IN LEIDEN: GEEN GAS MEER UIT KOLEN
WETHOUDER OP DE VUURPLAAT
RAFFINADERIJEN THANS DE
LEVERANCIERS
GEMEENTERAAD VAN OEGSTGEEST
DONDERDAG 10 OKTOBER 1963
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
Het nieuwe lilmseizoen is in
volle gang. Wat 's werelds
beste regisseurs en beroemd
ste filmsterren voor 11 ge
maakt hebben vindt U alleen
in de bioscoop. I.et op de
wekelijkse aankondigingen
in de kiant en bepaal Uw
keuze.
Vanmorgen zijn in Leiden voor de laatste maal enkele kamers van de
Koolgasfabriek geladen. Daarmede is een einde gemaakt met de fabri
cage van gas uit steenkool. Wethouder Harmsen heeft met het verrichten
van de officiële daad een streep gezet onder de geschiedenis van een
wijze van gasproduktie, die in 1848 begon in een stokerij, bestaande uit
4 fornuizen, elk met 9 retorten, waarmede een bescheiden hoeveelheid gas
kon worden gemaakt met als bijprodukten cokes en koolteer.
In 1876 bedroeg de totale gasproduktie langs deze weg 1,713.307 m3 gas.
De verhoogde vraag maakte in het laatste kwartaal van de vorige eeuw
enkele uitbreidingen van de bestaande produktiemiddelen noodzakelijk
en leidde in 1904 bovendien tot de bouw van een watergasfabriek met
een etmaal-produktie van 30.000 m3 gecarbureerd watergas ter aanvul
ling op de koolgasproduktie.
In 1922 werd een geheel nieuwe
koolgasfabriek opgericht, waarbij-
systeem van gasbereiding belangrijk
werd gewijzigd en het bedrijf zo
veel mogelijk gemachineerd.
Raffinaderijgas
Een geleidelijk nieuwe ontwikke
ling gaf het jaar 1955 te zien, toen
aanvankelijk gestreefd werd naar
verbetering van de kwaliteit van 't
stadsgas door toevoeging van raffi
naderijgas en in een later stadium
door een omvormingsproces deze
grondstof te verwerken tot stadsgas,
dat thans is gestegen tot een produk-
tietotaal van rond 62.000.000 m3.
De toepassing van verschillende
soorten afstandsgas heeft in de laat
ste jaren een steeds verdere inkrim
ping van de koolgasfabricage mo
gelijk en economisch noodzakelijk
gemaakt. Het moment is thans aan
gebroken, waarop de Koolgasfabriek
wordt gesloten.
Snel
De produiktie wordt thans voortge
zet met moderne machines, die deels
zijn ingericht voor omvorming van
afstandsgas tot stadsgas, deels be
stemd zijn door toevoeging van af
standsgas van hoge calorische waarde
gas van lagere verbrandingswaarde
te verrijken tot stadsgas. Zij maken
een sterk gemechaniseerd en geauto
matiseerd bedrijf mogelijk en kunnen
aanzienlijke 'fluctuaties in de gasaf-
name, b.v. bij het invallen van de
vorst, snel opvangen.
PROMOTIES AAN UNIVERSITEIT
Gepromoveerd tot doctor in de
Letteren op proefschrift getiteld „De
oudste versie van Dodenboek 17a"
(Coffin texts spreuk 335 a) de heer
M. S. H. G. Heerma van Voss, gebo
ren te Leeuwarden in 1933 en thans
wonende te Voorschoten. Promotor
was prof. dr. A. Klasens.
Heden promoveerde tot doctor in
de faculteit der rechtsgeleerdheid, de
heer H. Cohen Jehoram, geboren te
Delft in 1933 en thans wonend in
Leiden, op een proefschrift getiteld:
Goodwillrecht. Het voornamelijk pri
vaatrechtelijke, maar ook belasting
recht en administratief recht raken
de onderzoek van de Nederlandse en
belangrijkste literatuur, rechtspraak
en wetgeving op het gebied van de
goodwill, leidt tot pleidooi voor een
nieuw subjectief privaatrecht, het
goodwillrecht. Promotor was prof.
mr. H. DriOn.
Vóór de laatste kamer van de oude gasfabriek werd gevuld moest de ruimte geleegd worden. Bijgaande
foto geeft hiervan een beeld. De wit-hete kolen worden in een verplaatsbare koker gestort en met water af
gekoeld.
Wethouder P. S. Harmsen heeft
vanmorgen een warm karwei opge
knapt. Op de bovenste verdieping
van de uit de twintiger jaren date
rende fabriek heeft hij de laatste la
ding kolen gestort in de kamer, waar
in zij verhit worden. Dit deel van
het Stedelijk Energiebedrijf te Lei
den, doet thans geen dienst meer
en zal in de loop der jaren worden
afgebroken. De weinige arbeiders die
in deze afdeling van de Leidse gas
produktie werkzaam waren, zijn el
ders tewerk gesteld.
Zoals uit het artikel in dit blad
blijkt is de fabrikatie van gas uit
kolen in de afgelopen periode van
lieverlee verdrongen door het kraak-
gas, dat geleverd wordt door de raf-
rinaderijen in Pernis. Tussen de fa-
brieksterreinnen daar en Leiden ligt
Wethouder Harmsen hield een kor
te toespraak vóór hij tot het stellen
van de officiële daad overging. Hjj
zei, dat Leiden een der eerste ge
meenten was, waar de straatlan
taarns met gas werden gestookt. Het
was een eis der tijd, dat het kolen-
gas vervangen werd door raffinade
rijgas, straks met aardgas, aange
voerd uit Groningen.
Hij bracht dank aan de arbeiders,
werkzaam in deze afdeling, die in de
loop der jaren trouw hun de bevol
king dienende arbeid hebben ver
richt. In het bijzonder werden hoge
eisen gesteld aan de „gasleveranciers
in de afgelopen barre wintermaan
den".
Geeft bijgaande foto met wethou
der Harmsen een beeld van een gas-
fabriek-in-oude-stijl, in tegenstelling
hiermede staat de nieuwe fabriek,
waarin het raffinaderijgas wordt
omgevormd tot stadsgas. Hier wordt
het werk hoofdzakelijk gedaan door
automaten die geinspecteerd worden
door slechts één enkele werknemer.
Voor de aanvang van de raadszitting, welke gisteravond te Oegstgeest
gehouden werd (de raad was voltallig aanwezig), sprak burgemeester H.
du Boeuff de heer Kaptein (PvdA) toe. Hij feliciteerde hem met zijn
benoeming als Hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht. „Wij vrezen
dat wij U straks uit ons midden zullen moeten missen, wij wensen U
veel sukses op Uw verdere levenspad", wenste de voorzitter hem toe, die
de heer Kaptein veel lof toezwaaide.
Burgemeester en wethouders deelden vervolgens mede, dat de Staats
secretaris van O. K. en W. de üitbreiding met een speelwerklokaal van
de openbare kleuterschool aan de Wijttenbachweg op de urgentielijst
1963 heeft geplaatst. In verband hiermede is opdracht gegeven tot het
ontwerpen van een bouwplan. Na ontvangst hiervan zullen de nodige
kredieten bij de raad worden aangevraagd.
Het voorstel van B. en W. tot het opnieuw vaststellen van de Pensioen-
verordening wethouders werd zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Gemeentecentrum en wijkgebouw
Het college van Kerkvoogden van
de Hervormde gemeente alhier en
het bestuur van de afdeling Oegst
geest van de Z.H. vereniging van het
Groene Kruis hebben zich tot b. en
w. gewend met het verzoek een per
ceel grond aan de Wijttenbachweg
te mogen kopen ter grootte van
2200 m2. De bedoeling is op deze
grond een gemeentecentruim en een
wijkgebouw te stichten. Men ging
akkoord met de verkoop van de
grond a 38,50 per ml2.
Mevrouw Smits-Witvliet vroeg, of
het mogelijk was, dat genoemde
twee instanties later nog een andere
instantie konden laten deelnemen
aan ddt gemeenschappelijk centrum.
De voorzitter antwoordde hierop
ontkennend. De gemeentesecretaris,
de heer De Visser, deelde mede, dat
de mogelijkheid tot toetreding be
stond voor de Vrijzinnig Hervorm-
Boerderij Haas wijk
Het raadsbesluit tot aankoop van
de boerderij Haaswij k is dd. 10 april
1963 door G. S. goedgekeurd waarbij
bepaald was, dat de overdracht zou
plaatsvinden binnen één maand na
datum van de goedkeuring.
De toestemming tot overdracht,
welke de grondkamer moet geven,
is nog niet verkregen, waardoor het
een en ander is vertraagd. Naar ach
teraf is gèbleken, was bij de onder
handelingen overeengekomen dat
indien het transport niet binnen één
maand na de goedkeuring zou kun
nen plaats vinden over de koopsom
een rente van 5 procent zou worden
vergoed. Akkoord, zei de raad op het
voorstel van b. en w., deze bepaling
alsnog in het raadsbesluit op te ne
men.
Waterleiding
Men zal medewerking verlenen
voor de aansluiting aan de waterlei
ding van de boerderij Broekweg nr.
5. Mevrouw Smits-Witvliet (WD)
vroeg of de aanleg niet gesubsidieerd
kon worden door de Provincie. Deze
houdt zich op met de aanleg van
waterleiding in de afgelegen of on
derontwikkelde gebieden; zo ver
klaarde zij, hetgeen enige hilariteit
verwekte.
Vrijwillige brandweer
De beloningen van de vrijwillige
brandweer zullen worden verhoogd.
De mate der verhoging bracht de
heer Brouwer (PC) in het geweer.
Het was hem opgevallen, dat een
brandmeester le klasse een verho
ging werd toegemeten van 100 gul
den, terwijl daarentegen een adspi-
rant brandwacht 10 gulden erbij
krijgt. Ddt ter stimulering van de
dienst bij de brandweer. De heer
Brouwer zag in deze stimulans geen
stimulering zoals hij het uitdrukte.
Zijn voorstel was alle vergoedingen
met 50 gulden te verhogen: „dan sti
muleer je iedereen".
De heer Van der Voort (KVP)
verklaarde respect te hebben voor
de vrijwillige brandweer. Hij zag
liever een procentuele verhoging.
De voorzitter zag hier echter een
scheef trekken van de verhoudingen.
De heer Brouwer werd niet van zijn
standpunt afgebracht. „Wij hebben
meer soldaten nodig dan generaals,
de soldij zal dus verhoogd moeten
worden!" De heer Kaptein stelde
voor de bovenste categorie van de
vrijwilige brandweer uit te sluiten
voor verdere verhoging. De voorzit
ter voelde hier wel iets voor. De heer
Bergmeyer (KVP) vond het niet
juist om met bedragen te goochelen;
hjj zag liever dat men het voorstel
aanhield; hij stelde voor het te laten
zoals het was en bij de behandeling
van de begroting met een herziening
te komen. Ten slotte werd het voor
stel gewijzigd met dien verstande
dat de onderbrandmeester, de hoofd
brandwacht, de brandwacht le klas
se, de brandwacht 2e klasse en de
adspirant brandwacht een verhoging
van vergoeding krijgen van 30 gul
den. De nieuwe bedragen zijn dus
respectievelijk 105, 100, 95, 85 en 80
gulden per jaar. Een suksesje voor
de heer Brouwer dus.
De onderbrandmeester zal tevens
zijn uurvergoeding behouden, het
geen niet het geval is met de twee
hoogstgenoemde rangen. Deze zijn
verhoogd (voor de brandmeester le
klasse) van 250 tot 300 gulden en
(voor de brandmeester) van 100 tot
200 gulden.
Grond
IDe Amsterdamse Aannemingsmij.
N.V. heeft de gemeente een aanbod
gedaan voor de levering van klei
grond en teelaarde ten behoeve van
de ophoging van terreinen, gelegen
bij het in uitvoering zijnde uitbrei
dingsplan Oegstgeest Noord-Oost.
De prjjs bedraagt 3,95 per m3. De
oppervlakte van de bouwgrond is
43.090 m2, waarvoor 50.000 m3 grond
nodig is. De raad ging op het voor
stel tot aankoop in en verleende een
krediet van 290.000 gulden. Met de
grond zullen verschillende nog niet
verkochte bouwterreinen opgehoogd
worden. (Dit werk is inmiddels aan
gevangen). De grondprijs zal uiter
aard omhoog gaan zo verklaarde de
voorzitter, doch er staat tegenover dat
een koper niet zelf meer behoeft op
te hogen, hetgeen voor hem zekere
voordelen met zich medebrengt. De
heer van Nieuwkoop (PC) vroeg of
het ophogen van de bouwgrond nu
wel noodzakelijk was. De voorzitter
verklaarde hierop dat het niet ge
wenst is dat op deze, door wegen
omsloten percelen, straks waterop
pervlakten ontstaan.
Voor de vernieuwing van de gas
kachels in de Koningin Julianaschool
werd een krediet verleend van 12.500
gulden. „Kunnen wij niet beter
wachten met de aanschaf van de
nieuwe kachels tot er aardgas is, „in
formeerde mevrouw Smits-Witvliet
(WD). „De toestand is onhoudbaar"
antwoordde de voorzitter. De heer
Van der Voort (KVP) vond het ei
genaardig dat men nu pas met het
voorstel kwam, vlak tegen het win
terseizoen, terwijl de kachels al
maanden geleden zijn afgekeurd. „De
kachels zijn al besteld", deelde de
voorzitter mede, „zodra de goedkeu
ring van GS binnen is zullen wij ac
tie nemen". Ook de Gevers-Deutz-
school zit met verwarmingsperikelen.
Zij vraagt medewerking tot de de
aanschaf van een oliestookinstalla-
tie. De raad zegde toe deze medewer
king te zulen verlenen. In een vol
gende raadsvergadering zullen B. en
W. het benodigde krediet voorstellen.
TELEVISIE OP SCHOOL
Men ging akkoord met het verzoek
van het bestuur van de v.g.l.o. school
Duinzicht en het bestuur van de
Groen van Prinstererschool mede
werking te verlenen voor de aan
schaffing van een televisietoestel.
Dit in verband met het komende ex
perimentele tijdvak van de school
televisie.
Bij informatie is gebleken dat over
het gehele land een speiding is nage
streefd naar richting en soort van
de scholen die aan het experiment
meedoen. Dat beide scholen tot het
bijzonder onderwijs behoren in de
gemeente Oegstgeest, is puur toeval
lig.
De heer Van Uithoven vroeg of
het kijkgeld in het straks voor te
stellen krediet wordt opgenomen. De
voorzitter verklaarde dat het kijk
geld komt te vallen onder de ex
ploitatiekosten. Doch hij was voorts
van mening, dat men bij dit experi
ment wel vrijstelling van kijkgeld
zal verkrijgen.
Nadat enkele compobildteitsbeslui-
ten waren goedgekeurd opende de
heer Kaptein de rondvraag. Hij
vroeg B. en W. of het mogelijk was
een pre-advies uit te brengen over
de stand van zaken bij de Ponnyclub.
De voorzitter zegde dit toe.
VERKEER
Door uitgebreide verkeersmaatre
gelen zijn er in de Kempenaerstraat
een bijzonder groot aantal verkeers
borden en borden met aanwijzingen
geplaatst. De heer Dunné (WD) had
aan situatiefoto aangetroffen in een
der Leidse dagbladen. Hij beval de
voorzitter deze foto ter bestudering
aan. De situatie in genoemde straat
is alleen begrijpelijk voor „super-
verkeersdesk undigen" aldus de heer
Dunné. Mevr. O. Samkalden (PvdA),
vond het niet zo „super" en merkte
op dat door de plaatsing van de bor
den het allemaal duidelijker was ge
worden.
Na een korte sohorsing van de
raadszitting werd (achter gesloten
deuren) een toelichting gegeven op
het nieuwe ontwerp van het uitbrei
dingsplan „Oegstgeest Noord 1963".
Na afloop van de behandeling van
ddt punt deelde de voorzitter mede
dat er nog geen besluit was genomen
en de onderhandelingen zullen wor
den voortgezet.
