Wat er zoal aan een Concilie vast zit
De organisatie van het a.s.
Oecumenische Concilie
DE KERKVERGADERING IS GEEN
GEWONE CONFERENTIE
bedrukt
privé postpapier
SEPTEMBER 1962
DE LEIDSE COURANT
Nu het Algemeen (of Oecumenisch) Con
cilie volgende maand zal beginnen, wordt de
belangstelling van deze grootse Kerkvergade
ring intenser. De vraag, wat de aard van het
Concilie zal zijn, wordt in Vaticaanse kringen
liever beantwoordt met een aanduiding van
wat het in elk geval niet zal zijn. Het zal, aldus
zegt men, bijvoorbeeld niets gemeen hebben
met internationale conferenties, in de loop
waarvan aan de nieuwsgierigheid van het pu
bliek wordt voldaan door mededelingen over
de opvattingen van de diverse afvaardigingen,
in de wandelgangen opgevangen geruchten en
verklaringen op persconferenties. De deelne
mende Concilievaders zullen bij ede tot ge
heimhouding verplicht zijn.
In tegenstelling tot de voornaamste Concilies
in het verleden zal het aanstaande, het eenen
twintigste in de geschiedenis van de Christen
heid, ook niet gericht zijn tegen een bepaald
verschijnsel, een voor ketterij aangeziene leer
stelling of een als scheurmakerij aangemerkte
beweging. Er wordt de nadruk op gelegd, dat
het werk van dit Concilie meer van herderlijk
dan van leerstellig karakter zal wezen. Men
ALLE HOTELS VOLGEBOEKT
De Romeinse hotels zijn inmiddels volgeboekt. Er worden een
2800 bisschoppen met hun gevolg verwacht en voor sommige gezel
schappen zijn gehele hotels tegelijk afgehuurd. In totaal wordt
gerekend op een 7.500 personen, die rechtstreeks of indirekt bij het
werk van het Concilie betrokken zullen zijn. De reisbureaus garan
deren geen logeergelegenheden meer binnen een straal van vijftig
kilometer van Rome.
Een vierduizendtal werklieden van alle ambachten is met de
technische voorbereidingen in het geweer. Zo wordt er bijvoorbeeld
bij de Sint Pieter een apart restaurant gebouwd, dat alleen voor
de Concilievaders toegankelijk zal zijn, en waar de bediening door
religieuzen geschiedt. Maar het werk concentreert zich in hoofd
zaak op het interieur van de Sint-Pietersbasiliek. Daar wordt, be
halve de nodige vernieuwingen aan vloeren, verlichting, verwarming
en het hang- en sluitwerk van de befaamde acht meter hoge „bron
zen deur", een Concilie-aula volgens ontwerp van de Venetiaanse
kunstenaar Lino Biachi Barriviera ingericht. Deze aula in de
basiliekruimte krijgt 2800 lezenaars en knielbanken. Met groen
overtrokken, voor de bisschoppen en 88 purperen zetels voor de
kardinalen.
De Paus komt te zetelen op een troon met baldakijn, 7Y2 meter
boven de grond. Deze troon wordt op een wagentje gemonteerd ter
vergemakkelijking van eventuele verplaatsing. Voor de Paus krij
gen de tien kardinalen, die de voorzittersraad van het Concilie
uitmaken - onder wie zoals gemeld de aartsbisschop van Utrecht
dr. B. J. Alfrink - hun plaats. Hun podium, iets hoger dan dat
waarop de bisschopszetels staan, is toch zodanig aangebracht dat
hun hoofd niet boven het podium van de pauselijke zetel uitkomt.
Tot de bijzondere voorzieningen in de Sint Pieter behoren o.a.
nog de toegang in één der hoeken tot een speciaal gegraven onder
aardse gang naar de voor de Concilievaders beschikbare ruimten
buiten het kerkgebouw alsmede een eerste-hulppost achter het
beeld van Sint Longinus, Het bronzen beeld van Sint Petrus zal
gedurende het Concilie, in pontificaal gewaad met tiara op het
hoofd, links van de pauselijke troon staan.
tionale taal van de R.K. Kerk.
Alleen in de commissies kunnen
de prelaten, van hoofdtelefoon
voor simultaanvertaling voor
zien, ook van eigen landstalen
gebruik maken, maar een ver
taling in het Latijn moet daarop
volgen.
Er zullen 42 priesters-steno
grafen op het Concilie werk
zaam zijn, een half dozijn op
name-apparaten voortdurend in
bedrijf, microfoons voor alle le
zenaars en luidsprekers in de
vier hoeken van de aula, en
overal telefoons, zodat de deel
nemers aan het Concilie op elk
moment hun buiten gebleven
deskundigen kunnen raadple
gen.
moet dus geen afkondiging van een nieuwe
dogma verwachten, zoals dit geschiedde als
resultaat van het vorige Concilie, dat ongeveer
een eeuw gjeleden ook in het Vaticaan gehou
den werd en waarbij een uitspraak ter zake
van de onfeilbaarheid van de Paus werd ge
daan. Ditmaal zullen de Vaders decreten en
aanwezingen aannemen en wensen en aanbe
velingen formuleren, die vervolgens al dan
niet openbaar gemaakt zullen worden.
Paus Johannes zelf heeft nog dezer dagen
in een toespraak tot jonge architecten gezegd,
dat het duidelijk was, dat het bij het komende
Concilie niet gaat om nieuwe leerstellingen
om sensationele uitspraken, maar dat ,,het
Concilie verwacht een nieuw gebouw op te
trekken op de in de loop van de geschiedenis
gelegde fundamenten, en met de goddelijke en
menselijke middelen, welke de Kerk tot haar
beschikking heeft."
De vraag hoelang het aanstaande Concilie
zal duren, is slechts met een gissing te beant
woorden. Men rekent op de duur van ongeveer
één jaar.
geestelijke herders in China en
Noord-Vietnam.
Of kardinaal De Betancourt, de
aartsbisschop van Havanna en
de andere Cubaanse bisschop
pen zullen komen is nog niet
bekend. Wel verwacht men de
Poolse primaat kardinaal Wy-
szinski en de bisschoppen uit
Zuid-Slavië.
KOPSTUKKEN VAN
HET CONCILIE
Als enkele van de dominerende
figuren in het duizendkoppige
gezelschap van prelaten komen
naar voren die van de tachtig
jarige Duitse Jezuiet August
Bea, de voorzitter van het sekre-
tariaat voor de Eenheid der
Christenen, destijds biechtvader
van wijlen Paus Pius XII en door
de huidige Paus tot het kardi
nalaat verheven, met zijn leven
dige oogopslag en discussiege-
baren; die van de 51-jarige om
vangrijke mgr. Pietro Felici, be
noemd tot algemeen sekretaris
van het Concilie, door de intimi
vanwege zijn rusteloze bezigheid
„de bij" genoemd; die van de
„rode Paus" zoals de leider van
het missiewerk kardinaal Gre-
gorius Agagianian, met referen
tie aan het door missionaris-
martelaren vergoten bloed wordt
genoemd; en van de „zwarte
Paus" de algemeen overste van
de 35.000 Jezuieten, Jean Bap-
tiste Janssens.
De oudste der aanwezige kar
dinalen zal zijn de 91-jarige cu
rie-prelaat Francesco Morano,
maar de oudste van alle Con
cilie-vaders is de honderdjarige
aartsbisschop Alfonso Carinci,
sekretaris-emeritus van de Con
gregatie der Riten. De jongste
kardinaal is de 49-jarige aarts
bisschop van München, Julius
Döpfner.
DE BANKEN
Wat de financiële kant van het
Concilie betreft is de verant
woordelijke man kardinaal Di
Jorio, voorzitter van de com
missie voor het beheer van de
goederen van de Heilige Stoel,
de „bankier van het Concilie"
Ingewijden achten het niet on
redelijk om de totale kosten van
het Concilie, die mede uit bij
dragen van de gelovigen overal
ter wereld bestreden zullen
worden, te schatten op tachtig
a honderd miljoen gulden, waar
onder de kosten van de thans in
de Sint Pieter uitgevoerde res
tauratiewerkzaamheden zijn be
grepen. Reis- en verblijfkosten
van de Concilievaders komen in
beginsel voor hun eigen reke
ning, maar voor ongeveer de
helft van hun aantal zal de Vati
caanse schatkist wel moeten bij
springen. Iedere bisschop krijgt
een auto met chauffeur tot zijn
beschikking.
DE VOORLICHTING
Een klemmend vraagstuk is dat
van de voorlichting over de gang
van zaken op het Concilie door
middel van de pers. Het Vati
caan heeft nimmer de faam van
grote mededeelzaamheid gehad
Er is integendeel altijd gespro
ken van een „zijden gordijn" da
reeds in normale tijden, zo zeg
men, nog moeilijker te doorbre
ken is als het „ijzeren gordijn",
De geheimhouding waartoe de
Concilievaders zich bij eed op
het Evangelie moeten verplich
ten - en de geheimhoudings
plicht geldt ook voor de geraad
pleegde theologen - zal bij deze
gelegenheid de pers het garen
van nieuws nog voor de behan
deling der kwesties op de open
bare zittingen zeker niet gemak
kelijker maken. Sommige pre
laten hebben het betreurd, dat
het publiek niet van te voren
van de te behandelen zaken op
de hoogte wordt gebracht.
Van Vaticaanse zijde wordt
getracht tot een aanvaardbare
werkwijze te komen. Men denkt
aan het beleggen van conferen
ties, waarop de door het Conci
lie behandelde problemen zou
den kunnen worden toegelicht.
De gedachte van bisschoppen
van sommige landen om een
vertrouwde geestelijke te be
lasten met het voorlichten van
de journalisten van het betrok
ken land schijnt echter bij het
sekretariaat van het Concilie
geen gunstige weerklank te heb
ben gevonden. Er is overigens
een technisch goed uitgerust
perscentrum ingericht in een
modern gebouw op een hoek
van het Sint-Pietersplein.
Er worden niet minder dan
een vijftienhonderdtal journa
listen in Rome verwacht. De
pers»journalisten zullen slechts
in de „aula van het Concilie" in
de Sint-Pieter worden toegela
ten bij de openbare plechtighe
den en met name de opening
van het Concilie, die ook per
televisie zal worden uitgezon
den. Maar er zijn slechts 250
plaatsen voor hen beschikbaar
p een tribune achter de pause
lijke troon. De mensen van de
technische verslaggeverij - foto
grafen en cameramannen - zul
len zich met nog veel minder
plaatsruimte moeten behelpen.
Buiten de plechtigheden mag al
leen de pauselijke fotograaf,
Luigi Felici, in de Sint Pieter
opereren. Niettemin hebben Ita
liaanse journalisten reeds doen
verstaan, dat zij hun hoop heb
ben gesteld op buitenlandse pre
laten, en vooral Amerikaanse,
van wie men meer welwillend
heid tegenover de pers verwacht
dan gemeenlijk in Rome aan de
dag wordt gelegd en die, minder
op hun hoede, als „kwetsbaar
der" worden beschouwd
De geheimhouding strekt zich
overigens nog tot buiten het
Concilie uit, inzoverre voorzien
is dat de stemmingen en aanbe
velingen van de Algemene Ver
gaderingen niet noodzakelijker
wijze gepubliceerd zullen wor
den. De uitslagen van verschei
dene stemmingen zullen ter
discretie van de bisschoppen
blijven.
een exclusief bezit
een persoonlijk geschenk
loop even binnen.
luxe dozen briefpapier
vraag modellen
met enveloppen
en bestel bij
in diverse uitvoeringen
N.V. DE LEIDSCHE COURANT
Papengracht 32 - Tel. 20935 - Leiden
REKENMACHINES
De juiste verdeling van de
plaatsen in de aula naar anciën
niteit van levensjaren en ambt
(dichter bij de Paus,of verder
van hem vandaan) had voor de
ceremoniemeester een uiterst
netelig probleem kunnen ople
verenals de moderne re-
kenapparaten er niet waren ge
weest. Nu laadt een dergelijk
kunstbrein het „odium" van de
ze noodzakelijke discriminatie
tussen een drieduizend genodig
den op zich. Elke Concilievader
krijgt bij aankomst in Rome een
ponskaart, waarop zijn leeftijd
en de datum van zijn benoeming
in code staan aangemerkt en
wanneer deze kaart in het re-
kenapparaat gestoken wordt
geeft dit terstond en onverbid
delijk de aanwijzing: zoveelste
rij, nummer zoveel
Rekenmachines zullen ook wor
den gebruikt bij de stemmen
tellingen. Daartoe zullen de
Concilievader over drie kaarten
beschikken, waarop in code het
„placet" (ja), „non placet"
(neen) en „placet iuxta modum"
(ja, met voorbehoud) staat aan
gegeven. Met behulp van deze
steekkaarten kunnen de reken
machines, verbonden aan een
verlicht uitslagbord, in 'n kwar
tier tijds de uitslag van een
stemming onder drieduizend
deelnemers geven. Een eeuw ge
leden zou daarmee nog een ge
hele dag gemoeid geweest zijn.
De voertaal op het Concilie is
het Latijn, vanouds de interna-
LEGE ZETELS
Een aantal zetels in de aula,
groene zowel als purperen, zal
gedurende het Concilie onbezet
blijven, namelijk die voor de
leiders van de „Zwijgende Kerk"
in Oost-Europese landen, zoals
kardinaal Mindszenty van Hon
garije, sedert 1956 als vluchte
ling in de Amerikaanse legatie
in Boedapest verblijvend; voor
mgr. Beran, de aartsbisschop
van Praag, die op een onbeken
de plaats gevangen wordt ge
houden en een van de drie kar
dinalen zou zijn van wie de be
noeming door de Paus nog „in
petto" is gehouden; voor de bis
schoppen van de Oekraine en
de Baltische landen, van Bulga
rije, Roemenië, Tsjecho-Slowa-
kije, Albanië en Hongarije, de
„DAAR LIG
JE DAN
De operazangeres Erna Spoo-
renberg heeft de uitdaging van
haar collega in de muze der
toonkunst Hans Henkemans
aangenomen en een boekje ge
schreven, dat over enige tijd
onder de titel „Daar lig je dan"
zal verschijnen.
Na violist Theo Olofs „Daar
sta je dan", schreef pianist Hans
Henkemans in zijn voorwoord
voor zijn „Daar zit je dan" o.m.:
„Intussen kan men, als dat zo
doorgaat, eerlang de verschij
ning van een derde deel „Daar
lig je dan" tegemoet zien. Ik
ben benieuwd aan wie de uit
gever de vervaardiging van dit
opus zal opdragen". Deze badi
nerende opmerking beschouw
de mevr. Spoorenberg als een
soort uitdaging en ze zette zich
aan het schrijven. Het werden
herinneringen, voornamelijk
anecdotische, aan haar toernee
door West-Indië en Spanje,
waar ze de Mattheus-passion
gedeeltelijk in 't Spaans moest
zingen. Op de omslag van Erna
Spoorenbergs „Daar lig je dan"
is de zangeres te zien als Nora
in Don Pasquale, liggend in 'n
bed.
ERNA SPOORENBERG
NAAR RUSLAND
De operazangeres Erna Spooren
berg en vaste begeleider Geza Frid
gaan volgend jaar zomer een toernee
door Rusland maken. Ze doen dit,
zo vernemen wij, op uitnodiging van
de culturele attaché van de Russi
sche ambassade in Den Haag. Mevr.
Spoorenberg en dé heer Frid zijn de
eerste Nederlandse toonkunstenaars,
die in Rusland concerten zullen ge
ven.
KORTE GOLF
De heer G. J. N. M. Ruygers, lid
van de Tweede Kamer van de Partij
van de Arbeid, is benoemd in de Ne
derlandse Parlementaire Afvaardi
ging in de raadgevende vergadering
(assemblee) van de raad van Europa
in Straatsburg.
