HUIBERS
BOEIENDE REPORTAGE VAN 50 JAREN
WERELDGESCHIEDENIS
PLANNEN VOOR BEBOUWING BIJ HET
LANGEVELDER SLAG LIGGEN KLAAR
WAARDIG EN COMPLEET PORTRET
VAN .MOEDER DES VADERLANDS"
Staten-generaal
gesloten
Woningfabriek
volgend jaar klaar
Negentien dagwinkels en groot restaurant
langs doorgang naar zee
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1963
DE LEIDSE COURANT
Ouder geworden, getekend door een
taaie strijd, keerf Wilhelmina na de
oorlog terug naar Nederland, waar
zij vanaf het balkon ontroerd een
hulde van haar volk in ontvangst
neemt.
helm van Duitsland, Troelstra, de
Japanse keizer, kortom, alles en
iedereen die in die jaren op politiek,
sociaal of economisch vlak geschie
denis maakten, verschijnen op het
witte doek. De „gay twenties", de
menselijke ellende bij de beurskrach,
de Duitse inflatie en tijdens de we
reldoorlogen, worden helder en
schrijnend gekarakteriseerd.
En, temidden van deze stormen,
staat, ongebroken onversaagd, de
krachtige figuur van Wilhelmina,
vorstin in de meest verheven bete
kenis van het woord.
MONTAGE EN
COMMENTAAR
De samenstellers van deze uit uit
sluitend authentiek materiaal be
staande film, zijn met zorg te werk
gegaan. Uit enkele honderden kilo
meters celluloid hebben zij een keuze
gemaakt, die getuigt van een juist
inzicht in de geschiedenis en van
gepaste eerbied tegenover het on
derwerp van hun film, tegenover
koningin Wilhelmina.
Het commentaar, dat nergens
„overdone" is, maar steeds ter zake
dienende en gesteld in voortreffelijk
eenvoudig Nederlands, zonder over
dadige pathetiek, wordt bezield en
ingetogen uitgesproken door Ton
Lutz.
Gerrit Kouwenaar zorgde voor een
indrukwekkende inleiding met een
eenvoudig beschouwend gedicht,
waarin hij zijn visie geeft op het
begrip „tijd".
GESCHIEDENISLES
Het is dus geen sensationeel verhaal
geworden. Eenvoudig en nuchter, in
drukwekkend en ontroerend is dit
portret van een groot vorstin, dat
het waard is door iedereen gezien te
worden. Vooral ook door de jeugd,
die door deze film een onovertref
baar beeld krijgt van een dramati
sche episode uit de geschiedenis van
ons land, de geschiedenis van Euro
pa, van de gehele wereld, en van
de grootheid van koningin Wilhel
mina. Een betere geschiedenisles is,
dunkt ons, niet denkbaar.
President Kennedy en zijn echt
genote vierden gisteren hun tiende
trouwdag. Zij huwden elkaar op 12
september 1953 in de katholieke kerk
te Newport, Rhode Island.
Religieuze Kunsthandel
Hierlemmerstraet 123
leiden Tel. 01710-22889
Ook uw adres voor
WEDERZIJDSIN HET LIDO-THEATER
dens de film duidelijk, hoe moeilijk
die vijftig jaar, binnen welke gren
zen zich twee alles-vernietigende
wereldoorlogen hebben afgespeeld,
zijn geweest, en welk een onver
schrokkenheid Wilhelmina aan de
dag legde bij haar beslissingen en
adviezen.
VOLLEDIG
TIJDSBEELD
De maker van de film heeft zich
niet beperkt tot het geven van een
reportage over de regering van ko
ningin Wilhelmina. De gehele wereld,
die in die vijftig jaar een stormach
tige ontwikkeling beleefde, wordt
getoond. De Boerenoorlog, de laat
ste Csaar van Rusland, Keizer Wil-
Vijftig jaar heeft koningin Wilhelmina geregeerd. Vijftig jaar
lang heeft zij, met inzet van al haar krachten, gestreden voor de
vrijheid en het geluk van haar onderdanen. Nauwelijks volwassen
was zij, toen zij de zware taak op haar schouders kreeg, borg te
staan voor het geluk en de welvaart van haar koninkrijk. Bij haar
inhuldiging als vorstin der Nederlanden beloofde zij trouw aan
de grondwet. Zij besefte "toen nog niet, welk een moeilijke tijd
zij tegemoet ging. Met een kracht en een moed, die wij ons nauwe
lijks van een vrouw kunnen voorstellen, heeft zij gestreden, haar
eigen belangen hierbij volledig uitschakelend.
Hoe moeilijk die vijftig jaar zijn geweest, hoe groot de moed
en het Godsvertrouwen van deze vrouw, hebben wij nooit volledig
kunnen beseffen, omdat zij, ondanks de onbegrensde liefde, die
zij koesterde voor haar volk, te veel alléén stond, te weinig con
tact met haar volk had. Zij was eenzaam temidden van de velen,
die haar met al haar protocollaire eerbied omringden.
„Wederzijds" heeft onze ogen geopend voor de kwaliteiten van
onze verscheiden vorstin, voor de motieven van haar daden, die
wij vaak niet begrepen, omdat wij niet wisten, welk een onvoor
stelbaar scherp inzicht zij had, zelfs in de meest onverwachte
situaties.
Men zou „Wederzijds" een onthul
lende film kunnen noemen, maar dan
„onthullend" in een volstrekt an
dere betekenis, dan wij gewend zijn.
Hoe veel films zijn inmiddels niet
verschenen, die het predikaat „ont
hullend" dragen, louter en alleen om
bepaalde lagere instincten bij de
mensen wakker te schudden? „We
derzijds" toont géén „schokkende
feiten" uit het persoonlijk leven van
koningin Wilhelmina. Wel wordt tij-
Een meisje, dat wordt ingehuldigd
als „vorstin der Nederlanden". Haar
wachtte een bijna onmenselijk zware
taak
Geboorte-aankondigingen
(Advertentie)
De minister van binnenlandse za
ken, mr. E. H. Toxopeus sloot he
denmiddag in opdracht van de ko
ningin de buitengewone zitting van
de Staten-generaal, welke zitting na
de verkiezingen in mei werd ge
opend.
De minister, gekleed in jaquet en
hoge hoed, kwam daartoe met een
koninklijke galaberliner naar het
Binnenhof. Daar stonden een ere
wacht van 2 detachementen Rijks
politie van elk dertig man alsmede
de muziekkapel van de rijkspolitie
opgesteld.
De galaberliner van minister Toxo
peus werd van Huis ten Bosch naar
het Binnenhof en terug, begeleid door
twee detachementen bereden Rijks
politie.
In de vergaderzaal van de Eerste
Kamer, waar de plechtigheid van de
sluiting plaats vond, sprak minister
Toxopeus een korte rede uit.
BROEDER-OVERSTE BIJ
VERKEERSONGELUK GEDOOD
Gisteren rond het middaguur is in
Schiedam de 64-jarige broeder Even-
tius, overste van het broederskloos
ter aan de Warande in Schiedam, bij
een verkeersongeluk om het leven ge
komen.
Broeder Eventius, in de wereld J.
P. A. Fransen, fietste over de West-
frankenlandse dijk. Hij werd door
een trekker met oplegger ingehaald.
De broeder moet geschrokken zijn en
van de fiets zijn gestapt. De chauf
feur kon niet voorkomen, dat de broe
der werd overreden en op slag werd
gedood.
Een Westduits vrachtschip heeft
in Oskarsahmn, in het zuidoosten van
Zweden, twee Oostduitse jongens af
geleverd, die woensdag in een rub
berbootje uit de Oostduitse plaats
Siralsund waren gevlucht.
Dronken?,
dan schriftelijke
verklaring
De Amsterdamse politie heeft
gisternacht bijzonder veel last
gehad van een 45-jarige man,
die een verklaring wenste dat
hij dronken was
Omstreeks drie uur kwam de
man het politiebureau aan het
Leidseplein binnengewandeld
om zich te beklagen, dat hem
de toegang geweigerd was tot
een Amsterdams cabaret. Toen
de politie hem voorzichtig aan
het verstand trachtte te bren
gen, dat zijn dronkenschap
daarvan wellicht de reden wa6,
wilde de man daarover een
schriftelijke verklaring; en of
de wachtcommandant hem nu
duidelijk trachtte te maken,
dat de politie dergelijke ver
klaringen niet afgeeft, de man
wenste het bureau niet te ver
laten voor hij zwart op wit
had, dat hij dronken was.
Een paar agenten moesten
hem uit het bureau verwijde
ren en toen hij een der politie
mannen met een schoen be
dreigde, moest hij een klap met
de gummistok incasseren. De
man gaf zijn pogingen echter
niet op. Hij liep naar het bu
reau Raamplein, nu om zich
te beklagen over de politie aan
het Leidseplein. Hij eiste zelfs,
dat de commissaris onmiddel
lijk zou worden gebeld, maar
uiteindelijk slaagden ook hier
enige agenten erin de man te
verwijderen.
De man heeft zich niet meer
bij andere bureaus gemeld.
De fabriek voor geprefabriceerde
woningen volgens het systeem Coig-
net van de N.V. Neduco in het Lim
burgse dorp Beringen, gemeente
Helden-Panningen, zal in oktober
1964 draaien. De eerste woningen
kannen nog in het zelfde jaar wor
den betrokken. De capaciteit van de
fabriek is achthonderd tot duizend
woningen per jaar.
Dinsdag 24 september zal op dit
terrein de eerste kolom worden ge
steld, waarmee de bouw van de fa
briek wordt begonnen.
Deelnemers in de n.v. „Neduco"
zijn: J. P. A. Nelissen, aannemings
bedrijf n.v. in Haarlem en Venray;
Dura's Aannemingsmaatschappij n.v.
in Rotterdam; S. A. Constructions
Edmond Coignet in Parijs en Am-
stelland Beleggingsmaatschappij n.v.
in Amsterdam. Het maatschappelijk
kapitaal zal vijf miljoen gulden be-
drageh, waarvan de helft wordt ge
plaatst en volgestort De Franse on
derneming participeert voor tien
procent in de nieuwe n.v., en de drie
Nederlandse maatschappijen nemen
elk voor dertig procent deel.
Tot direkteur van de woningfabriek
is benoemd ir. Ch. J. de Vilder uit
Venray. De fabriek werd ontworpen
en geconstrueerd door het architec
tenbureau C. KL de Bever en L. L. J.
de Bever uit Eindhoven, in samen
werking met de constructie-afdeling
van' de Neduco.
De geprefabriceerde woningen zijn
volgens het systeem Coignet. De ont
wikkeling van de woningtypes, die
de Neduco gaat produceren, is opge
dragen aan het architecten- en in
genieursbureau voor industriële bouw
„Inbo" in Zeist onder leiding van de
heer K. Geerts, die wordt geadviseerd
door architect E. F. Groosman uit Rot
terdam.
Na de doorbraak naar het strand
langs de Langevelder Slag te Noord-
wijk ten behoeve van de dagrecrea
tie, deed zich de behoefte gevoelen
daar een recreatieve accommodatie
te scheppen, temeer daar het gebied
met goede toegangswegen bereikbaar
is.
De gemeente Noord wijk heeft aan
het architectenbureau Hartman en
Eylers te Hilversum opdracht gege
ven zulk een centrum te ontwerpen
Naar wij reeds hebben gemeld mag
de rijksgoedkeuring voor de bouw
nog dit jaar worden verwacht en
dan zal voorjaar 1964 met de bouw
'zal kunnen worden begonnen.
Het gehele plan omvat negentien
eenheden voor dagwinkels in drie
typen, te weten acht eenheden met
een oppervlakte van 32 m2 elk, acht
eenheden van 42 m2 elk en dan nog
drie grotere eenheden met een op
pervlakte van 140 m2 ieder. Het eer
ste type is gepland langs de door
gang naar zee, het tweede aan de
linkerzijde van een plein en de drie
grootste winkels aan de rechterzijae
daarvan. Aan de zeekant zal het plein
worden afgesloten door een restau
rant in hoogbouw met uitzicht op de
zee, welke bouw de zeewering
volgens Rijnlands gebod onge
moeid laat. Vanaf de doorgang naar
zee is het plein via een trap toe
gankelijk.
Met betrekking tot dat plein is ge
bruik gemaakt van het hoogtever
schil van de bodem. Voor iedere me
ter niveau-verschil is er een vier-
tredige trap geconstrueerd.
WELKE BRANCHES?
Wat betreft de branches, waarvoor
de dagwinkels zijn bestemd, wordt
natuurlijk in de eerste plaats ge
dacht aan die artikelen, die de be
zoekers en recreatieminnenden tot
nut en genoegen kunnen zijn. Dat
zijn b.v. ijs, enz., enz., eventueel te
combineren töt een snackbar of
klein-restaurant. Verder dames- en
herenkleding, sportartikelen en ook
speelgoed, fruit en indere levens-
en genotmiddelen en fotografische
artikelen.
Een bank of wisselkantoor zal er
ook een plaats kunnen kragen, als
mede onderdak voor de politie en
de reddingsbrigade. Voor een kap-
persbedrijf is er wellicht ook ruimte,
alsook voor een bioscoop, een dan
cing of een z.g. city-winkel.
ATTRACTIEF UITERLIJK
Volgens de tekeningen heeft het
architectenbureau aan de dagwinkels
een attractief ui rlijk wtten te ge
ven, die door de overwegend lage
bouw het landschap zo weinig moge
lijk geweld zal aandoen, afgezien
dan (misschien) van het hoge restau
rant, dat dan echter het plein weer
mooi zal afsluiten. De hierbij ge
voegde reproductie van een deel der
ontworpen dagwinkels toont het aan
zicht van de winkelbebouwing langs
de doorgang naar zee.
AANZICHT tANGS DE BOORSANC NAAR ZEE TYPE DW
