De rivieren vervuilen \ZLZl™?':
ASPIRIN
DE SISSENDE SAMPAM! 51
VADER....
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1963
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
(van onze verslaggever)
Grave (P P) - Wie de grote verkeersweg volgt van Nijmegen naar
's-Hertogenbosch of omgekeerd, gaat bij het Brabantse plaatsje
Grave via een brug over de rivier de Maas. Hier ziet men deze be
kende Nederlandse stroom het meest van nabij. Maar wie let er
op De auto's razen over de brug op jacht naar nog meer kilome
ters. De bestuurders hebben in het moderne verkeer hun aandacht
nodig voor de weg en kunnen zich nauwelijks tijd gunnen om even
opzij te kijken. Maar wie zich even de moeite getroost om in de
naaste omgeving van de brug zijn wagen te parkeren en de rivier
eens beter te bekijken, zal ongetwijfeld iets opvallen. De Maas is
v/ril Dikwijls drijft er veel land- en fabrieksafval in. Het eerste ma
nifesteert zich door grote plekken drab op het water en die uit de
verte doen denken aan wier. Het tweede constateert men aan grote
vlokken rose-wit of blauw-wit schuim, dat met de stroom mee drijft.
Is er weinig, dan krijgt men de indruk dat het water schuimkoppen
heeft, zoals dat in de branding van de zee voorkomt; is er veel, dan
lijkt het alsof de Maas met ijs is bedekt.
Probleem voor de
scheepvaart
WIJ SfAKBN over deze narig
heid met sluismeester J. Makkes,
die leiding geeft en toezicht
houdt op de sluis van Grave-Ne-
derhasselt, zoals dit kunstwerk
officieel heet. Dez men, ver
grijsd in zijn vak en reeds tien
tallen jaren in dienst van Rijks
waterstaat, weet ons er alles van
te vertellen. De vervuiling van
hindernissen voor de scheepvaart
vast wanneer ze verward raken
in de slierten landafval.
Zo'n schip wordt dan onbestuur
baar, met alle risico's van dien
op een druk bevaren rivier als
de Maas. Het vuil moet van de
schroef en de as worden verwij
derd en dat is geen eenvoudig
karwei. Schade en oponthoud
kunnen aardig in de papieren
lopen.
Het fabrieksvuil komt hoofd
zakelijk door 't lozen van chemi-
Omspoelt door grote vlokken chemisch schuim ligt er een schip voor
de sluis. Toch is er nu maar weinig schuim in de rivier, soms is de
gehele oppervlakte er mee bedekt.
onze rivieren vormt voor de
scheepvaart en voor Rijkswater
staat een groot probleem, waar
tegen men weinig vermag te
doen.
Het drijvende drab veroorzaakt
de scheepvaart veel last. De
schroeven van de schepen lopen
sche stoffen in de rivier, waar
door hert rose- of blau -witte
schuim ontstaat, waardoor de
scheepswanden worden aange
vreten, hetgeen ook weer schade
betekent
De vuilvanger bjj Gennep
EIGENLIJK mag het landvuil
Twintig schuiven lang en drie hoog, staat er een „muur" in de Maas,
waar veel vuil zich ophoopt.
niet in de rivier voorkomen. Er
bestaat een verbod tot het depo
neren van vuil in de rivieren.
Maar wanneer de boeren hun
walkanten moeten schoonmaken,
afsteken en uitdiepen dan voelen
velen er weinig voor dit vuil op
hun land te deponeren en het la
ter, weg te voeren, hetgeen ui
teraard kosten met zich mee
brengt. Ze deponeren het gewoon
in het water, waar het met de
stroom meegevoerd wordt en via
bijvoorbeeld de Niers bij Gennep
in de Maas komt. Het is voor
Rijkswaterstaat niet te doen om
hierop controle te houden.
Als men vervuiling constateert,
is het al te laat. En hoe kan men
de daders op heterdaad betrap
pen? Als er vuil in het water
drijft, is het natuurlijk van nie
mand!
Om de vervuiling van de Maas
zoveel mogelijk tegen te gaan,
heeft men bij Gennep een vuil
vanger geplaatst.
Maar het blijkt, dat deze vuil
vanger niet afdoende is.
Er passeert nog zoveel, dat het
toch een probleem blijft vormen.
Om van het chemische vuil maar
niet te spreken, want dat wordt
door deze vuilvanger niet opge
vangen.
Men vermoedt trouwens dat veel
van dit vuil uit Duitsland komt
en dat maakt het probleem nog
ingewikkelder.
Bij de sluis hoopt hot zich op
De sluis van Grave-Nederhasselt,
die ruim 500 meter lang is en
over 60 sluizen beschikt die
twintig breed en drie hoog in de
stroom staan, is nog de enige in
de Maas met handbediening. Dit
kunstwerk dateert van 1928 en
is hiermee het oudste in de Maas.
Zoals dat een sluis betaamt, is
hij gedurende bepaalde tijden ge
sloten. Het gevolg is, dat zich
voor de sluisdeuren aan de
stroomopwaartse kant veel vuil
ophoopt, waardoor deze plaats
voor de scheepvaart extra gevaar
lijk wordt.
Als er veel vuil ligt, lijkt het wel
of de Maas met een wierdeken
is bedekt en wanneer de chemi
sche fabrieken grote hoeveelhe
den afval lozen, kan de gehele
oppervlakte van de Maas hier bij
de sluis bedekt zijn met een dik
ke laag schuim. Door een straffe
wind kan dit schuim dikwijls op
de landtongen worden geblazen,
waar het zich ophoopt tot mans
hoogte.
Wanneer het schuim verdwenen
is, wordt het gras <*a>t ermee i
aanraking is geweest, zwart. Een
bewijs welk een funeste invloed
deze chemische stoffen hebben op
alles wat er mee in contact komt.
De Maas hebben we nu als voor
beeld genomen, doch dit probleem
doet zich in meerdere of mindere
mate voor in alle Nederlandse ri
vieren en overal hoort men de
klachten. Rijkswaterstaat wors
telt op vele plaatsen met deze
moeilijkheid, dooh tot op heden
is er geen goede oplossing gevon
den.
De vervuiling van onze rivieren
is en blijft 'n moeilijk en belang
rijk probleem!
Dikten fapm, w'je redt
E icmi/r cm ïuskcen uim euuen hitfenmn-
dorp mi emeu. Ophoikr mm Hm-Hok in
Milium litem.
vislo
op
televisie
ongestoorde vakantievreugd
daar staat BAYER achter
(Advertentie)
Amusement
Conny Froboess, het Duitse tiener
idool, moge dan niet meer zo ener
verend werken op de jongelui, de
Avro heeft nochtans gemeend haar
te moeten maken als hoofdfiguur en
gastjuffrouw in de internationale t.v.-
show „Hallo wereld", door Intertel
gemaakt en zondagavond op het
beeldscherm gebracht. Ook Rita Mo
reno, ster uit de West Side Story,
was van de partij. Meer dan een vol
uur heeft de jeugd misschien ook
wel menig oudere naar een interna
tionaal gericht programma kunnen
kijken en luisteren. We moeten nog
iets zeggen over de Nederlander in
Amerika Joss Wind, die volgens de
Vara muzikale explosies op het
scherm zou veroorzaken. Dat is in
derdaad gebeurd, maar niet zoals men
graag zou hebben gezien. De imita
tor Wind leverde een druk gedoe op,
maar schaars aan inhoud. Moet men
daarvoor uit Amerika overkomen
We hebben hier gelukkig wel betere
one-manshows ondergaan.
„Eine Nacht in Venedig"
Onder deze titel heeft de KRO za
terdag de bekende operette van Jo-
hann Strauss laten opvoeren, inge
leid door een vraaggesprek van Fred
Bredschneyder met nazaten van de
Oostenrijkse componist. Het is een
succesvolle avond geworden voor de
KRO, die eerder uitstekende operette
uitvoeringen voor de t.v. heeft ver-
zorgd. We stonden opnieuw verbaasd
over de kostbare montering en de
uitgebreide bezetting: maar dat alles
is mogelijk in Duitsland, waar de
operete is verfilmd en waar men op
geen geld behoeft te zien. Verder
had men er de beschikking over een
fantasierijke regisseur, die van het
geheel een joyeus kijkspel heeft ge
maakt. Er is ook vlot geacteerd en
melodieus gezongen en de kijker zal
nauwelijks hebben bemerkt, dat de
zangers anderen waren dan de spre
kers in eenzelfde rol. Mede door de
kwistige dans-scènes kreeg de uit
voering een Weens karakter.
Actueel „Brandpunt"
Het KRO-magazine „Brandpunt"
van nu is een geheel ander als dat
van een paar jaar geleden. Men heeft
in elk opzicht veel gewonnen, door
dat het meer is ingesteld op de ac
tualiteit. Henk Neuman heeft zowel
Salazar en de fascistische staatsvorm
in Portugal gecritiseerd als het pre
sidentiële optreden in Zuid-Viëtnam.
Aad van de Heuvel voerde gesprek
ken met ingewijden in de zaak van
de poppen-collectie van wijlen Harry
van Tussenbroek. Terecht werd de
hoop uitgesproken, dat die collectie
alsnog van vernietiging kan worden
gevrijwaard. In verband met recente
dodelijke en tragische ongevallen
met militairen had Han Mulder een
gesprek met een kolonel over aan
passingsproblemen bij dienstplichti
gen.
Komende uitzendingen
Vanavond draait de splinternieuwe
film „Bezoek van de president", dooi
de NTS rechtstreeks uit het buiten
land betrokken en om die reden
niet gebonden aan de afspraak, dat
films voor de t.v. veertig maanden
oud moeten zijn alvorens ze op het
scherm kunnen worden gebracht.
Dinsdag neemt de Vara een Ameri
kaans zangtrio van de Vlaamse t.v.
over. Nadat Jan Vrijman „dagjes
mensen" heeft ontmoet, volgt de ko
medie „De verspeelde bruid", met
bekende tonelisten en onder regie
van Henk Barnard. Na een klein-
kunstprogramma geeft de NCRV
woensdagavond een ook voor onze
streek belangrijk forum over ont
groening. Ook vertegenwoordigers uit
de studentenwereld zullen aan een
gesprek onder leiding van professor
Diepenhorst deelnemen. De derde les
van Pablo Casals kan men donder
dag bij de Vara meemaken, en daar
na R^ozarts opera „De bruiloft van
Figaro", opgevoerd in het kader van
de Festspiele in het Oostenrijkse
Salzburg. Tot middernacht zal het
schouwspel voortduren.
RUSSISCH AAN KATH.
ECONOMISCHE HOGESCHOOL
Met ingang van het nieuwe studie
jaar zal aan de Kath. Economische Ho
geschool ook les in Russisch worden
gegeven. Het curatorium heeft tot do
cent in het Russisch benoemd de heer
B. G. Karpiak. Hij werd in 1915 te
Lemberg geboren. Hij studeerde aan de
universiteit aldaar en vervolgens aan
de rijksuniversiteit te Utrecht, waar hij
in 1953 slaagde voor het doctoraal exa
men in de Slavische taal- en letterkun
de. De heer Karpiak doceert ook Rus
sisch aan de Technische Hogeschool te
Delft.
TREINSTORING
LEIDEN—UTRECHT
Op het traject Bodegraven-Alphen
a. d. Rijn zijn zondagavond' tussen
kwart over zes en kwart over zeven
twee treinen uitgevallen tengevolge
van een defect aan de Gouwebrug.
De reizigers werden met bussen ver
voerd.
A etherklanken
DINSDAG 27 AUGUSTUS 1963
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s.
7.00-24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Morgengebed.
7.15 Ouverture-radio voor vroege
mensen. 7.55 Overweging. 8.00 Nws.
8.15 Lichte gram. 8.50 Voor de huis
vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 Voor
de kinderen. 10.15 Pop. Franse ork.-
werken gr. 11.00 Mod. gram. 11.30
Lichte gram. 11.50 Volaan vooruit,
praatje. 12.00 Middagklok - nood
klok. 12.04 Amus.muz. 12.30 Meded.
t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33 Lichte
gram. 12.55 Kath. nws. 13.00 Nws.
13.15 Platennws. 13.30 Lichte ork.-
muz. en sol. 14.00 Voor de kinderen.
14.30 Pianorecital: mod. muz. 14.35
Voor de plattelandsvrouwen. 14.45
Zangrecital: klass. en mod. liederen.
15.10 Lichte gram. 16.00 Voor de zie-
ken. 16.30 Ziekenlof. 17.00 Gevar.
gram. 17.45 Beursber. 17.50 Reg.uitz.:
De Imelda-Hof, een kindertehuis op
Aruba door Ferd. Berger. 18.00 Ope
rette-melodieën. 18.30 Radio-Volks
universiteit: Een nieuw Atlantis. Red
ding of ondergang der oud-Egypti
sche monumenten in Nubië door dr.
W. D. van Wijngaarden. 19.00 Nws.
19.10 Act. 19.25 Lichte gram. 20.00
Radio Filh. ork. en sol.: klass. muz.
21.05 Ned. Strijkkwartet en sol.: klass.
muz. 21.45 Kerkorgelconcert. 22.15
22.25 Boekbespr. 22.30 Nws. 22.40
Klass. gram. 23.15 Lichte gram. 23,55-
24.00 Nws.
HILVERSUM II. 298 m. 1007 kc/s.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO. 8.00-24.00
AVRO.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtend-
gymn. 7.20 Lichte gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15
Lichte gram. 9.00 De Groenteman.
9.05 Klass. gram. 9.40 Morgenwijding.
10.00 Lichte gram. 10.50 Voor de
kleuters. 11.00 Voor de zieken. 12.00
Zuid-Amerik. liederen. 12.20 Reg.
uitz.: Uitz. voor de landbouw. 12.30
Meded. t.b.v. land- en tuinbouw. 12.33
Lichte gram. 13.00 Nws. 13.15 Meded.
event, act. of gram. 13.25 Beursber.
13.30 Dansork. en zangsol. 14.00 Ho»
bo, gitaar en piano: klass. en mod.
muz. 14.30 Voor de kinderen. 15.45
Sopraan en piano: Volksliederen.
16.15 Tot Uw orders, gevar. progr.
voor de militairen. 17.25 New York
calling. 17.30 Lichte gram. voor de
jeugd. 18.00 Nws. 18.15 Event, act. of
gram. 18.25 Van schlager tot topper
(IV): 40 Jaar lichte muz. 19.05 Com
bo-klanken. 20.00 Nws. 20.05 Opera
concert gr. 21.00 Discolaria. 21.40
Waarom zijn er eigenlijk oorlogen?,
lezing. 22.00 Pianorecital: Klass. en
mod. muz. 22.30 Nws. 22.40 Act. 23.00
Mod. gram. 23.55-24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
VARA: 19.30 Mijnheer de Voorzit
ter forum. 19.55 't Manneke. NTS:
20.00 Nws. VARA: 20.20 Amerikaans
zangtrio met eigen begeleiding op
banjo, gitaar en bas. 20.45 Dagjes
mensen, docum. film. 21.15 De Ver
speelde Bruid, comedie. 21.45 Uit:
een spiegel der lichte kunsten. NTS:
22.15-22.20 Journaal.
DOOR L. VAN HILLEN
„Is Beer al weg?" informeerde hij.
Kijk, hij was het toch niet helemaal
vergeten.
„Die begint om half acht", herin
nerde ze hem.
„H'mzeg Gon."
wJa"
„Ik eh. afgezien van de kwestie
op zichzelf ik heb m'n standpunt
duidelijk genoeg gemaakt." Ja, ja.
dacht ze, als je maar niet denkt dat
je er daarmee vanaf bent. „Maar ik
eh ik vond dat ik toch te scherp
geweest ben".
„Dat is niet zo", meende ze, „maar
er is geen begrip tussen jullie, zelfs
geen poging tot begrip. En nu kun
je wel proberen de zaak af te doen
met te denken dat je je standpunt
duidelijk gemaakt hebt, maar er is
niets opgelost. Je verschuift de moei
lijkheden. Je vindt Rotterdam belang
rijker dan je gezin, je eigen kind. Al
les offer je op aan je werk".
„Maar", bezwoer hij, „ik werk toch
voor jullie?"
„Ach, Gé", zuchtte ze, ik ben wel
eens bang dat je het pas begrijpen
zult, wanneer hette laat is", e
Een ogenblik stond hij daar be
sluiteloos. Dan maakte hij een driftig,
wegvegend gebaar. Verdikkeme nog
an toe, moset hij nu alweer over die
kwestie beginnen? Hij moest z'n brein
helder houden voor de kwestie-Rot
terdam. Niet piekeren, dan maakte je
nooit wat klaar, was je verslagen voor
je begon. Hoe noemde die Amerikaan
dat ook alweer? Een „open mind", ja.
Je geest, je verstand wijd open voor
het probleem dat je onder de knie
moest krijgen, stemmingen. Een
doel en daar recht op af
Terwijl Gerard in Rotterdam dis
cussieerde met de opgewonden man
nen die een wilde staking waren be
gonnen, en hen er, tactvol redenerend,
toe zocht te bewegen eerst te gaan
werken en dan hun klachten langs
de formele weg in te dienen, stond
Beer bij de fabriek te wachten op
Ankie. Hij hoorde de grappen en
zag de lonkjes niet van de andere
meisjes, hij zag alleen haar slanke ge
stalte, toen ze uit de deur kwam in
haar lichte regenjas.
„Ha, Beer!"
„Ha, die Ank. Wat is er aan de
hand, dat ik je per se moest afha
len?"
„Groot nieuws. Ik ga hier weg."
„Wat zeg je?"
„Ik heb een baan in Eindhoven, bij
Philips. Wist je niks van hè? Hele
maal op m'n eentje klaargemaakt!"
„Moet ik daar bbj om zijn?"
„Nou, ik ga veel meer verdienen".
„Maar je moet daar in de kost."
„Dan verdien ik toch nog meer dan
hier. We moeten sparen jongen, an
ders komen we nooit tot trouwen."
Hun ogen zagen elkaar aan en tus
sen hen hing opeens dat geweldige
woord „trouwen".
„Nou ja, Ank, zo bar leuk vind ik
het niet."
„Loop, ik ga de wereld niet uit!
Een klein uur met de trein en je bent
er."
„Dat kost ook geld."
„Dan koop je een brommer en je
gaat rijen".
Ank, merkte hij verbaasd, had het
allemaal al uitgedokterd. Die redde
zich wel.
Enne, Beer weet je wat het
ook is? Ik ben uit de Kromstraat
weg.
Hij zag haar aan, begreep het op
eens. Dit deed ze voor hem.
„Ank", zei hij getroffen, waar-
„Ik red het hier todh nooit", ant
woordde ze rap, ik blijf altijd Ankie
Vos uit de Kromstraat. Ik wil d'r
uit, Beer, snap je dat dan niet? Ik
wil voor mezelf gaan beginnen. Dat
is voor ons, voor ons allebei, het bes
te, geloof je niet?"
Bedachtzaam ging hij naast haar
wikkend en wegend. Hij begreep dat
dit, meer dan het „meer verdienen"
haar tot een besllui thad gedreven.
„Ank" zei hij tenslotte, „je weet
zelf best wat je doet. Ik laat het
helemaal aan je over. En inderdaad....
Eindhoven is de wereld niet uit. Ik
kan het op de brommer in drie
kwartier doen. En ik kan zo'n ding
voor een prik overnemen, nog een
hele goeie ook. Ik zal je alleen
erg missen." e
„Je hebt mooi de tijd", lachte ze,
„om dat diploma te halen, waar je
nou al zo lang voor zit te blokken,
geen afleiding!"
„En 's zondags? Wat doe je dan?"
„Nou, dat kunnen we zien Ik
heb daar al een kamer
Hij zag haar verbaasd aan: „lk
kom natuurlijk 's zondags wel thuis,
maar je kunt ook wel 'ns een zondag
naar Eindhoven komen, dan zijn we
eigen baasEr klonk iets in haar
woorden door, dat hem het hart snel
ler deed kloppen.
„Wanneer ga je?"
„Eind van de maand."
Hij liep stil naast haar, kon het al
lemaal nog niet verwerken. Maar die
woorden dan zyn we eigen baas"
kwamen steeds in z'n denken terug...
Greetje Bakker was zo opgewon
den, dat er, zoals haar moeder klaag
de, geen huis met haar te houden
was. Morgen was de grote dag, dan
zou ze zich verloven met Herman
RU vers. Zn nu reeds begon het. De
eerste cadeautjes waren al binnen!
Herman had haar meegenomen
naar de grote villa waar z'n ouders
woonden. Ze was verrukt geweest
van de oude kolonel, een en al ouder
wetse hoffelijkheid, en van Hermans
moeder, die gewend was in Soerabaja
een hele staf bedienden te comman
deren met een glimlach en een
vriendelijk woord ze vervulde
Greetje met diep ontzag. In stilte
maakte ze vergelijkingen met haar
ouderlijk huis. Maar ze voelde er zich
toch niet vreemd. En Hermans
ouders vonden dat ze het best ge
troffen hadden met hun aanstaande
schoondochter. Een meisje zonder geld
ja, burgerlijke familie, maar haar va
der scheen toch wel het een en ander
klaar te maken, de kolonel, met z'n
talrijke Haagse relaties, had die naam
al eens horen fluisteren in verband
met een Kamerlidschap.... tja, dat
kon tegenwoordig, de brievenbestel
ler kon Kamerlid worden, vroeger
moest je voor zoiets een stamboom
of centen hebben. Nou ja, het had
z'n voor en z'n tegen.
(Wordt vervolgd)
