3)e &2l<i6e(3ou4a/itt
NIET UITGESLOTEN DAT REGERING HEENGAAT
ALS KAMER TV-NOTA AFWUST
Kabinet beraadt zich
tot dinsdag
DE TYFUS
KENNEDY IN JUNI NAAR
WEST-BERLUN
AMNESTIE IN HONGARIJE
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredakteur L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
VRIJDAG 22 MAART 196S
53e JAARGANG No. 15.884
StOrlnG OP
HET kabiNET
lelef. 2 0 9 3 5 - Red. 20015, 25594 - Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging 33 839 (tussen 17.30 en 19.00 O.) Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w.. 2.80 p. mnd., 8,25 p. kw.. Franco p.p. i 8,75. Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes f 1,50
Kabinetsberaad bleek nodig na een dagenlang debat over de televisie
nota, waarvan minister Cals in de Tweede Kamer terloops verklaard had,
dat niet slechts de staatssekretarissen Scholten (OKW) en Gijzeis (eco
nomische zaken) maar ook hijzelf en vrijwel alle leden van het kabinet
er achter staan. Men heeft het debat geschorst, omdat 'n regeringskrisis
dreigt.
Het debat liep vooral gistermiddag hoog. Inzet was in de eerste plaats
een door de meerderheid van de Kamer (behalve door de liberalen en
het merendeel van de CH alsmede enige katholieken en socialisten) ge
steunde motie van de heer Aarden (KVP), waarin de regering werd
uitgenodigd om, voordat tot verlening van zendmachtiging voor het
tweede televisienet aan anderen, dan de huidige concessionarissen wordt
overgegaan, eerst te komen met een wetsontwerp, waarbij de voorwaar
den van een dergelijke concessie worden geregeld op een andere grond,
dan die welke in de nota is vervat. Ook werd gevraagd naar de voor
waarden, waarop het uitzenden van reclameboodschappen zou kunnen
worden toegelaten.
Behalve de twaalf sprekers in eerste termijn kwamen over deze kwestie
ook de fraktieleiders van VVD, KVP en PvdA in het vuur.
van prof. Oud, wat de staatssecreta
rissen Sdholten en Gij zeis dan moe
ten doen, wanneer ze het standpunt
van de Kamer niet delen. Door de
heer Smallenbroek werd gezegd: „Ze
kunnen heengaan". Minister Cals
mompelde toen zo iets als: „Die kans
is niet uitgesloten", waarop de span
ning uiteraard nog groter werd.
Verkeerde politiek
Kamer en regering hebben ieder hun
eigen verantwoordelijkheden, zo be
toogde de heer Oud. De heer Von
deling zei, dat de heer Oud staats
rechtelijk misschien wel gelijk zou
hebben, maar dat hij in politiek op
zicht de plank toch mis sloeg. De
katholieke fractieleider, de heer De
Kort, eiste o.m., dat de regering zou
verklaren, wat zij met een der te
aanvaarden moties zou doen.
„Indien gevreesd wordt dat de me
ning van de meerderheid van de Ka
mer wordt getrotseerd, dan behoort
een motie van wantrouwen te wor
den ingediend", zo had de heer Oud
al eerder gezegd.
Rumoerig
De liberale aanvoerder Oud kwam Het d?bat ,verlieS ™oral tijdens ie
betogen, dat de Kamer niet op de spreekbeurt van de heer Oud rmnoe-
stoelen van de regering mag gaan "8- De anti-revolrutionarre heren
uitten en dat de regering ook leen Smallenbroek en Bruins Slot onder-
orders voor het beleid mag geven. braken die™ toespraak herhaalde-
De onderhavige nota werd inge- te betogen, dat moties over
JEGEN veler verwachting in heeft ^grlnd van
TweedenKamer°ove?Shet klemmende daarvan kan de Kamer de regering deel of van een geheIe begro-
vraagstuk van de „TV-reclame" de echter geen dwingend voorschrift ung AangMien Tolgens de verklaring
HEVIGE
SPANNING
belangstellenden en -hebbenden voor handelen opleggen.
gisteren nog in het ongewisse gela
ten inzake de vermoedelijke plan
nen van de regering in dit opzicht.
De Kamer heeft het op het span
nendst moment van de gehele dis
cussie niet verder kunnen brengen
dan de uitermate pikante vraag aan
het kabinet, wat het met een even
tueel aanvaarde motie van een par
lementaire meerderheid zou doen,
waarin om het voorlopig op stal zet
ten van de bewuste TV-opzet wordt
gevraagd en minister Cals vermocht
daarop niet zonder een speciaal ka
binetsberaad uitsluitsel te verstrek
ken.
Daarmee heeft deze kwestie
die toch eigenlijk veel meer een
irenisch nationaal karakter zou be
horen te dragen een zwaar gela
den politiek accent gekregen, die de
al bestaande spanningen geen goed
doet. Daar staat echter gelukkig te
genover, dat er nu enkele dagen van
hopelijk nuchter overwegen zowel
voor regering als Kamer zijn ver
kregen, zodat de beslissing niet be
hoefde te worden genomen in de
hitte, waarop het debat gisteren na
werd getekend door de heren
Bruins Slot (AR), Kleywegt en
Kranenburg (Arb.), Kikkert
(CHU) en De Kort (KVP)) con
sequenties zou kunnen hebben
voor de staatssecretarissen en
wellicht ook voor andere leden
van het kabinet, werd tot schor
sing van de beraadslaging beslo
ten.
Open bestel
Naast de motde-Aarden is er nog een
motie-Kleywegt ter tafel gekomen,
waarin de wenselijkheid tot spoedi
ge vergroting van keuzemogelijkheid
in TV-programma's wordt gestipu
leerd met zonodig medewerking van
nieuwe gegadigden, met de bestaan
de, voor een zendmachtiging. Daar
bij, aldus die motie, moet een zo
groot mogelijke samenwerking tot
stand komen onder een overkoepe
lend orgaan op basis van een in te
dienen wetsontwerp. Aangedrongen
wordt op een open bestel. Van re
geringszijde is tot dusver staande
gehouden, dat de telefoon- en tele-
graafwet en het geldende televisie-
besluit de regering de bevoegdheid
geven voor het verlenen van iedere
door haar gewenste zendmachtiging.
Een derde motie-v. Someren (VVD)
ondersteunt de plannen van de nota.
Het openbare beraad wordt dins
dag voortgezet.
In de felle discussie was de vraag
President Kennedy heeft donderdagavond op zijn persconferentie be
vestigd, dat hij tijdens zijn komende reis naar Europa ook een bezoek an
Berlijn hoopt te brengen. Het Witte Huis had al eerder aangekondigd,
dat hij een staatsiebezoek aan Italië en een onofficieel bezoek aan Bonn
zou brengen en Amerikaanse regeringskringen zeiden, dat hij een bezoek
aan West-Berlijn overwoog. Kennedy gaf nog geen verdere bijzonderheden
over zijn reisplannen en het tijdstip van de reis, maar volgens welinge
lichte kringen zal dit waarschijnlijk de tweede helft van juni zijn.
ri 1 j scheppen van een strijdmacht met
ijUDR moet worden oppervlakte-schepen, die met polaris-
raketten zijn uitgerust is niet essen-
n-AÏcnloar/l tieel voor de veili£heid van de Ver_
geisoieeru enigde Staten, maar is voorgesteld
C om aan de behoeften van West-
j Europa tegemoet te komen.
Over de Cubaanse kwestie zei de
drie dagen van sudderen op een laag Amerikaanse president, dat de Cu- De Ver. Staten zullen voortgaan
pitje en zonder nieuwe elementen baanse ballingen, die beweren deze te trachten tot een kernstop verdrag
was aanbeland. week met Russen gevochten te heb- te komen, omdat er tegen 1975 wel
ben tijdens een aanval op de Cu- 15 of 20 landen met kernwapens
^/OOR het kabinet is de beslissing baanse kust, in generlei verbinding kunnen zijn. De president zei dat
stellig niet eenvoudig. Het heeft met de Ver. Staten staan. De afge- zijn hoop op een kernstopverdrag
via de nota en eigenlijk al aanstonds lopen weken zijn 3000 Sowjetrussi- iets is verminderd. De verbreiding
na zijn optreden in 1959 heel duide- sche soldaten van Cuba teruggetrok- van kernwapens over een landen be-
lijk verklaard, dat het zijn vaste ken en hopelijk zullen voor eind schouwt hij als „het grootst moge
overtuiging is, dat aan de wens naar maart nog- meer soldaten naar de lijke gevaar". De Ver. Staten zullen
een reële vorm van TV-reclame Sowjet-Unie terugkeren, aldus de daarom bij de Sowjet-Unie blijven
en dan wel op commerciële basis president. De Verenigde Staten zul- aandringen op het aannemen van
liefst gestalte behoorti te worden ien alles doen wat verantwoord en een kernstopverdrag.
gegeven en het heeft dat tegen zeer doelmatig is om Cuba te isoleren.
veel kritiek, vooral ook uit de we- De Ver. Staten staan volledig ach- bezoek van Adzjoebei
reld van het omroepbestel staande ter het plan voor economische inte-
gehouden. In de Kamer kreeg de re- gratie van Midden-Amerika, maar Het bezoek dat Alexei Adzjoebei,
gering omstandig te horen, dat een voordat de bijzonderheden hiervan hoofdredakteur van de Izvestia en
aanzienlijke meerderheid niet van bekend zijn kan nog niet gezegd wor- schoonzoon van Chroesjtsjov, on-
de voorgelegde plannen wil weten, den hoe hoog het bedrag van de langs aan de paus heeft gebracht,
hetgeen met een concept-motie werd Amerikaanse hulp hierbij zal zijn. heeft geen enkele internationale be-
duidelijk gemaakt, die mede van de tekenis, aldus president Kennedy,
regeringsgezinde fracties afkomstig NAVO-KERNMACHT voorts zei, dat Paus Johannes,
is- Tegen de tijd dat de NAVO- evenals andere religieuze leiders, be-
Wanneer het kabinet toch doorzet ministers mej in ottowa bijeen- lang stelt in het voorkomen van een
in de richting, die t blijkbaar over- komen moet er enige voortgang ge- kernoorlog en van mening is, dat
eenkomstig zijn overtuiging moet maakt zijn bij het vormen van een dit onder meer bereikt kan worden
gaan, zou de Kamermeerderheid het multiiaterale NAVO-kernmacht. Het door onderlinge contacten.
(opnieuw) ter verantwoording moe
ten roepen, om dan-zonder veel twij-
fel het team-de Quay de laan uit te
sturen.
IN DE gegeven omstandigheden
lijkt een dreigement daartoe ech
ter nogal onwezenlijk. Het kabinet is
weldra demissionair en wat zou het
zich dus aan dreigementen van de
Kamer behoeven te laten gelegen
liggen? Of men er echter goed aan
doet van zulk een omstandigheid
(listig) gebruik te maken, is een
netelige vraag. Hoe ver strekt de
overtuiging van de regering en de
daaraan verbonden consequenties?
Voor het parlement geldt zeker 'n
soortgelijk dilemma. Het maakt een
vuist van een hand, die er ternau
wernood is, onmachtig ook de poging
te verwezenlijken om tot een uit
spraak te komen, die zoveel moge
lijk gelijkgezinden verenigt.
Het is op dit moment te vroeg
hangende het nader beraad tot
conclusies te komen, ook niet tot
bespiegelingen over de vermoede
lijke afloop van het debat. Wel is de
wens op haar plaats, dat men de
politieke geladenheid, die het debat
gisteren tegen het voorlopig slot
kenmerkte, dinsdag bij de hervat
ting goeddeels zal weten te vermij
den. Het liberale dreigement om
met deze kwestie (ook al) de ver
kiezingen in te gaan, belooft weinig
goeds. Zo min als in angst, worden
in overmatige politieke spanningen
goede besluiten geboren. Het is te
hopen, dat alle partijen in dit ge
ding dat in de extra verkregen tijd
voor comtemplatie zullen inzien!
In Brighton (Engeland) zijn op last
van de overheid twee restaurants ge
sloten, nadat bij een kelner, die voor
beide zaken werkte, tyfus was ge
constateerd. De man is eind februari
van een vakantie in Zwitserland te
ruggekeerd en het is niet uitgeslo
ten, dat hij nadien klanten heeft be
smet.
Het aantal tyfusgevallen in Enge
land is nu 31. Alle zieken op een na
zijn met vakantie in Zermatt ge
weest.
Ook tyfus in Frankrijk
Ook in Frankrijk zijn vier ver
moedelijke gevallen van tyfus ge
constateerd. De patiënten zijn Fran
se toeristen, die een vakantie in Zer-
scheppen van een strijdmacht met matt hebben doorgebracht. De toe-
- - stand van een van hen, een meisje,
wordt ernstig genoemd.
Keizer Haile Selassie van Ethiopië vertoeft op het ogenblik in Zwitser
land, waar hij in Baden, nabij Zürich," een geneeskundige behandeling
ondergaat. De burgemeester van Zürich, dr. Landolt, heeft de keizer
dezer dagen een banket aangeboden op het oude landgoed Muraltengut
bij Zürich. De bijgaande foto werd gemaakt, toen de burgemeester met
zijn hoge gast Muraltengut na afloop van het diner verlieten.
OOK TYFUS IN
RIJSWIJK
Bij een inwoonster van Rijswijk is
tyfus geconstateerd. De besmetting
heeft zij hoogstwaarschijnlijk in de
Zwitserse wintersportplaats Zermatt
opgëlopen. Het totaal aantal in Ne
derland vastgesteld tyfus-gevallen
bedraagt thans vijf, waarvan drie in
Rotterdam.
Volgens de inspecteur voor be
smettelijke ziekten van de Genees
kundige Inspectie van de Volksge
zondheid, de arts B. V. Bekker, be
staat er geen reden tot bezorgdheid.
De heer Bekker wijst er op, dat de
therapie sinds de tweede wereld
oorlog aanmerkelijk verbeterd is. Bo
vendien zijn in Nederland de open
bare voorzieningen voldoende bevei
ligd, zodat voor besmetting via voed
sel of waterleiding niet gevreesd
hoeft te worden. De maatregelen
kunnen dan ook beperkt blijven tot
het isoleren van de met tyfus be
smette personen en het via bactorio-
logische wijze vaststellen, of mensen,
die met hen in aanraking geweest
zijn, al dan niet geïnfecteerd zijn.
In Hongarije is donderdag 'n uit
gebreide amnestie afgekondigd, waar
van allen, die veroordeeld zijn voor
oorlogsmisdaden ook zij, die naar
aanleiding van hun houding bij le
opstand van 1956 gestraft zijn zul
len profiteren. De amnestie geldt ook
voor mensen, die op illegale wijze
het land hebben trachten te verlaten
en „gewone" misdadigers, die in ver
beteringskampen zitten. Het desbe
treffende wetsontwerp werd don
derdag met algemene stemmen door
het Hongaarse parlement goedge
keurd. Mensen die veroordeeld zijn
voor tegen de staat gerichte activi
teit, spionage of hoogverraad, of re
cidivisten vallen niet onder de am
nestiebepalingen maar zouden een
verzoek om amnestie kunnen indie
nen.
Ook voor kardinaal
Mindszenty?
Premier Janos Kadar zei donder
dag in het parlement, dat de betrek
kingen met de Rooms-Katholieke
Kerk „genormaliseerd" zijn. Er be
hoeft niet langer een politieke strijd
tegen de Kerk te worden gevoerd,
zo zei hij. Politieke waarnemers zien
in deze woorden een aanwijzing, dat
ook kardinaal Mindszenty, de pri
maat van Hongarije, die sinds de op
stand van 1956 in het gebouw van
de Amerikaanse legatie te Boedapest
verblijft, een kans op amnestie
maakt. Toen de opstand uitbrak was
de kardinaal onder huisarrest na een
gevangenisstraf van zes jaar te heb-
bén uitgezeten. Hij was begin 1949
Treinwaarneming
per televisie
De Nederlandse Spoorwegen gaan
binnenkort op een treinwaarnemings-
post in Harderwijk, gebruik maken
van televisie. Een hoog gemonteerde
t.v.-camera vangt het beeld op van
een op een afstand van 10 km nade
rende trein en geeft dit op 'n soherm
in de waarnemingspost weer Op
dezie manier kan men het materieel
op een baanvak nauwkeurig volgen
Tot nu toe is nog nergens in Euro
pa televisie ingeschakeld bij trein
waarneming, aldus de voorlichtings
dienst van de Nederlandse Spoorwe
gen.
veroordeeld tot levenslange gevan
genisstraf op beschuldiging van ver
raad, spionage, pogingen tot omver
werping van de regëring en illegale
deviezenhandel.
De amnestie is ook van toepassing
op Hongaren die naar het buitenland
zijn uitgeweken en tot de in de be
palingen omschreven categorieën be
horen. zo heeft premier Kadar nog
gezegd. De amnestie zal op de Hon
gaarse bevrijdingsdag, 4 april, van
kracht worden.
ZOEKT U moderne of klassieke
modellen
Gouden
Verlovingsringen
v. d. WATER, Haarljstraat 207
heeft ze Zeer grote keuze
Op 't graveren kunt U wachten.
(Advertentie)
Donderdag is een magazijn van Vroom en Dreesman aan de Nieuwestad in Leeuwarden uitgebrand. Op de
bovenverdieping van het aangrenzende bedrijf van Bervoetc kon de brand gelukkig worden gelokaliseerd.
Geen visum nodig
voor Canada
Staatsburgers van Nederland, Bel
gië, Duitsland en Luxemburg zullen
na 1 april geen visum meer nodig
hebben voor een bezoek aan Canada.
Dit is meegedeeld door het departe
ment voor immigratie in Ottawa.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
LICHTE VORST
De aanvoer van koude lucht naar
ons land werd vannacht weer ster
ker, toen de wind naar het noord
oosten draaide en toenam. Dit ge
beurde, nadat een storing in de ho
gere luchtlagen met wat lichte
sneeuw ons land gepasseerd was.
De toeneming van de wind hing sa
men met luchtdrukstijgingen boven
de Britse eilanden, die in verband
met een hogedrukgebied bij IJsland
dat zich naar Schotland verplaatst.
Tegelijkertijd handhaaft zich een
depressie boven Italië. Deze wordt
nog versterkt door een kleine sto
ring, die over de Pyreneeën naar de
Middellandse Zee trekt.
Op de flank van het hogedrukge
bied bij IJsland staat een krachtige
noordelijke luchtstroming, die kou
de lucht langs de Noorse kust naar
het zuiden transporteert. Het front,
dat deze koude lucht begrenst, zal
in de komende 24 uur over ons land
trekken. Daarbij zullen plaatselijk
enkele buien vallen, maar zullen er
ook opklaringen voorkomen.
In de afgelopen nacht heeft het
op vele plaatsen i tot 2 graden ge
vroren, ook in de komende nachten
moet op lichte vorst worden gere
kend.
ZON- EN MAANSTANDEN
23 Maart: zon op 06.38, onder 18.56;
maan op 06.08, onder 16.10.
Hoogwaterstanden
23 Maart: v.m. 1.52; n.m. 14.10.
KORRELTJE
Wie een kooi smeedt uit wantrou
wen en jalouzie, zal bemerken, iat
de Liefde ondanks de tralies weet te
ontsnappen.
