St. Antonius-Rustoord en de zusters
vieren gouden jubileum
Ouders met
waardebesef
gaan voor de
kleding van
hun jongens
regelrecht naar
VERHULST.
DINSDAG 22 MEI 1962
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 7
MfliGERAAR
In de nieuwjaarspreek deelde pastoor A. v.d. Hoeven aan de parochianen
mede dat in 1962 twee belangrijke jubilea gevierd zouden worden. In dit
jaar zou het vijftig jaar geleden zijn dat de zusters zich vestigden in de
parochie en het St. Antonius-Rustoord in gebruik werd genomen en dat de
parochiekerk zestig jaar zou bestaan. De data der vieringen waren toen
nog niet vastgesteld. Voor wat betreft het eerstgenoemde jubileum is dit
nu wel het geval. Aanstaande zondag 27 mei zal feestelijk worden herdacht
dat de Arme Zusters van het Goddelijk Kind (De Voorzienigheid) in de
parochie Langeraar hun zegenrijke arbeid voor 50 jaar zijn begonnen en
dat deze parochie met het St.-Antonius-Rustoord een instelling kreeg, die
in de loop der jaren vele bejaarden en hulpbehoevenden een onbezorgde
levensavond heeft geschonken.
Dat de parochie dit feit niet ongemerkt wil laten passeren blijkt uit een
circulaire door de pastoor namens het bestuur van het St. Antonius-Rust
oord gezonden aan de parochianen. Het is deze oproep, die dit jubileum
plotseling plaatst in ieders belangstelling.
Onwillekeurig dwalen onze gedachten in deze dagen voor het feest terug
naar het begin van de vijftigjarige geschiedenis.
De oudere parochianen zullen zich nog wel herinneren hoe op bepaalde
tijden van de preekstoel werd afgekondigd „Heden schaalcollecte voor het
St. Antonius-Gesticht". Menjgeen wist toen nog niet precies wat dat St.
Antonius-Gesticht wel moest zijn. Deze aankondiging van de collecte was
vrijwel het enige, want verder zag men er voorlopig niets van. Jaren vóór
de bouw is dit echter reeds een zorg voor het benodigde bouwkapitaal.
Het begon met een „dijkdoorbraak"
gelegenheid zei deken Koopmans van
Alphen a. d. Rijn: „pastoor Bakker
en zijn parochianen hebben er zeer
veel voor over gehad om dit „monu
ment van naastenliefde", die bloem,
ontsproten aan een levendig geloof,
zo schoon mogelijk te maken.
EN DE BEJAARDEN
De 3e oktober, daags na de inwij
dingsplechtigheid, kwamen de bejaar
den naar het nieuwe tehuis. De alge
mene overste, moeder Canisa en de
overste van het huis, moeder There-
sia haalden hen af van het Armen
huis, waar zij tot nu toe verzorgd
werden. Het moet een aardig tafe
reeltje geweest zijn om die oudjes,
zo nodig ondersteund door de zusters,
te zien binnentrekken. Zij brachten
have en goed mee en we kunnen ons
voorstellen wat dit zeggen wilde.
Ook anderen werden met liefde
opgenomen. Zo vonden we nog 'n
aantekening dat een van hen
een oud vrouwtje niet wilde ko
men als ze haar dienstmeisje en
haar veertig kippen niet mocht
meebrengen.
De gastvrijheid der zusters ken
nende, verwondert 't niet, dat alle
twee en veertig van harte welkom
waren, en de keukenzuster was
gelukkig met de onverwachte assis
tente, terwijl ook de pluimveesta
pel wel van pas kwam.
ONDERWIJS
Van toen af nam de.werkzaamheid
der zusters een steeds grotere om
vang aan. Op 7 oktober 1912 werd
onder leiding van zuster Ladislaus
de naaischool begonnen, waaraan ook
een knipcursus verbonden werd. Het
fröbelonderwijs had intussen zulk 'n
uitbreiding ondergaan, dat het te
zwaar werd voor zuster Silvera
die toen reeds een zwakke gezond
heid bezat om alles alleen te doen.
Op 8 augustus 1913 kwam zuster
Xaveriana als hulp naar Langeraar.
Weinigen zullen toen vermoed heb
ben dat de naam van deze zuster in
de parochie een bijzondere klank zou
verkrijgen. Bijna 40 jaren heeft deze
zuster de leiding gehad over de frö
belschool. Na het ingaan van haar
rust is zij in Langeraar gebleven en
heeft dus circa 49 jaar van haar re
ligieuze leven in Langeraar doorgj-
bracht. Vele ouders van nu zijn in
de kleuterjaren aan haar zorgen toe
vertrouwd geweest. We geloven niet
dat er één parochiaan zal zijn die
haar niet kent. Tot deze zuster zal
dan ook wel bijzondere dank uitgaan
van alle parochianen. Het heeft maar
weinig gescheeld of zij zou de viering
van dit gouden feest moeten missen.
Een haar overkomen ongeluk maakte
opname in 'n ziekenhuis noodzakelijk.
We vernamen echter dat zij toch bij
de viering aanwezig zal kunnen zijn
Een andere bekende zuster is ge
weest zuster Herculana. In '14 kwam
zij de zorg van zuster Gemma over
nemen voor de oude mannen. Later
is zij nog veel jaren overste geweest
in het rustoord. In-1915 kwam er nog
een derde zuster als onderwijzeres
aan de lagere school.
WIJKVERPLEGING
Een ander belangrijk tijdstip in de
geschiedenis van het werk der zusters
is geweest de dag waarop in 1926 een
der zusters als wijkverpleegster in
dienst trad bij het Wit-Gele Kruis.
Zuster Amelberga was de eerste
wijkzuster. Zuster Corneli was de
laatste, want enige jaren geleden
moest dit werk worden overgedragen
aan een lekenverpleegster, omdat er
geen zuster meer beschikbaar was.
Om dezelfde reden moest ook het
onderwijs aan de lagere school door
zusters worden beëindigd.
Aan de R.K. Landbouwhuishoud-
school, die in 1947 tot stand kwam,
werken de zusters nog altijd aan dit
onderwijs. Jaren heeft zuster Chris
tine de leiding over deze school ge
had als directrice. Helaas heeft haar
gezondheid haar in de steek gelaten,
zodat zij dit werk heeft moeten over
geven, maar de grote vlucht die deze
school heeft genomen is toch voor
een belangrijk deel haar werk ge
weest. Tijdens haar bestuur is de
nieuwe school gebouwd. De wijziging
van de naam S. Antonius-gesticht in
St. Antonius-rustoord vond plaats
tijdens het pastoraat van pastoor H.
Bilars.
Nog wel meer zou er aan deze be
schouwing over het werk van de zus
ters gedurende de afgelopen vijftig
jaar kunnen worden toegevoegd.
Laat het echter genoeg zijn om in
deze dagen nog eens dankbaar te
overwegen hoeveel zegen de komst
van de zusters voor de parochie heeft
betekend. En ook een aansporing om
dit gouden jubileum voor de zusters
te maken tot een onvergetelijk ge
beuren.
DE VIERING
Op 23 mei zal het feest in het rust
oord worden gevierd met de bewo
ners. Zondag 27 mei zal heel de pa
rochie het meevieren. Om negen uur
wordt in de parochiekrk en plechtig
dankoffer aan God opgedragen door
mgr. J. J. A. Sarrenburg, de direc
teur en geestelijke vader van de Con
gregatie van de Arme Zusters van 't
Goddelijk Kind. Ook de algemene
overste en de vier zusters, die vijftig
jaar geleden hier het werk zijn be
gonnen zullen de gehele dag in de
feestvreugde delen. Rond het mid
daguur zal „Arti" een serenade bren
gen. Om half drie is er in het paro
chiehuis een feestreceptie, waarbij
de gelegenheid bestaat de feestelin
gen geluk te wensen. Om half vier,
als de receptie is geëindigd, is er tot
besluit een plechtig Marialof met „Te
Deum".
In het NTS-programma van dinsdagavond zal de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, Z.Exc. mr. J. M. L. Th. Cals, een nabeschouwing
geven op het programma „Aap-Noot-Mies", waarin prof. dr. P. J. Idenburg,
direkteur-generaal van de statistiek, de plaats van het onderwijs en de
onderwijzer in de samenleving zal bepalen. De foto toont mr. Cals voor de
televisiecamera tijdens een telerecording in de studio.
Dr. H. J. Franken terug van succesvolle
derde opgravingscampagne in Deir Alla
HISTORISCHE
VRAGEN GEREZEN
De uitvoering van de plannen en
het bouwen van het rustoord is het
levenswerk geweest van pastoor H.
C. J. Bakker z.g. In 1911 werd de
bouw aanbesteed en in het najaar
werd begonnen met de bouwwerk
zaamheden. Deze zijn echter niet zon
der tegenslag verlopen. Zij brachten
misschien wel de grootste sensatie
die Langeraar ooit beleefde, nl. een
dijkdoorbraak. Voor de bouw van de
fundering waren uitgebreide graaf
werken uitgevoerd waardoor waar
schijnlijk de waterkering niet meer
bestand was tegen de druk van het
water. Het onheil van de doorbraak
voltrok zich in de vroege morgen van
7 november 1911. Om half vijf nog
waren de boeren met hun kaasbrik
ken op weg naar de kaasmarkt in
Bodegraven over de weg gereden
zonder iets bijzonders te hebben be
merkt, maar korte tijd later bezweek
de weg, er brak een gat in van me
ters lengte, waardoor het woestkol-
kende water met dénderend geraas
zich een weg baande en zich stortte
in de Wassenaarse polder. Met man
en macht werkte alles en iedereen
om de ramp te beperken maar men
ondervond de geweldige kracht van
het water. Zakken gevuld met zand
dreven weg als veertjes in de woeste
ontembare stroom. Pas later op de
dag slaagde men erin het gat te dich
ten en na herstel van de weg kon
de bouw voortgang vinden. Op 14
december 1911 was men zover ge
vorderd, dat de plechtige eerste steen
legging plaats kon vinden. Pastoer
Bakker metselde de eerste steen en
na hem legde nog menige parochiaan
een steentje, welke handeling dan ge
paard ging met een geldelijke bij
drage ten behoeve van de bouw van
het gesticht.
DE ZUSTERS KWAMEN
De Congregatie der Arme Zusters
van het Goddelijk Kind zou de reli
gieuzen afstaan voor de bediening
van het gesticht, de verpleging van
bejaarden, het onderwijs, enz. Voor
dat het huis was afgebouwd kwamen
de zusters naar Langeraar. Op 23
mei 1912 begaven vier zusters zich
van het Moederhuis te Amsterdam
naar onze parochie. Het waren Moe
der Theresia en de zusters Hilaria,
Erasma en Hermana. Op 10 juni van
ditzelfde jaar kwam er nog een vijfde
zuster bij voor de kleuterschool, de
bij velen nog wel bekende zuster Sil
vera. Op dezelfde dag nog van haar
komst begon zij haar werk met kleu
teronderwijs.
Zoals reeds gezegd was het huis
nog niet afgebouwd en werden de
zusters gehuisvest in de oude hoofd-
onderwij zers woning.
Op 5 augustus werd het fraaie St.
Antoniusbeeld, dat aan de gevel
prijkt, als een aangename verrassing
aangeboden. De gelden hiervoor wer
den bijeengebracht door jongelingen
en jongedochters van het dorp. Zo
staat het in de kronieken beschreven.
Eerst op 17 september 1912 betrokken
de zusters hun nieuwe woning en op
2 oktober daaropvolgend had de
plechtige inwijding plaats. Bij deze
Vraag naar de kaart-
die-spaart: een volle
kaart geeft f 20.- con
tant op Uw hand!
Jongen ssport com
binaties.
Goed gesneden,
perfect afge
werkte jasjes,
ucfüjd 26.75
lOjaar
KL st. p. maat.
Bijpassende pan
talons met smalle
pijpen. In .sterk,
vormhoudend,
gemakkelijk was-
baar Terlenka.
Leeftijd 19.75
10jaar:
KL st p. maat
't zit goed bij
LEIDEN - BREESTR A AT T/O STADHUIS.
(Advertentie)
Prof. Winkler:
FLUORIDERING
ONSCHADELIJK
De onschadelijkheid van het ge
bruik van drinkwater met een ver-
hoofd fluoridegehalte staat volgens
prof. dr. K. C. Winkler, hoogleraar
in de micro-biologie aan de Rijksuni
versiteit te Utrecht, vast door de er
varing van vele tien+allen jaren. Ze
ven miljoen mensen hebben levens
lang drinkwater gebruikt dat van
nature fluoride bevat. Men heeft
daarbij geen ziekte of grotere sterf
te, maar wel minder tandbederf
waargenomen.
Koningin Wilhelmina-
fonds distancieert zich van
radio Veronica
In de te Deventer gehouden jaar
vergadering vaqi het Koningin Wil-
helminafonds is medegedeeld, dat het
fonds de fabrikant van de KWF-lu-
cifers heeft verzocht het contract
met radio Veronica zo mogelijk tus
sentijds te beëindigen, ondanks het
feit, dat de maandelijkse omzet na
de reclame-campagne belangrijk
steeg. Het fonds heeft dit besluit ge
nomen naar aanleiding van het ant
woord, dat minister Korthals heeft
gegeven op vragen van een Tweede-
Kamerlid. De fabrikant mag in ieder
geval het contract op 31 december
1962 niet verlengen.
Het fonds heeft de NRU en de NTS,
die bekendmaakten geen steun te
zullen verlenen aan charitatieve in
stellingen, die gebruik maken van
„illegale zenders" van deze beslis
sing in kennis gesteld en tevens mee
gedeeld, dat tot zijn spijt de fabri
kant niet tussentijds kon overgaan
tot verbreking van het contract. De
NRU heeft het Koningin Wilhelmi-
nafonds bericht, dat de NRU verder
zal aandringen op verbreking van 't
contract, nu dit nog dit jaar af
loopt.
Wel heeft de NRU toegezegd, dat
wederom steun aan het KWF zal
worden verleend, doch niet eerder
dan begin 1963. Van de NTS heeft
het KWF nog niets vernomen.
In de vergadering werd verder
meegedeeld, dat begin 1963 het kan
kercentrum Deventer volledig in
werking zal zijn. Met de bouw van
de bunker, waarin de 2.000 kv Van
der Graaff-generator zal worden op
gesteld, wordt binnenkort een begin
gemaakt.
Dezer dagen is van de derde op
gravingscampagne in Deir Alla (Jor
danië) in Nederland teruggekeerd, dr.
H. J. Franken, lector in de Palestijn
se archeologie aan de Rijksuniversi
teit in Leiden.
De eerste en de tweede Nederland
se opgravingscampagne in Deir Al
la hadden resp. in 1960 en 1961 plaats.
De campagnes hadden ten doel om de
chronologie van de late bronstijd en
de vroege ijzertijd te bestuderen, een
periode, die van ongeveer 1600 tot
700 v. Chr. loopt.
De opgravingscampagne staat on
der auspiciën van de theologische fa
culteit der Rijksuniversiteit in Leiden
en zij wordt geheel bekostigd door
de Nederlandse organisatie voor zui
ver-wetenschappelijk onderzoek.
Van dr. Franken is vernomen, dat
ook deze derde campagne zeer succes
vol is geweest en dat er tussen 2 ja
nuari en 30 maart de tijd, waarin
gegraven werd enorme hoeveelhe
den aardewerkfragmenten aan het
licht zijn gekomen.
Vond men in 1961 nog overblijfse
len van een stad, de afgelopen maan
den werden de expeditieleden gecon
fronteerd met een bewoning, die aan
de stedebouw voorafging en welke
geen enkele aanwijzing opleverde, dat
er in de bewuste periode een stad op
de heuvel had gelegen. Gezien het
feit, dat er fragmenten van alle soor
ten van huishoudelijk aardewerk wer
den opgedolven, terwijl er over een
oppervlakte van dertig bij tien me
ter geen enkel spoor van een huis
te vinden was, ligt de conclusie voor
de hand, dat men hier op een soort
dorp was gestoten, waar de voormali-
ge bewoners op grote, open erven
uisden. Deze bewoningslagen horen
thuis in de tyd van de metaalindus-
Thom Keiling niet voor
de leeuwen
Thom Keiling, die gistermiddag
van plan was net leeuwen in het
circus Boltini te Haarlem te oefe-
ner in verband met de binnenkort te
houden voorstelling van radio- en te-
levisie-artisten in Amsterdam, heeft
hiervan moeten afzien. De hoofd
commissaris van politie te Haarlem,
de heer A. L. de Boer, heeft het hem
verboden.
Zoals bekend, is zaterdagavond de
zangeres Ria Kuyken door een beer
aangevallen. Daarna zou Kelling met
leeuwen gaan oefenen, maar dit is
toen niet doorgegaan.
Toen Thom Kelling gistermiddag in
het circus te Haarlem verscheen,
werd hem namens de hoofdcommissa
ris meegedeeld, dat er geen toe
stemming werd verleend om met
leeuwen te oefenen.
trie. Merkwaardig zijn hier de vele,
door de wind vervormde peervormi
ge kuilen, waarvan de betekenis nog
niet ten volle duidelijk is, maar die
waarschijnlijk in verband staan met
de bouw van de ovens, waarin het
metaal werd gesmolten. Dr. Franken
houdt het er voorlopig op, dat zich
hier in de ijzertijd metaalarbeiders
hebben gevestigd en dat deze me
taalbewerking een seizoenarbeid is
geweest, die alleen in de winter werd
verricht.
De recente vondsten werpen een
aantal historische vragen op. In het
algemeen hebben de geografen tot nu
toe aangenomen, dat de heuvel van
Deir Alla het oude, bijbelse Sukkoth
was, dat in de tijd van de rechters en
de koningen aan de Israëlieten toe
behoorde. Deze opvatting komt nu in
strijd met de resultaten van de op
graving, omdat er geen sporen van
een dichte bewoning op de heuvel
zijn aangetroffen, terwijl in het boek
der rechters duidelijk gesproken
wordt over „de zeventig oudsten",
die daar zouden hebben gewoond.
Bovendien waren de Israëlieten in
die periode afhankelijk van de Filis
tijnen voor het verkrijgen van hun
metalen woorwerpen. Zij kunnen dus
zelfgeen metaalindustrie op deze heu
vel hebben gehad. Voorts is gebleken,
dat de Filistijnse invloed destijds tot
in Deir Alla reikte, onder meer door
de vondst van een prachtige Filistijn
se pot. Het is daarom niet onmoge
lijk te achten, dat de Filistijnen des
tijds van Bethshan uit de streek van
Deir Alla onder hun controle hebben
gehad.
Over de verdeling van de vondsten
tussen het departement van oudheden
van Jordanië en de expeditie, was dr.
Franken vol lof. Bij de definitieve
verdeling, kreeg de expeditie onge
veer vijf-en-negentig percent van de
vondsten. Deze worden in een-en-
twintig kisten naar Leiden gezonden
en een gedeelte daarvan is bereids
aangekomen.
Nadat de voorwerpen aan het Ra
penburg nader zullen ziin bestudeerd,
zal een gedeelte onderdak vinden in
het Rijksmuseum van Oudheden.
Fletcher John Christian
bezocht Madurodam
Maandagmiddag bracht de recht
streekse afstammeling van de leider
van de muiters van de „Bounty", de
heer Fletcher John Christian, een
bezoek aan Madurodam, waar hij
ontvangen werd door de loco-burge-
mester van Madurodam, Diek de
Brauw.
De heer Fletcher Christian zei, dat
hij zeer heeft genoten van de kleine
stad Madurodam, die hem op ver
kleinde schaal een uitstekend over
zicht gaf van het ontstaan en de
groei van een grote Nederlandse
stad.
In het gouden boek van Maduro
dam tekende de heer Christian met
de titel „chief magistrate" van het
eiland Pitcairn.
Een beeld van het koninklijk bezoek aan Oostenrijk: tijdens een bezoek aan de Wiener-Sangerknaben in het
Augarten-paleis krijgt prinses Irene bloemen aangebo den door een van de „Knaben". Op de achtergrond prin
ses Beatrix.
