„Ik leefde als een
zwarte hond
Blanke zet zijn leven op het
spel door negers te ontvangen
Grote meerderheid der blanken
zwijgtbang voor represailles
J. H. Griffin
(SLOT)
Toen ik met de bus in Hattiesburg aankwam
werd ik in bescherming genomen door een
soort geheime negerorganisatie en ik werd
van de ene naar de andere „vriend" gestuurd.
Zo kreeg ik onderdak in de Mobilestraat. Bij
het afscheidnemen van Bill verzekerde deze
me, dat hij wel te weten zou komen, waar ik
woonde en vanaf de volgende dag zou hij voor
mijn veiligheid instaan. Weer was ik stomver
baasd te zien, hoe een vreemde zich om mijn
lot bekommerde
Toen ik een half uurtje later door de Mobile
straat wandelde, reed een auto in volle vaart
rakelings langs me heen. Ze zat vol jonge en
minder jonge blanken, die me allerlei verwen
singen toeriepen. Een rotte sinaasappel vloog
langs mijn oren en petste tegen een muur
uiteen
Ik werd bang en angstig. Met een angst,
bovendien gevoed door de opvallende vriende
lijkheid en de bezorgdheid van de negervrien
den. De toestand moest hier wel verschrikke
lijk zijn voor de negers, dat ze mij zo in be
scherming namen Een van mijn nieuwe
vrienden raadde me zelfs aan niet zo maar
voor de pret uit wandelen te gaan maar me
slechts op straat te begeven als het werkelijk
nodig was
Als de negers achter mjjn ware identiteit kwamen, zouden ze mij niet eens
de tyd laten iets uit te leggen. Ze zouden my als een spion beschouwen, door
de blanken betaald om achter hnn geheime organisatie te komen. Ik voelde
me dan ook allesbehalve op m|jn gemak en zocht myn toevlucht in een
milkbar. Ik sprong verschrikt op, toen ik de baas recht op ine at zag komen.
Hy vroeg me of ik meneer Griffin was. Ik zei hem van ja en hy antwoordde,
dat hy een kamer voor me had gereserveerd. Ik kon die betrekken, zodra
ik dat wenste. Weer stond Ik verbaasd over die uitstekende clandestiene
organisatie van de negers. Op weg naar myn kamer werd ik voortdurend
uitgefloten. Dit een naburige bar klonk een blues Ik sloot me op in mijn
kamer. Men had m|j gezegd, dat ik er veilig zou zyn. De leiders van de
geheime negerorganisatie zouden enkele wachten opstellen. Die zouden me
waarschuwen ingeval er iets tegen mij ondernomen zou worden. Maar het
kon me allemaal niets meer schelen
Moe plofte ik ln myn bed. Mijn
zenuwen waren tot het uiterste ge
spannen. Ik voelde mij ln groot ge
vaar. Ik zocht in mijn geheugen
naar de namen van enkele blanken,
die ik in de Staat Mississippi moest
kennen. Ik vond er drie. Zij alleen
zouden me kunnen helpen. Maar of
ze het zouden doen?
Het waren alle drie journalisten.
Geen van hen was direct voorstan
der van volkomen gelijkheid tussen
negers en blanken. Maar ze hadden
toch de moed gehad om een al vrij
gevaarlijk standpunt te verdedigen.
Ik ging mijn kamer uit en zocht
een telefooncel Ik draaide het num
mer van een van mijn bekenden,
Peter D. Hij was niet thuis maar ik
legde mijn geval uit aan zijn vrouw.
Ik wil u geen moeilijkheden bezor
gen, zei ik haar nog. Ik ben bang
voor mezelf maar als Peter of u ge
vaar zouden lopen door mij te helpen,
meng u dan niet in deze zaak
Ze weigerde om op deze waarschu
wing ln te faan.
Ik zal Peter waarschuwen. Hij zal
u hier brengen zonder dat iemand het
merkt. Wacht aan de deur van de
bar, waar u naast woont. Hij zal u
in het voorbijrijden oppikken.
Enkele minuten later kwam de
ze moedige vriend al in volle vaart
aangereden. De deur had hij al
opengedaan. Ik sprong in de auto.
Eenmaal naast hem gezeten, voel
de ik me zeer onprettig. Ik was
gewend om te handelen en te den
ken als een neger en ik had de in
druk, dat ik iets zeer strafbaars
deed
Zyn vrouw stond hem b\j de gara
ge op to wachten. Een verschrikke
lijke waarheid drong toen tot my
door: in het atoomtydperk zet ®®n
blanke in de Staat Mississippi zijn
leven op het spel door een neger
thuis te ontvangen
Zelfs In ae villa van myn vrienden
was ik niet op mijn gemak. Toen ik
naar de badkamer ging om me wat
op te frissen, zocht ik automatisch
naar het bordje „alleen voor kleur
lingen".
Dezelfde nacht voerde Peter me
naar New Orleans terug. Vandaar
vèftrok ik naa.r eén andere streek
van de Staat Mississippi. Van Biloxl
af lifte ik om Mobile in Alabama te
bereiken. Ik vroeg me af, Welke blan
ken het 2ouden wagen om een neger
mee te nemen.
Verschillende kilometers moest ik
te voet afleggen, voordat ik door
een auto werd opgepikt.
De chauffeur was een galante jonge
man met rood haar. Hg was geboren
In Massachusetts en voelde niets
voor de „zuidelijke opvattingen".
WE JAGEN JULLIE
HET LAND UIT
In Alabama moest ik hetzelfde
vaststellen als in New Orleans: om
iets te eten of te drinken moet een
neger soms kilometers ver lopen...
In Mobile kon ik geen werk vinden.
Een ploegbaas op eer plantage vroeg
me wat ik kon. Ik somde een reeks
beroepen op, waarin ik inderdaad wel
het een en ander afwist. Ze vielen
min of meer ondér het domein „spe
cialisatie"
Nee, zei hy koel. Dat soort werk
zal u hier niet vli. .en. Zyn stem
klonk niet vijandig. Eerder onper
soonlijk. Ik bleef aandringen:
Maar als lk u gespecialiseerde ar
beid kan leveren voor een salaris,
ver onder dat van een blanke?
Zelfs dat niet. Jullie zyn hier niet
gewenst. Begrijpt u me?
Ja, ik begin het een beetje te be
grijpen...
Geleidelijk aan ontnemen we de ne
gers de beste plaatsjes op de plan
tage. Het gaat langzaam, maar ze
ker. Binnenkort zullen de zwarten in
Alabama nog slechts jobs vinden, die
geen enkele blanke meer wenst te
doen.
Hoe moeten wij dan leven? vroeg
ik voorzichtig.
Dat moeten jullie weten.
Hy keek me recht in de ogen met
een tikje sympathie. Net of hij het
jammer vond op één mens een maat
regel te moeten toepassen, die voor
een heel ras bestemd was.
VVy blanken zetten alles op alles
om de negers hier weg te krygen.
He>t enige middel om hen uit onze
bars en onze scholen te weren is
hen het leven hier onmogelijk te
maken. Ze moeten weg voordat ze
van hogerhand gesteund worden en
zelfs wettelyk gelijkgesteld wor
den Het was een wrede, af
schuwelijke opvatting maar hij had
het. me koel, zakelijk en zonder ha-
tel tfkheld meegedeeld.
OP BEZOEK BW NEGERDOMINEE
'a Middags maakte ik een wande
ling door de straten van Mobile.
Al spoedig maakte ik kennis met
een oude neger. Hy was dominee van
een klein kerkje en hij vroeg me te
gast. In zyn huis bewoonde hg twee
kamers aan de straatkant. De andere
kamers werden bewoond door zijn
getrouwde dochters.
Hij had ook twee zonen. Een ervan
studeerde rechten m het noorden.
Als ik tien jaar geleden voorzien
had, wat er hier zou gebeuren, dan
zou ik hier weggegaan zijn, zei hg.
Maar nu ben ik te oud en bovendien
heb ik hier mijn dochters en mijn
kleinkinderen nog.
Komen uw zonen nooit terug?
Ja Als ik begraven wordt
Het is verschrikkelijk om dit te zeg
gen maar het Is nu eenmaal zo. Als
wy, negers, onze kinderen iets willen
laten leren, móeten wè ze ver weg
sturen., Zo liggen de meeste neger
families uit elkaar. Schande!
Vervolgens spraken wij over de
blanken:
Natuurlijk, ze zyn evenals wij kin
deren van Gód maar ze gedragen
zich er niet naar. God zegt, dat wij
moeten liefhébben, zonder „maar",
zonder „als"... Trouwens als wij
hen zouden haten, zouden wij ons
tót hen veirl- gen. Dat zou hun
gróótste overwinning zijn.
Toch zyn Jullie niet van plan om
hen hun gang te laten gaan?
Natuurlyk niet. Maar wij moeten
onze rechten als gentlemen verdedi
gen. Voor hen Is het tenslotte ook
niet gemakkeiyk om van denkwijze
te veranderen. Wy moeten een bly-
vende druk uitoefenen om onze rech
ten terug te krygen. We mogen niet
met ons laten spelen. Dat is niet zo
gemakkeiyk, meneer Gclffin!
Hier in het zuiden zit het vol met
negers a la „Oom Tom", die niet de
noodzakelijkheid van een verbetering
van hun positie inzien en ons voor
twee dollar zouden verkopen. Voor
hen is het een hopeloze zaak. Maar
wy moeten vechten voor onze kinde
ren... Met veel spyt verliet ik het
huis van de neger-dominee.
GEVAARLIJKE LIFT
Ik lifte verder naar de moeras
streek, die tussen Mobile en Mont
gomery ligt. De weg was zeer een
zaam. Ik moest verschillende kilo
meters lopen voordat een auto stil
hield. Het was a®11 vrachtwagen, be
stuurd door een blanke, een grote,
stevige kerel. Hy gaf me een teken,
dat ik kon instappen. Maar opeens
ontdekte lk een jachtgeweer aan zijn
linkerknie. Ik aarzelde- lk wist, dat
sommige blanken er een sport op na;
hielden: „negerjacht"...
Stap in! riep de man lachend. Die
paffer is bestemd voor meer eetbaar
wild.
Onder het rijden stelde hij me vragen
die blijkgaven van een volkomen ge
mis aan respect voor de negers.
Bent u getrouwd?
Ja, meneer...
Is uw vrouw al eens met een blan
ke uit geweest?
Ik antwoordde hem iets onverstaan
baars, in de hoop, dat hg over iets
anders zou beginnen. Maar de man
ging door en vertelde mij in bijzon-
derheden, hoezeer de blanken in deze
streek op negermeisjes uit waren.
De weg was eindeloos lang. De chauf
feur wees me op de uitgestrekte moe
rassen:
Hier zou je een neger kunnen do
den en in het moeras kunnen wer
pen, Geen haan zou er naai' kraaien...
Dat was me teveel. Ik bedankte de
man en vroeg hem of ik kon uitstap
pen. Schaterend stopte hy. Ik stapte
uit maar hield me zo, dat ik dadelijk
achter de wagen dekking kon zoeken
als hy het in zijn hoofd zou halen om
te schieten. Hy deed het niet en stel
de zich tevreden met een sadistisch
gelach. Ik begreep het pas later: ik
was nu verplicht hier de nacht door
te brengen... op een weg, waar het
's nachts krioelde "an slangen en
alligators.
EINDELIJK WAT TE ETEN
Ik had honger en dorst en dat
kwelde me verschrikkelijk maar het
moet ongeveer half tien zijn geweest
toen ik in de verte een lichtje zag.
Dolbly versnelde ik myn pas. Na een
minuut of tien Wist ik wat het was:
een benzinestation.
In een klein kamertje zag ik een al
bejaard echtpaar (blanken) zdtten.
Tegen de muren stonden kasten en
drank- en sigarettenautomaten. Zo
wel de man als de vrouw zagen er
vriendeiyk uit. Ik hoopte er iets te
kunnen kopen om te eten en te drin
ken.
De vrouw zag me het eerst en ze
kwam naar buiten. Toen de deur
openging, sloeg een wolk aangena
me warmte me tegen.
Ik groette hoffelijk en vroeg:
Mevrouw, ik ben op weg naar
Montgomery. Ik heb gelift... en ze
hebben me midden op de weg afgezet
Nu kan ik geen auto meer vinden.
Ik zou Iets willen kopen om te eten
en te drinken...
Ze keek me wantrouwend aan.
We sluiten, sprak ze koel.
Och, neem me niet kwalijk. Laat
me toch iets kopen. Ik heb sinds
gisteren niets meer gegeten of ge
dronken.
Ik zag hoe de vrouw tegen haar el-
gen goede hart streed. Ze had willen
weigeren maar ze kon het niet. Ze
voelde de koude van de nacht...
Zelfs dieren zou men nu geen eten
geweigerd hebben. Ik keek eens door
het raam. De man zat gebogen voor
een kleine radio.
Goed. Zeg, wat u wenst.
Ik kocht sinaasappelsap en een pakje
sandwiches. De atmosfeer was zo
gastvry, dat ik naar buiten ging om
de fles uit te drinken. Daarna kwam
ik terug om het flesje af te geven
en een 'weede fles uit de automaat
te nemen. Voorts kocht ik nog een
koek, een broodje en vyf repen cho
colade. Ik stopte deze aankopen in
mijn koffer en vertrok. Heel in de
verte hoorde ik toen het geronk van
een motor. E~en later zag ik vaag
het licht van twee koplampen. Ik
wachtte en stelde me midden op de
weg op. Toen de wagen dicht genoeg
genaderd was, begon ik met beide
armen te zwaaien. Het was weer een
vrachtwagen, en - gélukkig - be
stuurd door een neger.
Ik zette hem in het kort mijn toe
stand uiteen. Dadelyk liet d® man
mij instappen. Hy vertelde me, dat
hij in een bos woonde, dat öiot zo
heel veel verder tussen de moerassen
lag.
Een recreatiecentrum aan het
meer, alleen toegankelijk voor blan
ken. Deze foto werd genomeh nabij
Holly Springs in de staat Missis
sippiwaar de verhouding tussen
blank en gekte ird nog veel scher
per is, dan b.v. in Alabama. „Geert
Ik heb zes kinderen en slechts twee
kamers. Ik kan u geen bed aanbie
den maar nietttemin bent u welkom.
Ik antwoordde, dat ik al heel big
zou zyn als ik op de grond mocht
slapen.
We reden van de weg af een bos in.
De man vertelde me, dat hij hout
hakker was en nooit genoeg verdien
de om zijn schulden te betalen. Elke
keer als hg zyn cheque op de zagery
wilde innen, beweerde men. dat hg
meer geld betalen moest dan hy te
ontvangen had. Dat was een politiek
van de blanken waarover ik geduren
de myn reis al dikwijls had horen
spreken. Door de negers zo in de
I IMIil I I I lilt! - I - I IMUTIII i eU 8
door
in«SM i sMi mu il»I I III II*I Il'l11>
schulden te steken - huur, gebruik
van machines enz. - probeerden ze
een voorwendsel te vinden om hen
nooit t® betalen.
Waarvan de negers dan moesten le
ven, dat vroegen zij zich niet af. De
wagen hobbelde nu over een bijna
onbegaanbare weg. Eindelijk stopten
wy by een armoedige houten, hut.
De vrouw van de houthakker kwam
naar buiten om haar man te verwel
komen. In het zwakke carbidlicht
zag ik ook de kinderen, die hadden
mogen opblijven om op vader te wach
ten. Mijn nieuwe vriend stelde my
voor. Zyn vrouw was erg in de war,
dat ze me niets fatsoenlijks kon aan
bieden. De kinderen sprongen van
blijdschap in het rond. Voor hen was
dit onverwachte bezoek een waar
feest.
Het avondeten werd opgediend. Het
bestond uit gele tuinbonen in water
gekookt. Voor de kleinste maakte de
moeder de tuinbonen fyn ln een busje
melk. Na het eten haalde ik de cho
coladerepen uit myn koffer. Ik had
gewild, dat de vrouw van het ben
zinestation had gezien, wat een
vreugde deze repen in dit arme ge
zin brachten. De kinderen konden
hun geluk eenvoudig niet op...
Ik wenste de man en de vrouw ge
luk met zo'n voorbeeldige familie.
kleurling zat het in zijn hoofd ha
len, ook maar een poging te doen
de staatsuniversiteit van Mississip-
pi te bezoeken (in Osford). Hij zal
he- niet overlevenf* zegt de jour
nalist van het plaatselijke blad in
Tuscaloosa.
De vrouw antwoordde me, dat ze
haar kinderen beschouwde als een
voortdurende zegen. „Onze kinderen
zyn allen goed gezond. We mogen
dankbaar zyn. Zoveel mensen hebben
blinde of ongelukkige kinderen. Wij
zijn de Heer zeer erkentelyk..."
Een uurtje later ging ik mét de
kleren aan op een strozak liggen,
die ze voor my bg de keukendeur
hadden klaargelegd. De ouders trok
ken zich in hun kamer terug.
Ik dacht aan de blanke dames en
heren in Mobile, die heerlijk whisky
drinkend en sigaretten rokend in hun
brede fauteuils zaten. Ik zag de min
achting op hun gezichten.
Ik walgde van mijn blanke ras. Ik
zou willen, dat alle blanken by wijze
van antwoord hier eens een nacht
zouden kunner doorbrengen Ik dacht
ook aan de beperktheid, waarmee de
ze mensen hun kinderen konden op
voeden. Aan hun dankbaarheid, dat
ze geen enkel blind of ongelukkig
kind hadden. Aan de hartelijkheid,
waarmee zy hun schamel maal lieten
delen... Ik kon niet meer in slaap
komen.
Ik dacht aan mijn dochter Susie, die
morgen vyf jaar zou worden. In ge
dachten zag ik de taart met de vyf 1
kaarsjes en ik stelde me de feeste
lijke atmosfeer thuis voor. Mijn zo
nen ln hun zondagse "pak... Nee, op
dit ogenblik lagen ze allen natuur
lijk m hun heldere bedjes... In ver
warmde kamers...
Ik dacht weer aan de kinderen van
de houthakker. Aan de kusjes, die ze
me gaven co en ze ginger slapen, pre
cies zoals mijn kinderen doen. Ik zag
hun grote, onschuldige ogen, die nog
niet vermoeden, wat hen in deze ha
telijke wereld nog t® wachten staat,
dia vervloekte onre .htvaardigheid on
wetendheid en misère.
Ik gaf me er rekenschap van hoe
veel de mensheid had gefaald door
deze lieve kinderen te ontnemen, wat
myn blanke kinderen wel kregen. Ik
overdacht dit alles niet als een neger
of een blanke maar aJs een MENS.
Buiten de huidskleur zijn alle kinde
ren op de wereld hetzelfde. Maar
juist dat volkomen onbelangrijke ele
ment, de huidpigmentatie, maakte
hen tot een inferieur wezen
Handjevol
brullers en
dreigers
regeert
In Montgomery, de hoofdstad van Alabama, waar ik tenslotte na zoveel
avonturen aankwam, heerste een heel andere atmosfeer dan in Mibile. De
invloed van Martin Luther King Jr., een soort Gandhi, was hier duidelijk te
voelen. Een vrome weerstand, wars van alle geweld, vindt men er. Een neger,
die de voorschriften van King toepast, plaatst zich in een positie van waar
digheid. Hij zal zich in de gevangenis laten opsluiten, alle vernederingen
lydzaam ondergaan, maar in zijn hart nooit toegeven. Hy zal alle vervloe
kingen en verwensingen over zich heen laten gaan. Hy zal zich zelfs laten
slaan. En dit alles met één gedachte: door dit apostolaat zullen we het
Winnen en onze kinderen dit leed besparen t
Ik voelde, hoe de beidé rassen door deze onderlinge mentaliteit als twee
blokken beton tegenover elkaar stonden. De blanken hadden zozeer goed en
kwaad, recht en onrecht uit het oog verloren, dat ze zich hateiyk en onsym
pathiek maakten in htm eigen ogen. Wellicht klinkt het paradoxaal, maar juist
hier was de toestand zo verschrikkelyk geworden, dat de blanken zich terecht
moesten afvragen: wie zal het winnen?
De toestand in Montgomery was zo uitzonderlyk vreemd, zo met elektrici
teit geladen, dat ik besloot weer naar de blanken over te gaan om van deze
toestand een juister begrip te krygen. Ik stopte dus met mijn pigmentatie-
behandeling en verliet myn kamer slechts 's nachts. Weldra kreeg myn huid
weer een lichtere kleur waardoor ik van verafschuwd wezen weer een geëerd
staatsburger werd. Ik kon nu mijn studie over het rassenprobleem beter
uitwerken door de zaak ook eens als „blanke" te bekyken. Een week na myn
aankomst te Montgomery, verliet ik 's nachts myn kamer en begaf me naar
het stadsgedeelte. waar de blanken woonden.
Na zoveel dagen in een zwarte huid geleefd te hebben, viel het niet mee
om me weer aan te passen. In een bar mocht ik zo maar naast een blanke
klant aan dezelfde tafel gaan zitten. De klant groette my vriendelyk en het
dienstmeisje ook... alsof ik een „mens" was... en geen ding, geen „hond"
meer... Niemand zei tegen mij „Wat doe je hier, vuile neger. Maak dat je
wegkomt Je verpest hier de lucht!...
Mijn reis naar de andere zijde van de „kleurbarrière" is nu afgelopen.
De beroering, die mijn geschiedenis in de gehele wereld verwerkt heeft,
heeft my overigens wel wat verrast. Tenslotte betrof het niet meer dan een
simpele ervaring, die „een eerste klasse burger" ondervindt wanneer hy
eens een kykje neemt in de wereld van de „tweede klasse burgers!" Men
stelt mij natuurlyk vragen héél veel vragen. Men wil van me weten, waarom
ik dit allemaal gedaan heb. Myn antwoord kan echter kort zijn: ik heb het
gedaan opdat myn kinderen, uw kinderen, de kinderen van onze kinderen
leed wordt bespaard...
Ik heb het gedaan, omdat, wanneer men toestaat, dat een kleine tyran-
nieke minderheid de zwarte kinderen de meest elementaire mensenrechten
ontzegt, de mogelijkheid ook bestaat, dat ééns door diezelfde tyrannieke
kliek onze eigen kinderen onderdrukt zullen worden!
Men heeft my gevraagd aan welke kant ik sta. Men schijnt er dus van
overtuigd te zijn DAT je aan een bepaalde kant moet staan, hetzij de zijde
van de blanken, hetzy die van de negers. Myn antwoordik sta aan de kant
der mensheid!
Of ik vermenging van rassen voorsta? Vele mensen uit het zuiden van
Amerika hebben me dat verwyt toegeslingerd. Het is echter absurd want
rassenvermenging is niets anders dan een rookgordyn dat door allerlei
sinistere geesten wordt afgevuurd om de ware reden van het bedrijven van
allerlei onrechtvaardigheden tegenover de negers te camoufleren. Deze
negers wensen helemaal niet met de blanken vermengd te worden. Zy vragen
niets anders dan gewone burgers te zyn van Amerika, in het bezit van de
menseiyke rechten, die we allemaal hebben
Ik heb voorts geconstateerd, dat de blanke, die spreekt over vryheid,
over waarheid, over rechtvaardigheid en over onderling begrip en onderlinge
waardering door een kleine minderheid wordt aangevallen. De grote rest
blyft zwijgen, omdat men bang 19 voor represailles. Op deze wijze worden we
door een handjevol brullers en dreigers geregeerd in Amerika
Is er dan geen oplossing?
Natuurlyk! We hebben al die verbeten lieden duidelijk gemaakt, dat ze op
de verkeerde weg zijn en dat zelfs de meest knappe theologen in de Bijbel
geen justificatie vinden voor een rassendiscriminatie. Dat zou een land als
de Verenigde Staten naar buiten uiterst godsdienstig tot nadenken
moeten stemmen. Dan zouden we ln Amerika misschien komen waar we
willen zyn: onze staat grondvesten op een basis, die de stichters voor ogen
hebben gehad. Een algehele, wederzijdse veiligheid, die door het recht wordt
verzekerd en die door het gezonde verstand wordt geleid. We zouden in
Amerika vrijheid bereiken. Diezelfde vrijheid waar veel Amerikanen nu nog
zover vandaan zyn
BOBBY
de
SPORTHELD
