DRONTEN:
een nieuu/ avontuur in ons nieuu/e land
MINIATUURSTAD SCHIET UIT DE
FLEVO-POLDER OMHOOG
De eerste bewoners zijn nog
„pioniers in de rimboe"
OUD-LEIDEN VERTELT VAN TOEN
1 PAK
GRATIS
DONDERDAG 21 JUNI 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 9
dat de eerste bewoners in Dronten
aankwamen, kreeg Neerlands nieuw
ste stadje al enige bekendheid.
Snel ontwikkelt zich de samenle
ving. Dagelijks vestigen zich nieuw
komers. Daarom hebben zeer onlangs
een slager, een kapper en een krui
denier „noodwinkels" in hun wonin
gen geopend. Voor kleine inkopen kan
men bovendien terecht in de cantine
van het kamp. Eerst tegen het eind
van dit jaar zullen veertien winkel
panden en bedrijfsruimten worden
opgeleverd, hetgeen 'n eind betekent
van de eerste ongemakken. Tot zolang
is men voor bijzondere boodschappen
aangewezen op de telefoon. Wegens
het inklinken van de jonge grond,
was het nog niet mogelijk, telefoon
kabels te leggen. Daarom werpt een
straalzender alle gesprekken naar
Lelystad, vanwaar ze per kabel langs
de dijk gaan naar Kampen en verder.
De isolatie van de plaats wordt
voorgoed opgeheven, als in de toe
komst de spoorlijn en de autoweg
Kampen-Lelystad-Amsterdam wordt baar Lichaam", in de poldergemeen- Het riet, dat hier nog kort geleden
SP™i S de verbinding met schap te vergelijken met een gemeen- alleenheerser was, vecht met taaie
het oude land is men aangewezen tebestuur op het oude land, is tijdelijk
op een busdienst, die nog niet rende- ondergebracht in de directiekeet bij -k...™
ren kan. het kamp.
Drie kerken, tenslotte, bestaan al-
OMDAT DRONTEN bedoeld is, leen nog maar „op plan". Hopelijk
secundair verzorgingscentrum te wor zullen spoedig een paar torens sil-
den, na Lelystad, dat bestemd is de houet geven aan het stadje, dat nu nog
grootste stad van de polderprovincie wat ligt weggedoken tegen de onaf-
te worden, zijn er nu al drie bankge- zienbare vlakte,
bouwen in aanbouw. Waar overal el- Uit esthetische overwegingen en
ders in Nederland een school pas ge- voor de uitvoering van een bebos-
bouwd kan worden, wanneer er ge- singsplan, waarvoor een gedeelte van
noeg leerlingen zijn, doet de „directie" de vruchtbare zware zwavelgrand die
nu al drie scholen bouwen: een open- Dronten omringt, werd opgeofferd,
bare, een katholieke en een chris- t-, u
telük-nationale. Het onderscheid is *?n ~^von-
nergens aan te zien want de gebouwen Hernomen
all" dri*e >»flfw"ChiteCt en tellen snelheid al, waarmee het stadje uit
drie zes klassen. de gron(J wordt gestampt> te
vergelijken is met de aanleg van be
vasthoudendheid voor zijn bestaan
aan de rand van de nieuwe stad.
Dezer dagen vestigt zich een wacht-
„GOD SCHIEP HEMEL EN AARDE. Maar de Nederlanders
maakten hun eigen land." Een oud, Amerikaanse grapje dat mis
schien wat profanerend klinkt maar waaruit een grenzeloze be
wondering spreekt voor het genie van de Nederlandse waterbouw
kundigen. Als alle Nederlanders glimmen wij graag van trots om
zoveel lof. Toch moet het ons van het hart: het „maken" van land
is wel een vernuftig bedrijf maar niet minder belangrijk is, de
vlakte bewoonbaar te maken, die toen de pompen eenmaal
stilvielen leeg en woest achterbleef als op de avond van de
derde scheppingsdag.
Sedert 1930, het jaar waarin als eerste van de IJsselmeerpolders
de Wieringermeer droogviel, zijn de maatschappelijke en culturele
verhoudingen, mede door de technische vooruitgang, al zo dikwijls
gewijzigd, dat het scheppen van woonkernen in het nieuwe land
steeds weer een avontuur is.
In dit opzicht vormt de bouw van Dronten in de toekomst
de tweede „stad" van Oostelijk Flevoland geen uitzondering.
Alleen de bomen
doen het kalm aan
zijnen, grenzend aan het kamp Dron
ten: hier ligt een groot deel van de
werktuigen, waarmee „de directie"
de immense vlakte in cultuur brengt.
Op de achtergrond de barakken.
meester van de Rijkspolitie, 't „Open- volkingscentra in de Noordoostpolder.
Men werkt er met hersens en handen.
Niets wordt aan het toeval overge
laten. Alleen de groei van de boom
pjes in het park tot een bos, laat op
zich wachten.
De centrale werkplaatsen en maga- Aan de rand van Dronten: „Water-
pasmerk. Hoogte t.o.v. N.A.P.-1.95 m"
duide plaats geen natte voeten meer
haalde, werd een kamp ingericht
voor 350 technici, polderjongens en
landarbeiders. Daarnaast verrezen de
centrale werkplaatsen en magazijn,
waar de „Directie Wieringermeer"
een groot deel van haar gemechani
seerde spierkracht samentrok.
Vanaf dat ogenblik was Dronten
méér dan een naam: in de knik van
Hoofdvaart II werd, ten behoeve van
de scheepvaart een zwaaikom gegra
ven met een diepte van 29,20 m.
beneden N.A.P.
De polderbodem lag gemiddeld drie
meter beneden N.A.P. maar vlak ten
zuiden van het kamp lag een flauwe
hoogte. Men spoot de grond, die uit
de zwaaikom kwam op de rug. Dron-
tens bed was toen gespreid: een bed
van circa 75 centimeter zand.
eeuw met meer gebruikt was omdat De Directie" adviseerde voor het
het land dat die naam droeg door de grondpian ir Van Tol, stedebouwkun-
zee verzwolgen was Maar toen de dige te Alphen aan den RU n. Het plan
van 9 Flevoland in kreeg ruwweg de vorm van een ruit,
1950 begon, stond van meet af aan georMinteerd op de windroos.
TW4AI v taab »w„™n™h. T* P water' dat een Om eentonigheid in de woning-
ïïinfarn Fenn»»m riie r>onkern. (westel«k van Kampen, ,e voorkomen, Iiet de directie ent-
na de Elisabethsvloed in de dertiénde Dronten heten 20u' werpen maken door de archhecten
Het nieuwe Dronten was geproje- Romke de Vries (Den Haag), Groos-
teerd aan de zuidzijde van de eerste man (Rotterdam), Klein (Groningen),
knik in de „Hoofdvaart II" die dwars en Nap (Arnhem).
«n fcrtm* a* door de 54 000 ha metende vlakte Voor de bouw van een gezond-
Helemaal uit Amsterdam kdmt de voerfc yan het gemaal f>Colijn" by heidscentrum werd architect Niesten
bioloog J. van der Tooren om in het Ketelhaven naar het gemaal „Wort- (Leeuwarden) om een ontwerp ge-
man", zuidelijk van Lelystad dat in vraagd en voor de scholen architect
het hart van de oude Zuiderzee zal Bret man te Amsterdam,
verrijzen. Dronten zou een stad worden met
✓n v mer, i v 4000 inwoners en met ruime moge-
Op 29 ,uli 1957 viel het nieuwe iijkheden voor uitbreiding,
land droog en zodra men op de aange- J
«rn
.WATERPASMERK--
HQOOlE/rov'HAP
het moderne wasmiddel
dat hoog
boven alles uitsteekt!
TIJDELIJK
BIJ AANKOOP VAN
2 PAKKEN
Profiteer zo fang
de voorraad strekt
nieuwe land onkruid te bestrijden.
De verhuiswagen is een vertrouwde
verschijning in Neerlands nieuwste
stadje.
OP 26 SEPTEMBER 1960 begon de
bouw van 590 woningen voor verant
woordelijkheid van de Directie Wie
ringermeer. (Ook particuliere onder
nemers werden in de gelegenheid ge
steld te bouwen). De eerste huizen
werden op 13 april 1962 opgeleverd
en vier dagen later arriveerden de
eerste bewoners. Begin mei van dit
jaar telde Dronten al 55 gezinnen,
in totaal bijna 200 zielen. _o HSÜ.„„
Ze leven nog als „pioniers in de zoekende Leidênaars!
rimboe" maar niets wordt nagelaten j)ezc rivier was het
om het hen zo plezierig en confor-
tabel mogelijk te maken. Zonder twij
fel is de kwaliteit van de woningen
hun grootste plezier.De huizen frappe
ren door doelmatigheid en perfecte
afwerking. De aannemers hebben er
kennelijk met plezier aan gewerkt.
Met lichte ergenis en afgunst zou men
bijna afvragen, waarom ook elders het bouwen van een
in Nederland zonder de hoge coupel of 'n buiten
subsidies niet zo goed en snel ge-
bouwd wordt.
Het kleinste woningtype heeft drie
slaapkamers; het merendeel telt er
vier. Maar er zijn ook een redelyk
groot aantal woningen met vijf of zes
slaapkamers. De huren variëren van
66.- tot 80.- per maand. De huur-
STATIG BUITENVERBLIJF VERDWEEN
We rusten even
uit van de Paarden-
steeg en richten on
ze blikken naar de
'.zabbelende Vliet, die
altyd een bron van
„vermaeck" is ge
weest voor verkoe
ling en verstrooiing
die bevrijding aan
Leiden bracht tij
dens het beleg. De
Leidenaars zullen dit
niet licht vergeten.
In een vorige eeuw
trok de Vliet de wel-
gestelden aan voor
huis. Een prachtig
welgelegen, buiten
was Vreeswijk, ge
legen op de plaats
ongeveer waar thans
de Vreewykstraat is.
Het buiten werd be-
Magd. Moonsstraat Hier bevond zich geveer ter hoogte van de Drie Oc-
grensd door Vliet en Zoeterwoudse- voorheen de buitenplaats van de fa- toberstraat. Het was privé eigendom
der krijgt op deze som korting wegens singel. Een andere kapitale woning, milie Juta. Deze familie woonde, naar en niet voor het publiek toeeankeliik
het gemis aan comfort. Deze korting die later plaats heeft moeten maken ik meen, op de Oude Singel, doch had De foto toont U het woonhuis met
bedraagt 18.-. Ze vermindert jaar- voor de hoge herenhuizen in de num- haar buitenverblUf buiten de voor- een gedeelte bos Door de steeds ero
lüks met 2.- zodat de „immigranten" mers 40-50 van de Schelpenkade was malige Koepoort, waar zij geduren- ter wordende aanwas van de bevel
eerst na tien jaar hun volle huur dat van de heer Juta. De foto geeft de de zomermaanden verbleef. De king is met het slopen van dit bui
betalen. In ieder huis is een boiler hiervan een beeld. heer Juta was een bekende ingeze- tenhuis en het omhakken van het
met een inhoud van 80 liter aange- tene yan Leiden en lid van de Ge- bos een heel mooi stukje natuur-
bracht. Voorts zyn alle womngen De heer Vreeburg schrift: meenteraad onder de burgemeesters schoon uit Leiden verdwenen
voorzien van een standaard-aanslui- De foto laat U zien de overkant Was en De Ridder. Deze buitenplaats Misschien zijn er lezers die weten
ting op telefoon, radiodistributie en van de Jan v. Goyenkade, waar thans had een hele uitgestrektheid; zoals wanneer ongeveer dit buitenhuis is
op het centraal antennenetsysteem is de huizenbouw van de Schelpen- wel op te maken is aan hetgeen er verdwenen en hoe het heette
van de televisie. Door dit laatste snuf- kade met alles wat daarachter is ge- nu aan huizen is gebouwd. De in-
j« van de PTT, gelanceerd juist voor- legen, zoals Drie Octoberstraat en gang was op de Herenstraat, zo on- SHERLOCK"
