BEWEGENDE
DE TOREN
BEELDENGALERIJ OP
VAN HET STADHUIS
„KOSTEN VAN ƒ25.000
VERANTWOORD"
ZIJN
Vertegenwoordiger uit Langeraar zorgde voor
wereldprimeur in belang verkeersveiligheid
ZATERDAG 30 MAART 1963
DE LEIDSCHE COURANT
PAGINA 13
B. EIS W. VAJS LEIDEN WILLEN LEIDSE TRADITIE HERSTELLEN:
SUGGESTIES GEVRAAGD
Daar het college van b. en w.
gaarne op de hoogte wil zijn van het
geen leeft onder de burgerij, ver
zoekt het de Leidse ingezetenen met
voorstellen te komen.
Brieven met suggesties kunnen
aan het college worden gericht. Een
waardevol siervoorwerp wordt be
schikbaar gesteld voor de tien inzen
ders, die naar het oordeel van de
carillon-oommissie, onder voorzitter
schap van de heer Van Bergen, als
besten worden aangewezen.
Deze brieven dienen maandag aan-
^Dodenherdenking op
twee dagen: 3 en 4 mei
De dodenherdenking zal dit jaar
op twee dagen worden gehouden.
Dat wil zeggen op vrijdag 3 mei
's middags de nationale herdenking
in de kerken en bij het nationale mo
nument in Amsterdam zal zijn en dat
op zaterdag 4 mei 's avonds de plaat
selijke herdenkingen op de gebruike
lijke wijze doorgang zullen vinden.
Ook zal op zaterdag 4 mei 's avonds
om acht uur twee minuten stilte in
acht worden genomen.
De ministerraad heeft hiertoe in
zijn vergadering van gisteren beslo
ten in overeenstemming met het ad
vies, dat de regering aan de commis
sie nationale herdenking had ge
vraagd wegens de bezwaren, die by
velen waren gerezen tegen de aan
vankelijke beslissing der regering
om de dodenherdenking dit jaar te
verplaatsen van zaterdag 4 mei naar
vrijdag 3 mei. De regering had tot
deze verplaatsing besloten, omdat zij
een groep Joodse landgenoten in de
gelegenheid wilde stellen althan6
vrijdagmiddag aan de herdenkingen
dele te nemen.
65-JARIGE MAG NIET
BLIJVEN
In antwoord op de schriftelijke
vraag van het lid van de Tweede
Kamer de heer Peschar (PvdA), of
het werkelijk waar is, dat het ver
zoek van een beëdigde klerk op het
kantoor van de bewaarder der hy
potheken, het kadaster en der
scheepsbewijzen te Arnhem, om na
zijn 65ste verjaardag nog twee maan
den in dienst te mogen blijven ten
einde zijn vijftigjarig dienstverband
te voltooien, is afgewezen, heeft de
Staatssecretaris van Financiën, dr.
W. H. van den Berge, geantwoord
dat een verzoek om verlenging van
dienstverband na het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd in
overeenstemming met de algemene
gedragslijn, die voor rijksambtenaren
wordt gevolgd ongeacht de aan
het verzoek ten grondslag liggende
overwegingen slechts ingewilligd
wordt indien het dienstbelang zulks
bepaaldelijk vordert. In dit geval kon
aan het verzoek niet worden vol
daan.
Gevallen, dat een ambtenaar kort
voor zijn 40- of 50-jarig ambtsjubi
leum de pensioengerechtigde leeftijd
bereikt, komen vrij veel voor. De
B. en w. hebben zich door de caril- ACTUEEL
lon-deskundige, Ewout van Bergen,
en door Oud-Leiden laten voorlich- De carillon-marionetten hebben -
ten over de figuren, die zouden moe- zjcy jn yet verre verleden altijd aan baande aan de portier van het stad-
ten worden aangebracht. Voorlopig de actualiteit aangepast; zij waren huis ter hand gesteld te worden,
denkt men aan een vast tafereel, een guitige toelichting op plaatse- Men word,t verzocht van c
waarin 'n brokje Leidse geschiedenis gebeurtenissen en in die geest staand formulier gebruik te maken
opnieuw tot leven komt: elk half redenerend bestaat er geen bezwaar en aan geven welk van de figuren
ook persoonlijkheden van vandaag en r,OOT> HBj orv,oab' ol"
uur springt onder ach en wee geba
ren van toeschouwers een kruit- gisteren aan het publiek te presen-
scheepje uit elkaar. Op de hele
draait de andere helft van het me
chaniek voor en hierbij heeft men
voorlopig gedacht aan burgemeester
teren.
uw smaak het best als carillon-
marionet in aanmerking komen. Dit
enquête-formuliertje gelieve u in te
sluiten. Om de belangstellenden een
indruk te geven wordt vanaf maan
dag aanstaande in de hal van het
De heer Van Bergen noemt in zijn
Van der Werf, die zijn rechterarm advies bijvoorbeeld het lied „Geen stadhuis een kleine tentoonstelling
aan de hongerende burgerij van Lei- w00rden maar daden" (dat ook door Behouden van marionettenfiguren
den aanbiedt. en van he
het stadhuis-carillon te Rotterdam men reed
wordt gespeeld), met als illustratie gemaakt Het bedrag van 25.000 gul-
kende tweekleurige shirt.
men en Zn., te Ginneken, biedt ex- een Feijenoord-figuurtje in het be-
tra mogelijkheden. Waardevolle voor
stellen zijn hierover ook reeds ge
daan door de stads-archivaris.
Zo is het zeer goed mogelijk, tij
dens het feest van 3 oktober of in
de bloemenweek begin augustus be
kende Leidse figuren van verleden
of heden een plaats te geven in de
beeldengalerij. Genoemd zijn reeds:
Rembrandt van Rijn en Saskia, Lu
cas van Leiden zijn „Laatste oor
deel" schilderend, en Jantje van Lei
den, de wederdoper. Maar ook be
kenden van recente tijdperken, zo
als Thorbecke, prof. Kamerlingh On
nes (op het punt, dat hij een tempe
ratuur van min 260 graden bereikt),
Boerhaave, college gevend en Bloe-
menbertha.
den zal in een periode van twintig
jaar op de gemeentelijke rekening
afgeschreven worden.
Aan het college van b en w. te Leiden
Hierbij doe ik de suggestie voor de volgende figuur of beeldengroep:
000°OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCXXOOOOOOOOOOOOOOOOOCX>>X>OOOOOOOOOUTCOOOOCXJOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCX
Opname van de Stadhuistoren. De bewegende beeldengroep komt in en
rond de galmgaten onder de klok.
B. en W. van Leiden hebben bij de raad een voorstel ingediend
tot het aanbrengen in de stadhuistoren van een bewegende beelden
groep. De kosten worden geraamd op ƒ25.000. Gezien de aantrek
kingskracht, die zulk een voorziening op toeristen uitoefent, achten
B. en W. dit bedrag verantwoord. In hun toelichting op het voor
stel zeggen b. en w., dat Leiden bij steden als Alkmaar en Gouda
achterblijft, waar het een bewegende beeldengroep op de transen
van de toren betreft. Historisch gezien herstelt het gemeente
bestuur een oude toestand, want in de zeventiende eeuw maakten
elk half uur verschillende marionetten hun houterige bewegingen
rond de galmgaten van Leidens raadhuistoren. Daaronder waren
bekende figuren als ridder Van Duyvèndrecht, die met de bul
in de hand een buiging maakte voor Ada van Holland. Met zeven
tiende eeuwse vrijmoedigheid werd dit figuurtje „Jan met de
blikken pet" genoemd.
overweging, dat het treffen van een
bijzondere regeling weer nieuwe
grensgevallen zou doen ontstaan,
heeft daarvan doen afzien, zo voeg
de Staatssecretaris hieraan toe.
SIGARETTENROKERS
OP LAGERE SCHOOL
Twintig procent van de kinderen
in de eerste klas van de lagere Parel-
school in Amsterdam rookt meer
dan twee sigaretten per week. Zes
procent van deze zesjarigen krijgt
elke zondag van vader een sigaret
Dit is gebleken uit een rookonder-
zoek dat het hoofd van de Parel-
school heeft ingesteld naar de rook
gewoonten van zijn leerlingen. Het
bleek dat in de zesde klassen onge
veer 43 procent der kinderen nooit
rookt, 25 procent rookt matig (min
der dan tien sigaretten per week),
32 procent rookte meer dan tien si
garetten, maar minder dan drie
pakjes per week.
KOPLICHTENCONTROLE ALS
El VAN COLUMBUS
ZOUDEN er veel automobilisten zijn, die zich dermate om het
welzijn van zichzelf en dat van anderen bekommeren, dat zij
's avonds achter het stuur van hun auto zich voortdurend zitten
af te vragen, of de koplampen het wel doen? In de regel is het
toch zo, dat men start, de verli'chting inschakelt en wegrijdt.
Daarmee is doorgaans de (verlichtings)kous af. Wie met deze
sleur twee jaar geleden brak was de heer G. H. Borst (36) te
Langeraar, die als hoofdvertegenwoordiger in landbouwwerktuigen
dagelijks op en langs de weg zit met zijn wagen. Destijds kwam hij
tijdens een dichte mist in Friesland tot de ontdekking, dat een van
zijn koplampen het niet deed. „Heel toevallig eigenlijk," zegt nu
de heer Borst, „dat ik toen mijn wagen uitging om naar de lampen
te kijken." Op de lange rit over de Afsluitdijk is hij daarna - de
mist was inmiddels opgetrokken - in het avondlijk duister nog
minstens zes keer zijn auto uitgeweest om zich ervan te overtuigen,
dat het daar voor wel „goed zat". Op zo'n manier rijd je natuurlijk
niet rustig en geen wonder, dat je er na een urenlange tocht schoon
genoeg van begint te krijgen. Sinds dit voorval is de heer Borst
gaan nadenken: twee jaar lang nadenken, weer eens een maandje
rusten, en dan maar weer nadenken en experimenteren: hoe kan
ik direkt, van achter mijn stuur, constateren, dat mijn koplampen
beide funktioneren? De heer Borst heeft nu zekerheid. Hij kan
thans in het donker rijdend vanaf zijn stoel net zo goed dé kop
lampen in de gaten houden als zat hij er met zijn neus boven op.
Zonder dat hij het wilde heeft de heer Borst gezorgd voor een
wereldprimeur op het gebied van de verkeersveiligheid. Een pri
meur en een vinding als het ei van Columbus; ongelofelijk een
voudig, maarje moet er maar opkomen.
De heer G. H. Borst uit Langeraar
Iaat zien waar de lichtspiegel op de
kap van een Volkswagen gemonteerd
moet worden.
GOETHE-MEDAILLE VOOR Dr.
L. POLAK
Dr. Leon Polak uit Den Haag is
vrijdag door de ambassadeur van de
Duitse bondsrepubliek in ons land,
dr. Josef Loens de zilveren Goethe-
medaille uitgereikt.
De medaille wordt verleend door
het Goethe-instituut in München. De
onderscheiding werd dr. Polak toege
kend op grond van zijn verdiensten
voor het onderwijs in de Duitse taal
en literatuur, als leraar aan het
Haagse gymnasium Haganum, als
docent aan de school voor taal- en
letterkunde in Den Haag, en als pri
vaat-docent aan de Leidse universi
teit.
Een maand dezelfde
lucht ingeademd
Drie jonge Amerikaanse vliegers,
18, 20 en 29 jaar oud, hebben donder
dagmiddag hun bijna negen meter
lange cabine op de luchtmachtbasis
in Dayton verlaten, na dertig dagen
lang dezelfde lucht te hebben inge-
amend.
Zij hebben een maand lang in de
cabine doorgebracht om de appara
tuur te beproeven die bestemd is
voor toekomstige ruimtevaarders en
waarmee de uitgeademde lucht op
nieuw bruikbaar wordt gemaakt. Een
groep specialisten heeft via een tele
visienet onafgebroken waarnemingen
verricht, terwijl psychiaters de reac
ties van de opgesloten vliegers be
studeerden.
Grote interesse voor
reflexieglaasjes
r\at jaren piekeren en proberen
heeft de heer Borst, behalve
veel teleurstellingen en opnieuw be
ginnen, een decoratief apparaatje
opgeleverd, dat een heleboel ellende
op de weg, ongelukken en bekeurin
gen, kan voorkomen. Hij sprak er
zonder meer eens over met instan
ties hier en daar, maar men dacht
te maken te hebben met een on
bruikbaar en waarschijnlijk te duur
object, waaraan allerlei controleren
de lampjes, draadjes en schakelaar
tjes te pas moesten komen die op
hun beurt weer controle van node
zouden hebben.
„Te ingewikkeld," vond men.
„Maar dan mo;t u eens kijken," was
het wederwoord van de Langeraar-
se vinder. Men kwam en. zag (het
was in Den Haag) en de heer Borst
overwon: zonder enige moeite slaag
de hij erin, deskundigen van de
ANWB, de KNAC en het Verbond
voor Veilig Verkeer domweg en
thousiast te maken.
Eenvoudiger kan het niet
In plaats van een ingewikkelde, in
genieuze apparatuur met discreet
verborgen draadjes en moertjes, die
een mens kriegel kunnen maken,
vonden de heren op de neus van de
heer Borsts Mercedes twee alleraar
digste oranje reflexglaasjes, sim
pele miniatuurspiegeltjes, die bij een
demonstratie s avonds de kritische
gelaatsuitdrukkingen snel deden ver
anderen in fijne glimlachjes van be
wondering en verbazing: „Verdraaid,
dit is 't nou eigenlijk, hè moe
ten de heren van KNAC en ANWB
perplex gemompeld hebben.
Het gaat hier om een apparaatje
de heer Borst noemt het gemaks
halve „orgaan" dat niet meer is
dan twee reflexle-vlakjes die met el
kaar een hoek van 90 graden nor
men. De glaasjes, stukjes profielglas,
waarop aan de onderzijde kwikzilver
aangebracht is, zijn gevat in 'n glan
zend armatuurtje van verchroomd
metaal. Als dit „orgaan" of lichtspie-
geltje op de voorkap van de auto is
gemonteerd! dit gebeurt op een lijn
achter de beide koplampen bij de
Volkswagen kan Uat zelfs 20 cm zijn)
ontwaart de nachtelijke autobestuur
der, zonder dat hij zijn blik van de
weg naar het dashbord hoeft te ver
plaatsen, vóór op zijn wagen het ge
schitter van een paar „diamantjes".
Dat geeft hem de zekerheid, dat zijn
groot-licht of gedimd licht het naar
behoren doet En als er een lamp
mocht zijn uitgevallen, kan hij met
een zijn maatregelen nemen.
Het schitterend effect wordt mo
gelijk gemaakt door z.g. „strooi-
licht", diffuus licht van de lamp
dat door het koplampglas gebro
ken is en voldoende kracht heeft
om door de glaasjes gereflecteerd
te worden. Er is dus geen sprake
van eenteruggekaatste naar
achter of naai- opzij lichtbun
del, die bovendien de autobe
stuurder nog zou kunnen ver
blinden of minstens hinderen.
Een uitkomst
KNAC, ANWB en Veilig Verkeer be
zien de vinding van de Langeraarse
vertegenwoordiger met welgevallen.
Niet in het minst denkt men aan de
soms levensgevaarlijke situaties op
donkere wegen, waar een tegenlig
ger met één lamp een motorfiets kan
zijn, maar net zo goed een auto, waar
van een koplicht is uitgevallen. Le
vensgevaarlijk. inderdaad. En als
van direct gevaar nog niet gesproken
kan worden, dan loert ergens de
wet, die bij monde en geschrifte van
de politie de in gebreke zijnde auto
bestuurder onverhoeds van een
dure bon voorziet. Bij een licnten-
controle op 't verkeerscircuit Ouden
rijn bij Utrecht werd geconstateerd,
zo heet het van politiezijde, dat bij
30 pet. van de auto's de verlichting
niet deugde.
Octrooi
De heer Borst ziet een grote toe
komst weggelegd voor zijn „licht
spiegel", waarop hij octrooi aan
vroeg. Uit een onderzoek is ge
bleken, dat nergens ter wereld
een dergelijk bruikbaar appa
raat, dat niet door een arbeids
loon vergende vakman gemon
teerd hoeft te worden en straks
in een net doosje met montage-
schema voor een lage prijs te
krijgen is, bestond.
Nu al is de Langeraarse vinding tot
ver over 's lands grenzen in de be
langstelling komen te staan en dit
geldt voor verschillende automerken,
waarvoor het „orgaan" in gevariëer-
de uitvoering beschikbaar komt als
over enige tijd de produktie (in een
Nederlands bedrijf) op gang komt.
Aan een apparaat, dat zoveel zeker
heid biedt in een steeds toenemende
verkeersstroom, bestaat grote behoef
te, heeft men de heer Borst vanuit
Duitsland verzekerd. In Nederland,
waar het met de dag én met de avond
op de weg onveiliger wordt, zal deze
behoefte beslist niet minder zijn.
IFa. GEBR. TEN HOEVE DEN HAAG
(Advertentie)
Baarnse politieman
disciplinair gestraft
Ernstige kritiek op
korpschef
Bij het politiekorps in Baarn is een
agent disciplinair gestraft. Hij was
betrokken bij de ontvluchting van 'n
Oostenrijkse iongen uit het Baarnse
politiebureau. Deze jongen had zich
verdacht bij het paleis Soestdijk op
gehouden en was opgebracht naar
het Baarnse politiebureau. Daaruit is
hij ontvlucht waarvoor de agent
thans verantwoordelijk wordt ge
steld. De agent moet gedurende tien
dagen twee uren straf-dienst doen.
Tegen deze straf gaat de betrokken
agent in beroep.
Dit is de tweede maal in korte
tijd, dat uit het politiebureau in
Baarn een arrestant is ontvlucht. De
eerste maal was het mr. H. W. Over-
beek, de officier van justitie by de
rechtbank in Utrecht, die verant
woordelijk was voor de ontvluchting
van Boude wijn H., een der hoofdver
dachten in de Baarnse moordzaak,
zoals hij zelf heeft erkend.
Verontschuldiging
De straf die de agent door de
korpschef van de politie in Baarn,
de heer G. A. Backer, is opgelegd
heeft grote verontwaardiging onder
het politiepersoneel in die plaats te
weeg gebracht. Temeer waar de be
trokken korpschef tegen de verdach
te hoofdagent heeft gezegd, dat in
dien hij geweten had dat de man
in beroep zou gaan tegen zijn straf
hij hem voor ontslag zou hebben
voorgedragen.
De laatste jaren er ernstige kri
tiek op het beleid van de korpschef
van de Baarnse politie waardoor
spanningen onder het personeel zijn
ontstaan. Er zijn klachten ingediend
bij de procureur-generaal, mr. H. R.
de Zaaijer, en er is een voorlopig
onderzoek ingesteld.
DEURWAARDER GESCHORST
Naar ons door de officier van justi
tie te Leeuwarden wordt bevestigd
is de deurwaarder bij de belasting
aldaar, de heer V., uit zijn functie
geschorst. In de loop van een aantal
jaren eigende hij zich wederrechte
lijk geld toe, zuiverde dat ook ge
deeltelijk aan, maar bleef zijn prak
tijken doorzetten. Hij is uit zijn func
tie geschorst. Proces-verbaal is opge
maakt en een strafvordering wordt
tegen hem ingesteld.
Naar verluidt zouden zijn hande
lingen een tekort van 12.000 a 13.000
gulden hebben opgeleverd. De offi
cier van justitie zeide slechts, dat
het lager is.
DE 20 GRAM PAKJES BOTER
De „Gouden" pakjes roomboter
van 20 gram met de produktie,, waar
van de Achterhoekse zuivelfabrikan
ten begonnen ten behoeve van de
hotellerie, blijken het best te doen.
Ook in het buitenland bestaat er be
langstelling voor. Met behulp van
een speciale apparatuur worden er
momenteel een kwart miljoen pakjes
per week gemaakt.
Dit beeld van 't controle-apparaatje
krijgt de autobestuurder als hij ach
ter het stuur zit. Men ziet de twee
reflecterende glaasjes vlak onder 't
embleem op de motorkap; een uit
komst en een sieraad
