van pLaatselijk veiLinlge tot grootste BolBloemencentRum van eupopa Rï IlVS!RÏ TRr C Fï ffcR A ^ma en kleindochter KiJi>M5UKlj5 „fLUKA ontdekten inbreker EEN HALVE EEUW OUD onder het bed De mannen-zeventien DE HOOFDSCHOTEL IS VLEES! véél vlees... héél goed! Trailer in de sloot DINSDAG 25 FEBRUARI 1964 PAGINA 4 nü kan het nog! Tot maandag 1 maart geldt de Sola Inruil-actie, waarbij U voor Uw oude pan f 5.- tot zelfs f 20.- terug krijgt. Versleten melkkokers, beschadigde steelpannen enz., van welk materiaal ook, kunt U in ruilen bij Uw Sola winkelier voor de nieuwste Sola-Elite modellen, groot df klein naar keuze, met recht op 20„/o kort|ng De fraaie roestvrij-stalen Sola- Elite pannen zijn zó onverwoest baar sterk, dat Sola er een levens lange garantie op durft te geven. Met Contacto bodem (Zweeds patent), passend op elke warmte bron: gas, aardgas of electra. Aanbranden onmogelijk, morsen (door schenkrand) uitgesloten. Terwijl ik mij neerzet om dit overzicht te schrij ven, staat op mijn schrijftafel een vaas met rode tulpen. Deze tulpen zijn gekocht hij een Leidse bloemenhandelaar. Deze handelaar op zijn beurt kocht ze weer (natuurlijk, mag ik wel zeggen) van een bloementrekker in Rijnsburg of daarvan de naaste omgeving en die bloementrek ker had de produkten van zijn broeierskunst in Rijnsburg ter veiling gebracht. De Rijnsburgse veiling Flora", al staat die dan ook (honni soit qui mal y pense) op Oegstgeestse bodem. De ge meentelijke grenzen lopen in onze buurt nu een maal heel erg grillig. Hoe dat laatste echter zij: Flora" is zo Rijnsburgs als iets; geboren trit Rijnsburgs initiatief. Dat is nu vijftig jaar gele den en dat is dan de aanleiding tot dit artikel, extra gestimuleerd (hoop ik) door de vaas met rode tulpen op mijn tafel. Flora's kinderen in het algemeen en flora's" kinderen in het bijzonder. Mijn gegevens put ik dan uit het aantrekkelijke jubileumnummer van Flora-Nieuws"dat, ge vuld met veel wetenswaardigs en verlucht met vele foto's, voor mij een bron van kennis en ge noegen was. zien uit de kleinste bol de grootste bloem te toveren. W. PRINS BIJSCHRIFT BIJ FOTOCOMBINATIE Een overzicht van het veilingcom plex „Flora", naar een luchtfoto, die vlak na de bevrijding in 1945 werd genomen. Het andere deel brengt een hoogte punt van de geschiedenis der veiling in beeld: koningin Juliana bezocht de veiling in 1961. We zien H.M. hier op de tribune (het veilen ging nor maal door) met rechts van de ko ningin, voorzitter G. v. Delft en links burgemeetser Koomans van Rijns- burg. Schuin boven de laatste bur gemeester Du Boeuff van Oegstgeest. Mr. J. Klaasesz, commissaris der ko ningin van Zuid-Holland heeft een plaats op de tribune gevonden achter voorzitter Van Delft. Het was in het jaar 1914 dat 17 kwekers en handelaars de veiling stichtten. „Sindsdien is het aantal leden de ruggegraat van elke vei ling regelmatig toegenomen. In de waarde van de veilingaanvoer weerspiegelen zich de schommelin gen, die zich in de afgelopen halve eeuw in de bloemkwekerij hebben voorgedaan, vooral in de crisisjaren met de beperking van het teeltrecht en daarna het langzame herstel na de oorlog." Dit is de geschiedenis-in-een-note- dop, zoals minister mr. B. W. Bies heuvel die in het Flora-Nieuws kern achtig samenvat. En zijne excellen tie gaat dan verder. „In de laatste jaren ls men meer en meer gaan beseffen, dat een bloem geen luxe is, maar bijdraagt tot de levensvreugde in huis, kantoor, werk plaats en overal waar mensen zijn. In belangrijke mate hebben hieraan tulpen en narcissen bijgedragen, die met him grote verscheidenheid in vorm en kleur zeker tot de meest populaire bloemen gerekend kunnen worden," aldus de minister van land bouw. Wie de 17 eerste leden waren weet ik niet. Ongetwijfeld zullen ze de bekende Rijnsburgse (en Katwijkse) namen hebben gedragen. Namen als Van Egmond, Vianen, Van Delft, De Mooy, Iterson, Heemskerk, Van Kla veren, v. d. Eykel, v. d. Mey. Zonder overigens dragers van andere namen hiermee tekort te willen doen. Vier voorzitters heeft „Flora" in de afgelopen periode gekend. De eerste was P. v. Egmond (1914-1915), eigen lijk straatmaker van beroep, doch in de winter had hij achter zijn huis een kastje met tulpen. Zijn opvol ger was C. Vianen (1915-1920). Die bedankte onder het motief: „Het is niet goed voor me. Ik kan het wel, maar ik maak me veel te driftig en dan ben ik dagen van streek." Die eerlijke zelfkennis van deze voorzit ter wordt naar mijn gevoelen scherp geïllustreerd door zijn portret met het van dynamiek getuigende gelaat. De derde voorzitter was de natio naal en internationaal bekende Teun Kralt Cz. (1920-1960), die op een be stuursvergadering van het Produkt- schap voor Siergewassen eens onder algemene hilariteit verkondigde, dat tulpen „net mollen zijn. Ze kruipen in de grond en je haalt ze er aan het staartje uit!" (of zo iets dergelijks). De huidige voorzitter is de heer G. v. Delft. Medebestuurderen zijn de heren W. Bouwman, P. v. Delft, H J. den Haan, A. den Heijer, C. M. den Hollander en Jac. Vianen. Direc teur van de veiling is de heer T Kralt en algemeen bedrijfsleider de heer N. Hemmes. Groei Teneinde de groei van „Flora" van 1914 tot 1964 te illustreren, moet ik gebruik maken van nuchtere cijfers. Welsprekend overigens, maar een beetje droog. In 1914/15 bedroeg de omzet van 17 leden f 25.000,-. Omzet zowel als ledental groeiden gestadig en in '25/ 26 steeg de omzet voor de eerste maal boven het miljoen (namelijk f 1.009.501,32), aangevoerd door 549 leden. Gedurende de crisis van de dertiger jaren bleef het ledental stij gen, doch de omzetten liepen van 32/33 tot en met 35/36 weer terug tot, beneden het miljoen, tot iets meer dan de helft van het voordien be reikte hoogste bedrag: f 1.681.494,86. Sedert 36/37 ging het weer lang zaam omhoog met in dat jaar (903 leden) iets boven het miljoen om (uitgezonderd het mobilisatiejaar 39/40) regelmatig te blijven stijgen (ook gedurende de oorlogsjaren), tot dat in 57/58 voor de eerste maal de mijlpaal „tien miljoen" werd bereikt. In 1962/63 bleef men niet ver van de 20 miljoen af (f 19.605:952,09), voor welke omzet 1244 leden zorg den. We zijn nu toch eenmaal met cij fers bezig, en dus De gemiddel de omzet per lid bedroeg in het sei zoen 1914/15 rond f 1470,-, in het seizoen 1962/63 rond f 15780,-. Hoe wel in deze cijfers ook een goed brok prijsstijging is verdisconteerd, mo gen we toch ook in deze, meer dan tienvoudige vermeerdering 'n beeld zien van de groei van „Flora" als veiling en van Rijnsburg c.a., als bl oem encentrum. Enkele punten uit de historie Het thans gouden „Flora" heeft 'n voorgangster gehad, want vóórdat de huidige veiling in 1914 werd opge richt, was er reeds sprake van een veiling, die uitging van een viertal mensen, die als „commissaris" optra den. De veilingen hadden plaats in het café van de heer H. Coster op de hoek van de Tramstraat. De voor naamste producten waren toen nog zomerbloemen, hoewel er in de win termaanden ook al bolbloemen wa ren. Die eerste bloemenhandelaren waren een bepaalde tijd van het jaar ook groentenhandelaar, maar allengs gingen meer kwekers op de bloemen teelt over, wat de behoefte aan een bloemenveiling deed toenemen. De wijze van veilen was nog zeer primitief. De bloemen lagen op ta fels boven op elkaar en de aanvoer ders moesten zelf de bloemen afge ven, geld ontvangen, enz. Eén voor recht hadden de bloemenkwekers wel: Ze kwamen het eerst aan de beurt en „pas" wanneer de bloemen waren geveild kwamen de oude fiet sen, gereedschap, kachels, haring, wild tot zelfs kalfsvlees aan de beurt. Op 14 februari 1914 werd dan de veilingvereniging „Flora", gevestigd te Rijnsburg, opgericht. Het bestuur bestond uit 5 personen, met inbegrip van de reeds genoemde 4 commissa rissen. De eerste tegenslag kwam al spoedig, want enkele maanden na de oprichting werd de mobilisatie afge kondigd en vele kwekers moesten onder de wapenen. In 1917 werd besloten een eigen gebouw te stichten aan de „splitsing". Deze tramhalte was een mooi mid delpunt, omdat kooplieden en aan voerders „van buitenaf" kwamen per spoor en tram naar de veiling. De Boerenleenbank in Den Haag (die in Rijnsburg bestond nog niet) leende 15 mille. Alras was het gebouw ech ter te klein en in 1920 werd uitge breid met een moderner afmijntoe- stel en een tribune. Voor de uitbrei ding was geen krediet nodig, zo goed had „Flora" al wel geboerd. Export naar Engeland Spoedig was die uitbreiding ook al weer te klein en de toestand werd „hopeloos", temeer daar men in 1922 was overgegaan tot het exporteren van bolbloemen naar Engeland, om dat het binnenland de sterk vergro te aanvoer niet meer geheel kon op nemen. Die export werd echter in latere jaren nog een grote strop voor Rijnsburg. Met de New Yorkse beurs- kracht in 1931/32, ging ook het Engel se Pond mee. De Engelse invoerrech ten werden drastisch verhoogd. Een zware tijd volgde; voor het vak als geheel en voor vele vakle den niet in het minst voor de lei dende figuren in het bijzonder. Maar met moed en volharding, hoe wel niet zonder hulp van buitenaf, kwam men er door en in 1934 kon „Flora" een koelcel bouwen van on geveer 60 mille. V I's werden in Floram gevuld De oorlog 1940/45 ligt nog vers in het geheugen. De bezetters wilden de gehele ruimte van „Flo ra" in beslag nemen maar na men na lang onderhandelen ge noegen met een deel, zij het dan de grootste helft. De laatste oor logsjaren moesten de Rijnsbur gers er echter helemaal uit, want toen werden in de gebouwen de „V-eens" gevuld. Daar is „Flora" en met haar Rijnsburg overigens nog best van afgekomen. Weliswaar werd alles zowat weggeroofd want met de papieren werden de kachels aangemaakt, de stoelen en tafels verbrand, uit het afmijntoestel alles wat waarde had gesloopt, maar de gebouwen waren nog intact. Toen de heer Kralt na de oor log eens iemand sprak, die bij de RAF had gevlogen, vertelde deze hem, dat men „aan de over kant" nooit had geweten dat de V I's in Flora werden gevuld, want dan hadden ze de gebou wen wel met de gTond gelijk ge maakt. Gezien de ligging van „Flora" ten opzichte van Rijns burg, zou er dan van het dorp ook niet veel zijn overgebleven. Na de oorlog moest de zaak weer op gang worden gebracht en wel on der geheel andere omstandigheden dan voor de oorlog en onder geheel andere bestuurs- en publiekrechte lijke maatregelen. Maar men is er gekomen. Van ruim 31/4 miljoen omzet in 1945/46 steeg men langzaam tot bijna 6 miljoen in 53/54, bijna 10 y2 miljoen in 57/58, ruim 15 mil joen in 60/61 tot ruim 19.600.000,- in 1962/63. Het voorgaande is in a nutshell wat wel en wee van het thans ju bilerende „Flora". Een tijdperk van op- en neergang, maar beleefd en bewerkt door mannen, die van wan ten en werken wisten. Rashandela ren en raskwekers, die, naar wel eens door de concurrentie met nauw verholen afgunst wordt gezegd, kans Informeert znslief naar 't hoofdgerecht? Is véél vlees eten goed? Dat is in dit gezin geen vraag meer maar een weet! Veel vlees betekent veel smaak, veel kracht, puur gezondheid. Ook in de juskom! Vlees is meer waard dan U ver moedt, dan U betaalt. (Advertentie) Een 12-jarige Nijmeegse, Ria van den Brand, en haar 68-jarige groot moeder hebben maandagnacht de schrik van hun leven gehad, toen zij, nadat zij wakker waren geworden „omdat hun bed zo schudde", onder hun gezamenlijke bed een man ont dekten. Reeds eerder waren zij door het schudden van hun bed wakker ge worden, maar toen waren zij weer ingeslapen, omdat zij dachten, dat dit het gevolg was van het passeren van enkele zware vrachtauto's. Enige tijd later zaten zij echter beneden toe te zien, hoe de politie een onbe kende jongeman arresteerde en mee nam. Van haar zoon hoorde de groot moeder, dat het een inbreker was. De familie ging weer te,* ruste, maar grootmoeder en kleindochter werden even later wéér wakker van 't schudden van hun bed. Ria vroeg haar oma, of zij eens onder het bed wilde kijken, en daar troffen zij toen een man aan. Zij zetten het op eea gillen. De oAder het bed liggende man deed vruchteloze pogingen de dames te kalmeren en beloofde hen niets te zullen doen, als zij zouden ophouden met gillen. Op de gang van het huis liep de man echter recht in de armen van de nog aanwezige po litie, die gealarmeerd door het gillen een kijkje wilde gaan nemen. Het blijkt, dat - inbrekers van plan waren het in hetzelfde pand ge vestigde NVV-kantoor te „kraken". De eerste arrestant wist, dat er in de kas van het NVV-kantoor 35.000 gul den lag. HAZERSWOUDE Maandagmiddag is op de Gemeneweg een trailer van een Belgisch bedrijf van het wegdek geraakt en vervolgens in de aangrenzende sloot terechtgekomen. De bestuurder, een Fransman, kon zijn voertuig niet meer op de weg houden, toen uit de andere richting een perso nenauto naderde, die een bakfiets pas seerde. De chauffeur van de trailer moest toen, om erger te voorkomen, wel richting berm rijden. Een paar in de berm staande bomen werden gevild. De chauffeur liep lichte verwondingen op. Door de vreemde buiteling was er wel vrjj aanzienlijke schade toegebracht aan de trailer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1964 | | pagina 4