S)e Ccidóe6oii^cmt
Het lijkt
invasie op
wel een
N. Guinea
Allemaal vrijwilligers,
zegt Djakarta
Ir. Visser moet consequenties
trekken na kritiek op zijn
beleid in zaak-Van der Putten
WOENSDAG 16 MEI 1962
52ste JAARGANG No. 15.6
BUREAUS: PAPENGRACHT 32
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bruggehoofd
op Vogelkop
Directeur J. F. J. M. KOENS
Hoofdredacteur L. C. J. ROOZEN
Telef. 2 0 9 3 5. Red. 20015, 25594 - Advert. 20826- Klachten bezorging 33839 (tussen 17.30 en 19.00 u.) Giro 10.30.03 - Abonn. 0,65 p. w., 2,80 p. mnd., 8,25 p. kw., Franco p.p. 8,75. Adv. 17 ct p. mm., Telefoontjes f 1,50
Nadat gistermorgen opnieuw Indonesische parachutisten op Nederlands
Nieuw-Guinea waren geland, heeft het Indonesische „Nieuw-Guinea-com-
mando'' te Makassar vandaag gemeld, dat er te Manokwari gevechten zijn
geleverd tussen Indonesische guerillavechters en Nederlandse mariniers.
Hierbij zouden vier of vijf mariniers zijn gewond. Manokwari ligt aan de
N.O.-kust van de „Vogelkop", Fak Fak aan de Z.W.-kust van de Vogelkop,
zodat het hier dus een nieuwe landing zou kunnen betreffen.
Generaal Nasoetion heeft trouwens te Djakarta gezegd: „Wij zullen voort
gaan vrijwilligers op het hoofdeiland van West-Irian neer te laten en als
dat niet voldoende is, zullen de strijdkrachten het land binnengaan."
MOET DE VOGELKOP EEN
BRUGGEHOOFD WORDEN?
en door de Nederlanders zijn om-
NOG ALTIJD VREDELIEVEND gegeven dat infiltraties in Nieuw
Guinea worden ondernomen: generaal singeld te versterken
Minister Soebandrio, die gisteren Nasoetion, de chef-staf van het Indo- Er werden voorraden uitgeworpen- ""sevueru via», uij u<s geiauue pc
in Djakarta op een bijeenkomst van nesische leger, verklaarde dat gewa- dg neergeiaten parachutisten waren! chutisten. Deze tegenactie werd
H» international. stndenten.mie pende vrijwilligers gisteren ..ge- naar mfn meende in het bezit van
degedeeld, dat het bericht van Indo
nesische zijde, als zou er sprake zijn
van gevechten tussen Indonesische
guerilavechters en Nederlandse mari
niers te Manokwari, volkomen uit de
lucht is gegrepen. De woordvoerder
zei, dat in Djakarta nog steeds wordt
gepoogd door middel van misleiden
de berichtgeving zowel in Nederland
als in Nieuw-Guinea verwarring te
stichten.
Alleen landing ten
oosten van Fak Fak
Naar aanleiding van de luchtlan
ding door Indonesische parachutisten,
gisteren, heeft het gouvernements
voorlichtingsbureau te Hollandia het
volgende bekendgemaakt:
„Een nadere bestudering van de te
Holandia binnengekomen meldingen
van de landingen der parachutisten
heeft uitgewezen, dat er op 15 mei
nabij Fak Fak een landing van een
veertigtal Indonesiërs is geweest. De
ze geschiedde op ongeveer 6 a 10 kilo
meter ten oosten van de plaats. De
aanvankelijk gemelde luchtlanding
ten noorden van Fak Fak berustte
op een misverstand, doordat de deels
tot dekking in de lucht dienende In
donesische Mitchell bommenwerpers,
die boven het landingsterrein vlogen,
in eerste instantie waren aangezien
voor Dakota-transporttoestellen.
Onmiddellijk na de landing heeft
een eenheid mariniers door een snel
le amfibische operatie een landing
uitgevoerd vlak bij de gelande para
snel ingezet, dat reeds om 10 uur
sprak, zei dat Indonesië bereid is, de dropt" zijn boven verschillende de- maf.hinepeweren hreneuns en hand- C's morgens) het eerste vuurcontact
tinr. ior> Ttfieiiw (Guinea macmnegeweren, Drenguns en nana tot stand kwam_
granaten.
betrekkingen met Nederland te nor- len van Nieuw Guinea.
maliseren als de Nederlanders „on- Hy verklaarde dat „Indonesische Men geloofde dat de para's
ze gebaren beantwoorden met een- jongelingen, met hulp van de strijd- stegen zijn van het eiland Ceram.
zelfde oprechtheid en goede wil krachten, over Nieuw Guinea worden De Nederlandse troepen hebben het
Maar denkt niet, dat wij het geschil uitgestort over zee en door de lucht, gebied onmiddellijk afgegrendeld,
tot elke prijs willen bijleggen. Als en dat Indonesische vrijwilligers Nw Er was vanmorgen nog niets be-
Nederland de voorkeur geeft aan een Guinea reeds binnendringen uit het kend over een treffen tussen de Ne-
andere manier zullen wij dit graag noorden, het oosten en het westen, derlandse troepen en de Indonesiërs,
accepteren. Wanneer deze krachtme- vanuit de binnenlanden van Nieuw Een Indonesiër, die gevangen ge-
ting uitloopt op een oorlog op grote Guinea en via de hoofdplaats Hol- maakt werd na de eerste landing
schaal, zullen we misschien niet in landia.
staat zijn, deze zelf te voeren," ging v. _iri
Soebandrio verder, „maar voorlopig in Hollandia werd vernomen dat de dat de eerste groep para's een brug- tenue en bewapend met geweren, pis-
kunnen we de Nederlanders wel aan." nieuwe lucthtlandingen waarschijn- gehoofd moest vestigen en guerilla tolen en handgranaten. De aangehou-
Voor de eerste maal is gisteren lijk ten doel hebben om de Indone- eenheden vormen,
van Indonesische zijde officieel toe- sische para's, die eerder geland zijn
HET EERSTE VUURCONTACT
Invasieprauw onderschept
Nederlandse marine-eenheden, die
patrouilleren in het zeegebied nabij
Fak Fak, heben daar een Indonesi
sche zeilprauw met aanhangmotor
aangehouden. Deze bleek bij een na
der onderzoek te iijn bemand door
dan^twee weken^geleden^heeft ongeveer 20 Indonesiërs die gekleed
tegenover de Nederlanders verklaard, waren in gecamoufleerd gevechts-
GEEN
OVERHAASTING
ben gedaan de gevolgen wat te
In bevoegde kringen te Hollan
den prauw had een koers recht op de
kust van Nieuw-Guinea.
Uit de verhoren van de gevangen
genomen bemanning is gebleken, dat
de opvarenden behoren tot de mo-
echter dï'Lfhte're^z^wat W- dia '-"aid"adVcorrcsJSJdSi biele'brigade der Indonesische staats.
eenter ae nucnxere, zens wax diij ANpwordt eron eewezen politie. Zoals in Indonesische radio-
moedige verwachting van minister dat men er zich zeer wg. bewust Berichten onlangs werd gemeld, is
de Pous tegenover, die onmiskenbaar .g flat de Nederlandse strijdkrachten deze brigade enige tijd geleden ge-
Aan het Aoor van stemmen dat de ook een waarschuwend karakter had. jn gevechten zullen raken met zonden naar het gebied, dat aan Ned.
goed geoefende Indonesische troepen. XT A J—
De mogelijkheid, dat in deze ge
vechten Nederlandse soldaten kunnen
worden gewond of zelf kunnen sneu
velen, wordt daarbij zeer wel voor
ogen gehouden.
De Eerste Kamer beeft dinsdagmiddag een begin gemaakt met de behan
deling van de Rijksbegroting voor 1962 van het departement van defensie.
Op de bijgaande foto zien we mr. H. van riel (VVD) in gesprek met zijn
partijgenote mevrouw Schouwenaar.
VVD-Kamerlid tot minister-partijgenoot:
De heer Van Riel, vice-voorzitter van de VVD, heeft gisteravond in de
Eerste Kamer naar aanleiding van de zaak-Van der Putten zijn partij
genoot minister Visser verweten, dat hij een te persoonlijk beleid heeft
gevoerd.
„In deze zaak is dit ontoelaatbaar,'' zei hij, „de hoogheid van de staat als
werkgever is in het geding". Er is hier om de zaak heen gepraat en de heer
Van der Putten is niet voldoende geleid." Hoewel de heer Van Riel niet met
zoveel woorden zei, dat de heer Visser moet aftreden, is het duidelijk wat
hij bedoelde, toen hij stelde, dat de gang van zaken en de kritiek daarop
uitgebracht, alleen maar kunnen betekenen, dat de minister konsekwenties
moet trekken. En, aldus de heer Van Riel, er is maar één konsekwentie.
ANDERE PARTIJEN GEMATIGD
IN KRITIEK OP BEWINDSMAN
laatste tijd waarschuwingen heeft la- Het is wel duidelijk, dat we nog
ten horen tegen een weer dreigen
de overspanning van onze nationale
economie, waarvan al enkele voor
lang niet overal de schokken te bo
ven zijn, die de operatie van de werk
tijdsverkorting heeft te weeg
boden konden worden gesignaleerd, bracht. Bepaalde grote bedrijven j
heeft ook dr. Holtrop in zijn jaar-
de laatste tijd ronduit toe, dat
verslag van de Nederlandse Bank de men zich in de optimistische ver-
zijne toegevoegd. We willen zijn be- wachtingen een beetje heeft verke-
Nieuw-Guinea grenst „in het kader
van de bevrijding van West-Irian".
Uit de verhoren bleek verder, dat
ook de bemanning van deze prauw
opdracht had nabij Fak Fak te infil
treren.
schouwingen in het algemeen ditmaa.
even terzijde laten, maar wel aan
dacht besteden aan dr. Iioltrops ver
ken!
Een ander aspect is bovendien ge-
legen in de reële vraag, of alle werk-
klaring, dat naar zijn overtuiging nemers nu wel zo vreselijk graag nog is het reeds een wonder
grote voorzichtigheid in acht moet méér verkorting van hun arbeids- Y"aer d aet ^ea|
I™»— „„„„men ten aanzien van duur hebben, oldat ze wellicht aan aat .tot dusver geen enkele van de
De grote vraag, die velen in Nieuw
Guinea thans bezig houdx, is: hoe
zal het publiek in Nederland daarop
reageren. In feite zo zegt men
worden genomen
Prinses Irene
beëindigt studie
i verdere)0 arbeidsduurverkorting, andere wensen graag prioriteit zou- terg'
omdat onze welvaart daarvan al te den willen gegeven zien. We zouden dor°reiaelXeterenom het leven is
lijden heeft gehad door een schade ons dat kunnen voorstellen met be- „ekomen doordat'hi: in een aferond beëindigen.
.son kla nmr)iik-tivitpit rli*» vip nns trpkkinp t.nt. hiivnnrhppld lnnnsupr- to. Princcp
Prinsse Irene kan haar Utrechtse
studie niet met een examen afsluiten,
aan de produktiviteit, die we ons trekking tot bijvoorbeeld loonsver- Het d" 4nnffMW~hipP
kwalijk kunnen veroorloven. Dr. Hol- hoging, vakantie-uitbreiding e.d. d- th besteld leeenover stuaie
trop ging daarmee in het voetspoor Vooral dat eerste spreekt zonder eni- - ontziende pn enpd Jenpfpn- omdat ziJ bet bezit is van een di
van de minister van Economische ge twijfel menige arbeider meer aan d vi;and iuist nn 7n hPian J-ük Hat Plama van de middelbare meisjes-
Zaken, die bij de behandeling van dan het korter mogen werken voor weten' te vechten met een sterk scbool, dat geen toegang geeft tot
de Tweede Kamer een zelfde inhoud van zijn loonzak- j{ Verbrokkeld thuisfront ach- academische examens in de studie
richtingen, die prinses Irene gekozen
zijn begroting
eind vorig jaar ook als zijn mening je. We spreken dan nog niet eens ter zich
gaf, dat de te constateren vertragin- van het afronden van onze algeme- Andere vragen die velen in Hol- had-
in de produktie-uitbreiding vooral ne sociale voorzieningen, waarvan ian(jia bezighouden zijn: Waar is de heeft in de vier jaar van haar
diende te worden toegeschreven aan de kosten ook op de rekening van prens tussen een daad 'van agressie verblijf te Utrecht Spaans, geschie
de arbeidstijdverkorting. De vermin- onze nationale economie plegen te en een oorlogsdaad' En- hoe lang denis en rechten gestudeerd. Zij heeft
dering van de arbeidstijd in bedrijven komen en waarmee een stuk solida- •■■■■-. -
in 1961 met drie procent op jaarba- 1 J—
sis en naar verwachting met nog
twee percent in het komende jaar
moet noodzakelijkerwijs tot een dui- schuwen, in het toch wel goed ge-
delijke weerslag in de produktietoe- zeischap van eerste klas deskundi-
neming leiden, zo zei minister de Pous gen. We hopen, dat drs. Roemers
toen, daaraan de verwachting toevoe- zijn wens op de door hem bedoelde
riteit zou kunnen worden afgewerkt.
Alles bijeen is er reden dachten
blijft Nederland zelfbeheersing to
nen en deze openlijke schendingen
om tegen overhaasting te waar-
nwpn in hpt. tnr»Vi uipI otipH cre»_ terug te
onzer souvereiniteit slikken zonder volkenrecht.
verschillende tentamens gedaan o.a.
het Spaans en in het staats- en
Ten Zuidoosten van het eiland
Helgoland is een Westduitse straal-
In antwoord op vragen heeft een jager van het type f-86 dinsdag in de
UIT DE LUCHT GEGREPEN
gende, dat met de "nodige inspanning „sociale agenda" niet te hoog wil woordvoerder van het ministerie van Noordzee gestort. De piloot is ver-
-«.-1iibinnenlandse zaken in Den Haag me- moedelijk omgekomen.
dat nadelig effect wel weer zou kun- noteren,
nen worden ingelopen. We kunnen
ons echter onmogelijk voorstellen, dat
hij zulks ook zou hebben gezegd,
wanneer men hem alweer nieuwe
wensen tot verdere arbeidstijdver
korting zou hebben voorgehouden!
Het wekte daarom wel onze ver
bazing de voorzitter van het NW,
drs. D. Roemers (tevens lid van de
Tweede Kamer voor de PvdA) op
het congres van de Algemene Ne
derlandse Bedrijfsbond voor de Me
taalnijverheid te hebben horen zeg
gen, dat binnen niet al te lange tijd
wel een verdere arbeidstijdverkor
ting „op de sociale agenda zal moe
ten worden geplaatst". Tenzij de heer
Roemers met zijn aanduiding „bin
nen niet al te lange" tijd een zeer
rekbaar begrip heeft willen introdu
ceren zoals hij ook in het par
lementaire jargon gewend is te ho-
ren komt het ons toch voor, dat
hij daarmee óf wat goedkope pro
paganda voor de tribune heeft opgele
peld, óf een wens heeft geuit, waar
tegenover men goed doet zich kri
tisch en zelfs met de nodige scep
sis op te stellen. Zou de verklaring
van drs. Roemers wellicht enige ver
band houden met de rest van zijn
rede, waarin hij het sociaal-econo
misch beleid van de regering nogal
scherp aanviel, zodat men een licht-
rancuneus timbre in de arbeidstijd-
wens moest beluisteren?
We zouden in alle geval willen
stellen, dat dr. Holtrop misschien
zoals ook anderen uit wat overtrok
ken bezwaren tegen de verkorte
werkweek waarin zij ten onrechte Een beeld uit.de Eerste Kamer, waar dinsdag een be-
Wat er in de zaak-Van der Putten
gebeurd is, had niet mógen gebeu
ren. Er is van een gesprek tussen
enkele hoofdambtenaren en de heer
Van der Putten geen proces-verbaal
opgemaakt en de heer Van der Put
ten is niet duidelijk aangezegd, dat
hij ontslagen zou worden, als hij zijn
opdracht om te zeggen, welke offi
cieren corrupt waren geweest en
thans nog bij de strijdkrachten dien
den, niet zou uitvoeren.
Eerder had de heer Algra (AR)
de zaak Van der Putten „een ver
drietige zaak" genoemd. „De minis
ter heeft er recht op om zijn beleid
te verdedigen". De heer Algra en de
heren De Gou (KVP) en Van Hulst
(CH) waren zeer sober over de zaak-
Van der Putten, omdat deze nog bij
de rechter in behandeling is. De AR-
woordvoerder zei niet te kunnen ge
loven dat de VVD minister Visser
zou wegsturen uit verkiezings-over-
wegingen. In een historische uiteen
zetting wees de AR-spreker er op,
dat er maar weinig ministers van
defensie zijn geweest, die hun gehe
le parlementaire loopbaan hebben
uitgezeten. De heer Van Riel ont
kende, dat zijn kritiek te maken had
met verkiezings-overwegingen. Hij
zag trouwens niet in hoe één week
voor de verkiezingen nog succes van
het standpunt van de VVD ten aan
zien van de liberale minister ver
wacht moest worden.
Te zwaar accent.
De heer Algra vroeg zich af of de
zaak-Van der Putten niet een te
zwaar accent had gekregen. Ook de
heer Van der Stoel (PvdA) had ern
stige kritiek op de minister. Hij schiet
tekort bij het nemen van politieke
beslissingen. De minister is niet vol
doende opgewassen tegen zijn zware
taak. Men had wel waardering bij de
PvdA voor de werkkracht, de toe
wijding en de integriteit van de be
windsman, „maar zo nu en dan ver
toont hij verbluffende staaltjes van
tekort aan politiek inzicht".
De heer Algra hekelde dit socia
listische standpunt. „Ook van minis
ter Luns werd dit gezegd. Weliswaar
heeft de minister niet altijd op de
sterkste wijze zijn beleid verdedigd,
maar de AR-fractie staat op het
standpunt, dat de minister alleen
maar kan heengaan, als één van de
Kamers zich tegen zijn beleid uit
spreekt. Ook de heer Van Hulst had
vertrouwen in de minister en zijn
staatssecretarissen.
De heer Van der Stoel vroeg aan
de VVD-Kamerleden hun mening
over het gebruik dat het dagblad
„De Telegraaf" maakt van de zaak-
Van der Putten om het gezag te on
dermijnen. Het yverkt anti-democra
tische machten in de hand.
Mr. H. van Riel heeft gisteravond
in de Eerste Kamer ook aan de mi
nister van defensie en zijn staats
secretarissen gevraagd, hoe het mo
gelijk was, dat langzame vliegtuigen
als Dakota's en Mitchell-bommenwer-
pers boven Nieuw Guinea hun doe
len hebben kunnen bereiken. De
heer Van Riel die vragen stelde naar
aanleiding van de jongste luchtlan
dingen bij Fak-Fak, zei dat men de
indruk kreeg, dat men in West-Nieuw
Guinea niet over de allerbeste lucht
doelkanonnen beschikt. De heer Van
Riel zei te hopen, dat het niet tot
een grote oorlog met Indonesië komt.
Hij ziet daar geen heil in. „Militair
moeten wij ons niet in een situatie
laten dringen, die het onmogelijk
maakt een gewapende actie op elk
moment te beëindigen." Hij had
waardering voor het zenden van ver
sterkingen naar Nieuw Guinea.
De KVP'er De Gou was zeer sum
mier over Nieuw Guinea. Hij wilde
weten (als de minister dat zeggen
kon) wie in de Navo-raad begrip en
sympathie voor het Nederlandse
standpunt hebben getoond.
niet veel meer dan luiheidssympto
men menen te moeten zien, wel heb-
Rijksbegroting voor 1962 van het departement van
gin is gemaakt met de openbare behandeling van de» defensie: de regeringstafel met v.l.n.r.: staatssekretaris
Calmeyer, minister Visser en staatssekretaris De Jong.
KORTE GOLF
Woensdag is in Italië een alge
heel verbod op het maken van re
clame voor tabak van kracht gewor
den. De wet, die 5 april door het par
lement werd aanvaard, stelt boeten
van 20.000 tot 200.000 lire op overtre
ding van het verbod.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
WISSELEND
De Bilt, 16 mei. Het KNMI deelt
mede:
Een depressie, die in de nacht van
dinsdag op woensdag Schotland be
reikte, vertoont in de kern 'n lucht-
drukwaarde van ongeveer 975 mb.
Rondom het centrum is een storm
opgestoken van kracht 10 tot 11. Deze
storm zet zich voort naar het noor
delijk deel van de Noordzee. Achter
het koufront van de depressie stroomt
het komende etmaal maritieme lucht
ons land binnen, waarin naast op
klaringen ook enige buien voorko
men. De wind is morgen westelijk en
zal over het algemeen krachtig zijn,
maar aan d-: kust kan zij door ranj-
storingen tijdelijk tot 7 of 8 aan
wakkeren. In het temperatuurverloop
komt weinig verandering.
Zon- en maanstanden
17 Mei: zon op 04.44, onder 20.29;
maan op 17.59, onder 04.20.
Hoogwaterstanden
17 Mei: v.m. 2.14; n.m. 14.35.
KORRELTJE
In de diplomatie telt een mensen
leven niet veel.
4
