S)e £eicbe6oii^<Mvt
SOEBANDRIO DREIGT
MALEISE FEDERATIE
ENGELAND ZOEKT HET
IN TARIEFSVERLAGING
DINSDAG 12 FEBRUARI 1063
58e JAARGANG
No. 15.888
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredakteur L. C. J. ROOZEN
BUREAUS: PAFENGRACHT 38
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDETS EIS OMSTREKEN
Indonesië balanceert
weer op het oorlogsrandje
Telef. 2 0 9 3 5 - Red. 2 0 0 1 5, 8 5 5 9 4 Advert. 2 0 8 2 6 - Klachten bezorging S 3 8 3 9 (tussen 17.3» en 19.00 n.) - Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w., 2,80 p. mnd., f 8,25 p. kw., Franco p.p. j 8,75. Adv. 17 et p. mm., Telefoontjes j 1,50
„Moeilijk oorlog
te vermijden"
De Indonesische minister van bui
tenlandse zaken, Soebandrio, heeft
maandag op een persconferentie in
Djakarta verklaard, dat zijn land zich
tegen de vorming van een Groot-
Maleise federatie zal verzetten, zo
lang de regering van premier Abdoel
Rahman geen positief bewijs van
vriendschap jegens Indonesië heeft
gegeven.
Hij beschuldigde Abdoel Rahman
ervan „opzettelijk vijandig" te zijn
tegenover Indonesië. Een vijandige
Maleise federatie aan de grenzen
van Indonesië zou een bron van in
cidenten zijn en het zou dan moeilijk
zijn een oorlog te vermijden, aldus
de minister. Zijn regering zou daar
om niet kunnen aanvaarden, dat
Borneo en andere naburige gebie
den zich aansluiten bij een vijandige
Maleis^ federatie. Hij waardeerde de
wens van Groot-Brittannië om zijn
gebieden in Zuid-Oost-Azië te de
koloniseren, maar het project voor
een Groot-Maleise federatie van Ab
doel Rahman maakt onderdeel uit
van een vergaand expansieplan. Soe
bandrio noemde daarop een aantal
gevallen, waaruit de vijandschap
van de premier van de Maleise fe
deratie zou blijken. O.m. had deze
de opstand op Sumatra gesteund
„met het klaarblijkelijke doel dit
gebied op te nemen in de Maleise
federatie".
Soebandrio beschuldigde Abdoel
Rahman er verder van, dat hij in
zijn land een anti-Indonesische" cam
pagne had gevoerd en had verklaard,
dat de regering van Djakarta door
de communisten wordt geleid.
Federatie gaat toch door
De vorming van de Groot-Maleise
federatie gaat door ondanks het In
donesische dreigement van een ge
wapend conflict. Dit heeft de vice-
premier en minister van defensie
van de Maleise federatie, Abdoel
Razzak, maandagavond in Koeala
Loempoer gezegd in antwoord op de
verklaring van Soebandrio.
De Groot-Maleise federatie beant
woordt aan de wens van het volk en
wij zullen blijven werken voor de
verwezenlijking. Indonesië heeft hier
niets mee te maken, aldus de vice-
premier.
NIEUWE HEREN
IN IRAK
IN EEN PAAR DAGEN heeft de
toestand in Irak zich grondig ge
wijzigd. Kassem, de man onder wiens
leiding enige jaren geleden de revo
lutie uitbrak tegen de koning, die
met zijn familie werd vermoord, is
nu zelf het slachtoffer geworden van
een tegenrevolutie, en doodgescho
ten. Een nieuw bewind zetelt thans
in Bagdad en blijkbaar zit 't
0 reeds tamelijk vast in het za
del. Dat blijkt o.a. uit de vlot
te erkenning van het nieuwe regiem
door Amerika,dat gewoonlijk eerst
de kat uit de boom pleegt te kijken.
Dat Amerika en de Sowjet-Unie er
als de kippen bij zijn met hun er
kenning is vanzelfsprekend niet zon
der bedoeling; men probeert invloed
te krijgen bij de nieuwe heren. Want
de verhoudingen in het woelige Mid
den-Oosten gaan weer eens verschui
ven.
De man, die er het eerste bij was,
was president Nasser van Egypte,
hetgeen niet zo verwonderlijk is,
want de revolte is op touw gezet
door Nasser-gezinde officieren en de
president zal wel niet onkundig ge
weest zijn van hun plannen. Kassem
was helemaal geen vriend van Nas
ser en voelde er niets voor Nassers
leidersaspiraties in de Arabische we
reld te steunen. Vandaar dat de di
plomatieke betrekkingen tussen Cairo
en Bagdad uitgesproken slecht wa
ren. En naarmate Nasser zich meer
losmaakte van Moskou, steunde Kas
sem meer en meer op de communis
tische elementen in zijn land.
Het nieuwe bewind is nu anti-com-
munistich, pro-Nasser, en streeft
naar Arabische eenheid Nu is die
Arabische eenheid een begrip, waar
de bank geen crediet op geeft,
maar de plannen van Nasser om een
zo groot mogelijk deel van de Ara
bische wereld onder zijn leiding te
krijgen, zijn zeer reëel. Maar deze
worden weer doorkruist door de be
langen, welke Amerika en Rusland
in dat gedeelte van de wereld heb
ben en nu is het maar de kunst om
de diverse belangen zó tegen elkaar
uit te spelen, dat men er zelf beter
van wordt. Aan dat spelletje doen
niet alleen Kennedy, Chroesjtsjov
en Nasser mee, maar ook de kleinere
potentaatjes van het Midden-Oosten.
Zodoende wordt het een ingewikkeld
partijtje poker met veel kaarten on
der tafel. Zelfs de kaart van de po
litieke moord kan een troefkaart zijn,
evenals trouwens de olie-kaart. Men
kan ervan op aan, dat er op 't ogen
blik fel geïntrigeerd wordt in Bag
dad.
Het kabinet van de Maleise fede
ratie zou vandaag (dinsdag) bijeen
komen om de verklaring van Soe
bandrio te bespreken.
Tegen-dreigement.
De waarnemend secretaris-generaal
van de regeringspartij in Malakka,
heeft vandaag gezegd, dat Malakka
niet zal aarzelen een binnenlandse
opstand in Indonesië te steunen, als
het zou gaan om herstel van de de
mocratie in dat land.
Hij zei letterlijk: „Als dr. Soe
bandrio (de Indonesische minister van
buitenlandse zaken) Malakka blijft
provoceren zoals hij nu doet, kan ik
hem verzekeren, dat Malakka niet zal
aarzelen een binnenlandse opstand
in Indonesië te steunen als het erom
gaat de democratie in dat land te
herstellen."
Ontwapenings-
overleg
De Russische delegatie bij het ont-
wapeningsoverleg in Genève heeft
maandag, aan de vooravond van de
hervatting der besprekingen, de acht
neutral istische afgevaardigden uit
genodigd voor een gedachtenwisse-
ling over de kwestie van een ver
bod op het nemen van kernproeven.
Westelijke diplomatieke waarnemers
beschouwden deze Russische invita
tie als een belangrijk onderdeel van
de campagne van Moskou om met
steun van de neutralisten het Wes
ten concessies af te dwingen.
Zoals gemeld, hebben de Russen
de Britten en de Amerikanen er van
beschuldigd, dat zij door hun onbuig
zaamheid het geheime vooroverleg
over de kwestie van de kernproeven
in New York en Washington hebben
doen mislukken. De Russen braken
dit overleg, dat op 14 januari was
begonnen, onverwachts af, toen zij
zich bereid hadden verklaard ak
koord te gaan met drie inspecties
per jaar op hun gebied, terwijl het
Westen niet minder dan acht tot tien
inspecties aanvaardbaar achtte.
In dit verband wordt er aan her
innerd, dat de V.S. inmiddels hun
ondergrondse kernproeven, die zij tij
dens het vooroverleg in New York
en Washington hadden opgeschort,
hebben hervat.
De Russen zeggen, dat het ontwa-
peningsoverleg, dat vandaag in Ge
nève hervat zou worden, hierdoor
stroever zal verlopen.
Irak weer normaal
Volgens Radio-Bagdad wordt de
toestand in Irak na de omverwerping
van het regime van Kassem weer
normaal. De scholen en universitei
ten zijn heropend, het lucht- en goe
derenverkeer per spoorweg is her
vat. Het uitgaansverbod is verder
verzacht.
Onbevestigde berichten in Tehe
ran spreken van ongeveer 5.000 do
den sedert het begin van de opstand
in Irak op vorige week vrijdag. In
Basra zouden zeventig demonstran
ten bij gevechten met aanhangers
van het nieuwe bewind zijn gedood.
In totaal hebben thans zestien lan
den het nieuwe regime erkend, waar
onder de V.S., Engeland, de Sowjet-
Unie, Arabische landen en als laat
ste Oost-Duitsland.
Waarnemers in Washington mer
ken op, dat de V.S. ongewoon snel
geweest zijn met de erkenning van
de nieuwe regering. De Amerikaanse
regering wacht in geval van een ge
welddadige ommekeer gewoonlijk tot
zij er zeker van is dat een regime
vast in het zadel zit.
doen om de uitwerking op politiek
gebied der uitsluiting van Groot-
Brittannië van Europa te verminde
ren.
Waarnemers in Londen menen, dat
deze opmerking van Macmillan zijn
oorsprong vindt in het drukke over
leg, dat het Verenigd Koninkrijk nog
steeds met „de Europese vijf" voert.
Op economisch terrein stelde Mac
millan voor, nieuwe wegen voor de
Britse handel te zoeken door nauwe
samenwerking met het Gemenebest,
de landen der Europese Vrijhandels
associatie en de Verenigde Staten,
waarbij naar verlaging der tarieven
diende te worden gestreefd.
Hiernaast moesten maatregelen
worden genomen om een meer doel
matige werking der Britse industrie
te verzekeren, evenals een verhoging
van haar concurrentievermogen. „In
dien het kostenpeil der Britse bedrij
ven op de bestaande hoogte kan wor
den gehandhaafd, bestaat er een goe
de kans, dat de Britse produkten
alle door invoerrechten opgeworpen
versperringen voorbij kunnen ko
men", verklaarde hij.
Macmillan gaf te kennen, dat de
handelspolitiek tegenover Europa ge
baseerd moet zijn op twee pijlers, nl.
het uitbreiden van de handel tussen
de leden van de Europese Vrijhan
delsassociatie en die tussen de Asso
ciatie en de Europese Gemeenschap
pelijke markt.
Hij achtte het ook noodzakelijk bet
patroon van de Europese handel in
stand te houden, totdat hfet gevaar
van een Europese breuk was opge
heven.
Waarnemers merken in dit verband
op, dat er nog geen aanwijzingen zijn
over de wijze, waarop de Britse rege
ring zich voorstelt dit te zullen be
reiken.
Groter Brits-Duits begrip
Macmillan koppelde zijn opmer
kingen over de saamhorigheid der
„Europese vijf" aan een pleidooi voor
groter Brits-Duits begrip.
In dit verband wordt door Lon-
dense waarnemers opgemerkt, dat de
Britse regering verwacht, dat West-
Duitsland een zeer voornam'? rol zal
spelen bij de pogingen, die thans
worden gectóan om de schade op po
litiek en economisch gebied, welke
teweeg is gebracht door het misluk
ken der Brusselse besprekingen te
niet te doen.
Op 18 februari a.s. hoopt prinses Marijke haar 16e verjaardag te
vieren.
(foto: A. B. Kannegieter)
MACMILLANS
VERWEER
In de toespraak, waarmee de Britse
eerste minister, Harold Macmillan
maandagavond het debat in het La
gerhuis over de mislukking van het
Brusselse overleg heeft geopend, be
schreef hij internationale verlagin
gen van tarieven als de basis van het
regeringsplan om de Britse welvaart
te stimuleren, nu Groot-Brittannië
niet tot de Europese Gemeenschap
pelijke markt kan toetreden.
Hij waarschuwde er echter voor,
dat er „geen eenvoudige andere op
lossing" voor een Brits EEG-lidmaat-
schap bestaat.
Macmillan legde de verantwoorde
lijkheid voor het mislukken der
Brussels)? besprekingen rechtstreeks
op de schouders van de Franse pre
sident, generaal De Gaulle.
„Terwijl Engeland zijn best zal
doen om zijn goede betrekkingen te
onderhouden, zou het niettemin ver
keerd zijn er geen acht op te slaan,
dat er thans geen eenheid van stre
ven tussen ons en Frankrijk bestaat",
zo verklaarde hij.
De premier voegde hieraan toe, dat
de regering echter op politiek vlak,
in tegenstelling tot het economische
terrein, geen speciaal voorstel wil
De 71-jarige primaat van de Oekraine, mgr. Joseph Slipyj, aartsbisschop
van Lemberg, die volkomen onverwacht door de Russen is vrijgelaten, is
zondag door Z.H. Paus Johannes XXIII in audiëntie ontvangen. De foto
toont de paus en mgr. Slipyj biddend in de privé-kapel van de paus ln
het Vatikaan. Mgr. Slipyj, die 18 jaar in Russische gevangenschap heeft
gesleten, zal in Rome blijven om van de doorgestane emoties te bekomen.
Hij werd in 1944 samen met andere bisschoppen en priesters in de Oekraine
gearresteerd op beschuldiging van samenwerking met de Duitsers.
Araerika's hulp
aan het buitenland
Volgens welingelichte kringen in
Washington overweegt de Ameri
kaanse regering de mogelijkheid om
het aantal landen, dat hulp van de
Verenigde Staten ontvangt, dras
tisch te verminderen. Niet alleen zou
verdere economische hulp worden
onthouden aan bepaalde landen, die
er geen behoefte meer aan hebben,
doch ook aan andere landen, die van
de tot dusver ontvangen hulp geen
goed gebruik hebben gemaakt.
Tot de eerste categorie worden,
aldus genoemde kringen, gerekend
Libië en Thailand en, na verloop van
drie vier jaar, ook Formosa, Is
raël en Griekenland. David Bell, de
nieuwe administrateur van het Ame
rikaanse hulpprogramma, zou tot
de conclusie zijn gekomen, dat de
dollars, die de Verenigde Staten aan
een twaalftal landen, waaronder een
paar Latijns-Amerikaanse, hebben
verstrekt, louter weggegooid zijn.
Men acht het mogelijk, dat de re
gering er zelfs toe zal besluiten, om
aan bepaalde landen de hulp geheel
te staken, welke consequenties
daaruit ook zouden mogen voort
vloeien. Praktisch is dit reeds het
geval wat Haiti betreft, doch het is
niet uitgesloten, dat ook grotere lan
den door een soortgelijke beslissing
zullen worden getroffen.
Volgens genoemde kringen levert
Indonesië in het bijzonder een por-
bleem op. Verscheidene regerings
functionarissen zijn er voorstander
van om alle hulp aan dit land te
staken, hoe ernstig de gevolgen daar
van ook mogen zijn, gezien de eco
nomische en strategische betekenis
van dit land.
Tot de landen, die de Amerikaanse
hulp het nuttigst hebben besteed,
worden gerekend India en Pakistan,
en mogelijk ook Nigeria en Colom
bia.
Over enkele weken zal de Ameri
kaanse president zijn jaarlijkse bood
schap over de Amerikaanse buiten
landse hulp bij het Congres indie
Jouwe en Kaisiepo
krijgen huis in Delft
De heren Nicolaas Jouwe, ex-voor
zitter en Marcus Kaisiepo, ex-vioe-
voorzitter van de Nieuw-Guinearaad
zullen zich binnenkort in Delft ves
tigen. Het echtpaar Kaisiepo, dat vijf
dochters, twee zonen en twee klein
kinderen heeft, heeft een woning in
de Phoenixstraat in Delft toegewezen
gekregen, een groot pand met acht
kamers, waarin vroeger een predi
kant heeft gewoond. De heer Jouwe
krijgt een woning in Poptahof Nrd.
Aan beide heren is reeds een woon
vergunning verstrekt.
Kard. Mindszenty
Karuinaui. -..Imdzenty, dte primaat
van Hongarije, wil niet "vrij zijn als hij
daar- tenminste zijn ambt voor moet
neerleggen en Hongarije voor moet
verlaten, zo meldt het Romeinse blad
„11 Tempo". Volgens dit blad had de
kardinaal een aanbod van de Hon
gaarse regering van deze strekking
verworpen. Zoals bekend kan de kar
dinaal het gebouw van het Ameri
kaanse gezantschap in Boedapest,
waar hij naartoe vluchtte tijdens de
opstand van 1956, niet verlaten. Al
leen de Paus kan hem opdracht ge
ven op het aanbod in te gaan, aldus
„M Tempo".
Volgens Vatikaanse kringen, zo
meldt het blad, is er de vorige week
iemand van het Hongaarse ministe
rie van buitenlandse zaken in Rome
geweest om aan te dringen op her
vatting van de betrekkingen tussen
het Vatikaan en Boedapest.
De Russisch-Chinese
meningsverschillen
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Dean Rusk, heeft
maandagavond in een televisiepro
gram verklaard, dat het ideologisch
geschil tussen de Sowjet-Unie en
China een communistische stelling
aangaande het kapitalisme weer
legt. Het bewijst, dat het communis
me en niet de moderne democratie
„de kiemen van zijn eigen ontbin
ding in zich draagt".
De minister zag het geschil als
een bemoedigend teken voor „de
toekomst van de vrijheid"..
Mijnongeluk in
Z. Afrika
Bij een ongeluk in een goudmijn
in Hartebeestfontein, 175 km zuid
westen van Johannesburg, zijn maan-
21 negers om het leven gekomen en
talrijke gewond, van wie drie zwaar.
Een lift raakte op ongeveer 2.000 m
diepte defect. Verscheidene slacht
offers kwamen door verstikking om.
De lift was drie uur blijven hangen
op twee km diepte. De arbeiders
raakten in paniek omdat de ventila-
tie-openingen niet voldoende lucht
doorlieten. Er bevonden zich 35
arbeiders in de kleine ruimte.
Gezelschapsreizen
in de ruimte
Amerikaanse bureau voor lucht- en
ruimtevaart (NASA) heeft de plaats
vervangende directeur van de afde
ling voor de bemande ruimtevaart,
dr. Joseph Shea, verteld, dat een
grote moeilijkheid de beperkte ruim
te is in de tweemans-ruimtecabine
Gemini ?n het driemans-ruimteschip
Apollo, waaraan op het ogenblik
wordt gewerkt. De benodigde uitrus
ting voor waarnemingen zou reeds
ongeveer 85 kubieke meter ruimte
vergen, ongeveer acht keer meer dan
de rumte van de Apollo.
Er is voorgesteld eerst een onbe
mande ruimtestation te lanceren en
daarna een bemanning. De bevoorra
ding zou kunnen geschieden door het
afschieten van onbemande cabines
met benodigdheden.
Ongeveer 70 procent van de
wereldbevolking ontbeert een vol
doende en veilige watervoorziening
en 85 procent beschikt slechts over
zeer primitieve vormen van riolering.
Dit heeft de directeur-generaal van
de wereldgezondheidsorganisatie,
M. G. Candhu, maandag op de V.N.-
conferentie inzake wetenschap en
techniek in Genéve verklaard.
Voorts maakte hij bekend, dat in
de gebieden, waar malaria heerst,
bijna 380 miljoen mensen onbe
schermd tegen deze ziekte zijn. Het
aantal lepralijders schatte hij op tien
miljoen.
Dit nummer bestaat uit 10 pagina's
Nog kans op sneeuw
De Bilt, dinsdag 10 uur. Het KNMI
deelt mede:
Een oud uit Frankrijk afkomstig
lagedrukgebied verplaatste zich lang
zaam naar W.-Duitsland. Het bracht
in ons land nogal wat neerslag. Deze
begon maandagavond op de meeste
plaatsen als regen, onderkoelde regen
of ijsregen, maar in de loop van de
nacht koelde de atmosfeer wat ver
der af ging het sneeuwen bü een
temperatuur van 1 a 2 graden onder
nul. Ook morgen zal dit depressiege-
bied, dat zich maar uiterst langzaam
naar het noordoosten verplaatst, zich
nog dicht bij ons land bevinden, zodat
vooral aanvankelijk de kans op
sneeuw nog groot is. De temperaturen
blijven in het algemeen dicht bij het
vriespunt bij zwakke tot matige win
den uit noordelijke richtingen.
ZON- EN MAANSTANDEN
13 Febr.: zon op 08.01, onder 17.40;
maan op 23.07, onder 10.10.
Hoogwaterstanden
13 Febr.: v.m. 6.30; n.m. 18.42.
D«e Verenigde Staten overwegen
een plan om ploegen astronauten in
een baan om de aarde te zenden voor
een duur van drie maanden, waarin
zij de gevolgen van langdurige ruim
tereizen moeten onderzoeken.
Op een persconferentie van het
KORRELTJE
Niet op het uniform, op de mens
die erin steekt komt het aan.
