht
school, een vakschool, waar de
jongens na hun vierde jaar
lager onderwijs een vak kun
nen leren om zo een meer ver
zekerde toekomst te hebben.
Het bouwwerk is volkomen
klaar, maar de grote nog steeds
voortdurende inflatie is oorzaak
dat men de komende jaren geen
enkele steun voor de installatie
van de school hoeft te verwach
ten. Met ongeveer 60.000 gul
den zou men de school in kun
nen richten en zouden - met
onderwijspersoneel, dat hier ter
plaatse aanwezig is - de volgen
de vakken gegeven kunnen
worden: bankwerker, elektri
cien, kleermaker, schoenmaker,
loodgieter en mekanicien.
GEZICHT VAN 'N VERGETEN TIJDPERK IN DE LAKENHAL
Nieuwsbureau staande gehouden
worden. In Tanganyika en Uganda
doet zich dezelfde financiële moei
lijkheid voor. In Noord Rhodesia
ging de enige katholieke krant enige
jaren geleden over de kop. Noodge
dwongen richtte het episkopaat een
nieuw blad op, omdat men de invloed
van de katholieke publiciteit in dit
ontwikkelingsstadium zonder meer
niet kon missen.
O"
^M NAAR DE TRADITIONELE
methode van onderwijs terug
te keren, signaleren we een grote
behoefte aan scholen voor huishou
delijke vorming. Dit zijn geen huis
houdscholen, waarin de meisjes le
ren alles wat ze dienen te weten als
voorbereiding op het huwelijk. Hoe-
langer hoe meer raakt men over
tuigd van de noodzaak de opvoeding
van de meisjes goed aan te pakken.
Deze meisjes zullen straks op haar
beurt weer andere meisjes in de
dorpen, waar ze gaan wonen, het
nodige kunnen bijbrengen. Een an
der aspekt van het onderwijs, dat
WIJ GAAN DE DERDE RONDE Een klein meisje in Brazilië krijgt dringend om een oplossing vraagt,
in van de Vastenactie. Onze eten. Bijvoeding op school is vaak is het tekort aan studentehuizen,
steun wordt in deze dagen gevraagd nodig om de kinderen de kracht te Universiteiten trekken hun kandi-
voor de toekomst van de jeugd. Meer geven, iets te kunnen leren daten van heinde en ver. Deze stu-
bepaald naar de jeugd toe, betekent (Foto Peter Pennarts) denten zoeken een onderdak, een
dit: onderwijs voor de opgroeiende maatschappelijke „opvang Dit
generatie in de verschillende landen, brengt al meteen grote moeilijkhe-
waar armoede en honger wordt ge- den met zich mee: neem bijvoorbeeld
leden. Het onderwijs-probleem is te een juiste nieuwsvoorziening en Japan. De gezinnen zijn klein be-
natuurlijk niet op te losen zonder een goede opinievorming daarom- huisd. Meubilair,
dat ook het honger-ziekte probleem trent.
en het armoede-probleem worden
aangepakt. Het verband tussen anal- De pers
fabetisme en honger is enkele jaren - - -
geleden door een vergelijking tus- In dit verband moet onze aandacht in de aanvragen van de Bisschoppe-
sen oogstresultaten en schooloplei- ook blijven uitgaan naar de pers. In lijke Vastenactie de conkrete voor-
T_ i1_1 omnn
DE KUNST VAN
HET AFFICHE
IN DE LAKENHAL is vrijdagavond
een tentoonstelling geopend, die
zowel interessant als grappig is, om
dat hier een bijzondere vorm van
Kunst en Kitsch wordt getoond uit
de periode van 1887 tot 1917: het af
fiche, het aankondigings- of reclame-
biljet.
De bloeitijd van het affiche begon
in Frankrijk, waar zelfs grote kun
stenaars niet schroomden hun talen
ten op het affiche bot te vieren. Tou
louse Lautrec, Steinlen, Meunier zijn
namen, die met het affiche als kunst
uiting (of is het beter te zeggen: het
kunstige affiche?onverbrekelijk
zijn verbonden. Nog niet zo lang ge
leden werd in het Haagse Gemeen
temuseum een speciale tentoonstel
ling aan de beroemde affiches van
Toulouse Lautrec gewijd.
Kunstenaars van andere landen
bleven niet achter. Ook zij gingen
zich met het ontwerpen van aankon
digingsbiljetten bezig houden, overi-
tafels
stoelen, ontbreekt. Heel summier
hebben we getracht enkele knelpun
ten in verband met de toekomst van
de jeugd te belichten, waarvan we
IN WERELDNOOD
ONSYASTENOFFER
giro 5850
ten name van
Bisschoppelijke Vastenactie
Utrecht
gens met wisselend resultaat. In
Oostenrijk waren het b.v. Ernst
Deutsch, Oskar Kokoschka en Max
Oppenheimer; in Duitsland Otto
Gussmann en Kathe Kollwitz, in Bel
gië Arm. Rassenfosse en in Spanje
Miguel Utrillo. Voor wat Nederland
betreft kunnen we de namen noemen
van Marius Bauer, Joseph Israëls,
Antoon Molkenboer, Jan Sluyters,
Johan Thorn Prikker en Jan Toorop.
¥>E MEER DAN tweehonderd af-
fiches, die in de Lakenhal tot 20
april zijn te bezichtigen, vormen een
selectie van een verzameling van 863
stuks in het bezit van het Kaiser
Wilhelm Museum te Krefeld in het
Rijnland. De tentoonstelling kan min
of meer worden gezien als het resul
taat van culturele uitwisseling tus
sen Leiden en de Duitse stad.
Het is geen strakke selectie naar
onderwerp, maar een gezellige bric
a brac van aankondigingen voor con
certen en tentoonstellingen, reclame
biljetten voor kranten en tijdschrif
ten als Fliegende Blatter en Simpli-
zissimus en van alle mogelijke han
delswaar. Van Delftse sla-olie (waar
voor Jan Toorop een afgrijselijk af
fiche maakte) tot schoenen toe. En
dat alles opgehangen in een wirwar
van kleuren tot een ware bonte
storm.
Het voert te ver om er gedetail
leerd op in te gaan. Opmerkelijk zijn
de verschillen in opvatting en uit
voering van land tot land. De zwier
en de pikanterie van de Fransen, de
renaissancistische ..opmaak" van de
Italianen; de nuchterheid van de
Skandinaviërs. de soms tot het mini
male meestal wat grove beper-
Een hoekje van een der tentoon-
stellingswanden in de Lakenhal.
king van de Duitsers. Natuurlijk zijn
de grenzen niet overal even scherp
te trekken en met name de enkele
produkten van Nederlandse ontwer
pers kunnen moeilijk in een bepaald
vak worden ondergebracht.
WAT DEZE EXPOSITIE echter zo
aantrekkelijk maakt is het beeld,
dat ze de bezoeker geeft van een bij
na vergeten tijdperk, in het bijzonder
de tijd van de Jugendstil of de Art
Nouveau. De epoche van de krul en
de arabesk, van het kwasi vergeeste
lijkte en de dikwijls fantastische
lachwekkendheid
Dat neemt niet weg, dat de ware
kunstenaar ook in die periode aan
trekkelijke en dikwijls prachtige
prenten wist te maken, hoewel dat
met betrekking tot het affiche
zeker niet bij allen het geval was.
Aan de belettering werd weinig
aandacht geschonken en is óók bij
de groten dikwijls uitgesproken
lelijk; het beeld moest het doen.
Slechts enkele van hen waren met
compositie en tekst hun tijd zover
vooruit, dat zij reeds heen wijzen
naar het voor onze periode geldende
moderne affiche.
Maar daarom behoort deze collec
tie dan ook tot „die Jugend der Pla-
kate", de jeugd van het affiche, zoals
Paul Wember het in zijn verhande
ling over de Krefeldse collectie zo
kernachtig uitdrukt.
Wpr.
De Harmonie-Kapel te Leiderdorp
is weer op de goede weg
ding duidelijk aangetoond.
Zonder een gezonde, voldoende
voeding is men niet tot onderwijs
in staat. De ervaring heeft uitgewe
zen dat de kinderen, in streken waar
honger wordt geleden, op school bij
na niets „opnemen", er integendeel
suffend en lusteloos bij zitten. Tege-
India kan nauwelijks een Katholiek beelden zagen.
(Advertentie)
„Dever'tentoonstelling vanmorgen in Lisse geopend
Vanmorgen is de tentoonstelling nog met man en macht bezig om de
van DEVER in de grote zaal van het tentoonstelling in te richten. Direct
lijk met de strijd tegen de honger Parochiehuis in de Bondstraat te Lis- bij het binnentreden van de zaal
dient ook de strijd tegen het analfa- se geopend. De burgemeester van wordt men getroffen door de histo-
betisme te worden ingezet. Want Lisse, mr. Th. J. de Graaf verrichtte rie, welke hier van alle kanten
een betere ontwikkeling betekent de opening. Men was vrijdagavond spreekt. Men is geneigd te zeggen:
een overwinning op de armoede.
Neem de armoede weg dan verdwijnt
ook de honger en zullen de typische
horjger-ziekten geleidelijk aan ook
het veld ruimen. Ruw geschat telt
Latijns Amerika nog 55 tot 65
ongeletterd en; voor Azië en Afrika
ligt 't aantal tussen de 70 en 90
Op kracht brengen
Wanneer wij nu spreken over
jeugd en over onderwijs, willen wij
beide begrippen zo wijd mogelijk
nemen. Onder jeugd verstaan wij
dan de schoolgaande mensen. En on
derwijs beperken we niet tot het le
ren lezen en schrijven, maar bijv-
ook landbouwonderricht en technisch
onderwijs. De mens op kracht bren
gen om zelf zijn leven te leren lei
den. Een van de belangrijkste mid
delen die onze tijd ter beschikking
staan vooral over grote gebieden
met zeer verspreide en vaak onbe
reikbare bevolking om het onderwijs
op grote schaal door te voeren is de
radio.
RADIO'TJES ZIJN ER GENOEG.
Maar wordt dit massa-medium
ook voldoende benut ten bate van
het onderwijs? En dan ook: ten bate
van opvoeding en godsdienstige vor
ming? In Latijs Amerika is men
reeds sinds 1947 bezig met een radio
schoolsysteem. Radio Sutatenza in
Columbia is een begrip geworden in
internationale onderwijskringen.
Groepjes leerlingen (minstens 10
personen, groot en klein) onder lei
ding van een daarvoor aangestelde
leider of leidster, beluisteren de les
via de radio. De leider (ster) schrijft
alles wat door de radio wordt ge
zegd op een bord en de leerlingen
schrijven het na in hun schrift. Dit
systeem vindt ook toepassing in Bra
zilië, Mexico, Bolivia en Paraguay.
In Afrika is men ook bezig aan
radiostations. Zo'n zender kan dege
lijke voorlichting geven, niet alleen
op het gebied van lezen, schrijven
en rekenen, maar ook wat betreft De zetel van Jacoba van Beiere
landbouw en veeteelt, hygiëne, kin- uit de Noordwijkse Doelen mt
derverzorging en huishoudelijke ar- daarboven een kruisboog en eei
beid. Verder: godsdienstige vorming hertegewei, dat eertijds in de jacht
en algemene ontwikkeling. Tenslot- kamer van Dever hing.
wat moet men nu toch van de ruïne
van DEVER in vredesnaam tentoon
stellen? Maar wie in de zaal ver
toeft, is deze mening ten enenmale
kwijt en is een en al in verwonde
ring over hetgeen het bestuur van de
Stichting DEVER heeft weten te
verzamelen om het publiek duidelijk
te doen zien welke betekenis DEVER
in het grijze verleden voor Lisse en
de gehele streek heeft gehad en
wellicht in de toekomst weer zal
Overzicht van de tentoonstelling,
die gisteravond nog in volle opbouw
was.
gaan betekenen. Het bestuur is aan
gegrepen door slechts één gedachte:
DEVER weer de oude glorie en luis
ter te hergeven en in de bollenstreek
een historische plek tot nieuw leven
te brengen. Het ziet er allemaal bij
zonder mooi uit en we kunnen dan
ook niet anders en beter doen, dan
alle ingezetenen aan te raden: gaat
deze tentoonstelling, die met zoveel
zorg is voorbereid, beslist zien. Men
komt onder de indruk van alles wat
hier aan historische stukken, schilde
rijen en voorwerpen, allen betrek
king hebbende op DEVER, is bijeen
gebracht. Indrukwekkend is de „kop"
van de zaal, waar de zetel van Jaco
ba van Beieren een plaats heeft ge
kregen met daarboven het hertege
wei, dat eeuwen geleden in huize
DEVER prijkte. Er zijn stukken te
bezichtigen, welke 7 tot 800 jaren oud
zijn!
HET IS VOOR een harmonie of fan
farekorps altijd een grote en span
nende gebeurtenis, zo'n uitvoering in
een zaal. Dan wil men later horen
wat het resultaat is van een jaar
hard repeteren. Dit heeft de Leider
dorper Harmonie onder haar bekwa
me dirigent J. F. J. Boelhouwer (solo-
pistonist van de KMK) gisteravond
ook gedaan.
Deze Harmonie Kapel, die door de
vorige burgemeester nieuw leven is
ingeblazen heeft zich uit een kwij
nend bestaan met behulp van opge
leide jeugdleden opgewerkt tot een
korps van plm. 30 leden en kan nu
weer met deze dirigent als leider,
voor het forum treden. Dat alles vol
komen slaagde mogen we niet zeg
gen. Er waren nogal wat uitglijders
door het te hard aanblazen in de
forti en in het klarinettenkoor bo
terde het ook niet altijd goed. Maar
dat zijn enkele jeugdfouten. Dit al
les werd echter goed gemaakt door
het frisse en enthousiaste spel van
het geheel en de geroutineerde solo
blazers die de kapel toch ook in zijn
gelederen heeft.
De dirigent wist het juiste tempo
te bewaren en gaf alles uiterst cor
rect aan. Zijn directie moest echter
wat minder symmetrisch zijn. Maar 't
geheel was zeker het aanhoren
waard.
WAT HET PROGRAMMA betreft:
het was geen diepgaande muziek.
Sterk romantisch en geflankeerd door
vuurwerk van marsen, dixieland-
klanken, swinging horses en drum
band. Bij „Swinging horses" toonde
de slagwerker zijn kunnen op mees
terlijke wijze.
De compositie van G. Boedijn
„Dans-Suite" is nu niet het sterkste
werk van deze componist. Het is een
zuiver diatonisch, in verschillende
dansmaten geschreven werk waarin
de trompet, gestopt en ongestopt, so-
lieerde. Wij hoorden enkele accoor-
den, die er niet in thuis hoorden,
maar die vergeven wij enkele jonge
klarinettisten.
„The Return" een stuk voor bari
ton-solo met orkestbegeleiding werd,
ondanks het moeilijke instrument, op
enkele toontjes na, muzikaal door L.
v. d. Zwan voorgedragen.
De ouverture „Antigone" van F.
Rousseau beloofde veel, maar bleek
als geheel zwak. Het „Feërie Ballet"
van Del Maye klonk heel gaaf, maar
het zei ons ook niet veel.
Wij hopen, nu er een nieuwe basis
is gelegd, dat de Leiderdorper Har
monie Kapel zich meer gaat toeleg
gen op goede originele composities
of verantwoorde bewerkingen van
klassieke muziek: een wens die wij
voor vele andere harmonie- en fan
farekorpsen ook uitspreken.
De burgemeester sprak de Harmo
nie in een slotwoord nog toe en en
kele dames kregen bloemen.
Na de pauze „Cabaret" van het
gezelschap „De Rijndijk" en „The
String Brothers" alsmede een gezel
lig samenzijn met een dansje.
THEO TEN HOOVEN
Alarmapparaat
met traangas
Twee ingenieurs in Malmoe
hebben 'n alarmapparaat tegen
inbrekers ontwikkeld, dat door
middel van ultrasonische gol
ven en zonder draadverbindin
gen terstond reageert op veran
dering van het zuurstofgehalte
in de lucht, zoals door mense
lijke ademhaling en dat, in af
wachting van de komst van de
politie, de indringer een portie
traangas toedient.
