KAPT. VAN DER REIJDEN: „4 R.I.
LEEFT NOG STEEDS
5S VROUWEN IN HABIJT
WEEKELYKSE CRONYCKE
IAG 13 APRIL 1963
DE LEID3CHE COURANT
PAGINA 8
LEIDENAAR AAN HET WOORD:
„Het 4 R.I. is een typisch Leids regiment. Het
behoort bij Leiden, zoals de Morschpoort bij Lei
den hoort; wanneer men over de Morschpoort
spreekt, dan spreekt men over het 4 Regiment In
fanterie". Zo karakteriseerde kapitein Van der
Heijden ,^ijn" regiment, dat hij voor en tijdens de
laatste wereldoorlog heeft gediend in de rang van
sergeant. Hij is er trots op, zoals iedereen, die bij
dit regiment heeft gediend: „Vroeger was zo'n
regiment een onverbrekelijke eenheid, één familie
eigenlijk, veel meer dan dit thans het geval is.
We namen het collega's hoogst kwalijk, wanneer
zij, ook al waren zij dan afgezwaaid, geen belang
stelling meer toonden voor hun oude vaandel.
Misschien is het juist daarom, dat er zoveel animo
bestaat voor de reünisten-bijeenkomsten, die men
voor dit oude onderdeel organiseert."
Ja, het regiment is oud. Binnenkort gaat men het
feit, dat het 4 R.I. 150 jaar geleden werd opgericht,
luisterrijk vieren. Dit luisterrijke is volkomen te
recht, want het regiment heeft geschiedenis ge
maakt in de 136 jaar van haar bestaan.
TYPISCH LEIDS REGIMENT
Acties in de slag bij Waterloo
Op 9 januari 1814 werd bij Konink
lijk Besluit van de Souvereine Vorst
besloten: tot de oprichting van het
5e Bataljon Jagers. Na de vereniging
met België in het jaar 1814 werd aan
het 5e Bataljon een aantal Belgen
toegevoegd, bij welke gelegenheid
het bataljon herdoopt werd in het
18e Bataljon Jagers. Onder Prins
Frederik der Nederlanden heeft dit
onderdeel deelgenomen aan de strijd
bij Waterloo, waarbij het de verde
diging van de rechtervleugel kreeg
toegewezen. De mannen kweten zich
met succes van hun taak, en namen
na de slag deel aan de achtervolging
van de Franse troepen. Tenslotte
heeft het 18e Valenciennes belegerd,
en de verhalen over de ontberingen
die men toen heeft moeten verdra
gen, leven nu nog bij de (uiteraard
latere) 4 R.I.'ers.
In 1815 werden de bataljons om
gevormd tot afdelingen: het 18e werd
met het 42e, 43e en 44e samenge
voegd tot het Bataljon Nationale Mi
litie, onder de naam: 14e Afdeling.
Toen in 1830 België zelfstandig
werd, vormden de Belgen uit de 14e
Afdeling een eigen Belgische een
heid: het „5 ième Regiment de Ligne".
De Nederlandse rest van de 14e Af
deling (ongeveer 650 man) werd ver
volgens te Maastricht gelegerd.
In 1840 vond wederom een naams
wijziging plaats: de 14e Afdeling
werd de 4e Afdeling, welke bena
ming in het jaar 1842 weer werd ver
anderd in „4e Regiment".
Naar Leiden
1861, een heel belangrijk jaar in
de geschiedenis van het 4 R.I.: het
regiment komt naar Leiden, naar de
Morschpoort-kazerne. Hier bleef het
tot de laatste Wereldoorlog, maar dit
wil niet zeggen, dat het regiment in
Leiden zo langzamerhand is ingedut.
Buiten de gewone oefeningen is het
4 R.I. nog vele malen handelend op
getreden. Zo heeft het in 1903 de
bewaking van de baanvakken Haar
lemLeidenDelft op zich genomen,
in verband met de beruchte spoor
wegstaking, die toen de gemoederen
van de anders zo nuchtere Hollan
der aan de kook bracht. In 1917
heeft het te Amsterdam geholpen het
oproer, dat ontstaan was door een
tekort aan levensmiddelen, te onder
drukken. Bovendien heeft het gedu
rende de gehele Eerste Wereldoor
log onze Noordzee-kust beschermd.
Vliegveld Valkenburg heroverd
Toen kwam de laatste Wereldoor
log, die tevens een van de grootste
daden in het vaandel van het 4 R.I.
schreef. In de eerste dagen van de
oorlog werd, zoals nog vele Leide-
naars zich zullen herinneren, vlieg
veld Valkenburg door de Duitsers
veroverd. Maar de vijand vergat, dat
er nog zoiets als een 4 R.I. bestond.
Het 4 R.I. viel aan, en wist de supe
rieur bewapende Duitsers van het
vliegveld te verdrijven. Deze presta
tie mag men met een gerust hart
uniek noemen, want iets dergelijks
is in die eerste fase van de oorlog
niet meer voorgekomen. Bij de capi
tulatie moest het regiment het vlieg
veld wel weer uit handen geven,
maar' zij hadden het zo grondig ver
nield, dat deze luchthaven gedurende
de rest van de oorlog voor de vijand
van geen enkele militaire waarde
meer is geweest.
Opgeheven, maar traditie
voortgezet
Het 4 R.I. werd voor de duur van
da oorlog ontbonden, en vele R.I.'ers
verdwenen in Duitse krijgsgevangen
schap. Na de oorlog werd het regi
ment bij de heroprichting van het
Nederlandse leger weer in zijn oude
glorie hersteld, maar bij de reorgani
satie van 1 juli 1950 werden het eer
ste tot en met het elfde Regiment
Infanterie opgeheven. De roem, die
het 4 R.I. vergaard had, zou echter
niet verloren gaan: het Garderegi
ment Prinses Irene zet de traditie
van „ons" Regiment voort. Dat ook
de overheid bewondering koesterde
voor de prestaties van dit oude regi
ment, blijkt wel uit de tekst van het
Koninklijk Besluit van 4 oktober
1951, nummer 27:
„Aan de opschriften, welke voor
komen op het Vaandel van het
Garderegiment Prinses Irene,
hetwelk voortzet de traditie van
het voormalige 4 Regiment In
fanterie zal worden toegevoegd
„VALKENBURG 1940".
Zulks omdat bij de gevechten
rond het vliegveld Valkenburg,
tijdens de oorlogshandelingen in
1940 het 4 Regiment Infanterie
het voornaamste aandeel heeft
gehad, en dank zij zijn acties dit
vliegveld na de onverhoedse aan
val in de morgen van 10 mei 1940
voor de vijand niet meer van
militaire betekenis is geweest".
Velen zullen zich" nog de laatste
commandant van het 4 R.I. herinne
ren: lt.-kolonel H. D. Buurman, die
bij de capitulatie van het Nederland
se leger zijn vaandel heeft verbrand,
om het niet in handen van de vijand
te laten vallen. Dit is tekenend voor
de geest, die heerste in de gelederen
van dit beroemde Leidsp regiment:
„zij vochten als leeuwen, tot het niet
meer mogelijk was, en zij gaven hun
vaandel, hun trots, waarvoor zij al
les over hadden, aan de vlammen
prijs, liever dan lijdelijk te moeten
toezien, hoe het door de schennende
handen van de vijand bedoezeld zou
worden".
De goede geest van het 4e R.I. leeft
nog steeds: er wordt hard gewerkt
aan de voorbereidingen van het grote
feest, waarmee men de 150ste ver
jaardag van i het Morschpoort-regi-
ment hoopt tie gaan vieren.
Binnenkort zullen wij aan deze
voorbereidingen de aandacht beste
den die een dergelijk, typisch Leids
evenement ongetwijfeld verdient.
Foto:
H.M. Koningin Wilhelmina neemt
op 4 april een défilé af van het 4 R.I.
te Noordwijk. Naast de Koningin, met
sabel kolonel Buurman, de laatste,
onlangs overleden commandant van
dit roemruchte regiment.
(foto Van Vliet).
Uoor ons ligt 'n voor-
treffelijk uitgevoerd,
plaatwerkje „Vrouwen
in habijt" 1). Dit foto
boek, van het slotkloos
ter der Clarissen „Sint
Jozefsberg" te Megen,
samengesteld door de
fotograaf Guus Bekooy
uit Best, zal voor velen
een openbaring zijn.
Waarom die publici
teit? Het is geen boekje
om leden te werven, om
jonge meisjes, die roe
ping gevoelen voor het
kloosterleven, te ani
meren in te treden bij
de Clarissen. „Er be
staat bij de verschillen
de religieuse orden een
behoefte getuigenis te
geven van enerzijds het
waarom van hun leven
en anderzijds de wer
kelijke gang van zaken
binnen de muren. Niet
om zieltjes te winnen
voor de communiteit,
maar om een antwoord
te geven op onjuiste meningen en
sensationele verhalen en om een eer
lijke banier te plaatsen voor hun
ideaal. Dat het hier Clarissen betreft,
en wel die uit Megen, is in feite niet
belangrijk." Aldus heet het in een
ten geleide.
IVflet deze „bekentenis" is de ver-
schijning van dit boekje naar ons
gevoelen alleszins gerechtvaardigd.
Het vertelt ,een verhaal als 'n per
petuum mobile, de immer voortdu
rende gang tussen leven en dood in
het klooster". Het laat de leek zien
dat deze „eeuwige beweging" ge
richt is op een zo groot mogelijke
verbondenheid met God en dat men
dit doel nastreeft in een sfeer van
volledig mens zijn, mens met zor
gen en moeilijkheden, met pijn soms,
maar ook en wellicht vooral
met vreugde.
„Vrouwen in habijt" geeft van dat
leven een eerlijk beeld zonder franje
en romantiek.
1) „Vrouwen in habijt". Te be
stellen bij de Zusters Clarissen van
Megen. (postgiro 107.34.90 - ƒ425).
't Is Paesen. Elck gedacht
richt sich weer op het voorjaer
en elckeen soeckt de son
al is de wind nogh koud.
Er moeten bloemen syn,
een jubelende vooghel,
die met de bouw beghon
van 't nest in 't bottend hout.
Nix van dat all. We kleumen
nogh in jas en opgesette craegh,
de handen bibberblauw
en criebel in de keel.
De bollen laeten gaen
versteek. De crocussen alleen
die bloeyen in een tuyn.
Maer geen narcissen geel,
die proncken op het veld
of staender soet te wiegh'len,
gestoocken de trompet
tot Hollandsch grooten loff.
Alleen de Duytschers syn
in drommen weer gekoomen:
Jawohl, sind wieder da
in „unserem" Keuckenhoff.
ReKgieuzt Kunsthandel
Haarlemmerstraat 123
leiden Tel. 01710-22889
Ook uw adres voor
Geboorte-aankondigingen
(Advertentie)
Foto midden:
Een Molotov-cocktail is vrijdag
morgen-vroeg geworpen naar 't huis „Te leven in gehoorzaamheid, zon-
te Clarksdale in de Amerikaanse der eigendom, in zuiverheid en in
staat Mississippi, waar het congres-
lid Charles Diggs een neger ver- ftet 9lot
blijft. Niemand werd gewond. Diggs
is drie dagen geleden naar Mississip
pi gekomen om een onderzoek in te
stellen naar de rassenrelletjes aldaar.
Zoals bekend eisen de negers stem
recht. Er is geen klacht tegen de aan
slagplegers ingediend
Foto onder:
Oude nonnen aan het aardappel-
pitten. Een tafereeltje zoals Breu-
Ihel het bad kunnen schilderen.
WAT WEET DE LEEK VAN HET KLOOSTERLEVEN
Gapende zuster in de koorbank.
111 at weet de gemid-
delde leek af van
het kloosterleven en
dan nog in het bij
zonder van het leven
en werken der vrouwe
lijke religieusen?
Wij hebben daarbij
niet het oog op die non
nen, die door haar
werk als onderwijzeres,
ziekenverpleegster of
maatschappelijk werk
ster te midden van ons
staan in het burgerlijke
leven van alle dag. Met
hun werk komen we
dikwijls in aanraking.
Wat weten we echter
van b.v. de slotzusters,
die het ora et labora,
het bid en werk tot hun
levensdoel hebben ge
maakt in zijn hoogste
consequentie?
Laten we eerlijk zijn:
we weten er over het
algemeen maar bitter
weinig van.
