S)e &2idóe(Sou/fccï/nt
Wederzijds belang om wederzijdse
vernietiging te vermijden", zegt Kennedy
Waarom niet samen naar de maan?
Zoon van Rusk
actief in de
rassenstrijd
Hakenkruisvlag op
Engels ministerie
polenTmj
VAN POKKEN
LONDEN NIET BEVREDIGD DOOR
VERKLARING VAN DJAKARTA
Franse
verzetsleider
gearresteerd
Gevaar voor Tito
in Braizilië?
ROKEN EN
LONGKANKER
Afrikanen verlieten
algemene vergadering toen
apartheid ter tafel kwam
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1963
53e JAARGANG No. II
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredakteur L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
SAMEN NAAR
DE MAAN
Telel. 20935 Red. 2001 S, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 3 3 8 3 9 (tussen 17.30 en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w., 2,80 p. mnd„ 8,25 p. kW., Franco p.p. f 8,75, Adv. 18 et p. mm., Telefoontjes 11.50
In zijn rede tot de algemene vergadering van de Verenigde
Naties heeft John F. Kennedy, de president van de Verenigde
Staten onder meer verklaard, dat er een pauze in de koude
oorlog is ontstaan en dat de V.S. en Sowjet-Unie deze pauze,
samen met hun bondgenoten, moeten benutten. Behalve de
overeenkomst a.g. de kernwapenen, kunnen nog meer over
eenkomsten worden bereikt, .overeenkomsten, die voort
vloeien uit ons wederzijds belang om een wederzijdse ver
nietiging te voorkomen".
De president stelde voor, dit op
indrukwekkende wijze tot uitdruk
king te brengen in een gezamen
lijke Amerikaans-Russische reis
naar de maan. Voor dit project zou
den de twee landen him ervaringen
in de ruimte en de resultaten van
hun onderzoekingen op dit gebied
moeten combineren.
De krachtmeting gaat voort al
dus Kennedy de krachtmeting
tussen hen die een monolitische we
reld nastreven en degenen die gelo
ven in verscheidenheid, maar zij
dient een krachtmeting in leider
schap te zijn instede van vernieti
ging, een krachtmeting in het be-
TOP
De rede van Kennedy was met
veel belangstelling tegemoet gezien,
vooral omdat donderdag de Russi
sche minister van buitenlandse za
ken, Gromiko, het voorstel had ge-
David Rusk, de 22-jarige zoon van de
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, heeft een functie aanvaardt bij
een organisatie in Washington, die
strijdt voor gelijke burgerrechten voor
blank en zwart.
David Rusk heeft deelgenomen aan
de mars op Wasnington, die de vorige
maand werd gehouden. Hij zei tegen
verslaggevers, dat deze mars van ne
gers en blanken hem heeft doen afzien
van een loopbaan bij buitenlandse za
ken.
In Londen ontdekten regeringsamb
tenaren vrijdag, dat op het Britse minis
terie van financiën een hakenkruisvlag
wapperde. Men had geen idee, hoe de
vlag daar was gekomen, maar binnen
een paar minuten was het nazi-em
bleem verwijderd.
De geneeskundige hoofdinspectie van
de volksgezondheid deelt mede, van de
wereldgezondheidsorganisatie bericht
hebben ontvangen dat Polen vrij van
pokken is verklaard. Alle maatregelen
ten aanzien van reizigers, komende uit
voormalig met pokken besmet gebied
in Polen, komen derhalve thans te ver
vallen.
daan in Moskou een topconferentie
te houden om maatregelen te be
spreken ter verlichting van de span
ning. De achttien landen die lid zijn
van de ontwapeningscommissie van
de VN, zouden daar „staatslieden op
het hoogste niveau" heen moeten
sturen.
Amerika keurt
apartheid af
Kennedy pleitte behalve voor ver
dere stappen in de richting van ont
wapening, voor het afschaffen van
rassendiscriminatie en discriminatie
van godsdienst in alle landen en her
nieuwde pogingen om de VN te ver
sterken als instrument van inter
nationale samenwerking.
„Amerika is tegen rassendiscrimi
natie, in welke vorm dan ook. In
Amerika zelf heerst deze nog, zij het
tegen de wens van het grootste deel
van het volk. Amerika keurt apart
heid af. Het is evenwel ook tegen
het streven van de negers in Afrika
om de blanken te verjagen. De rech
ten van de mens worden niet ge
ëerbiedigd waar een boeddhistische
priester uit zijn pagode wordt ver
jaagd, waar synagogen worden ge
sloten, aan de protestantse zending
beperkingen worden opgelegd, een
volle kerk wordt opgeblazen of een
kardinaal wordt verbannen".
VER. NATIES
Kennedy verklaarde dat de Vol
kerenorganisatie niet kan blijven be
staan wanneer zij niet verandert en
statisch blijft. Haar handvest moet
veranderd worden evenals haar ge
bruiken. De vrede, aldus Kennedy,
ligt niet alleen besloten in hand
vesten en conventies, maar ook in
de harten en geesten der mensen.
LOON NAAR
WERKEN
Terwijl onze regering de ge
hele loonpolitiek op de helling
zette en maatregelen beraam
de om met alle mogelijke mid
delen de woningnood te lijf te
gaan door opvoering van de
huizenproduktie, hebben de 3
vakbonden in de bouwnijver
heid bij voorbaat al verklaard,
dat zij de werkgevers hebben
voorgespeld de zwarte lonen
wit te maken en de gehele
bouw op zaterdag stil te leg
gen. In de collectieve arbeids
overeenkomsten moeten dus
de lonen belangrijk omhoog en
mag de mogelijkheid om op
zaterdag te werken in 1964 niet
worden gehandhaafd.
Elk redelijk denkend mens
zou zeggen: voor een beter
loon moet ook harder gewerkt
worden, of andersom: wie meer
presteert mag meer verdienen.
Het is eenvoudig absurd, nu
gebleken is dat wij aan 90.000
woningen per jaar nog veel te
kort komen om aan leniging
%'an de schrikbarende' achter
stand toe te komen, dat zowel
loonsverhoging als een vrije
dag worden verlangd, hetgeen
vanzelfsprekend slechts achter
uitgang van de produktie kan
betekenen.
Het zal beter zijn het Duitse
systeem in te voeren: een re
delijke beloning voor de nor
male werkuren, maar een flin
ke extra premie voor overwerk.
En dan de zaterdag als over
werk beschouwen. Dan zullen
vele bouwvakkers niet meer
talen naar een vrije zaterdag,
maar kunnen zij volgens de
c.a.o. een geheel wit loon ont
vangen èn hun medemensen
dienen. P. P.
Kinderbescherming
gaf niet thuis
De kinderbescherming heeft
na de oorlog de grote aandacht
gekregen, die haar toekomt.
Een nieuwe methodiek is inge
voerd; men heeft tientallen
centra laten verrijzen en oude
instellingen hebben een ver
frissende wind om haar muren
voelen waaien. Op de Rijks
begroting worden vele miljoe
nen uitgetrokken voor de be
scherming der jeugd. Daarom
is het zo teleurstellend, dat 't
machtig apparaat van de hui
dige kinderbescherming niet bij
machte bleek om onmiddellijk
de helpende hand te bieden in
het tragische Leidse geval van
het 17-jarige dakloze meisje.
Een onhoudbare toestand moest
voortduren omdat tot ieders
verbazing geen plaats was
in de tehuizen en instellingen
op dit terrein. De kinderrech
ter had reeds haar opname in
een instelling gevraagd enige
weken geleden; een onhoudba
re toestand bleef echter aan 't
Zwarte Pad, waar een minu-
cuul tentje stond, voortduren.
Een ernstige zieke kan altijd
wel in een ziekenhuis opgeno
men worden als de omstandig
heden dit eisen, dank zij het
feit, dat men enige ruimte voor
noodgevallen openlaat. Daarom
is het zo teleurstellend, dat
men bij morele rampen niet
thuis geeft. Inrichtingen blij
ken dan plotseling niet meer
over reserve te beschikken en
wat erger is: zij deelden de po
litie mede, dat zij in dit onder
havig geval geen plaats wilden
bieden.
Ook al is het geval Leiden
nu tot een „oplossing" gebracht,
nu de ouders in een huwelijk
toestemming hebben gegeven,
het tragisch gebeuren van Leid
se Zwarte Pad moet een goede
les voor allen die het aangaat
geweest zijn.
GASMASKERS
VOOR!
De bromfiets is niet alleen
een gevaar op de weg als er te
jonge of te oude mensen op
onverantwoorde wijze mee rij
den zonder verkeersregels in
acht te nemen of alle verkeers
regels te kennen, ze blijken
niet slechts hinderlijk speelgoed
te zijn voor lieden, die er bij
voorkeur zo hard mogelijk op
rijden en mee snijden, ze ver
oorzaken behalve deze over
last, schrik en ongelukken ook
nog een behoorlijke vergifti
ging van onze atmosfeer.
Blijkens opmetingen van de
Rotterdamse politie, uitgevoerd
door dr. H. de Graaf van de
Keuringsdienst voor Waren,
zijn de bromfietsen de belang
rijkste verspreiders van giftige
dampen. Vooral bij de groep
jes jongelui, die met de brom
fiets aan de hand de motoren
laten ronken, vormen zich gro
te concentraties van kooldioxy-
de (C02) en het tetra-aethyl-
lood, dat voor het menselijk
gestel zo mogelijk nog scha
delijker is.
Het is zaak, dit onderzoek op
veel groter schaal ter hand te
nemen en zo snel mogelijk
maatregelen te nemen ter voor
koming van massa-vergiftiging
door de uitlaatgassen van mo
torvoertuigen. Wellicht kunnen
filters precies als knalpotten
verplicht worden gesteld in de
uitlaat. Dat is beter, dan al
leen nog maar met gasmaskers
aan het verkeer te kunnen
deelnemen om daarbij in het
leven te blijven. P.P.
Het Amerikaanse leger heeft nieuwe M 60 tanks in gezet voor de verdediging van West-Berlijn. De Ber-
lijnse burgers mogen de pantservoertuigen ook van binnen bekijken, zoals op de foto te zien.
DE BRITSE ONDERNEMINGEN IN INDONESIË
Volgens kringen van de Parljse politie
is Jean Bichon, die de leider zou zijn
van de nationale verzetsraad gearres
teerd. Behalve Bichon zouden nog elf
anderen gedurende de afgelopen twee
weken zijn aangehouden. De resultaten
van de ondervraging van deze perso
nen wijzen erop, dat zij opnieuw wil
den proberen president De Gaulle te
vermoorden.
Lajos Marton, die reeds eerder werd
gearresteerd, zou de lijfwacht van Bi
chon zijn. Marton heeft deelgenomen
aan de aanslag op de Franse president
van augustus 1962 en is bij verstek ter
dood veroordeeld.
De veiligheidsmaatregelen, die bij
het bezoek van president Tito aan
Brazilië genomen worden, zijn ver
scherpt nadat bekend was geworden
dat een Spanjaard uit Europa naar
Brazilië is vertrokken met het doel
de Zuidslavische president te ver
moorden.
Tito staat al onder bescherming
van een 1.500 man sterke politie
macht plus nog andere eenheden.
Volgens een lid van de Braziliaan
se veiligheidsdienst beschikt men over
foto's en volledige bijzonderheden
omtrent de Spanjaard.
Deze is echter nog niet in Brazi
lië gesignaleerd.
President Tito zal na zijn bezoek
aan Brazilië ook Chili, Bolivia en
Mexico bezoeken. In elk van deze
landen blijft hij ongeveer een week.
Dan gaat hij naar Washington, waar
hij op 17 oktober een informeel ge
sprek met president Kennedy zal
voeren. De Zuidslavische president
zal vervolgens de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties bijwo
nen.
Het probleem van de tongkanker
neemt zulke vormen aan, dat een Eu
ropese conferentie van deskundigen
nodig is om internationale middelen te
beramen ter bestrijding van dit kwaad.
Zo heeft de raadgevende vergadering
van de Raad van Europa vrijdag ver
klaard.
De sociale commissie van de assem
blee heeft een vergelijking gemaakt
van nationale statistieken, waaruit
blijkt, dat er in alle landen meer man
nen dan vrouwen aan longkanker over
lijden en dat het gevaar van deze ziekte
groter is in de steden dan op het platte
land. In tegenstelling tot de algemene
opvatting schijnen uitlaatgassen in de
steden geen oorzaken van longkanker
te zijn, doch het verband tussen roken
en de gevreesde ziekte is duidelijk al
dus de bevindingen van de sociale com
missie.
De Britse regering is niet geheel
voldaan met de door de Indonesi
sche regering gegeven uiteenzetting
van haar houding ten opzichte van
de Britse ondernemingen in Indone
sië, zo is vrijdagmiddag te Londen
uit gezaghebbende bron vernomen.
De Indonesische ambassadeur in
Londen, Diah, heeft Lord Home vrij
dag een boodschap van zijn rege
ring overhandigd over de maatrege
len die deze getfömen heeft naar
aanleiding van de overname van 'n
aantal ondernemingen en fabrieken
door linkse vakbonden. Deze bood
schap zou in grote trekken overeen
komen met de inhoud van een vrij
dag in Djakarta gepubliceerd de
creet. Volgens genoemde bron bevat
de boodschap enkele punten, die
aanleiding zouden kunnen geven tot
moeilijkheden.
In Londen verwacht men zeer
binnenkort een rapport van de Brit
se ambassadeur in Djakarta, Gil
christ, die vrijdagmorgen een onder
houd heeft gehad met dr. Leimena.
die tijdens het verblijf van Soeban-
drio in New York als waarnemend
minister van buitenlandse zaken op
treedt. Het decreet, dat vrijdag in
de Indonesische hoofdstad werd ge
publiceerd, heeft de Britse regering
niet erg gerustgesteld. De Indone
sische autoriteiten zullen, zo staat
daarin, de zorg op zich nemen voor
de Britse bedrijven en fabrieken, die
deze week door linkse Indonesische
vakbonden zijn overgenomen. Naar
de Indonesische ambassadeur in Lon
den na zijn onderhoud met Lord
Home meedeelde, zal later over te
ruggave van deze bedrijven aan de
eigenaars worden gesproken.
Voorlopig zullen zij onder „be
scherming" blijven van de autoritei
ten, opdat de produktie normaal kan
doorgaan. In gezaghebbende kringen
vreest men, dat deze „bescherming"
wel eens van lange duur kan zijn en
uit zal draaien op verkapte onteige
ning.
AFGERANSELD
Indonesische polltie-offlcieren heb
ben vrijdag twee Indonesische be
dienden afgeranseld, die hielpen de
Britse vlag op het ambassadegebouw
te hijsen. De vlag was tijdens de
ongeregeldheden door demonstran
ten vervangen door de Indonesische
vlag.
Ambassadeur Gilchrist, die bij het
ministerie van buitenlandse zaken
klaagde, kreeg de verzekering dat
de politiemannen zouden worden
vervangen. Ook werd gezegd dat In
donesiërs het hijsen van de Britse
vlag niet zouden beletten, maar toen
de ambassadeur en zijn staf de beide
bedienden gingen helpen, haalde ie
mand de vlag weer neer.
Volgens Britse zakenlieden wer
den bij de ongeregeldheden van
woensdag 28 huizen van Britse maat
schappijen in brand gestoken, be
schadigd of geplunderd. Ook zeiden
zij, dat vier Britse firma's (Dunlop,
Ocean Insurance, Harrison en Cros-
field en Watties) door vakbondsle
den waren overgenomen.
De oliemaatschappij Shell in Lon
den heeft bekend gemaakt, dat haar
raffinaderij te Pladjoe (Sumatra),
die woensdag door vakbondsleden
was overgenomen, weer is terugge
geven.
De Britse minister van koloniën,
Duncan Sandys, heeft vrijdag in
Londen gezegd dat de Britten er
rekening mee moeten houden dat er
nog meer betogingen zullen worden
gehouden. Er zal druk worden uit-
MASSA-DEMONSTRATIE IN V.N.
Vrijdagmiddag gaven de Afrikaan
se afgevaardigden in de algemene
vergadering van de Verenigde Naties
door van hun zetels op te staan en
weg te lopen het sein voor een mas
sale uittocht zoals nog nooit in de
geschiedenis van de VN. is voorge
komen. Dit gebeurde uit protest te
gen het feit dat het de Zuidafrikaan-
se afgevaardigde werd toegestaan,
enkele woorden ter verdediging van
de apartheid te spreken. Al eerder
was de bijeenkomst bij wijze van
protestdemonstratie voor twintig mi
nuten verdaagd hetgeen ook nog
nooit was voorgekomen omdat
een voorstel van Algerië dienaan
gaande de goedkeuring kreeg van 'n
meerderheid in de algemene verga
dering. Deze verdaging was, naar de
Algerijnse afgevaardigde Chanderli
zei, een „symbolische demonstratie"
tegen de apartheidspolitiek.
De leider van de Zuidafrikaanse
delegatie, Gerhard Jooste, stond op
het spreekgestoelte klaar om zich te
keren tegen het plaatsen van een
agendapunt over de apartheid, toen
de Algerijnse afgevaardigde voorstel
de de vergadering twintig minuten
te verdagen. Het voorstel werd met
68 tegen 17 stemmen bij 22 onthou
dingen aangenomen. Tegen verda
ging stemden o.m. de Ver. Staten,
Groot-Brittannië, Frankrijk, Neder
land, BeLgië, Luxemburg, Portugal.
Zuid-Afrika, Ierland. Noorwegen en
Finland. Tot de landen die zich van
stemming onthielden behoorden De
nemarken, Italië, Oostenrijk, Spanje
en Zweden.
Bij de hervatting werd aan Jooste
toegestaan de bezwaren van zijn re
gering tegen behandeling van het
apartheidsvraagstuk in te brengen,
waarna de Afrikaanse afgevaardig
den de vergadering verlieten.
ZOEKT U een
Gero-cassette
van /40.— of ƒ400.—
v. d. WATER,
Haarlemmerstr. 207 heeft het
De Gero-apecialist
geoefend en ongetwijfeld zullen er
invallen aan de grens tussen Indo
nesië en de federatie Maleisië plaats
hebben. Dit zei Sandys na zijn te
rugkeer uit Singapore, waar hij de
plechtigheden bij de stichting van
de federatie heeft bijgewoond.
Premier Rachman, van Maleisië,
heeft geëist dat Indonesië en de Phi-
lippijnen hun diplomatieke betrek
kingen met Maleisië normaliseren
en daartoe het initiatief nemen.
Voorts eiste hij terugtrekking van
de Indonesische troepen bij de gren
zen.
Of wij alle dansen kennen?
Wel, de vuurdans van de Pata-
goniërs, enige merkwaardige
hurkdansjes van de Afrikaanse
pygmeeën en de wat verouder
de begrafenisdans van Tibet
hebben wij nog niet onder de
knie. Maar overigens zijn wij
uitmuntend op de hoogte. En
als het gaat om het „Wereld-
dansprogramma" voor jonge
mensen van 1963 en 1964, dan
kunt u maar het beste nu in
schrijven voor een heerli'k win
terseizoen bii dansschool Evert
Castelein, Boerhaavelaan 13,
Leiden. Telefoon 5 20 54.
(Advertentie)
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Overwegend droog
Boven West Europa zijn de lucht-
drukverschillen verder afgenomen
en komen thans in een zeer groot ge
bied slechts zwakke winden voor In
dit gebied is de lucht tamelijk voch
tig en is veel bewolking aanwezig
maar noemenswaardige regen valt er
niet.
Wel komt hier en daar mist voor
of wat lichte motregen. Een oud van
het Alpengebied afkomstig storings-
gebied veroorzaakte in de nacht van
vrijdag op zaterdag nog onweersbui
en in Noordduitsland en het zuiden
van Denemarken, maar de activiteit
ervan neemt af. Verwacht mag wor
den dat de toestand met rustig weer
het weekeinde blijft voortduren,
waarbij er in het algemeen veel be
wolking zal zijn met voornamelijk in
de nacht en ochtend plaatselijk ook
mist en slechts enkele verspreide op
klaringen. In het temperatuurverloop
komt weinig verandering.
ZON- EN' MAANSTANDEN
22 Sept.: zon op 06.24, onder 18.41;
maan op 11.02, onder 20.47.
23 Sept.: zop op 06.26, onder 18.39;
maain op 12.08, onder 21.12.
Hoogivater standen
22 Sept.: vjn. 5.33; n.m. 17.48.
23 Sept.: v.m. 6.02; n.m. 18.17.
KORRELTJE
Eigenliefde is de grootste van alle
(Advertentie) vleiers. (La Rochefoucauld)
