VUISTJE
Jongerencongres KVP in Woudschoten
Boeren-protest over
landbouwschap
Onderzoek naar
zelfmoord huzaar
PLANTA-AFFAIRE
V0OR RECHTER
DINSDAG 16 JULI 1963
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Bolsward opende de schatkist...
De schatkist van Bolsward heeft een onverwachte meevaller opgele
verd. Toeristen die Bolswards raadhuis bezochten zullen zich herin
neren, dat er in de Vierschaar een antieke, met ijzer beslagen en uit
de negentiende eeuw daterende stadsschatkist stond. Deze schatkist
was voorzien van drie verschillende sloten. Voorheen telde de stad
namelijk tegelijkertijd drie burgemeesters, ieder beschikte over één
sleutel, zodat 't was uitgesloten, dat een van hen buiten medekennis
van de andere 2 een greep in de geldkist kon doen. Om de schatkist
te openen moesten steeds alle drie de burgemeesters tegelijkertijd
aanwezig zijn.
Enige jaren geleden heeft een souvenirjager één van de drie sleu
tels meegenomen. Sedertdien kon de schatkist niet meer geopend
worden. De stadsbode vertelde bij zijn rondleidingen altijd het ver
haal, dat er zich in de schatkist een gulden bevond, er ingeworpen
door een hoge officier uit het Amerikaanse bezettingsleger in Duits
land, die als toerist Bolsward bezocht.
Gisteravond is het aan de amateurslotenmaker T. J. Douma uit
Bolsward onder toeziend oog van de stadsbode gelukt, de antieke
kist zonder deze te beschadigen te openen. Wie schetst hun verba
zing toen ze merkten, dat er zich in de schatkist niet f 1.bevond,
maar f 3.33. Zonder dat iemand het heeft gemerkt moet vóór de fa
tale sleutelroof nog een aantal toeristen het voorbeeld van de goed
geefse Amerikaan hebben gevolgd.
Bolsward is plotseling rijker dan het meende te zijn. Maar dit zit
ondertussen wel met het probleem hoe deze extra inkomsten op de
begroting te verantwoorden. Men overweegt de historische kist
voortaan maar weer geopend te exposeren, men kan nooit weten
In het Kurhaus in Scheveningen heeft de loco-burgemeester van Den Haag, de heer A. J. Dankelman, maandag
avond de prijzen uitgereikt van het internationaal rozenconcours, dat in het Haagse Westbroekpark is ge
houden. De Gouden Roos werd door een lekenjury toegekend aan de Duitse kweker M. Tantau uit Uetersen in
West-Duitsland voor zijn roos „Paprika". De Duitse vice-consul dr. G. Graf Henckel (rechts) neemt hier
namens de niet aanwezige kweker de Gouden onderscheiding in ontvangst.
KRITIEK OP KABINETSFORMATIE 1963
„Ik geloof, dat in de afgelopen
maanden de politiek door het forma-
tiespel belachelijk is gemaakt. Het is
te betreuren, dat de KVP met de
grootste fractie en dus de grootste
verantwoordelijkheid, er niet in ge
slaagd is samen met de CHU en ARP
een program van actie voor de ko
mende parlementaire periode op te
stellen", aldus de voorzitter van de
Jongerengroepen van de KVP Ge
rard Woertman in zijn toespraak ter
opening van het jaarlijks congres van
genoemde groepen, welke het afge
lopen weekend werd gehouden in het
conferentiecentrum Woudschoten te
Zeist.
Gerard Woertman zei, dat het
noodzakelijk is, dat er op dit moment
kritiek wordt geleverd op de met de
dag onprettiger wordende gang van
zaken rond de kabinetsformatie 1963.
De voorzitter was van mening, dat de
uitslag van de verkiezingen op 15
mei j.l. een duidelijke overwinning
is voor de regering-De Quay. De
kaarten lagen immers duidelijk op
tafel: winst voor de KVP, grote te
ruggang van de oppositie, de PvdA.
Gerard Woertman had gehoopt op
een snelle formatie op basis van de
uitslag.
Het heeft niet zo mogen zijn, want
wat hebben we te zien gekregen?
Binnenskamers werd er veel geïnfor
meerd en geformeerd. Er werden
eisen gesteld, cijfers geproduceerd
en weer nieuwe cijfers op tafel ge
legd en er werd een stapel docu
menten geschreven, waarvan infor
mateur Beel op zijn beurt is ge
schrokken. „We zagen geen krachtig,
gezamenlijk optreden van de KVP,
CHU en ARP, geen duidelijke lijn",
aldus voorzitter Woertman, die tot
slot zei, dat het hoog tijd is ons te
bezinnen op de positie van de KVP
en de andere christelijke partijen,
maar ook een bezinning op mogelijk
heden om aan kabinetsformaties als
de huidige een einde te maken.
Voordat Gerard Woertman deze
kritische woorden uitsprak, had hij
een overzicht gegeven van een res
pectabel aantal activiteiten der Jo-
KVP in het afgelopen jaar. De ope
ningsreden van de voorzitter werd
o.m. beluisterd door de demissionai
re staatssecretaris mr. Th. Bot en
enkele 2e Kamerleden der KVP.
BELANGWEKKENDE REDE
VAN Mr. BOT
De ca. 100 jongeren, die voor dit
KVP-weekcnd naar Zeist waren ge
togen, waren verdeeld in 3 secties,
die zouden discussieren over „De
wereld van morgen". De 3 secties
hadden elk een thema, t.w. „Mondi
aal gezien" (ingeleid door mej. mr.
A. Balfoort). „Europees gezien" (in
geleid door mr. Edm. Hosselet) en
„Enige aspecten van de Nederland
se jeugd in leven en werken" (inge
leid door drs. J. Bonnier).
Voordat de secties bijeen kwamen
sprak staatssecretaris mr. Th. Bot
een belangwekkende rede uit over
„Katholieke politiek in toekomstpers
pectief", een onderwerp dus, dat in
nauw verband stond met de discussie
over „De wereld van morgen". Mr.
Bot ging, alvorens hij een aanvang
maakte met zijn rede, zijdelings in
op de kritische woorden van Gerard
Woertman over de kabinetsformatie.
De staatssecretaris hoopte, dat nu al
le bouwstenen zijn aangedragen, zo
dat binnenkort een regering zal zijn
gevormd.
Op uitvoerige wijze besprak mr.
Bot de taak van de christen in de
wereld van morgen.
Sprekende over het vraagstuk
der ontwikkelingslanden zei de heer
Bot, dat de oplossing geen kwestie
Duidelijk spreekt de „oud-militair" uit deie groep kraninge burgers, die
stram in de houding, de paraplu's en de bolhoeden gelijk, geïnspecteerd
worden door prinses Alexandra van Kent. Het gebeurde tijdens een plech
tigheid in Maidstone in Kent, waar de prinses aan een scherpschutters-
regiment een vaandel kwam overdragen. Deze oudgedienden woonden de
plechtigheid bij.
van charitas mag zijn, noch van een
zijdige westerse financiële hulpver
lening. Vereist is - mede in het be
lang van ons directe eigen voortbe
staan - een onverwijlde systemati
sche wetenschappelijke aanpak tot
economische struktuurwijziging.
Mr. Bot vroeg zijn gehoor, of de
westerse christenheid de praktische
consequenties beseft van de groei
ende politieke, sociale en economi
sche eenheid van de wereld. Zijn wij
bereid in de praktijk de consequen
ties te trekken uit het feit, dat de
kerk, als universele gemeenschap,
zich voor het eerst in haar geschie
denis ziet geconfronteerd met een
universele volkeren-staten-gemeen-
schap, de V.N. en haar machtige
organen, welke in hun veelzijdige ac
tiviteit even zovele terreinen bestrij
ken waar activiteit van katholieken -
als burgers en als christenen - plaats
vindt en dient plaats te vinden?
„Opnieuw staan de christenen op
de drempel van een nieuwe concre
te historische situatie - met de eisen
die de supertechniek en de enorme
werk- en woonagglomeraties aan de
mens stelt - waarin zij moeten bin
nentreden om er. positief arbeidend,
bi j de onontkoomborc „stroomlijning"
van veel wat ons tot heden dierbaar
was, de essentie van de persoonlijk
heid van dë mens-nieuwe-stijl te
genover de hem omringende mecha
nisatie te handhaven en tot verdere
ontwikkeling te brengen", aldus mr.
Bot.
Grote delen van de rede van mr.
Bot zijn zaterdagavond en zondag
morgen tijdens de discussies aange
haald en besproken. Zondagmorgen
werden tijdens een plenaire zitting
de resoluties vastgesteld. Het is ver
heugend te constateren, dat uit de
resoluties bleek, dat vooral het
vraagstuk van de onderontwikkelde
gebieden onder de jongeren leeft.
Pittig ook werd er gediscussieerd
over de Europese integratie.
De resultaten van dit soort week
ends hebben hun invloed op de vast
stelling door het Partijbestuur van
de werkprograms. Op deze wijze
kunnen de katholieke jongeren daad
werkelijk een woordje meespreken
in hetgeen moet geschieden in „We
reld van morgen".
Landbouwers en veehouders uit
de omgeving van Haarlemmerliede,
allen leden van landbouworganisa
ties welke zijn aangesloten bij het
Kon. Ned. Landbouwcomité, de Kath.
Ned. Boeren- en Tuindersbond of de
Ned. Chr. Boeren- en Tuindersbond,
hebben in een speciaal daartoe be
legde openbare vergadering gespro
ken over landbouwaangelegenheden.
Ter vergadering werd besloten een
brief te zenden aan de minister van
justitie, waarin de verontrusting
wordt uitgesproken over het feit dat
voortgegaan wordt vonnissen van
diverse economische politierechters
te executeren, die blijkens het arrest
van de Hoge Raad van 23 oktober '62
de toets der juridische kritiek niet
kunnen doorstaan.
Juister was het geweest, aldus de
brief, deze vonnissen niet verder ten
uitvoer te leggen, te meer daar deze
vonnissen tot strekking hebben land
bouwers tot erkenning van het land
bouwschap te dwingen, welk schap
een omstreden instelling is. Voorts
wordt geprotesteerd tegen het feit,
dat de landbouwers juist gedurende
de hooibouw opgepakt worden. Het
landbouwschap, ingesteld om op te
komen voor de belangen van de land
bouw en landbouwers, heeft tot op
heden nagelaten tegen deze, de be
langen van landbouw en landbou
wers schadende handelingen, te pro
testeren, aldus de brief.
MARECHAUSSEE DOOR GARAGE
DEUR GETROFFEN
Gisteroahtend is in Harderwijk een
marechaussee door een vallende ga
ragedeur gedood. Het gebeurde inde
WGF-kazerne. De marechaussee vier
de klasse C. J. Kooyman uit Son
(N. Br.) werd daar aan zijn hoofd
getroffen door een vallende garage
deur. Hij overleed op slag. Mare
chaussee Kooyman was 21 jaar. Hij
diende bij de 41ste .marechaussee-
oocQpagDóa.
Naar aanleiding van de zelfmoord
van een dienstplichtig huzaar, vorige
week in zijn cel voor streng arrest
in de Juliana van Sbolbergkazerne te
Amersfoort, heeft het Eerste Kamer
lid de heer Diepenhorst (ARP)
schriftelijk aan de minister van De
fensie gevraagd of "het verantwoord
was een voor een medisch en psy
chologisch onderzoek naar het her
stelling- en oefencentrum Austerlitz
verplaatste recruut streng arrest op
te leggen. Minister Visser heeft ge
antwoord, dat hij tot een onderzoek
reeds opdracht heeft gegeven voor
dat de heer Diepenhorst zijn vraag
stelde.
Eind september zal de zogenaamde
Planta-affaire, die Wim Kan de op
merking ontlokte: „Ik zag Van den
Berg nog lopen van de week, samen
met Jurgens; mijn handen jeukten
nog", voor de rechtbank komen. Het
uitgebreide dossier over deze raadsel
achtige affaire, die begon met puist
jes en eindigde met een nationale
epidemie, zal naar alle waarschijn
lijkheid nog deze maand gesloten
kunnen worden.
Daarna kan de firma Van den Berg
en Jurgens in staat van beschuldi
ging worden* gesteld. Voor het a.s.
proces bestaat, hoewel de ziekte al
weer een hele tijd verdwenen is, gro
te belangstelling.
6 „WERELD-WIJD" KAJOTTERS
NAAR AFRIKA
Zaterdag 20 juli vertrekken 6 Ka-
jotters per DC-8 van Schiphol naar
Afrika in het kader van de actie
Wereld-Wijd. Twee teams elk be
staande uit drie man zullen 2 jaar
werken resp. in Kamasa en Fort Ro-
sebery in Noord-Rhodesië.
Vóór hun vertrek wordt zaterdag
middag om 4 uur in Amsterdam een
afscheidsmis opgedragen. Om 19.00
uur vertrekt het vliegtuig.
Het team bestaande uit Wim v. d.
Geer uit Rotterdam, electromonteur
en teamleider, Theo Huurdeman uit
Amersfoort, timmerman en Herman
Heymerikx uit Raalte, metselaar, zul
len bij een groot schoolproject in
Kasama leiding geven en ook zelf in
belangrijke mate meewerken.
Naar Port Rosebery gaan Alex
Cremers uit Bingelrade, electricien
en teamleider, Jan v. d. Ven uit Win-
telre, metselaar en Henk van Asten,
eveneens uit Wintelre, metselaar.
Deze groep gaat een ziekenhuis bou
wen.
In augustus vertrekken Jan Keu-
lers uit Meerssen, Wim Zirkzee uit
Alphen a. d. Rijn en Anton Boekema
uit Bolsward naar Frankrijk voor
een voorbereidingscursus van twee
maanden. In oktober vertrekt dit
groepje naar Opper-Volta om een
kerk te bouwen.
Eind van dit jaar vertrekt Remie
Cupperx, instrumentmaker uit Eind
hoven, na een speciale voorberei
dingscursus naar Bolivia. Samen met
een houtbewerker zullen zij op een
technische school assisteren.
De uitzending van de verschillende
teams wordt bekostigd door de KAJ,
die de benodigde gelden, ongeveer
5000 gulden per uitgezonden Kajot-
ter, mede uit de actie Wereldwijd
der KAJ financiert.
Een lekkere gewoonte:
Kent u Hervese, Kanter, Friese,
Leidse kaas? Wees niet èén-
kennig: houd van méér kazen!
(Advertentie)
Gladiolengala op Haarlemse keuring
Evenals vorige week werd ook
maandag weer aan de inzending Gla
diolen van de fa. Konijnenburg en
Mark uit Noordwijk een gouden me
daille toegekend. Het waren meer
dan 30 rassen in een bonte menge
ling van kleuren. Vooral de Butter
fly-typen trokken sterk de aan
dacht en kunnen in een modern in
terieur een brandpunt van belang
stelling vormen. Mooie aanwinsten
zijn de grootbloemige blauwe Blue
Ribbon en de rose Grand Prix met
de lichtgele keelvlek. Maar voor ons
gaat er niets boven Ramona, een
warm-rode butterfly-type of Radian
ce, een kleinbloemige met vlammen
de kelken.
De fa. Jonkman Hulsebos, Sassen-
heim, die al meer goede gladiolen
won, exposeerde nu naast de goed
gebouwde, zuiver-witte Absolute, de
oranje-rode Joli Coeur. P. Visser
Czn. uit het gladiolencentrum Sint
Pancras, bracht Puff Bell, flinke tak
ken met goed geplaatste rose bloe-
Pentekeningen van
expositie verwijderd
Tijdens een rondgang, die de bur
gemeester van Mook, de heer J. Th.
Hendrix, vlak voor de opening van
de expositie van kleinplastiek en
ceramiek in „De Geuldert" te Mook
maakte, heeft hij vier pentekeningen,
allen getiteld „Eros", van de schil
der-beeldhouwer Huub Gommans la
ten verwijderen. Desgevraagd ver
klaarde de burgemeester later dat hij
zich geen kunstzinnig oordeel over
het werk van Gommans wilde aan
matigen, doch dat hij de geëxposeer
de werken kwetsend acht voor de
Noordlimburgse bevolking.
De heer Gommans zei zich ge
kwetst en gekrenkt te voelen. Hij
meent diat de burgemeester de repu
tatie van de kunstenaars geweld
heeft aangedaan. Uit sympathie met
Gommans heeft Gustave Asselbergs
wiens vader, prof. Asselberg, de
tentoonstelling met een feestrede
heeft geopend zijn gouaches van
de expositie teruggenomen. De ove
rige exposanten hadden aanvankelijk
dit voorbeeld willen volgen. Zij heb
ben hun werk echter onder protest
gehandhaafd, overwegende dat het
financiële tekort van de tentoonstel
ling, ondanks subsidies van rijk, ge
meente, het anjerfonds en het be
drijfsleven, alleen nog door de en
treegelden ongedaan kan worden ge
maakt. De burgemeester had zitting
in het erecomité ter aanbeveling van
deze expositie.
men, waaraan de rode vlek iets mar
kants geeft.
Het materiaal dat Gebr. v. d. Voet
uit Warmond van Gladiolus nanus
exposeerde, was niet ideaal en we
vermoeden dat de beste bloemen op
de Rijnsburgse veiling zijn terecht
gekomen, waar ze goed geld opbren
gen.
Elk jaar krijgen we een paar keer
bloemen te zien van de merkwaar
dige Lilium testaceum. De groeiwij
ze doet denken aan de reeds eeuwen
in cultuur zijnde Lilium candidum,
de Madonnalelie. Deze testaceum is
meer Isabeljakleurig. De oorsprong
is niet met zekerheid bekend. Ze is
vanuit Nederland in Duitsland te
rechtgekomen en later hier weer in
gevoerd. Ze houdt van een kalkrijke
bodem en komt zeer veel op een
aantal Oostzee-eilanden voor. In
Haarlem stond zij aangevoerd onder
de naam L'excelsior. Voor ons wat
nieuws!
KORTE GOLF
De Rotterdamse beeldhouwer
Han Rehm heeft van de direktie van
Verolme opdracht gekregen een
borstbeeld te vervaardigen van de
op 7 september 1961 overleden prof.
mr. Pieter Sjoerd Gerbrandy. Ger-
brandy ontwikkelde zich in de laat
ste wereldoorlog tot een staatsman
van een dergelijk kaliber, dat Chur
chill hem „de kleine tijger" noemde.
Verder was hij gedurende vele ja
ren president-commissarils van het
Verolme-concern, dat thans als te
ken van dankbaarheid voor dit mo
nument zorgt. Mevrouw H. Gerbran
dySikkel zal het borstbeeld ont
hullen op donderdag 18 juli a.s.
De 14-jarige scholier Henk Nieu-
wenhuis, leerling aan de katholieke
HBS te Apeldoorn, is gisteravond
tijdens een vakantie op het buiten
centrum „De Houtmaat" te Deurnin-
gen in een vijver verdornken. Ver
moedelijk is de knaap door kramp
getroffen. Het uit medescholieren be
staande gezelschap zal in verband
met het ongeluk vandaag in plaats
van zaterdag terugkeren.
Dit is de „Long Lines", het meest moderne kabelschip ter wereld, dat in
gezet zal worden om te helpen voldoen aan de wensen van de interna
tionale posterijen om nog dit Jaar 75.000 km kabel over de bodem van de
Atlantische Oceaan te leggen. Het aantal trans-atlantische telefoon
gesprekken is zo toegenomen, dat vermeerdering van het aantal kabels
noodzakelijk is geworden. De „Long Lines" zal van de te leggen portie
ongeveer 22.500 km voor haar rekening nemen.
